6355536835

9. PODSUMOWANIE I WNIOSKI

W pracy sprawdzono hipotezę roboczą, zakładającą, że sieć dróg jest częścią sieci odwadniającej i uczestniczy w procesach geomorfologicznych i hydrologicznych zachodzących w zlewni.

Badania rozpoczęto od sporządzenia mapy gęstości dróg na Pogórzu Cięż-kowickim, która pokazała ich przestrzenny rozkład. Obliczenia wykonano na mapach topograficznych w skali 1:10 000. Największa gęstość dróg występuje na terenach o najlepszych warunkach dla rolnictwa, które pokrywają się z obszarami najwcześniej zasiedlonymi. Są to głównie doliny rzek oraz okryty utworami pylastymi próg pogórza. Mała gęstość dróg związana jest z terenami, które nie zostały zasiedlone (np. Pasmo Brzanki), bądź objęte osadnictwem w ograniczonym zakresie.

Obraz gęstości sieci drogowej uzyskany z map topograficznych porównano z rzeczywistością, określając jego dokładność. Różnice występujące pomiędzy mapami a stanem faktycznym są nieznaczne na terenach rolniczych oraz w niewielkich, występujących „wyspowo” płatach lasu. W dużych kompleksach leśnych gęstość dróg jest trzykrotnie większa niż wynika to z treści mapy. Zweryfikowana gęstość dróg na Pogórzu Ciężkowickim wynosi 8,8 km/km² i jest to jedna z najwyższych wartości obliczonych dla całego regionu w Karpatach polskich.

Dysponując pełną informacją na temat struktury i przestrzennego zróżnicowania sieci drogowej na Pogórzu Ciężkowickim przeprowadzono kompleksowe studium skutków ich funkcjonowania i implikacji temu towarzyszących. Był to jeden z nadrzędnych celów pracy. Realizowano go poprzez cele cząstkowe. Prowadzenie gruntownych badań w obrębie całego Pogórza Ciężkowickiego byłoby trudne, dlatego do analiz szczegółowych wytypowano dwie reprezentatywne zlewnie-Zalasówki i Pożory.

W zlewniach testowych sprawdzono m.in. zmiany sieci dróg w powiązaniu ze zmianami w użytkowaniu terenu w ostatnich 150 latach. W badanym okresie udział gruntów ornych zmniejszył się o połowę kosztem lasów i obszarów zajętych przez roślinność trawiastą. Nie spowodowało to zmniejszenia gęstości sieci drogowej. Duże rozdrobnienie gospodarstw oraz ich niewielka powierzchnia powodują, że rolnictwo wycofuje się z terenów zlewni selektywnie, a drogi funkcjonują dopóki prowadzą do przynajmniej jednego użytku rolnego.

Zapis zmian sieci drogowej jest poniekąd zapisem zmian zachodzących na stoku przez ostatnie półtora wieku. Szczegółowe badania wykazały, że przy braku zmian gęstości sieci drogowej, jedynie 50% dróg występujących współcześnie