6683863057

Nr 9

PRZEGLĄD ELEKTROTECHNICZNY

291

tak że stacje te znajdowałyby się co ok. 50 lub ok. 70 km, co już zupełnie odpowiada obecnym warunkom.

Daleko lepiej sprawa przedstawiałaby się, gdybyśmy wzięli obwód spółśrodkowy, przedstawiony na rys. 3, o zewnętrznej średnicy 2,5 cala ang., t. j. ok. 61 mm; jest to przekrój, odpowiadający grubości dziś używanych kabli da-

					—

Rys. 5.

Krzywe tłumienia obwodu spółśrodkowego o zewnętrznej średnicy 0,3 cala angielskiego, w zależności od częstotliwości do 2 000 kc/sek. (The Bell System Technical Journal,

październik 1934).

lekosiężnych. Jak widać z rys. 4, warunki tłumienia przedstawiają się tu znacznie lepiej; tłumienie jest ok. 10 razy mniejsze i, co zatem idzie, rozstawienie wzmacniaków mogłoby być na odległości 10 razy większej, niż poprzednio obliczone.

Mając możność przesyłania częstotliwości do 1 000 kc/sek i przyjmując pasmo częstotliwości mownej od 250 — 2 750 okr/sek, możemy przy zastosowaniu modulacji, poczynając od ok. 60 kc sek, całe pasmo od 60 — 1 000 kc/sek, t* j. zakres 940 kc, podzielić na 220 pasm po 4 kc w każdym Paśmie. Wynika stąd, że na jednym takim obwodzie spół-środkowym możemy otrzymać na częstotliwościach nośnych 220 obwodów mownych jednotorowych lub 110 obwodów łownych dwutorowych. Wszystkie te obwody byłyby równocześnie wzmacniane przez jeden wzmacniak, czyli właściwie punkt wzmicniakowy takiego kabla sprowadziłby się do jednego tylko wzmacniaka.

Gdybyśmy mogli stosować jeszcze wyższe częstotliwości, co zasadniczo nawet i na obwodzie spółśrodkowym ° zewnętrznej średnicy tylko 0,3 cala ang., jak wskazuje ^rYs. 5, przy częstszem rozstawieniu punktów wzmacniako-Wych jest możliwe, a daleko łatwiejsze na obwodach o śred-ⁿicach zewnętrznych większych, lecz nie przekraczających grubości dzisiejszych kabli, naprz. gdybyśmy stosowali częstotliwości nośne do 5 000 kc sek, to moglibyśmy otrzymać na jednym obwodzie fizycznym ok. 1 000 obwodów mow-ⁿYch jednotorowych i ok. 500 obwodów mownych dwutorowych, przesyłanych i wzmacnianych przez szereg pojedynczych wzmacniaków, łączonych za sobą.

Wzmacniak taki do 5 000 kc/sek z charakterystyką, dostosowaną do tłumienia obwodu spółśrodkowego, o zewnętrznej średnicy 2,5 cala ang., został zbudowany i zbadany. Rys. 6 podaje jego charakterystykę.

Z konstrukcją takiego wzmacniaka wiąże się niezbadana jeszcze dokładnie sprawa wartości całkowitej przesy-łanej mocy, zależnej od rozkładu energij w czasie i na poszczególne częstotliwości nośne; zsumowanie tych energij, pochodzących od kilkuset równocześnie przesyłanych rozmów, jest rzeczą bardzo trudną.

Sprawa modulacji nie przedstawia się też zupełnie prosto; wspomniani autorzy proponują podwójną lub nawet potrójną modulację, polegającą na tern, że cały zakres przesyłanych częstotliwości dzieli się zapomocą filtrów pasmowych na grupy, względnie dalej na podgrupy. Każdej grupie odpowiada modulator grupowy, przejmujący wspólnie modulacje przez poszczególne filtry pasm częstotliwości, należących do danej grupy. Każdemu z tych pasm odpowiada właściwy modulator danego obwodu mownego, w wypadku modulacji podwójnej, lub danej podgrupy, w wypadku modulacji potrójnej, przed którą w tym razie znajduje się jeszcze jeden stopień filtrów i modulatorów, odpowiadających częstotliwościom nośnym, należącym do danej podgrupy. Tak samo przedstawia się sprawa demodulacji na końcu odbiorczym, tylko w odwrotnym kierunku.

Na zakończenie należy zaznaczyć, że o ile telefonja wielokrotna w kablu niepupinowanym z 9-ma obwodami mownemi na częstotliwościach nośnych została, jak widzieliśmy, odtworzona praktycznie na odcinku próbnym w len sposób, że mogłaby już pod względem technicznym być braną pod uwagę przy projektowaniu nowych rzeczywistych połączeń telefonicznych, o tyle telefonja wielokrotna na obwodach spółśrodkowych została zbadana dopiero teoretycznie; na krótkim stosunkowo odcinku próbnym zostały przeprowadzone szczegółowe i wielorakie pomiary i badania właściwości samych obwodów spółśrodkowych, które zresztą całkowicie potwierdziły wnioski teoretyczne. Zostały skonstruowane, zbadane i zmierzone odpowiednie wzmacniaki, została zbadana częściowo projektowana aparatura, jak: filtry kwarcowe, modulatory grupowe i t. p.,

i
									---
	_

O 300 looo 1SOO 20C6 2SOO 3000    35 CO 1000 4soo 5000

C Ł £ S^TOTLI NVOŚC \V KILOCVKUCH MASEK.

Rys. 6.

Krzywe tłumienia obwodu spółśrodkowego o zewnętrznej średnicy 2,5 cala ang. i charakterystyka wzmacniaka w zależności od częstotliwości do 5 000 kc/sek. (The Bell System Technical Journal, październik 1934).

lecz całość praktycznie na odcinku wystarczającej długości zestawioną w rzeczywistości jeszcze nie była; jednak — zupełnie możliwe jest, że telefonja wielokrotna na obwodach spółśrodkowych wkrótce przejdzie i to ostatnie stadjum prób, jak to miało miejsce z telefonją wielokrotną w kablu niepupinowanym.