5439979039

Nr 9

PRZEGLĄD ELEKTROTECHNICZNY

275

przeróbki i t. p. Karty te służą do wyciągania bezpośrednich wniosków co do pracy poszczególnych elementów. Tak np. zbyt często powtarzające się uszkodzenia i naprawy danego wirnika wskazują, iż należy zwrócić specjalną uwagę na stan jego izolacji, już może skruszałej wskutek długiej lub zbyt ciężkiej pracy. Koszt powtarzających się często napraw może być tak duży, żc należy wirnik zakwalifikować do przezwojenia. Równocześnie karty te służą jako podstawa do statystyk ilości i rodzajów uszkodzeń w pewnych okresach czasu, co znów pozwala ocenić skuteczność wprowadzonych zmian, przeróbek, wpływ pór roku na pracę poszczególnych elementów, wyższość jednych typów nad inne-nii i t. p. Wreszcie sama już ewidencja całego sprzętu wprowadza pewien porządek w gospodarowaniu nim i umożliwia każdorazowo natychmiastowe stwierdzenie, gdzie się dany przedmiot znajduje.

Analogiczne karty prowadzone są dla całych wozów. Karta wozu pod względem treści składa się z 2 części. Pierwsza część zawiera dane opisowe wozu, a więc jego numer, typ (symbol), dostawcę, datę dostawy, wagę, powierzchnię lakierowania, ilość miejsc, rodzaj silników, nastawników, automatów, ogrzewania, hamulców, maźnic i resorów. W drugiej części notuje się w porządku chronologicznym zmiany w konstrukcji lub w urządzeniach wozu, zmiany zajezdni macierzystej, daty rewizji głównych i częściowych, naprawy sieci elektrycznej i wymianę żarówek, naprawy uszkodzeń z wypadków, wymiany automatów oraz przegląd automatów i silników w wozie, naprawy nastawników, oraz analogiczne dane dla ważniejszych mechanizmów.

Poruszony w powyższym referacie temat konserwacji sprzętu elektrycznego zawiera tyle drobnych szczegółów, związanych z różnemi typami sprzętu i różnemi warunkami lokalnemi, że trudno uważać go za wyczerpany w tych pa-rusct wierszach. Chodziło raczej o podkreślenie pewnych linij wytycznych i uwypuklenie pewnych ważniejszych momentów, jak również o danie impulsu do wymiany spostrzeżeń i danych, zdobytych w praktyce, pomiędzy przedstawicielami poszczególnych przedsiębiorstw tramwajowych.

SAMOCZYNNE REGULATORY NAPIĘCIA DO OBWODÓW ŚWIETLNYCH W WAGONACH TRAMWAJOWYCH

Inż. K. Jaszewski

Streszczenie. W związku z dodatniemu wynikami prób regulatorów t. zw. wibracyjnych i ich zupełnie nowem zastosowaniem do potrzeb trakcyjnych, autor niniejszego referatu na zaproszenie i z inicjatywy Komisji Referatowej S. E. P. podaje poniżej opis i matematyczne uzasadnienie działania tych regulatorów.

Powszechnie stosowany sposób zasilania prądem obwodów świetlnych w wagonach tramwajowych bezpośrednio z sieci jezdnej ma, jak wiadomo, tę ujemną stronę, że przy istniejących naogół dużych spadkach napięcia roboczego, dochodzących niekiedy do 50% i więcej, natężenie oświetlenia ulega wielkiemu wahaniu.

Specjalnie dotkliwie dało się to odczuć z chwilą wprowadzenia na linjach podmiejskich i w komunikacji międzymiastowej specjalnych reflektorów do oświetlenia loru w czasie jazdy. Oświetlenie to, zwłaszcza w naszych stosunkach, przy panujących na peryferjach miast „egipskich ciemnościach", braku dyscypliny przechodniów ¹ przy obecnej tendencji do zwiększania szybkości handlowi, stało się ze względu na bezpieczeństwo ruchu wprost konieczne.

Żarówka zwykłego reflektora, który stanowi t. zw. ••światło policyjne do jazdy w śródmieściu, łączona jest ^w jeden z obwodów szeregowo z żarówkami oświetlenia wewnętrznego i z tego powodu moc jej jest ograniczona.

Dla otrzymania dostatecznie silnego oświetlenia toru moc żarówki reflektorowej winna wynosić conajmniej 100 W i dlatego wydziela się ją zwykle w oddzielny obwód ^w połączeniu szeregowem z odpowiednim opornikiem.

Jest to rozwiązanie, coprawda, bardzo nieekonomiczne. gdyż lwią część energji marnuje się nieprodukcyjnie ^w oporniku, — ale zato b. proste; zresztą innego rozwiązła, równie prostego, jak dotąd niema.

Wahania natężenia światła wewnątrz wozu, aczkolwiek niemiłe dla pasażerów, żadnych ujemnych skutków poza chwilową np. przerwą lektury wywołać nie mogą; 'naczej jest ze światłem reflektora, służącego do oświetlenia toru: przy dużych spadkach napięcia wahania światła dochodzą chwilami, a czasem i na dłuższe okresy czasu prawie do całkowitego przyćmienia i jazdy pociemku, co może być już połączone z poważnem niebezpieczeństwem, zwłaszcza na szlakach podmiejskich, przy skrzyżowaniach dróg i t. d. Potęguje łu jeszcze niebezpieczeństwo czynnik fizjologiczny — własność oka ludzkiego, polegająca na tern, że zdolność rozróżniania przedmiotów przy oświetleniu malejącem zanika szybciej, niż samo oświetlenie.

Do samoczynnego utrzymywania stałego napięcia na żarówkach w wozach tramwajowych były dotąd stosowane wyłącznie t. zw. lampy oporowe z włóknem Żelaznem, wypełnione wodorem, w celu jak najlepszego odprowadzania ciepła. Działanie regulacyjne tych lamp polega, jak wiadomo, na zmianie oporności włókna żelaznego lampy wraz ze zmianą jego temperatury. Lampa taka, włączona szeregowo z żarówkami, usiłuje zachować w obwodzie prąd o stałem natężeniu, niezależnie od wahań napięcia zasilającego w granicach, stanowiących zakres regulacji danej lampy.

Napotykane w praktyce trudności ze stosowaniem regulacyjnych lamp oporowych, zwłaszcza do reflektorów wagonowych (które tu ze względów zrozumiałych zostaną pominięte), skłoniły autora niniejszego artykułu do szukania rozwiązania zagadnienia w podobny sposób, jak to ma miejsce z samoczynną regulacją napięcia prądnic, t. j. przez przystosowanie regulatorów wibracyjnych do nowego zadania.

Trwające od kilku miesięcy próby tych regulatorów w ruchu na jednej z elektrycznych kolejek dojazdowych wykazały, że pracują one bez zarzutu i jak dotąd — niezawodnie.

Zasada działania wibracyjnych regulatorów napięcia polega, jak wiadomo, na wprowadzeniu do obwodu, w którym ma być utrzymany prąd o stałem natężeniu przy wa-hającem się napięciu zasilającem, przerwy w postaci wib-