672580786

106 Realizm — Redondillas

kowicie ocenie mierności w stosunku do rzeczywistości w danym miejscu i czasie.

Realizm. Forma artystyczna, metoda twórcza stosowana w wielu prądach i kierunkach literackich, a polegająca na dążeniu do wierności świata przedstawionego w stosunku do rzeczywistości obiektywnej, uwarunkowana sposobem pojmowania rzeczywistości na danym etapie rozwoju historycznego.

Realizm krytyczny. Realizm uwarunkowany historycznie rozkwitem kapitalizmu i rolą mieszczaństwa jako klasy przewodzącej, zdolny do wyrażania sprzeczności, wiernego przedstawiania rzeczywistości (postępowa funkcja demaskatorska). Charakteryzuje różne okresy w literaturach narodowych, zależnie od przebiegu procesów historyczno-rozwojowych ; w Polsce cechuje zwłaszcza literaturę późnego pozytywizmu (po r. 1880).

Realizm socjalistyczny. Metoda twórcza walczącego proletariatu, zapoczątkowana w literaturze rosyjskiej ok. r. 1905, rozwijana w literaturze radzieckiej i w krajach demokracji ludowej (w Polsce po drugiej wojnie światowej) oraz stosowana przez postępowych pisarzy w krajach kapitalistycznych. Uważając dzieło literackie za jedną z form świadomości społecznej i za narzędzie kształtowania rzeczywistości, dąży do odtwarzania w odbiciu literackim rzeczywistości w warunkach i rysach typowych, dialektycznie, w rozwoju, uprzedza stany faktyczne, uwzględniając tendencje rozwojowe i oddziaływa wychowawczo (bohater pozytywny). Interpretację rzeczywistości opiera na prawach materializmu historycznego i dialektycznego.

Recenzja. Sprawozdawcze i krytyczne omówienie opublikowanego dzieła.

Recepcja dzieła literackiego.

Odbiór dzieła jako zjawisko indywidualne (percepcja) a zwłaszcza jako zjawisko społeczne, tj. po-czytność, przyjęcie przez krytykę, oddziaływanie dzieła, m. in. wpływ na późniejszych twórców.

Recitativo. Półśpiew w operze.

Recytacja (Deklamacja). Umiejętne wygłaszanie utworu, przy zastosowaniu modulacji głosu (natężenie, barwa, stosowanie pauz itp.), zgodne z rytmem, stylem, znaczeniem, nastrojem itp.

Redakcja. 1. Każdorazowa postać tekstu w toku jego opracowywania (np. po dokonaniu poprawek i zmian mówi się o nowej redakcji tekstu). 2. Przygotowanie wydawnictwa do druku. 3. Przygotowanie materiałów do druku i odpowiedzialność za merytoryczną i ideologiczną stronę wydawnictwa (czasopisma, dzieła zbiorowego itp.). 4. Zespół osób redagujących wydawnictwo (kolegium redakcyjne, komitet redakcyjny).

Redaktor naukowy. Osoba odpowiedzialna za naukową, merytoryczną stronę wydawnictwa.

Redaktor techniczny. Osoba odpowiedzialna za typograficzną stronę wydawnictwa.

Redondillas. Hiszpański poemat ludowy, podobny do ballady lub romancy. Złożony zwykle z 8-