7560513852

26 Zbigniew Czajkowski

Tabela 1

Skrajne style kierowania zespołem sportowym przez trenera (Z. Czajkowski)

Elementy stylu kierowania	Styl władczy	Styl współpracujący
Istota i właściwości	Trener sam podejmuje wszystkie decyzje, z nikim ich nie konsultuje, nie tłumaczy swoich poleceń, nie wyjaśnia motywów postępowania czy metod treningu, nie tłumaczy celów i zadań w rocznym planie szkolenia czy na obozie. Rola zawodników sprowadza się do wysłuchiwania poleceń i ich wykonywania.	Współudział zawodników w ustalaniu celu treningu, zadań kolejnych jego okresów. Zawodnicy nie tylko są powiadamiani 0    tym, co ich czeka, ale mają wpływ na decyzje trenera, który wysłuchuje ich pytań, wątpliwości i propozycji Trener stara się, aby zawodnicy dokładnie zrozumieli istotę 1    cel wszystkich ćwiczeń, aby sami potrafili ocenić jakość wykonania i zastosowania w walce wyuczonych działań, aby wspól-kierowali procesem treningu i uczestniczy li w przygotowaniu planów szkoleniowych.
Nastawienie trenera	Wyłącznie na współzawodnictwo i sukcesy (które zresztą traktuje jak swoje własne).	Oprócz współzawodnictwa i wyników sportowych trener docenia znaczenie rozwijania osobowości zawodników i ich wychowania, dba o rozwój mistrzostwa, umiejętności, popiera doskonalenie uczniów.
Stosunek do zawodnika	Przedmiotowy - instrumentalny, służy wyłącznie zaspokajaniu ambicji trenera i zapewnianiu mu różnych korzyści (nagrody).	Podmiotowy - trener uwzględnia odczucia i poglądy zawodników, w pewnym sensie pełni wobec nich rolę służebną, dbając o ich rozwój, samopoczucie, zadowolenie, postępy i wyniki.
Postrzeganie zawodnika przez trenera	Negatywne, zgodnie z teorią X McGregora.	Pozytywne, zgodnie z teorią Y McGregora.
Najważniejsze czynniki motywacji osiągnięć	Bardzo wysoki poziom motywu powodzenia, nastawienie na „morderczy” wysiłek, postawy agresywne.	Nastawienie na zadania i samodoskonalenie, poczucie niezależności i samodzielności, umiłowanie swojej dziedziny sportu, optymalny (nie maniakalny) poziom motywu powodzenia.
Psycholo giczna podstawa	Psychologia głębi i psychologia zachowania (behawioryzm).	Psychologia poznawcza, docenianie i podkreślanie społecznych i humanistycznych wartości sportu.
Stopień trudności i zasięg stosowania	Łatwy do stosowania, znacznie wygodniejszy od stylu współpracującego. Stosowany szczególnie wobec zawodników mało subtelnych, agresywnych. Elementy tego stylu trzeba czasami stosować wobec dzieci, albo w przypadku obniżenia	Bardzo trudny do stosowania, wymaga od trenera dużego doświadczenia, wielkiej wiedzy pedagogicznej i cierpliwości. Najskuteczniejszy wobec osobników inteligentnych i kulturalnych. Trener rozwija dodatnie cechy osobowości