7648595199

308 WLODZTMrERZ SOLOWfE W.

308 WLODZTMrERZ SOLOWfE W.

I*.

Sołowiew jest mistyk jak oni . do pewnego stopnia mi-styk-marzyciel; — nie ubliżam, mu, to mówiąc, bo podobno ten z akr ój ludzi nie może sie bez t ej przy mi e szki ob ej ść:—- ale po d mi styki e m jest w nim gj ■ m 11 o wny c lir z e ś e ij ański my śli c i el. U ni ch wymarzony system filozoficzny, czy teozoficzny jest podstawą, na której wszystko budują, i dlatego nawet dodatnia część ich konkłuzyi niema gruntu, ani siły przekonywującej. U niego podstawą jest gruntowne i naukowe badanie teologii i histo-ryi.:    z tych principiów płyną w wspaniałym, filozoficznym

ustroju jego wnioski praktyczne: a ponad tem wszystkiem dopiero wznosi się mglisty szczyt jego fiiozofumenów o dogmatach i przewidzeń o przyszłem urządzeniu ludzkości. Oczywiście w oczach samego architekt}^{1 2 3 4 5 6 7} ten szczyt jest i musi być najpiękniejszą i niezbędną koroną całości; ale właściwie można zdjąć ten szczyt, bez żadnego naruszenia mocy całej konstru-kcyi i prawdy w niej zawartej. Ztąd u Sołowiewa wyjątkowo daje się odróżnić myśliciel chrześcijański, przed którym czoła uchylić musimy, od mistyka-marzyciela, którego pominąć możemy— a w niektórych punktach stanowczo musimy odeprzeć.

To odróżnienie samo się uwydatni w niniejszem studium, w którem chcielibyśmy zeszkicować całość duchowego dzieła

Sołowiewa. Przegląd nasz pierwszy, o ile wiemy, bo już w r.

1884 zwrócił uwagę publiczności polskiej na tę wybitną postać. I dawno już czytelnikom Przeglądu należało się to sprawozdanie, ale czekaliśmy na wyjście zapowiedzianego dzieła : „Rosya i Kościół powszechny^ , które dopiero przed kilkoma miesiącami opuściło prasę b    i

1

Mamy pod ręką następujące pisma Sołowiewa — a to jeszcze nie kompletny icli zbiór:

2

Trzy mowy na cześć Dostojewskiego (o sztuce) 1882. — Wielki

3

spór i polityka chrześcijańska, w Busi Aksakowa 1883 (prawie przez cały

4

rok z wypuszczeniami). — Replika Protojerejowi Iwancowowi-Platonowi i 9 Pytań o Cerkwi, w Busi Kr. 19 1883 (Brzegi. Bowsz. VI. 126). —

5

O nar o do wo ś ci i nar o d o wy ch in t e re s a ch w R o s y i. Sło wicińsk. Izi ciestia, L u ty

6

1884 (Przegl. Bowsz. II. 290). — Miłość dła narodu i narodowy ideał (polemika

7

z Aksakowem). Prawo sł. Obózrjewije. kwiecień 1884 (Brzegi. Bowsz. IV. 311).—