7808335452

ZACHOWANIA ASERTYWNE MŁODZIEŻY NIEPEŁNOSPRAWNEJ INTELEKTUALNIE A PERCEPCJA...

4.    W grupie dziewcząt wyższą asertywność (przy niskim poziomie istotności 0,273) uzyskały dziewczęta pełnosprawne.

5.    Wzrost poziomu asertywności całej badanej populacji uzależniają niektóre pożądane wychowawczo postawy rodziców, tj. autonomia obojga rodziców oraz akceptacja matki.

6.    Nie wykazano związku pomiędzy poziomem zachowań asertywnych młodzieży niepełnosprawnej umysłowo (łącznie dziewcząt i chłopców) a postawami rodziców.

7.    Poziom asertywności prezentowany przez młodzież pełnosprawną wykazuje związek z postawami rodzicielskimi. Korzystnie wpływają postawy: akceptacja matek oraz autonomia matek i ojców. Negatywny wpływ na asertywność tej grupy odnotowano przy nadmiernych wymaganiach matek.

8.    Dla dziewcząt niepełnosprawnych umysłowo niekorzystny wpływ (obniżający asertywność) wywiera postawa nadmiernie ochraniająca matek. Natomiast zależność korzystną odnotowano dla dziewcząt pełnosprawnych, których matki i ojcowie przejawiają postawę autonomii.

9.    Korzystne zależności między asertywnością a postawami rodziców zarejestrowano dla chłopców niepełnosprawnych umysłowo, których poziom zachowań asertywnych podnoszą: autonomia ojców oraz większość postaw matek: akceptacja, autonomia, nadmierne wymagania i nadmierna ochrona.

10. Na poziom asertywności chłopców pełnosprawnych pozytywny wpływ wywiera postawa autonomii przejawiana przez ojców.

„Praktykować asertywność logicznie i konsekwentnie to bronić swojego prawa do istnienia" - twierdzi N. Branden (1998, s. 135). Toteż kształtowanie reakcji asertywnych jest ważnym elementem programów profilaktycznych i terapeutycznych dla dzieci i młodzieży. Współcześnie coraz częściej sygnalizuje się potrzebę prowadzenia treningu asertywności jako jednego ze sposobów ponownej socjalizacji człowieka (Lewicka 2002). Rozwijanie asertywności wspomaga przygotowanie człowieka do życia.

Nauczyciele powinni przeprowadzać spotkania z rodzicami, przedstawiać pozytywy zachowań asertywnych i zachęcić do stosowania się według ich reguł. Z pewnością, na zasadzie naśladownictwa wzory te, choć w części, mogłyby zostać przyjęte przez synów i córki.

Wychowawcy powinni organizować sytuacje, w których wychowankowie mogliby poznać zasady oraz nabyć podstawowe umiejętności z zakresu asertywności. Jednak istotnie jest, aby wychowanek rozumiał cel i sens tych zabiegów. Aby wychowankowie wyrośli na pewnych siebie, asertywnych ludzi dorosłych, należy zapewnić im:

•    wzorzec zachowania asertywnego,

•    miłość i wsparcie (w celu budowania u nich poczucia własnej wartości),

•    uważną krytykę (umożliwienie im realistycznego widzenia samych siebie),

•    poczucie wartości (pomaga w ocenie praw własnych i cudzych),

•    podstawowe poczucie bezpieczeństwa (umożliwia popełnianie błędów) (Linden-

field 1995).

177

SZKOŁA SPECJALNA 3/2006