O motywacji do nauki
Motywacja zewnętrzna może z czasem przerodzić się w motywację wewnętrzną - uczeń uczy się nowego ruchu, poznaje nowe dyscypliny sportu z lęku przed słabą oceną, ale im lepiej poznaje, tym bardziej lubi. Zaczyna mu to sprawiać przyjemność i daje satysfakcję. Pozytywne emocje związane z uprawianiem sportu, mimo że pierwotnie kształtowane zewnętrznie, przyczyniają się do wzbudzania motywacji wewnętrznej.
Motywacja zewnętrzna może być wzbudzana przez systemem kar lub nagród. Nagrody mogą zwiększyć prawdopodobieństwo występowania pożądanych zachowań i zostać skojarzone z pozytywnymi emocjami. System kar jest bardziej ryzykowny, ponieważ ukaranie ucznia za niepożądane zachowanie wcale nie gwarantuje wyeliminowania tego zachowania. Jego działanie może zostać ukierunkowane jedynie na unikanie kary. W takiej sytuacji zostanie podtrzy mana motywacja zewnętrzna, dodatkowo skojarzona z negatywnymi emocjami. Poza tym, bez ciągłej kontroli ze strony nauczyciela, może okazać się, że pow rócą zachowania, które chciał wyeliminować.
Znacznie skuteczniejsze jest zatem stosowanie systemu nagród. To, jak silne jest oddziaływanie systemu nagród i kar, zależy od wielu czynników. Jednym z nich jest autorytet nauczyciela. Im większym autorytetem dla uczniów jest nauczyciel, tym mocniejszy jest wpływ wzmocnień. Optymalna sytuacja to taka, gdy nauczyciel postrzegany jest jako życzliwy i obiektywny, bo wtedy jego uwagi nie będą odbierane jako złośliwe, nie będą zatem odrzucane, nawet wtedy, gdy uczeń nie będzie się z nimi zgadzał. Ważne jest także, aby zasady udzielania nagród i kar były jasno określone, a przede wszystkim, aby były akceptowane - wtedy uczniowie będą przekonani o ich słuszności. Bardzo istotna jest także konsekwencja i nieuchronność w ich stosowaniu. Ważne, aby były stosowane adekwatnie do przewinień lub sukcesów. Co najważniejsze - muszą być stosowane uczciwie w stosunku do wszystkich, nikogo nie można faworyzować czy traktować pobłażliwie.
Motywacja u dzieci i młodzieży różni się od motywacji dorosłych, ponieważ inne są ich potrzeby. U dzieci dominują potrzeby zabawy, rozrywki, wyżycia ruchowego, radości z uprawiania sportu oraz przy należności i poczucia własnej wartości.
Dlaczego uczeń nie chce ćwiczyć?
Możemy znaleźć wiele odpowiedzi na to pytanie, np.:
• bo jest mniej sprawny od pozostałych,
• bo interesuje się innymi dyscyplinami niż te, które są proponowane w szkole,
• bo ćwiczenia są za trudne,
• bo przeżywa lęk przed oceną,
• bo przeżywa trudne chwile w życiu i oceny nie są dla niego żadną wartością,
• bo nie czuje wsparcia - ani od rodziców, ani od nauczycieli.
SAMORZĄDOWY OŚRODEK DORADZTWA METODYCZNEGO 1 DOSKONALENIA NAUCZYCIELI W KIELCACH