8473659553

104

Joanna Leszczyńska. Paweł Mazurek

ści, czasu i zainteresowania¹³. W Polsce ok. 13% tych, którzy korzystali z Internetu w 2005 r., nie używało go w 2007 r.^1J Do kolejnej grupy należą osoby niechętne sieci i unikające jej (net evctders). Jest to kategoria dość intiygująca, ponieważ osoby te -przynajmniej teoretycznie - nie powinny mieć problemów z dostępem do Internetu. Niejednokrotnie mają taką możliwość w pracy, często też mieszkają w gospodarstwach domowych z dostępem do sieci. Lenhart stwierdza, że część korzysta z Internetu za pośrednictwem współpracowników lub bliskich; inni członkowie tej grupy traktują pozostawanie w świecie ojfline jako przejaw niezależności od wszechogarniającej technologii. Prawie 11% Polaków mieszka w gospodarstwach domowych wyposażonych w komputer z dostępem do Internetu i mimo to nie używa tego medium¹''. Trzecia i ostatnia kategoria non-userów to osoby, które Lenhart określa mianem „prawdziwie odłączonych” (truły disconnected). Nie mają oni żadnych bezpośrednich ani pośrednich doświadczeń związanych z użytkowaniem Internetu, czasem wręcz nie mają pojęcia o jego istnieniu.

Non-user w świetle dotychczasowych badań

Badania ściśle poświęcone non-userom w socjologii Internetu pojawiają się stosunkowo rzadko. Najczęściej opis tej zbiorowości stanowi niejako „efekt uboczny” badań poświęconych sposobom korzystania z sieci i przybiera postać ilościowych analiz. Warto jednak przywołać podstawowe charakterystyki socjodemograficzne polskich non-userów, które mogą stanowić wartościowe tlo i punkt wyjścia do analizy jakościowej.

W Polsce, podobnie zresztą jak w innych krajach, czynniki różnicujące dostęp do Internetu to przede wszystkim wykształcenie, wiek, miejsce zamieszkania i status społeczno-ekonomiczny. Pokazuje to Dominik Batorski¹⁶, relacjonując wyniki badań poświęconych użytkowaniu nowych mediów prowadzonych w ramach Diagnozy Społecznej. Generalna zasada jest następująca: im młodszy wiek, im większa miejscowość i im wyższe wykształcenie, tym większa szansa na korzystanie z Internetu.

W kategorii wiekowej 16-24 lata non-userzy stanowią 23,5%; odsetek len systematycznie zwiększa się wraz ze wzrostem wieku badanych (odpowiednio 40,6% non-userów wśród osób w przedziale wiekowym 25-34 lata, 54,1% w przedziale 35-44 lala, 68,3% w przedziale 45-59 lat, 86,1% w przedziale 60-64 lata i wreszcie 96,4% wśród osób najstarszych mających 65 i więcej lal).

Wśród osób uczących się odsetek non-userów wynosi 14,8% i jest najniższy spośród wszystkich grup o różnym statusie edukacyjnym. Wśród osób z wykształceniem wyższym bądź policealnym Internetu nie używa 23,2%, w przypadku średniego wy-

J.E. Katz, R.E. Rice, Social Consequences of Internet Use: Access, Involvement and Ejcpression, MIT Press, Cambridge, Mass. 2002, s. 68.

D. Batorski, Polacy i nowe technologie..., jw.

Tamże.

Tamże.