8473659827

85

Błogi i hlogosfera z perspektywy sieci społecznych

Z punklu widzenia tego artykułu istotnym obszarem zastosowań jest użycie analizy sieciowej do identyfikacji węzłów odgrywających szczególne role. Przy wykorzystaniu specjalnych wskaźników można na przykład określić centrum i peryferia lub wskazać węzły i relacje łączące obszary sieci, które bez nich nie miałyby kontaktu. Opracowano wiele specjalnych miar umożliwiających określenie pozycji poszczególnych aktorów w sieci oraz właściwości danej sieci jako całości. Jedną z najprostszych i jednocześnie najważniejszych miar jest liczba relacji, jakie ma dany węzeł. Spostrzeżenie, że aktorzy połączeni z wieloma innymi aktorami pełnią istotną rolę, jest proste, wręcz intuicyjne. Na tej zasadzie możliwe jest choćby wskazanie najbardziej towarzyskiej osoby w małej grupie. Analogiczna identyfikacja ważnych węzłów jest możliwa również w przypadku dużych, rozproszonych struktur liczących tysiące węzłów połączonych wieloma relacjami.

W sieciach skierowanych duże znaczenie ma dostrzeganie różnicy między liczbą relacji przychodzących do danej osoby i wychodzących od niej. Gdyby przedszkolaki miały wskazać osoby z grupy, które lubią, może się okazać, że najczęściej wymieniany przez inne dzieci jest Staś (relacja przychodząca), Zdziś zaś wymienia najwięcej osób (relacja wychodząca). Zazwyczaj liczba relacji przychodzących jest znacznie lepszym wskaźnikiem prestiżu czy popularności niż liczba relacji wychodzących lub łączna liczba relacji. Także w przypadku blogów warto wprowadzić rozróżnienie liczby stron, które umieszczają linki do danego błoga, i liczby stron, które on wskazuje.

W Polsce metody analizy sieciowej były dotychczas raczej mało popularne, chociaż ostatnio można zaobserwować wzrost zainteresowania nimi i pojawienie się badań dotyczących specyfiki sieci internetowych-⁰. Ukazały się także publikacje wprowadzające do metod analizy sieciowej²¹.

Opisywane przez socjologów przemiany więzi społecznych oraz form organizacji życia społecznego skłaniają do zainteresowania podejściem sieciowym. Jak podkreślają koncepcje społeczeństwa sieciowego (network society²-), struktura relacji spo-

D. Batorski, Sieci społeczne. Charakleiystyka, uwanmkowania i konsekwencje struktur relacji społecznych na podstawie komunikacji internetowej, niepublikowana rozprawa doktorska, Uniwersytet Warszawski, Warszawa 2004; A. Hupa, Badania orientacji politycznych w Internecie, „Studia Socjologiczne” 2007, w druku; M. Juza, Sieć społeczna - nowoczesne plemię. Serwis www.orkul.com jako przykład możliwości Internetu w upowszechnianiu sieciowej formy poizqdku społecznego, |w:] K. Krzysztofek, M. Podgórski, M. Grabowska, A. Hupa, M. Juza, Wielka sieć: E-seje z socjologii Internetu., Trio, Warszawa 2006; J.M. Zając, Sieci w sieci, (w:) K. Winkowska-Nowak, A. Nowak, A. Rychwalska (red.). Modelowanie matematyczne i symulacje komputerowe w naukach społecznych, Wydawnictwo SWPS Academica, Warszawa 2007, s. 128-135.

Na przykład rozdział w podręczniku J.H. Turnera, Struktura teorii socjologicznej. Wydanie nowe, Wydaw. Nauk. PWN, Warszawa 2004; krótkie artykuły: Ł. Jonak, Analiza sieci społecznych i dynamika sieciowa, [w:] A. Nowak, K. Winkowska-Nowak, A. Rychwalska (red.), Modelowanie..., jw., s. 113-121; T. Sozański, Sieć społeczna, |w:] Encyklopedia socjologii, t. 4, Oficyna Naukowa, Warszawa 2002, s. 28-36, a także popularnonaukowa publikacja: E. Ben-dyk, Antymatii\. Człowiek w labiryncie sieci, W.A.B., Warszawa 2004.

R. Castells, The Rise of tlie Network Society, Blackwell, Malden 1997. Podobna jest koncepcja społeczeństwa usieciowionego (neloworked) autorstwa B. Wellmana; por. np. B. Weil-