8565557846

60 PRZEGLĄD PIŚMIENNICTWA KRAJOWEGO

Estreichera (s. 126-165), V. Realizacja wykładów bibliografii (s. 166-177), VI. Warsztat naukowy i metodyczny wykładów. Osobowość wykładowcy (s. 178-198), VII. Znaczenie wykładów Estreichera w dziejach bibliografii polskiej (s. 199-216). Całość uzupełnia Wykaz ilustracji. Literatura przedmiotu (wybór). Summary i Indeks osób.

Tom 4 katalogu rękopisów BU W [12] rozpoczyna prezentację wybranych nabytków Biblioteki z lat powojennych (poprzednie 3 tomy poświęcono dawnym zamkniętym kolekcjom). Tom ten zawiera opis 306 jednostek pozyskanych w 1. 1945-1980, będących spuściznami osób, bardziej i mniej znanych, z przełomu XIX i XX w. Największa partia prezentowanych zbiorów to spuścizna po Marii Dąbrowskiej i Stanisławie Stempowskim, zapoczątkowana darem pisarki w 1954 r., a uzupełniana następnie przez spadkobierców obojga. Szczególnie bogato przedstawia się archiwum S. Stempowskiego, składające się z papierów rodzinnych, m.in. syna Jerzego, przyjaciół i licznych współpracowników (S. Fosnera, L. Krzywickiego). Katalog, poza Wstępem W. Stummer ( s. V-XI) zawiera Wykaz ważnejszych skrótów użytych w tekście (s. XVIII), Opisy rękopisów nr 1341-1646 (s. 1-241), Indeks osób i nazw geograficznych (s. 242-295), Indeks proweniencji rękopisów (s. 317), Konkordancję sygnatur akcesyjnych z sygnaturmi katalogu (s. 318-321).

Zwracamy uwagę na bardzo ciekawe i pożyteczne opracowanie, które towarzyszyło wystawie poświęconej wydawnictwom polskim z 1. 1939-1945, zorganizowanej w 1989 r. w Bibliotece Narodowej [13]. Przewodnik po wystawie zawiera trzy teksty komisarzy ekspozycji, będące przeglądem ruchu wydawniczego na ziemiach okupowanych, na wszystkich szlakach wychodźstwa polskiego oraz w okresie „przełomu wojny i pokoju” na ziemiach podporządkowanych rządowi lubelskiemu, a następnie Tymczasowemu Rządowi Jedności Narodowej. Autorem pierwszego opracowania Kraj 1939-1945 (s. 7-18) jest Andrzej Urbański, dwa pozostałe (s. 19-50) napisał Oskar S. Czarnik, całość dopełnia Bibliografia w wyborze 31 pozycji (s. 51-52) głównie wydań emigracyjnych, oraz część ilustracyjna (s. 53-114). Oczywiście, Autorzy w dużym skrócie, hasłowo, rejestrują wiadomości o działalności wydawniczej na tak olbrzymim obszarze (po Afrykę Wschodnią i Południową, Indie, Argentynę i Meksyk) najróżniejszych organizacji (w kraju zazwyczaj konspiracyjnych) i środowisk, które tak licznie i bohatersko dokumentowały swoje istnienie i walkę; Autorzy opisują niektóre szczególnie cenne lub jedyne z dostępnych — eksponaty. Mimo tych ograniczeń, jest to prawdziwe kompendium wiedzy o tym zróżnicowanym i bogatym w edytorskie dokonania okresie. Wydane w 1500 egz. powinno trafić do rąk m.in. wykładowców i słuchaczy szkół bibliotekarskich.

Kolejny numer Biuletynu BJ [14] poświęcony jest pamięci zmarłej w 1986 r. Małgorzaty Stolzman, przedstawicielki krakowskiego akademickiego środowiska bibliotekoznawców. Sylwetkę zmarłej kreśli W. Bieńkowski (s. 7-19), K. Bednarska-Ruszajowa i W. Pindlowa zestawiły bibliografię Jej prac (s. 11-13); wydrukowano także — przygotowany i opatrzony posłowiem Z. Siatkowskiego — ostatni tekst M. Stolzman dotyczący nauczania akademickiego przyszłych bibliotekarzy w zakresie historii i teorii kultury i literatury (s. 15-22). Spośród pozostałych artykułów tematycznie znajdujących się w kręgu historii książki, literatury i kultury, problemom bibliologicznym, związanym z badaniami dziejów książki poświęcony jest tekst K. Migonia Nowe modele i osiągnięcia współczesnej historiografii książki (s. 227-239). Autor przedstawia „najważniejsze współczesne programy badawcze w świetowej historiografii książki” (s. 228), usytuowane zazwyczaj w ramach różnie pojmowanej bibliologii. Przegląd rozpoczyna się od stanu badań nad przeszłością książki we Francji, nstępnie w W. Brytanii i St. Zjednoczonych, poprzez RFN i ZSRR. K. Migoń kończy go konkluzją, iż stopień zaawansowania i zainteresowanie badaniami w poszczególnych krajach rzutują na traktowanie historiografii książki jako samodzielnej dyscypliny naukowej, bądź też nie. Fakt, że jest ona uprawiana na pograniczu wielu nauk stwarza badaniom dziejów książki korzystne perspektywy.

Zagadnienia Informacji Naukowej [15] coraz częściej powinny trafiać do rąk bibliotekarzy zainteresowanych problemami komputeryzacji bibliotek, pragnących poznać światowe bazy danych z różnych dziedzin wiedzy, zautomatyzowane systemy informacji, czy też najnowsze technologie przetwarzania danych. W prezentowanym numerze znajdujemy m.in. teksty autorstwa przedstawicieli akademickich ośrodków kształcenia bibliotekarzy (Gdańsk, Warszawa) oraz