8476758513

372 RECENZJE I PRZEGLĄDY PIŚMIENNICTWA

PRZEGLĄD PIŚMIENNICTWA KRAJOWEGO

Minęło pół wieku od uchwalenia Dekretu o bibliotekach i opiece nad zbiorami bibliotecznymi. Przypomniało o tej rocznicy Centrum Ustawicznego Kształcenia Bibliotekarzy, organizując 17.04.1996 r. spotkanie, a następnie publikując teksty wystąpień uczestników tej uroczystości. Wprowadzeniem do dyskusji były przemówienia Barbary Bieńkowskiej, Lucjana Bilińskiego i Jerzego Maja [1].

Pozostaniemy przy tej tematyce i prześledzimy wydawnictwa traktujące o bibliotekach polskich i ich zbiorach. Zacząć wypada od Centralnej Biblioteki Państwa. Danuta Rym-sza-Zalewska opracowała materiały do bibliografii Biblioteki Narodowej za 1. 1991-1995 [2]. Jest to kolejne, trzecie już pięciolecie, które doczekało się należnej dokumentacji (poprzednie obejmowały 1. 1981-1985 i 1986-1990). Bibliografia ma układ dwuczęściowy: 1. Piśmiennictwo

0    Bibliotece Narodowej, 2 Wydawnictwa Biblioteki Narodowej. W cz. 1 znajduje się m.in. dział poświęcony pracownikom Biblioteki, wspomnienia o nich oraz w wyborze ich prace indywidualne, dotyczące nie tylko problematyki bibliotekarskiej.

Znaczącym wydarzeniem dla dziejów bibliotek uniwersyteckich w Polsce jest książka wydana w serii Acta Universitatis \Watislaviensis, w nowej podserii Bibliothecalia Wratislauiensia: Zarys historii Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu pióra Jana Ożoga [3]. Praca składa się z 3 części: 1. Biblioteka Państwowa i Uniwersytecka we Wrocławiu, 2. Biblioteka Miejska Rehdigera we Wrocławiu, 3. Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu po II wojnie światowej. Dwie pierwsze części dotyczą skomplikowanej historii zbiorów, które przekształcały się i łączyły w ciągu wieków, tworząc w 1811 r. Bibliotekę Uniwersytecką we Wrocławiu. Dzieje ich zostały doprowadzone do końca II wojny światowej. Część 3. dotyczy obecnej Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu; w 1995 r. minęło 50 lat od jej powstania. Rocznicy tej Autor poświęcił swą pracę.

W tej samej serii Bibliothecalia Wratislaviensia [4] ukazała się publikacja zawierająca rozprawy, do których asumpt dały obiekty ze zbiorów specjalnych Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu (m.in. Odnaleziona mapa Rosji Jenkinsona z 1562 roku — pióra Krystyny Szykuły, s. 7-31). Zamieszczono tam również prace dotyczące zabytków na Śląsku i dawnych księgozbiorów (np. Lucyna Biały: ,jSoldatenbibliothek” - największy księgozbiór prywatny siedemnastowiecznego Głogowa, s. 119-128), a Ewa Pitak poświęciła kilkanaście stron rozważaniom na temat: Początki katalogów bibliotecznych w Polsce (s. 161-173).

O katalogach bibliotecznych pisze również Urszula Paszkiewicz, prezentując spis 403 rękopiśmiennych inwentarzy i katalogów bibliotecznych z ziem wschodnich Rzeczypospolitej z L 1553-1939 [5]. Autorka przez wiele już lat pracuje nad źródłami niezbędnymi do badań nad dziejami bibliotek polskich — przypomnijmy opublikowaną w 1990 r. Bibliografię inwentarzy

1    katalogów księgozbiorów polskich i założonych w Polsce do 1939 roku. Obecnej pracy patronuje Biuro Pełnomocnika Rządu do Spraw Polskiego Dziedzictwa Kulturalnego za Granicą.

Dużo interesującego materiału faktograficznego — odnoszącego się również do bibliotek wschodnich ziem Rzeczypospolitej — przynosi praca Marii Pidłypczak-Majerowicz poświęcona bibliotekom zakonnym 17 i 18 w. [6].

O bibliotekach publicznych widzianych na tle innych instytucji kultury pisze Jerzy Maj [7], analizując sytuację w 1. 1945-1990. „W ujęciu tematu tej pracy dominują aspekty ilościowe oraz metodyka i aparatura statystyki opisowej, z przewagą — co oczywiste — analizy dynamiki (chronologicznej)”. „(...) w próbach interpretacji wyników analiz statystycznych posiłkowano się (...) materiałami pomocniczymi (sprawozdaniami opisowymi, przyczynkowymi opracowaniami pokrewnej problematyki, publicystyką itp.)” — czytamy we wstępie. O celach tej pracy Autor pisze: „Główną jej intencją było naszkicowanie, raczej zgrubnymi pociągnięciami, wizerunku bibliotekarstwa publicznego, działającego w określonych warunkach społeczno-politycznych, wskazanie zjawisk godnych uwagi, przedstawienie i ewentualne objaśnienie tych mechanizmów w zakresie, który — na podstawie będącego do dyspozycji materiału i za pomocą przyjętej metody opisu — jest możliwy” (s. 140-141).

Konferencja dyrektorów wojewódzkich bibliotek publicznych, zorganizowana przez SBP i WBP w Olsztynie w kwietniu 1996 r. poświęcona była kontrowersyjnemu problemowi łączenia