8658359413

396 nokientij Gierasimo

Autor artykułu przyjmując za punkt wyjścia podaną wyżej ogólną charakterystykę współczesnego stanu nauk geograficznych w ZSRR, chce zaznajomić czytelników z tymi wielkimi, bieżącymi wydarzeniami w działalności radzieckich geograficznych instytucji naukowych, które, w różnym stopniu, odzwierciedlają wyżej wypowiedziane sądy. Takie zorientowanie w faktycznym stanie rzeczy może posłużyć jako dobry materiał do dalszych rozważań.

Rozpoczniemy od charakterystyki najważniejszych zadań stojących przed geograficznymi badaniami naukowymi w ZSRR.

Zadania te mogą być sformułowane w przybliżeniu w następujący sposób:

1.    Kontynuacja kompleksowych geograficznych badań ekspedycyjnych oraz prac kartograficznych, mających na celu wykrywanie nowych zasobów naturalnych i rozwijanie sił produkcyjnych na terenie wszystkich rejonów kraju, w związku z ich gospodarczym opanowaniem i wznoszeniem nowych wielkich budowli. Szczególne znaczenie pod tym względem mają obecnie prace geograficzne prowadzone na wschodnich obszarach Związku Radzieckiego — na Syberii i na Dalekim Wschodzie.

2.    Naukowa ewidencja, inwentaryzacja, ekonomiczna ocena i opracowanie racjonalnych metod wykorzystania różnorodnych zasobów naturalnych wraz z jednoczesną ich ochroną przed niszczeniem przez siły żywiołowe. Systematyczna ewidencja zasobów naturalnych (np. klimatycznych, wodnych, ziemnych, roślinnych i zwierzęcych) wykrywanych w ciągu badań naukowych oraz prac-naukowo-praktycznych, zbudowana na ściśle naukowych podstawach i zawierająca ekonomiczną charakterystykę zasobów, stanowi w warunkach ZSRR niezbędny element w planowaniu gospodarki narodowej. Taka inwentaryzacja powinna obejmować: po pierwsze — ogólny przegląd posiadanych wiadomości o naturalnych bogactwach kraju oraz jego poszczególnych regionów, po wtóre — charakterystykę współczesnego wykorzystania tych bogactw. Jest rzeczą zupełnie jasną, że zarówno przegląd, jak i charakterystyka, w jednakowym stopniu są konieczne do opracowywania racjonalnych planów działalności badawczej i praktycznej w dziele poznawania i opanowywania zasobów naturalnych całego kraju i jego regionów, jak również do ustalania rozmaitych metod ich ochrony.

3.    Pełny rozwój badań naukowych związanych z celowym przekształceniem warunków naturalnych oraz z wszechstronnym wykorzystaniem sił przyrody w interesie wzmożenia produkcyjności socjalistycznej gospodarki narodowej. Przy tym szczególnie poważne znaczenie mają obecnie prace, związane z przeobrażeniem wodnego i cieplnego reżymu terenów zagospodarowanych, zapewniającego dalszy wzrost ich produkcyjności, osłabienie i likwidację szkodliwych następstw powodowanych niekorzystnymi procesami naturalnymi (np. erozją, posuchą, powodzią itd.).

Jest rzeczą dobrze znaną, że w ciągu licznych stuleci różne gałęzie gospodarki w Rosji, szczególnie rolnictwo, hodowla, transport, cierpiały z powodu okresowego występowania klęsk elementarnych. Obecnie w warunkach gospodarki socjalistycznej działanie ich zostało znacznie osłabione. Poziom rozwojowy współczesnej techniki daje jednak możność pójścia znacznie dalej w tym kierunku dążąc do całkowitej ochrony gospodarki socjalistycznej od niszczącego wpływu procesów naturalnych o charakterze