Pojęcia ogólne
Zachowanie to skoordynowane reakcje osobnika służące zaspokojeniu określonej potrzeby
biologicznej, psychicznej lub społecznej  zachodzące pod wpływem czynników zewnętrznych lub
bodz
ców psychicznych.
Najbardziej rozpowszechnionym poglądem wśród laików jest dualizm czyli przekonanie, że umysł i
ciało są odrębnymi rodzajami substancji (fizyczną i psychiczną), istniejącymi niezależnie, choć
oddziaływującymi na siebie.
Alternatywnym poglądem wobec dualizmu jest monizm, zgodnie z którym cały wszechświat składa się
wyłącznie z jednego typu substancji. Monizm można podzielić na różne kategorie:
-Materializm  wszystko co istnieje ma charakter materialny lub fizyczny
- Mentalizm  realnie istnieje tylko umysł
- Teoria identyczności  procesy umysłowe są identyczne z określonymi procesami mózgowymi, ale
opisuje się je za pomocą różnych pojęć.
Lokalizacja czynności w mózgu.
Współczesne poglądy to wielopoziomowa, hierarchiczna organizacja procesów percepcyjnych, na
przykład w analizie i syntezie informacji wzrokowej uczestniczy co najmniej 20 ośrodków, kodowanie,
przechowywanie śladów pamięciowych zachodzi przy udziale różnych struktur, takich jak hipokamp,
różne części układu limbicznego oraz obszary asocjacyjne kory.
Nauki badające zachowanie.
- Jest to grupia nauk zwanych behawioralnymi (behawior : podziec-reakcja)
- Biologiczne mechanizm zachowania bada etologia
Etologia  (nauka badająca obyczaje) jest obiektywistyczną nauką biologiczną badającą zachowanie w
aspekcie przycznowym i przystosowywawczym. Bada też rozwój filogenetyczny i ontogenetyczny
reakcji behawioralnych. Przedmiotem badań jest zachowanie instynktowne i uczenie się.
Ekologia behawioralna - bada relacje między populacjami a ich środowiskiem ożywionym i
nieożywionym
Neurobiologia  zbiór dyscyplin zajmujących się badaniem budowy, rozwoju i czynności układu
nerwowego. Przedmiotem badań neurobiologii są mechanizmy sterujące czynnościami ruchowymi,
mechanizmy percepcji, procesy uczenia się i pamięci sterowanie przez mózg czynnościami
motywacyjnymi.
Plastyczność mózgu.
-Układ nerwowy charakteryzuje się dwiema właściwościami  pobudliwością i plastycznością
- Pobudliwość to szybkie, przejściowe zmiany czynności neuronów i ośrodków spowodowane
działaniem bodz
ców na receptory. Układ nerwowy reaguje natychmiast a potem dopiero analizuje
- Plastyczność polega na tym że układ nerwowy nie tylko reaguje na bodz
ce, ale także ulega trwałej
modyfikacji pod jej wpływem przeorganizowanie czynności mózgu tak że jeśli jakiś płat ulegnie
uszkodzeniu, drugi stara się przejąć wykonywanie jego funkcji
Metody badania mózgu
- Eksperyment ostry i chroniczny na zwierzętach. Ostry jednorazowy przy pełnej narkozie zwierząt.
Chroniczny dla badań behawioralnych.
- Stereotaksja  badania czynności struktur w głębi mózgu.
- Pobudzenie ośrodków mózgowych  drażnienie elektrczne, chemiczne, osmotyczne i termiczne.
- Radiografia  badanie czynności komórek mózgowych w preparacie mózgu metodą
autoradiograficzną
- Metody genetyczne  w badaniach nad zachowaniem wykorzystuje się zwierzęta o zmieninej
aktywności genu kodującego syntezę przekaz
nika hormonu lub białka receptorowego neuronu.
- Zjawiska bioelektryczne w badaniu mózgu  badanie czynności neuronów, elektroencefalografia
Metody wizualizacji struktur mózgowych.
- Tomografia komputerowa - Jest to rodzaj tomografii rentgenowskiej. Jest metodą diagnostyczną
pozwalającą na uzyskanie obrazów tomograficznych (przekrojów) badanego obiektu. Wykorzystuje
ona złożenie projekcji obiektu wykonanych z różnych kierunków do utworzenia obrazów
przekrojowych(2D) i przestrzennych (3D). Urządzenie do TK nazywamy tomografem a uzyskany obraz
tomogramem
- Obrazowanie MR  Obrazowanie magnetyczno-rezonansowe. Urządzenie MR generuje silne pole
magnetyczne, co powoduje równoległe ustawienie osi rotacji atomów o nieparzystej& & .. Po
wyłączeniu impulsu, podczas powrotu do równowagi, jądra atomowe emitują energię
elektromagnetyczną, której pomiar przetwarzany jest obraz mózgu. Praktycznie MR wykorzystuje
rejestrację energii emitowanej przez wodór w cząsteczkach wody. MR jest w stanie pokazać szczegóły
anatomiczne o średnicy poniżej 1mm.
Metody badania czynności mózgu.
- Funkcjonalnny rezonans magnetyczny (fMR)
- Emisyjna tomografia pozytonowa (PET)
- Elektroencefalografia (EEG)
Obrazowanie fMR  Funkcjonalne obrazowanie magnetyczno-rezonansowe. Badanie opiera się na
zachowaniu hemoglobiny w polu agnetycznym po odłączeniu tlenu. Zużycie tlenu zwiększa się w
obszarach o największej aktywności, skaner fMR jest ustawiany tak, że jest w stanie odróżnić& ..
PET  Emisyjna tomografia pozytonowa (positron emission tomography) pozwala na otzymanie
obrazów aktywności żyjąego mózgu poprzez rejestrację promieniowania jonizującego emitowane
przez wstrzyknięte do krwiobiegu substancje chemiczne. Do tętnicy wprowafza się glukozę.
EEG  nieinwazyjna metoda diagnostyczna służąca do badania bioelektrycznej czynności mózu za
pomocą EEG. Badanie polega na odpowiednim rozmieszczeniu na powierzchni skóry czaszki elektrod,
które rejestrują zmiany potencjału elektrycznego na powierzchni skóry, pochodzące od aktywności
neuronów kory mózgowej i po odpowiednim&
Komórka.
- elementarna jednostka budowy organizmu
- białka jako podstawowe elementy funkcjonowania organizmu  białka& ZDJ
CIE AMINOKWASY
AMINOKWASY  zawierają grupię aminową i grupę kwasową (patrz nazwa)
Budowa peptydu PATRZ ZDJ
CIE  AMINOKWASY; B  BUDOWA PEPTYDU
PATRZ ZDJ
CIE  AMINOKWASY WYST
PUJ
CE JAKO PRZEKAy
NIKI LUB PREKURSORY
Genetyka zachowania.
- Informacje genetyczne decydują o syntezie elementów komórkowych. Kod genetyczny jest
diagramem budowy narządów. Budowa białka jest zakodowana w jednostkach dziedzicznych zwanych
genami.
Części składowe genu
- Mejsce działania czynników transkrypcyjnych
- Miejsce określające intensywność transkrypcji
- Sekwencja określająca miejsce startu
- Fragment podlegający transkrypcji PATRZ ZDJ
CIE  części składowe genu
- Główną rolę w kodowaniu informacji genetycznej odgrywają kwasy nukleinowe
- Sekwencja zasad jest istotą kodu genetycznego
- nici DNA ułożone są podwójnie tworząc spiralę.
- DNA jest matrycą, na której następuje synteza drugiej nici DNA i RNA
- Gen jako jednostka dziedziczna to fragment chromosomu, czyli podwójnej nici DNA.
- Translacji, przebiegającej w siateczce śródplazmowej, w rybosomach.
- Cząsteczka tRNA zawiera swoiste miejsce przyłączenia dla aminokwasu i miejsce zwane
antykodonem. W rybosomie znajdują się miejsca zwane Ai P. tRNA z aminokwasem przyłącza się
antykodonem do miejsca A i P.
Rozróżniamy kwasy nukleinowe:
- DNA  zawierający zasady A,G,C,T; ryboza& .
Kwasy nukleinowe zbudowane są z: zasady purynowej  adeina (A) guaina&
Synteza białka składa się z etapów:
- Transkrupcji, przebiegającej w jądrze, czyli syntezy mRNA na matrycy DNA.
Powstający mRNA, komplementarny do nici DNA przenosi informacje do rybosomów w cytoplazmie.
Na tej samej matrycy powstają również tRNA(transportujący) i rRNA (rybosomowy)
Ekspresja genu.
- Zespół mechanizmów działających na geny, w wyniku których dochodzi do syntezy białka
- mechanizmy te działają na poziomie transkrypcji i trancjlacji.
GENOTYP  Zespół..
y
ródła zmienności genetycznej.
- Rekombinacja  zamiana fragmentów genów między chromosomami leżącymi w parach. Powstaje
kombinacje genów, która choć pochodzi od obojga rodziców daje cechy, których nie posiada żadne,
inaczej mówiąc jest to zmieszanie się genów rodziców w genotypie potomstwa.
- Mutacje  zmiany w pojedynczych genach zmiany rodzaju, sekwencji lub liczby nukleotydów w DNA
Dobór naturalny.
- Koncepcja selekcji naturalnej wysunięta przez Darwina iWallace a opiera się na trzech obserwacjach;
- organizmy wytwarzają o wiele więcej potomstwa, niż jest to bezpośrednio potrzebne do reprodukcji
- liczba osobników w danej grupie nie zmienia się zasadniczo z pokolenia na pokolenie
- w obrębie grupy występują znaczne róznice miezi organizmamu
Metody genetyczne w badaniach fizjologicznych.
Inbret  krzyżowanie między osobnikami spokrewnionymi do uzyskania populacji homozygotycznej
Outbred  populacje heterozygotyczne
- selekcja sztuczna  dobieranie osobników do rozrodu w celu uzyskania pożądanych fenotypów
Biologiczne podstawy zachowania
11.X wykład II
Komórka nerwowa- neuron -Podstawowa jednostka anatomiczno-czynnościowa układu nerwowego
Termin ten oznacza ciało komórki nerwowej wraz z wypustkami zwanymi włóknami nerwowymi.
Komórki zależnie od pełnionej funkcji mają różne kształty.
Akson/neuryt - Wypustki przewodzące impulsy bioelektryczne od ciała komórki na obwód  w
kierunku odśrodkowym lub dokomórkowym zwane są aksonami albo neurytami, rozpoczynają się
zwykle wzgórkiem aksonu.
Dendryty -Wypustki przewodzące impulsy z obwodu do ciała komórki- w kierunku dośrodkowym lub
dokomórkowym
Neuron ma dwa bieguny wykonawczy i odbiorcy.
Wysoko zróżnicowane komórki układu nerwowego utraciły zdolność zapewnienia sobie
podstawowych funkcji życiowych. Rolę te przejęły komórki glejowe.
Cechami czynnościowymi neuronów są pobudliwość i przewodnictwo.
Prawo dynamicznej polaryzacji neuronu:  impulsy nerwowe w danej wypustce nerwowej są zawze
przewodzone tylko w jednym kierunku.
Akson eferentny- wysyła impuls
Akson aferentny- odbiera impuls
Strona 1
Biologiczne podstawy zachowania
11.X wykład II
Synapsy- wyspecjalizowane narządy, za ich pomocą neurony kontaktują się ze sobą.
Synapsami nazywamy miejsce styku dwóch neuronów lub neuronu z narządem wykonawczym albo
odbiorczym.
W zależności od mechanizmu przekazywania impulsów synapsy dzielimy na:
" synapsy chemiczne  pęcherzykowe; u ssaków stanowią większość
" synapsy elektryczne  niepęcherzykowe; u przedkręgowców i niższych kręgowców.
Rodzaje synaps:
" akso-dendryczne
" akso-somatyczne
" akso-aksonalne
Przewodzenie impulsów
" Błona neuronu jest spolaryzowana elektrycznie i chemicznie.
" Wnętrze komórki ma ładunek ujemny (aniony białkowe) oraz przewagę jonów K+
" Na zewnątrz komórki przewaga jonów Na+
Strona 2
Biologiczne podstawy zachowania
11.X wykład II
Pompa sodowo-potasowa  skomplikowany układ utrzymujący duże stężenie jonów potasu i małe
jonów sodu wewnątrz komórki.
W nieaktywnym neuronie różnica potencjałów między wnętrzem, a środowiskiem zewnętrznym
nazywa się potencjałem spoczynkowym, który wynosi około  70mV
Zadziałanie bodz
ca powoduje depolaryzacje błony neuronu, która zależy od siły bodz
ca.
Po przekroczeniu progu pobudzenia następuje gwałtowna depolaryzacja potencjałem
czynnościowym.
Mechanizm powstania potencjału czynnościowego odbywa się za pomocą pompy sodowo potasowej.
Impulsy w synapsach elektrycznych płyną za pośrednictwem prądów jonowych z cytoplazmy jednego
neuronu do drugiego.
Synapsa chemiczna składa się z trzech części:
" Błony presynaptycznej
" Szczeliny synaptycznej
" Błony postsynaptycznej
W synapsach chemicznych impulsy są przekazywane za pośrednictwem związków chemicznych
Z błony presynaptycznej zostaje uwolniony przekaz
nik chemiczny do szczeliny synaptycznej, który
oddziaływuje na receptory następnego neuronu.
Jak powstaje potencjał post i pre synaptyczny?
Zjawisko repolaryzacji
Sumowanie czasowe- sumowaniu ulega wiele przebudzeń docierających w krótkim czasie z
pojedynczego neuronu
Sumowanie przestrzenne  sumowaniu ulegają pobudzenia docierające z wielu neuronów
jednocześnie.
Przewodzenie potencjału czynnościowego wzdłuż aksonu odbywa się w sposób ciągły lub skokowy.
Neuroprzekaz
nik ze szczeliny synaptycznej reaguje z receptorami błony postsynaptycznej
wywołując efekt:
" jonotropowy- otwarcie kanałów jonowych (szybciej działa, ale tez skutki szybciej wygasają)
" metabotropowy- szereg reakcji metabolicznych z powstaniem przekaz
ników wtórnych.
Neuroprzekaz
niki
Strona 3
Biologiczne podstawy zachowania
11.X wykład II
Aminokasy Glutaminian, GABA, glicyna, asparaginian
Zmodyfikowane aminokwasy Acetylocholina
Monoanimy (również zmodyfikowane indolaminy
aminokwasy
Peptydy (łańcuchy aminokwasów
Puryny
Gazy
Prawie wszystkie substancje mające wpływ na zachowanie działają w obrębie synaps.
Antagonista substancja blokująca działanie neuroprzekaz
ników.
Agonista substancja naśladująca lub wzmacniająca działanie neuroprzekaz
ników.
Działanie synaps jest czynnikiem decydującym dla każdego aspektu naszego zachowania. Organizmy
ludzkie różnią się bardzo pod względem ilości i rozmieszczenia receptorów dla różnych
neuroprzekaz
ników, z czego wynika różnorodność reakcji na ten sam bodziec.
Filogeneza układu nerwowego
" specjalizacja funkcji recept rowowej i efektorowej
" rozwój ośrodków mózgowych
Ontogeneza
W rozwoju neuronów można wyróżnić następujące etapy:
" Proliferacja
" Migracja
" Różnicowanie
" Mielinizacja
" Synapso geneza
Zalążkiem mózgowia są trzy pęcherzyki:
" przodomózgowie dzielące się póz
niej na kresomózgowie i międzymózgowie
" śródmózgowie nie dzieli się dalej
Strona 4
Biologiczne podstawy zachowania
11.X wykład II
" tyłomózgowie dzieli się na tyłomózgowie wtórne (most) i rdzeniomózgowie (rdzeń
przedłużony)
Dojrzewanie funkcjonalne układu nerwowego polega na doskonal nu mechanizmów pobudliwości
neuronów, wykształceniu synaps oraz wytworzeniu połączeń synaptycznych.
Skupienia ciał komórek nerwowych w ośrodkowym układzie nerwowym (OUN) nazywamy istotą
szarą, a wypustek istotą białą.
*OUN  12 par nerwów czaszkowych + rdzeń
Istota szara tworzy płaszcz mózgu (korę) leżącą na zewnątrz, a w rdzeniu tworzy słupy przednie, tylne
i boczne leżące w środku istoty białej.
Ograniczone skupienie istoty szarej w OUN nosi nazwę jądra, pola lub warstwy, a w obrębie kory
ośrodka. Poza OUN skupienie ciał komórkowych nosi nazwę zwoju.
Wiązka wypustek-aksonów, dendrytów lub obydwu przebiegających o obrębie OUN nosi nazwę drogi
nerwowej.
Wiązki wypustek biegnące poza OUN nazywa się nerwem.
Strona 5
BIOLOGICZNE PODSTAWY ZACHOWAC
18.10.2012
OŚRODKOWY UKA
AD NERWOWY
1.Według kryterium anatomiczno-ontogenetycznego mózgowie dzieli się na:
-kresomózgowie,
-międzymózgowie,
-śródmózgowie,
-most i rdzeń przedłużony,
-móżdżek
Przodomózgowie-najbardziej wyróżniająca się część mózgowia u ssaków. Jego zew, część tworzy kora
mózgowa, a pod nią leżą jądra podstawy i wzgórze.
Pod względem anatomicznym wyróżniamy ośrodkowy układ nerwowy i układ nerwowy obwodowy.
Ośrodkowy układ nerwowy obejmuje mózgowie i rdzeń kręgowy.
Obwodowy układ nerwowy składa się z części somatycznej, wszystkie nerwy rdzeniowe i czaszkowe.
Według kryterium fizjologiczno-klinicznego przyjętego w neurobiologii mózgowie dzieli się na trzy
części: mózg, pień mózgu, móżdżek.
Mózgiem nazywa się tylko kresomózgowie w skład którego wchodzą: półkule mózgu, struktury
węchomózgowia, jądra podstawne (ośrodki podkorowe)
2.PÓA
KULE MÓZGU
-Warstwy komórek leżące na zewnątrz półkuli mózgowych tworzą istotę szarą zwaną korą mózgową
-Pd nią lęzy istota biała złożona z włókien nerwowych.
-Obie półkule łączą się ze sobą za pomocą spoidła wielkiego.
Płat potyliczny leży w tylnej części mózgu. Jest głównym miejscem odbioru sygnałów wzrokowych.
Uszkodzenie jakiegokolwiek fragmentu tego płata powoduje ślepotę mózgową.
Płat ciemieniowy leżący w części środkowej obejmuje pierwszorzędową korę somatosensoryczną,
która jest miejscem docelowym sygnałów dotykowych oraz informacji z receptorów mięśniowych i
ścięgnistych. W płacie ciemieniowym tworzone są reprezentacje położenia oczu głowy i ciała. Z tego
miejsca informacje przesyłane są do obszarów sterujących ruchami.
Płat skroniowy położony w bocznej części w pobliżu skroni. Zawiera on pierwszorzędowe ośrodku
słuchu pełni kluczową rolę w rozumieniu mowy. Wpłacie tym znajduje się asocjacyjny ośrodek
wzroku. Jest on również elementem nerwowego podłoża zachowań emocjonalnych i motywacyjnych.
Płat czołowy jest największy u ludzi. W jego skład wchodzi pierwszorzędowa kora ruchowa oraz kora
przedczołowa. Jeden z zakrętów (przedśrodkowy) jest częścią kory wyspecjalizowaną w sterowaniu
ruchami precyzyjnymi. Najbardziej rozwinięta część płata czołowego u ludzi to kora przedczołowa. Nie
jest ona obszarem pierwszorzędowym dla żadnego ze zmysłów, ale wszystkie korowe ośrodku
czuciowe wysyłają aksony do określonych miejsc w jej obszarze. Neurony tej kory charakteryzują się
olbrzymią ilością dendrytów tworzących połączenia z innymi neuronami, dzięki czemu kora ta pełni
funkcję asocjacyjną.
Jądra podstawy grupa struktur podkorowych składająca się z trzech głownych elementów:jądra
ogoniastego, skorupy, gałki bladej.
Pień mózgu obejmuje: rdzeń przedłużony , most, śródmózgowie, niektóre części międzymózgowia.
Rdzeń przedłużony zgrubienie i przedłużenie rdzenia kręgowego odruchy: oddychanie tętno wymioty
ślinienie kaszel i kichanie. Odbywa się to przez nerwy czaszkowe, które przewodzą sygnały czuciowe z
obszaru głowy i sterują mięśniami głowy.
Most w obrębie którego krzyżuje się większość włókien nerwowych, stad nazwa. Zawiera kilka jader
nerwów czaszkowych.
W rdzeniu przedłużonym i moście znajduje się twór siatkowaty jego część zastępująca steruje
ośrodkami ruchowymi rdzenia kręgowego a wstępująca unerwia obszary ruchowej kory mózgowej.
Jądra szwu unerwiają obszary przodomózgowia.
Śródmózgowie zajmuje się centralną częscia mózgowia. Ważne struktury to : istota czarna, pokrywa,
wzgórki dolne i górne
Podwzgórze jest głownym regulatorem homeostazy wewnątrzustrojowej.
Przysadka mózgowa gruczoł dokrewny połączony szypułka z dolną czescia podwzgórza (czesc
nerwowa)
Móżdżek- duza czesc tylomozgowia sterujacaL koordynacja ruhow, napięciem miesni, uwaga
słuchowo wzrokową
Grupa polaczonych struktor zwana układem limbicznym tworzy obszar obrzeza dookoła pnia mózgu.
Jego struktory pelnia wazna role w powstaniu motywacji i emocji regulacji łaknienia pragnienia
aktywności seksualnej leku i agresji. Do układu limbicznego zaliczamy: opuszkę węchowa,
podwzgorzre, hipokamp, ciało migdałowe, zakręt obręczy.
OBWODOWY UKA
AD NERWOWY
1Obwodowy układ nerwowy sklada się z 2 czesci:
-somatycznej obejmującej nerwy poza mózgowiem i rdzeniem unerwiające narządy zmyslow i mięśnia
-układy autonomicznego
2Działanie układu wegetatywnego.
Układ autonomiczny dzieli si ena:
-wspolczulny nakierowany na wydatkowanie energii(pobudzający)
-przywspolczulny kierujący si ena gromadzenie energii(hamujący)
-włokna układu współczulnego docierają do narzadow i przygotowują je do zachowan typu walcz lub
uciekaj- a wiec nasilają aktynosc oddechowa podwyzszona tętno hamuja procesy trawienne.
-uklad nerwowy przywspolczulny steruje wegetatywna niezwiazana z reagowaniem na zagrozenie
aktywnoscia narzadow wewnwtrznych.
Układ autonomiczny rozni się od somatycznego
-nierownomiernym rozmieszczneiem osrodkow w układzie nerwowym
-wystepnowaniem w przebiegu wlokie nodsrodkowych xwojow dzielących je na wlokna przed i
zazwojowe
-odmienna budowa nerwow
-wolnym przewodzeniem impulsow(0,5m.sek)
-wydzielaniem w synapsach eferentnych nie tylko Ach ale i noradreliny
-efektorami sa miesnie gładkie miesien sercowy i gruczoly
BIOLOGICZNE PODSTAWY ZACHOWAN 25.10.2012 WYKLAD
-Aktywności ruchowej nie da się opisać w kategoriach związku miedzy bodz
cami a skurczem mięśnia.
Wykonanie ruchu jest zdeterminowane przez wewnętrzny plan zachowania.
-poszczególne rodzaje ruchu różnią się pod względem podatności na przężenie zwrotne możliwości
ich doskonalenia oraz zmienności w pobliżu przeszkód.
-Uszkodzenie różnych obszarów mózgu wywołują innego rodzaju zaburzenia ruchu.
-Uszkodzenie mózgu, które wywołują zaburzenia ruchowe, wywołują również zaburzenia ruchowe,
zaburzają funkcje poznawcza czyli kontrola ruchowa jest w nieodłączny sposób powiązana z
procesami poznawczymi.
-czynności ruchowe są funkcjami narządu ruchu
-jego części składowe to:kosci,stawy,miesnie,sciegna
-mięśniami sterują ośrodki nerwowe i hierarchicznej organizacji znajdujące się na różnych piętrach
układu nerwowego. Ośrodki ruchowe wraz z mięśniami wchodzą w skład układu ruchowego.
-Wszystkie ruchy zależne sa od skurczu mięśni
-mięsnie kręgowców dziela się na trzy kategorie:
" Miesnie gładkie sterują ruchami narzadow wewnętrznych
" Miesnie szkieletowe(poprzecznie prążkowane) sterują ruchami ciala względem otoczenia
" miesien sercowy o cechach pośrednich miedzy mięśniami gładkimi i szkieletowymi
-Najmniejsza jednostka funkcjonalna mięśnia jest komórka mięśniowa(włókno mięśniowe) która wraz
z unerwiająca ja komórka nerwowa tworzy jednostkę ruchową-podstawowy element funkcjonalny
narzad ruchu
-komorka nerwowa unerwiajaca wlokno mięśniowe to motoneuron
-Odruch jest to reakcja ruchowa ustroju na bodz
ce przebiegające za pośrednictwem układu
nerwowego
-A
uk odruchowy zbudowany jest z pieciu elementów:
" receptor
" drogi doprowadzające impulsy do osrodkow
" ośrodek ruchu
BIOLOGICZNE PODSTAWY ZACHOWAN 25.10.2012 WYKLAD
" drogi odprowadzające do osrodka do efektora
" narzad wykonawczy
-Stan mięśni i ich gotowość do skurczu jest kontrolowana przez proprioreceptory wrażliwe na
rozciąganie i napięcie mięśnia
-receptory wrażliwe na rozciąganie to wrzeciona mięśniowe
-receptory reagujące na wzrost napięcia mięśniowego to narząd ścięgnisty golgiego
-wedlug aktualnych pogladow czynnościami ruchowymi steruje system struktur i polaczen
nerwowych o hierarchicznej organizacji, według której wyroznia się nizszy sredni i wyższy poziom
integracji
NIZSZY POZIOM INTEGRACJI
-do struktu niższego poziomu intergracji zalicza się rdzeń kręgowy i ośrodki pnia mózgu-rdzenia
przedluzonego.mostu i śródmózgowia. Poziom ten obejmuje podstawowe elementy czynności
ruchowych takich jak utrzymanie napięcia mięśniowego i regulacje odruchów uczestniczących w
mechanizmie lokomocji,
SRTEDNI POZIOM REGULAVJI
-struktury średniego poziomu integracji sterują wykonywaniem zlozonych czynności ruchowych
-role te pelnia czuciowe i ruchowe okolice kory mózgowej przy udziale jader podstawy, jader wzgórza i
istoty czarnej
-motoneurony rdzenia kręgowego sa bezpośrednio unerwione przez aksony drogi korowo-rdzeniowej
wychadzace z okolicy czuciowo-ruchowej kory
-informacje czuciowe z proprioreceptorów dochodzą do wzgórza a stad do okolicy czuciowej kory
-regulacja napięcia mięśniowego jadra podstawy-glownie ciało prążkowane
-neuroprzekazniki pobudzające to acetylocholina i kwas glutaminiowy hamujące to GABA i enkefaliny
-uklad piramidowy kierujący wykonawyaniem ruchow swiadomych ośrodkiem jest kora ruchowa z
komorkami piramidalnymi. Drogi tego układu to drogi dwuneuronowe. I neuron w korze mózgowej, II
w jadrach nerwow czaszkowych lub w jadrach ruchowych rdzenia kregowego
BIOLOGICZNE PODSTAWY ZACHOWAN 25.10.2012 WYKLAD
-droga grzbietowo-boczna zwana piramidowa utworzona przez aksony wychodzące z pierwszorzędnej
kory ruchowej oraz struktur przyległych, a także jadra czerwiennego w srodmozgowiu,
odpowiedzialnych ze sterowanie ruchami zewnętrznych regionow ciala
DROGA BRZUSZNO-PRZYSRDOOWA 2
-zawiera tez aksony wychodzące ze srodmozgowia tworu saiatkowego oraz jadra przedsionkowego
czyli obszaru mózgu który analizuje informacje przesylane z narządu przedsionkowego sterują
obustronnymi skurczami mięśni tułowia ruchami angazujacymi obie strony ciala mięśniami szyi
barkow.
-drogi układ pozamiramidowego nie biegna nigdy bezpośrednio z osrodkow układu od efektorów czy
odwrotnie lecz zawsze wieloneuronowymi szlakami przerywanymi wlaczonymi w nie neuronami
pośrednimi.
-wśród drog pozapiramidowych wyróżniane sa:
" droga rdzxeniowa-siatkowa do jader siatkowych rdzenia przedluzonego mostu
" drgoa rdzeniowo-srodmozgowia do tworu siatkowego i istoty szarej okolowodciagowej
srodmozgowia
" wyroznia się jeszcze inne drogi: prążkowa galki bladej istoty czarnej i jadra czerwiennego
-uszkodzenie jader podstawnych sa przyczyna zespolow:
" hipokinetycznych(choroby Parkinsona)
" hiperkinetycznych(pląsawice)
BIOLOGICZNE PODSTAWY ZACHOWAN 25.10.2012 WYKLAD
WYZSZY POZIOM INTEGRACJI
-na wyższym poziomie integracji czynności ruchowych powstają plany dzialan i opracowywane sa
rozkazyt przesylane do miesni
-domena wyższego poziomu integracjio jest dowolna dzialanosc ruchowa
-osrodkami sa:pierwszorzedowa kora ruchowa, kora przedruchowa i dodatkowa kora ruchowa
MÓŻDŻEK
-struktura OUN odgrywajaca istotna role w aktywności ruchowej
-czynnosciowo wyróżniamy w nim strefy:
" srodkowa i posrednia w których wystepuje reprezentacja poszczególnych części ciala strefy te
korygują aktualnie wykonaywany ruch
" boczna, która koryguje stosowanie do aktualnej sytuacji ruchy planowane lub zamierzone
-kora mozdzku zbudowana jest z roznych komorek ulozonych regularnie:
" komorku purkiniego z płaskimi rozglaezionymi drzewami dendrycznymi
" komórki rownolegle ulozone prostopadle do dendrytów komorek purkinjego
" komórki ziarniste
UKA
AD SIATKOWATY
Układ siatkowaty (US) pnia mózgu obejmuje struktury pnia mózgu i stanowi najważniejszy układ
kontrolny i integrujący OUN
Podłożem anatomicznym układu siatkowatego jest twór siatkowaty ciągnący się przez cały pień
mózgu od rdzenia kręgowego do przedniej części śródmózgowia
Komórki nerwowe tworu siatkowatego charakteryzują się różnorodnością morfologiczną i tworzą
rozległą sieć neuronalną odbierająca impulsy ze wszystkich dróg zstępujących i wstępujących
Komórki te wytwarzają i uwalniają różne mediatory jak acetylocholinę, noradrenalinę, serotoninę,
dopaminę
Twór siatkowaty (TS) otrzymuje liczne połączenia z obydwu półkul mózgowych i z różnych okolic
ośrodkowego układu nerwowego
Odbiera część pobudzeń czuciowych i ruchowych przez odnogi swoistych dróg wstępujących i
zstępujących biegnących w pniu mózgu tworząc neuronalną drogę nieswoistą.
Pobudzenie z US są przewodzone powoli przez wielo neuronowe sieci neuronalne do rozległych
obszarów kory i ośrodków podkorowych wytwarzając w nich stan gotowości czynnościowej czyli
wzbudzenia niezbędnego do prawidłowego funkcjonowania okolic czuciowych, ruchowych i
kojarzeniowych kory, a także pobudzenie ośrodków podkorowych kierujących zachowaniem
popędowo-emocjonalnym.
Pobudzenie kory przez US wywołuje stan desynchronizacji funkcji elektrycznej w zapisie EEG
Pobudzenie to warunkuje przytomność i świadomość, bez których nie jest możliwe odbieranie i
percepcja wrażeń zmysłowych. W czasie snu zachowane jest przekazywanie impulsów drogami
swoistymi, a zahamowane drogami nieswoistymi
Zstępujący układ siatkowaty koordynuje ruchy, kontroluje czynności odruchowe rdzenia kręgowego,
modyfikuje efekty motoryczne kory mózgowej, reguluje czynności życiowo ważnych ośrodków
autonomicznych pnia mózgu zwłaszcza ośrodka oddechowego i ośrodków regulujących krążenie.
Pobudzenie zstępującej drogi hamującej obniża lub znosi odruchy rdzeniowe i obniża napięcie
mięśniowe. Pobudzenie zstępującej drogi pobudzającej powoduje wzrost napięcia mięśniowego i
pojawienie się odruchów rdzeniowych.
UKA
AD LIMBICZNY
Układ limbiczny zwany też rąbkowym należy do filogenetycznie starych struktur przodomózgowia.
Główną jego funkcją jest kierowanie zachowaniami popędowo-emocjonalnym i dlatego nazywa się
go analizatorem emocjonalnym lub mózgiem trzewnym.
Korowe struktury układu limbicznego stanowią tzw. Mózg trzewny (głównie zakręt obręczy) kierujący
reakcjami popędowo-emocjonalnymi. Obszary te spełniają trzy rodzaje czynności:
" Wpływają na aktywność ruchową
" Regulują aktywność układu autonomicznego i wydzielanie dokrewne
" Wywołują zmiany w zachowaniu i kierują czynnościami popędowo- emocjonalnymi.
Hipokamp to formacja korowa wpuklająca się do światła komory bocznej, która razem z zakrętem
zębatym tworzy formację hipokampalną. Cechuje się trzywarstwową budową komórkową- kora stara
głównie złożona z& .
Podkorowe struktury układu limbicznego
" Podwzgórze
" Ciało migdałowate  składa się z szeregu jąder, z których jedne starsze mają związek z
węchomózgowiem, drugie filogenetycznie młodsze otrzymują impulsy z różnych obszarów
kory mózgowej, zwłaszcza z hipokampa i kory gruszkowatej
Drażnienie elektryczne jąder ciała migdałowatego wywołuje efekty:
" Wegetatywne  zmiany w układzie sercowo-naczyniowym, trawiennym, oddechowym.
" Somatyczne  żucie, połykanie, ruchy gałek ocznych
" Dokrewne- wydzielanie hormonów przysadki
" Zmiany w zachowaniu  strach, wściekłość, agresja
Układ limbiczny stanowi funkcjonalną całość w której poszczególne struktury nawzajem się
uzupełniają. Spełnia on następujące czynności
" Analizuje bodz
ce środowiska zewnętrznego i wewnętrznego podkontem ich znaczenia
emocjonalnego, pełni rolę analizatora emocjonalnego
" Kieruje czynnościami popędowo-emocjonalnymi, zwłaszcza pobieraniem pokarmu i wody,
reakcjami agresji
" Uczestniczy w kodowaniu śladów pamięci świeżej i uczeniu się. Wspólnie z układem
siatkowatym reguluje okołodobowe i długoterminowe rytmy biologiczne
" Między obu tymi układami działają kręgi limbiczno  śródmózgowie, w których krążą impulsy
wstępujące i zstępujące zapewniają prawidłową pobudliwość ośrodków sterujących
zachowaniem popędowo-emocjonalnym
" Szczególne znaczenie dla tych zachowań mają  układy nagrody i kary , czyli wielosynaptyczne
sieci neuronalne przekazujące pobudzenie do różnych struktur mózgowych za pomocą
neuronów katecholaminergicznych i dopaminergicznych czyli układu nagrody oraz
cholinergicznych czyli układu kary
" Popędy są wynikiem pobudzenia pewnych zespołów struktur mózgowych, głównie
związanych z układem limbicznym i podwzgórzem. Zaspokojenie popędów jest z
ródłem zmian
w zachowaniu, czynnościach dokrewnych i wegetatywnych oraz subiektywnych odczuć
(psychicznych) określanych mianem emocji