9621686273

Z „Konspektem" w plecaku

Fort pancerny 49 '/₄ Grębałów

ne elementy naciera czas, a także chciwośc i ludzka głupota. Zapobiegliwość i zmaterializowana pomysłowość inżynierów, budowniczych i wojskowych wkrótce ulegną zatarciu. Potrzebne są posiłki, w postaci mądrych decyzji uładz, co do zagospodarowania jej obiektów. Działania pasjonatów, choć godne podziwu, nie wystarczają. Twierdza jeszcze walczy, alejak długo jeszcze?!

Wędrując musimy pamiętać o kilku ważnych zasadach. W wyposażeniu warto mieć dobrą latarkę i solidne buty (dojście bywa błotniste, ponadto w ciemnościach można trafić na różne przeszkody). Najlepiej zwiedzać późną jesienią (po opadnięciu liści) lub wczesną wiosną. Wówczas po prostu widać więcej elementów, które zazwyczaj zamaskowane są roślinnością. Poza obiektami zagospodarowanymi i strzeżonymi, na spacer warto wybrać się w towarzystwie znajomych. Tak będzie bezpieczniej - w fortach często pojawiają się osoby, które mogą wyrządzić krzywdę ciekawskim turystom (pewnego razu, mimowolnie, przerwałem komuś obrzędy satanistyczne...).

Powyższe opisy fortów są bardzo skrótowe, wobec czego warto przestudiować literaturę (szczególnie książkę autorstwajana Piwowońskie-go Mury, które broniły Krakowa) i internet (dużo aktualnych informacji).

Piotr Pacholarz

Fort 48a Mistrzejowice w stanie zdewastowanym

Konspekt nr 2/2007 (29)