9679384951

130 Recenzje i noty recenzyjne

żądnych pieniędzy przed produkcją reality show. W pracy zostały również przedstawione doświadczenia z zakresu psychologii przeprowadzane na ludziach, których celem jest zmiana psychiki ludzkiej i sprawowanie nad nią władzy.

Autorzy uważają, że z jednej strony zwiększa się oglądalność reality show, a z drugiej programy te spotykają się z krytyką społeczeństwa. Brenton i Cohen słusznie stwierdzają, że reality show tracą już zalety turnieju i stają się wojną wszystkich przeciw wszystkim. Można tę wojnę odnieść do konformizmu, który powoduje zmiany w zachowaniu człowieka na skutek rzeczywistego lub wyimaginowanego wpływu innych ludzi¹. U osób bardzo spokojnych i wyważonych po pewnym czasie uczestnictwa w programie zauważa się narastanie agresji.

W książce skupiono uwagę przede wszystkim na przedstawieniu trzech programów: Big Brother, Expedition Robinson i jego amerykańskiej wersji Survivor. Dowiadujemy się, że przefiltrowany i zareklamowany „realny świat” stał się najbardziej kontrowersyjnym produktem na rynku mediów, co zostało potępione przez papieża Jana Pawła II.

Po krótkim zapoznaniu nas z tematyką reality TV autorzy przechodzą do omówienia historii tego typu programów. Można wywnioskować, że reality TV powstało dzięki małemu zainteresowaniu filmem dokumentalnym. Jednak patrząc na rynek amerykański, trzeba brać pod uwagę komercjalizm² tamtego społeczeństwa i wynikający z niego brak zainteresowania dokumentalizmem³. Jak piszą autorzy, film dokumentalny w Ameryce nie mógł być oknem na świat, ponieważ był podkoloryzowany. Trudno się z tym zgodzić do końca, ponieważ ko-loryzowanie może tkwić w samej naturze produkcji filmowej, a w przypadku dokumentu jej wpływ na zmianę obiektywności może być nieznaczny. Należałoby rozpatrywać tę sprawę w zależności od intencji producenta: czy mamy do czynienia z czystym dokumentem, czy z próbą manipulacji społeczeństwem⁴. Dowiadujemy się, że dla telewidza interesujące i przekonujące jest to, co dany bohater mówi o swoich cierpieniach. Pokazany został również indywidualizm Amerykanów, którzy myślą przede wszystkim o sobie; ten aspekt z powodzeniem wykorzystują producenci telewizyjni.

To wszystko doprowadziło do upadku filmu dokumentalnego, który w oczach odbiorców zawierał nieprawdę. Ale okazuje się, że dokument uległ tylko ewolu-

1

E. Aronson, T.D. Wilson, R.M. Akcrt, Psychologia społeczna, serce i umysł, Poznań 1997, s. 265.

2

Komercjalizacja to w tym przypadku oparcie produktów medialnych na zasadach handlowych i kupieckich; W. Kopaliński, Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych, Warszawa 2005, s. 268.

3

Odwrotna sytuacja panowała w Polsce, gdzie walor filmu dokumentalnego w tamtych czasach był bezsporny; W. Banaszkicwicz, W. Witczak, Historia filmu polskiego, , t. 1, Warszawa 1989, s. 245.

4

Do dokumentalnej manipulacji możemy zaliczyć Polskie Kroniki Filmowe, zob. PKF 40/50, WFDiF.