Ekspansja globalnych korporacji medialnych na lokalne rynki... 29
Pod koniec następnej dekady reklama i inne formy działalności komercyjnej stanowiły od 40 do 70% wszystkich wpływów uzyskiwanych przez większość stacji telewizyjnych9. Od 1983 roku chińskie władze zaczęły decentralizować politykę w zakresie nadawania oraz tworzenia stacji radiowych i telewizyjnych, angażując do tego celu przedstawicieli szczebla municypalnego, co przyczyniło się do zwiększenia liczby nadawców10. Początek lat osiemdziesiątych to również wprowadzenie do oferty telewizyjnej zagranicznych programów informacyjnych przesyłanych via satelita11.
Zupełnie osobną kwestią dla zagranicznych przedsiębiorstw medialnych było wkomponowanie własnej oferty programowej oraz zachodniego sposobu informowania o wydarzeniach w monolityczny, scentralizowany i odgórnie nadzorowany system kontroli treści rozpowszechnianych przez środki masowego przekazu. Środkami umożliwiającymi dominację władz chińskich nad obiegiem wiadomości były ścisła kontrola prasy oraz pozbawienie obywateli prawa do otrzymywania informacji z nieocenzurowanych źródeł zewnętrznych1 Ograniczenia w realizacji podstawowej misji mediów - czyli informowania - dotykały również zagranicznych korespondentów. Dla przykładu podczas masakry studentów na Placu Tiananmen (placu Niebiańskiego Spokoju) z 4 na 5 czerwca 1989 roku rząd chiński usiłował uniemożliwić dziennikarzom zachodnich mediów relacjonowanie tych tragicznych w skutkach wydarzeń (liczbę ofiar różne źródła szacują od tysiąca do kilku tysięcy) między innymi poprzez zablokowanie tradycyjnych łączy telefonicznych. Rezydujący w Pekinie dziennikarze do nadania korespondencji wykorzystali jednak telefony komórkowe, dzięki czemu międzynarodowa opinia publiczna poznała prawdę13. To doświadczenie, pokazujące wielkie możliwości nowoczesnych technologii transmisji danych, mogło stanowić katalizator zmian w podejściu przywódców chińskich do mediów masowych. Jak stwierdził Emad'eddin Adeeb, wybitna osobowość telewizyjna w świecie arabskim: ,J\fa Zachodzie wolne media istnieją dzięki społeczeństwu otwartemu, a w Azji otwartość w dziedzinie mediów poprzedza demokratyczne zmiany ”14.
Lata dziewięćdziesiąte ubiegłego wieku to większe otwarcie tamtejszego rynku prasy dla zagranicznych koncernów, wśród których najaktywniejszym był
L. Yan, China..., jw., s. 515. Wyjąikicm nic była nawcl CCTV, która od rządu centralnego uzyskiwaua wsparcie finansowe wystarczające na pokrycie jedynie 1/4 wszystkich wydatków.
Y. Zhao, The State, the Market, and the Media Control in China, [w:] Who Owns the Media? Global Trends and Local Resistances, red. T.N. Pradip, N. Zaharom, London 2004, s. 191.
W 1980 roku CCTV podpisała porozumienie z VISNEWS (późniejszą REUTERS TV) oraz UPITN (późniejszą Worldwidc Tclcvision News) o odbiorze międzynarodowych informacji drogą satelitarną. Obecnie CCTV odbiera zagraniczne serwisy informacyjne z Asiavision i CNN (L. Yan, China..., jw., s. 514).
Crippling Govemmenl..., jw.
Tamże.
S. Barraclough, Satellile Television inAsia..., jw.