9733772741

wolnie żaglowce. Ale i one wobec faktu, iż śledź często wystawia cierpliwość rybaka na ciężką próbę i każe się szukać w coraz innych regionach bezbrzeżnych wód. okazały się mało praktyczne, jako że ich użycie zależy od kierunku wiatru i pomyślnej pogody. Musiano żaglowce te uniezależnić do pewnego stopnia od warunków atmosferycznych, co uskuteczniono przez zaopatrzenie ich w motory, umożliwiające uruchomienie statków nawet przeciw wiatrom.

Dalszym etapem w udoskonaleniu statku rybackiego było usunięcie z jego pokładu płócien żaglowych, a użycie jako siły lokomocji pary. Skutek tego był taki, że statek został w zupełności poddany woli kierownika i przestał być igraszką żywiołów.

Jak prymitywne były w rybactwie środki lokomocji, które dopiero powoli udoskonalano w miarę potrzeby, tak samo proste i niedoskonałe były przybory do łowienia śledzi. Najpierwotniejszym przyrządem był prawdopodobnie zwykły kosz, pleciony z łozy, a na końcu wynaleziono sieć .której sporządzenie wymagało pewnej zręczności i doświadczenia. Ale i sieć była skonstruowana prymitywnie i wymagała ulepszeń i udoskonaleń. Z postępem czasu powiększono jej rozmiary, zaopatrzono w pływaki, które utrzymują ją na powierzchni wody, użyto do jej wyrobu specjalnych włókien, gwarantujących

Trawler. ciągnący sieć po dnie morshiem.

jej trwałość i wytrzymałość, — jednem słowem, dążono do tego, by o ile możności ułatwić pracę człowieka i zapewnić mu jak największe tej pracy owoce.

Wróćmy jednak do naszego obrazu. Jak wspomniano powyżej wieloryby, jakby psy gończe, zwiastują swem zachowaniem się radosną wieść dla rybaka, że upragniona zdobycz nadchodzi. Wszystko zostało przez ludzi przygotowane; wypływają z zatok, gdzie dotąd na odpoczynku bawiły, całe flotylle statków rybackich, tak zwanych „lugger", sieci olbrzymich rozmiarów pogrążają się w toni wodnej i rozpoczyna się gorączkowa, wytężająca praca.

Technikę łowienia da się podzielić na czynną i bierną. W pierwszym przypadku sieć, wyrzucona z okrętu rybackiego, musi być za oba końce liny przytwierdzona do rufy. Ciągniona po dnie morskiem, zagarnia w siebie ryby i gdy się zapełni, bywa wyciągana na pokład i opróżniana z zawartości.

W drugim wypadku sieć wielkich rozmiarów bywa jakby rozpinana na znacznej przestrzeni wodnej i w okach tej sieci chwytają się pojedyńczc sztuki śledzi. Jeśli połów jest dobry, w każdem oku tkwi jedna ryba. Rybacy mają wówczas za za zadanie odczekać czas napełniania się sieci i następnie wyciągnąć ją na pokład statku i opróżnić.

Trzeci wreszcie sposób, to łowienie na wędkę specjalnie skonstruowaną. Na grubej linie doczepia się linki mniejsze z hakami. Przyrząd taki wyrzuca się w wodę zwykle pod wieczór i wyciąga następnego dnia, obciążony śledziami.

Naturalnie na tych przykładach nie kończą się wszystkie sposoby łowienia śledzi. Jest ich wiele i można rzec śmiało, niewyczerpanych a zależnych od inwencji ludzkiej i warunków lokalnych.

Gdy teraz wrócimy myślą do obrazu, który roztoczyliśmy na początku, to jakże inny będzie on miał charakter. Na miejscu, gdzie przedtem igrały swobodnie fale, zamieszanie i chaos, a w tern kłębowisku miljardów ryb. uwijają się zwinne statki rybackie, które wystąpiły jakby uzbrojone do boju i niszczą systematycznie napływające gromady, t. j. wyciągają przepełnione śledziami sieci, opróżniają je, ładują rybę do beczek lub podobnych zbiorników i odwożą na miejsca, gdzie inni fachowcy spełniają dalszą część pracy. której finałem jest dostarczenie śledzia na rynek zbytu i konsumpcji. Zaś sprężyną, która te wielkie gromady ludzi cha do — nieraz — nadludzkich wysił-ów, to chęć zysku i zbogacenia się. Mądre są narody, które źródło tych bogactw uczyniły sobie dostępnem. tembardziej, że jest to dobro wspólne ludzkości, nieokreślone żadnemi granicami, ani traktatami.

FRANCISZEK FLAK

Zaciąganie wielkiej sieci śledziowej.

Do sprzedania parcele na brzegu morza w najpiękniejszej jego części Zwracać się ul- Nowogrodzka Nr. 2° m. 15, Wlodz. Na-kcz.    _x.

HENRYK BAGIŃSKI

ZAGADNIENIE DOSTĘPU POLSKI DO MORZA

Warszawa 1927 — Nakładem Zw. Obr. Kresów Zachodnich.

Str. 422.    Cena 11 zł.

Do nabycia we wszystkich księgarniach.

10