9576709142

4. Hydrografia

Obszar Beskidu Małego według mapy jednostek hydrograficznych Ziemońskiej [1973] należy do tzw. regionu górskiego, karpackiego z gęstą siecią rzeczną. Ponadto należy on do prawostronnego dorzecza Wisły oraz zlewni Morza Bałtyckiego [Mapa hydrograficzna 1994].

Głównym ciekiem wodnym, a zarazem osią hydrograficzną rozdzielającą teren Beskidu Małego na część wschodnią i zachodnią, jest rzeka Soła. Odegrała ona kluczową rolę w kształtowaniu rzeźby terenu i krajobrazu całej Żywiecczyzny, ponieważ w swym biegu przecina utwory geologiczne o różnej odporności na erozję oraz odrębne jednostki morfologiczne jak: Kotlina Żywiecka, Beskid Mały i Pogórze Cieszyńskie [Ziętara 1986].

Źródła Soły leżą na północnym stoku Beskidu Wysokiego, a właściwa rzeka rozpoczyna się powyżej Rajczy, po połączeniu kilku potoków. Do Milówki płynie ona w kierunku północnym, następnie skręca w kierunku północno-zachodnim i przepływa szeroką Kotlinę Żywiecką aż do Tresnej. Powyżej Żywca wpada do Soły jej największy dopływ - Koszarawa. Soła, będąca pierwszym, górskim dopływem Wisły, przejawia wybitne cechy górskiej rzeki [Tuszko 1984]. Po opuszczeniu Kotliny Żywieckiej przepływa niezwykle pięknym krajobrazowo przełomem przez Beskid Mały. Długość tego przełomu wynosi 10 km, a jego szerokość waha się od 120 do 910 m. Dolina Soły ma przebieg prostolinijny, zbliżony do południkowego, a w jej biegu nie występują charakterystyczne dla pozostałych dolin karpackich, widoczne zakręty i kolana, natomiast wyraźnie zaznaczają się rozszerzenia i zwężenia. Jedno zwężenie występuje w południowej części Tresnej, a drugie w Międzybrodziu Kobiernickim. Oba zwężenia zbudowane są z bardziej odpornych na erozję warstw godulskich i zostały wykorzystane pod budowę zapór wodnych. W przełomie Soły wybudowano trzy zapory: główną - z elektrownią w Porąbce, dzięki której powstało Jezioro Międzybrodzkie o powierzchni 3,8 km², drugą - wyrównawczą w Czańcu oraz trzecią w Tresnej. Wymienione zapory wraz z Jęziorem Żywieckim tworzą tzw. kaskadę Soły.

Dorzecze Soły jest asymetryczne; lewe dopływy są krótsze i przepływają przez tereny

0    dużym spadku powierzchniowym, natomiast prawoboczne dopływy są znacznie dłuższe

1    rozcinają Góry Zasolskie, Beskid Średni i Żywiecki [Ziętara l.c.]. Dorzecze to składa się również z dwóch wyraźnych, oddzielnych części: beskidzkiej i podgórskiej. Zlewnia beskidzkiej części dorzecza jest zamknięta zaporą w Porąbce.

-18-