32
KATARZYNA CIRA
W skali rynku jednego kraju (bo taki obszar analizy strategii prezentowany jest w tej pracy) można wyróżnić następujące warianty strategii geograficznego zasięgu rynku:
• strategie rynku lokalnego,
• strategie rynku regionalnego,
• strategie rynku ponadregionalnego,
• strategie rynku ogólnokrajowego.
Z kolei ekspansja przestrzenna może być realizowana przez zastosowanie strategii:
• koncentrycznej (wchodzenie na tereny bezpośrednio przylegające do granic dotychczasowego rejonu oddziaływania),
• selektywnej (wchodzenie na wytypowane, szczególnie korzystne obszary, z założeniem późniejszego wypełnienia luk pomiędzy nimi a rejonem dotychczasowym),
• wyspowej (tworzenie w dużych ośrodkach miejskich „przyczółków” dla dalszej ekspansji koncentrycznej lub selektywnej)40.
Spółki wydawnicze kontrolowane przez oba analizowane koncerny operują głównie na rynkach regionalnych i lokalnych (Orkli — również na rynku ogólnopolskim, Rzeczpospolita), spółki drukarskie mają charakter ponadregionalny (świadczą usługi poligraficzne także gazetom spoza regionu, nawet ogólnopolskim, np. łódzka „Assico” drukuje ogólnopolską Gazetą Polską).
Orkla i Passauer rozwijały ekspansję przestrzenną głownie na drodze strategii selektywnej uzupełnionej (w późniejszym okresie) podejściem koncentrycznym.
Orkla rozpoczynała inwestycje na Dolnym Śląsku (Słowo Polskie, Wieczór Wrocławia), potem wykupiła tytuły w Polsce południowo-wschodniej (Nowiny), na Pomorzu Środkowym (Głos Pomorza) i w Polsce północno-wschodniej (Gazeta Współczesna, Kurier Poranny). Z kolei rozwinęła swoją działalność na Kujawach (Gazeta Pomorska, Dziennik Wieczorny), w regionie wschodnim (Dziennik Lubelski) i na Opolszczyźnie (Nowa Trybuna Opolska). Poprzez magazyny i dziennik Rzeczpospolita weszła też na rynek ogólnopolski. Teraz przeniosła się na zachód (Gazeta Lubuska), by powrócić znów na wschód, tym razem już intemacjonalizując działalność (Litwa, Ukraina)
Passauer zadebiutował jednocześnie na Pomorzu Gdańskim (Dziennik Bałtycki, Wieczór Wybrzeża), w regionie łódzkim (Dziennik Łódzki, Express Ilustrowany), na Górnym Śląsku (Dziennik Zachodni, Trybuna Śląska) i w Mało-polsce (Gazeta Krakowska, Dziennik Polski, Tempo). Rozwinął swoją działalność na obszary: Dolnego Śląska (Gazeta Robotnicza) i Wielkopolski (Gazeta Poznańska, Express Poznański).
Początkowo oba koncerny wkraczały na wcześniej wytypowane rejony charakteryzujące się wysokim stopniem możliwości rozwoju rynków czytelni-40 J. Alt kor n: op. cit.,s. 131-132.