984501936

Brandstaetter wiedział, że drzewo oliwne odradza się ze swoich korzeni i miał świadomość, że być może jedna z oliwek, na które patrzył przez okno swojego mieszkania, wyrosła z korzeni tragicznego drzewa przeznaczonego na krzyż Chrystusa. Tajemnica cierpienia, której sam doświadczał, pojawiła się wyraźnie w kontekście Ukrzyżowanego. Boleśnie przeżywał wówczas upadek wiary w przyszły świat i jego wartości. Także leżąca w gruzach przeszłość okazała się pozbawiona jednoznacznego sensu i celu:

(...) poczucie samotności dojrzewało we mnie równolegle z dogasającą wojną, której nieuchronnie zbliżający się koniec staw iał mnie wobec trudnych zagadnień, a przede wszystkim żądał ode mnie dokonania rozrachunku z przeszłością i wyciągnięcia ostatecznych wniosków. Idąc tej nocy do pracy, byłem pewny, że i ona, na podobieństwo poprzednich nocy, zaludni się upiorami moich klęsk¹'⁰.

Mimo swego szacunku do Jezusa i Jego nauk nie był w stanie pomyśleć, że jest On kimś więcej niż prorokiem, że jest oczekiwanym Mesjaszem i Bogiem, który może wejść nagle w jego życie i dać mu pewność wiary. W krótkich słowach pisarz przedstawia tajemnicę Spotkania⁹¹ z Jezusem, którego bóstwo zostało mu nagle objawione:

Skończyłem pracę po północy. [...] i zatrzymałem wzrok na leżącej obok jednego z biurek stercie starych tygodników. [...] Z jednego z nich wypadła na podłogę dużych rozmiarów wkładka. Podniosłem ją. Była to reprodukcja rzeźby z XVII wieku Innocenza da Palermo z kościoła San Damiano w Assyżu, przedstawiająca ukrzyżowanego Chrystusa [...]. Wyobrażała Chrystusa w chwilę po Jego śmierci. Z półrozchylonych warg uszedł ostatni oddech. Kolczasta korona spoczywała na Jego głowie jak gniazdo uwite z cierni. Miał oczy zamknięte, ale widział. Głowa Jego wprawdzie opadła bezsilnie ku prawemu ramieniu, ale na twarzy malowało się skupione zasłuchanie we wszystko, co się wokół działo. Ten martwy Chrystus żył.

⁹⁰    Tamże_s s. 69.

⁹¹    Zapis wielką literą stosuję za Brandstaetterem.

54