2012-05-06
Podejmowanie działalności gospodarczej
Wybór formy prawnej działalności
Wybór miejsca prowadzenia
działalności gospodarczej gospodarczej
" Czynniki ekonomiczne (np.:
" Zakres odpowiedzialności
chłonność rynku zbytu,
Uproszczone formy ewidencji
właściciela
bliskość dostawców, rynek
pracowniczy, infrastruktura,
" Kapitał zakładowy i z
ródła
podatkowej
itd.)
finansowania
" Opodatkowanie podmiotu
(np.: specjalne strefy " Uprawnienia zarzÄ…dcze i
Zagadnienia wstępne.
ekonomiczne, podwyższone
kontrolne
odpisy amortyzacyjne,
zwolnienia lub stawki w " Opodatkowanie działalności
podatkach lokalnych)
i odpowiedzialność
" Właściwość miejscowa
podatkowa
organów ewidencyjnych
Podstawy prawne podejmowania
Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej
działalności gospodarczej
" Działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność
wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz
poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin
Podstawowym aktem prawnym regulujÄ…cym status prawny,
ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w
uprawnienia i obowiązki przedsiębiorców
sposób zorganizowany i ciągły. (art. 2)
w Polsce jest:
Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności
gospodarczej " Przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy jest osoba
fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna
(t.j.: Dz.U. z 2007 r. Nr 155, poz.1095 ze zm.)
niebędącą osobą prawną, której odrębna ustawa
przyznaje zdolność prawną - wykonująca we własnym
Reguluje podejmowanie, wykonywanie i zakończenie
imieniu działalność gospodarczą. Za przedsiębiorców
działalności gospodarczej oraz zadania organów administracji
uznaje się również wspólników spółki cywilnej w
publicznej w tym zakresie.
zakresie wykonywanej przez nich działalności
gospodarczej. (art. 4)
Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej
üð PrzedsiÄ™biorca jest obowiÄ…zany prowadzić i
" Zasady podejmowania i wykonywania działalności
przechowywać w swojej siedzibie książkę kontroli
gospodarczej
oraz upoważnienia i protokoły kontroli, a także
" Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności
udostępniać je na żądanie organu kontroli.
Gospodarczej
üð Wpisy w książce kontroli dokonywane sÄ… przez
" Koncesje oraz regulowana działalność gospodarcza organ kontroli.
üð PrzedsiÄ™biorca jest obowiÄ…zany dokonywać w
" Kontrola przedsiębiorcy
książce kontroli wpisu informującego o
" Oddziały i przedstawicielstwa przedsiębiorców
wykonaniu zaleceń pokontrolnych bądz
wpisu o
zagranicznych
ich uchyleniu przez organ kontroli lub jego organ
nadrzędny albo sąd administracyjny.
" Mikroprzedsiębiorcy, mali i średni przedsiębiorcy
1
2012-05-06
Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej
Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej
Czas trwania wszystkich kontroli organu kontroli u przedsiębiorcy w
jednym roku kalendarzowym nie może przekraczać:
Nie można równocześnie podejmować i prowadzić więcej niż
" w odniesieniu do mikroprzedsiębiorców - 12 dni roboczych;
jednej kontroli działalności przedsiębiorcy.
" w odniesieniu do małych przedsiębiorców - 18 dni roboczych;
Wyłączenia (powoływane najczęściej):
" w odniesieniu do średnich przedsiębiorców - 24 dni roboczych;
" przeprowadzenie kontroli jest niezbędne dla
" w odniesieniu do pozostałych przedsiębiorców - 48 dni roboczych.
prowadzonego przeciwko przedsiębiorcy śledztwa lub
dochodzenia;
Najczęściej przywoływane wyjątki:
" odrębne przepisy przewidują możliwość " przeprowadzenie kontroli jest niezbędne dla prowadzonego przeciwko
przedsiębiorcy śledztwa lub dochodzenia;
przeprowadzenia kontroli w toku prowadzonego
" kontrola dotyczy zasadności dokonania zwrotu podatku od towarów i
postępowania dotyczącego przedsiębiorcy;
usług przed dokonaniem tego zwrotu;
" kontrola dotyczy zasadności dokonania zwrotu podatku
" kontrola dotyczy zasadności dokonania zwrotu podatku od towarów i
od towarów i usług przed dokonaniem tego zwrotu;
usług na podstawie przepisów o zwrocie osobom fizycznym niektórych
wydatków związanych z budownictwem mieszkaniowym.
" kontrola dotyczy zasadności dokonania zwrotu podatku
od towarów i usług na podstawie przepisów o zwrocie
osobom fizycznym niektórych wydatków związanych z
budownictwem mieszkaniowym.
Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej
Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej
zawieszenie działalności (art. 14a sdgU)
qð PrzedÅ‚użenie czasu trwania kontroli okreÅ›lonego
" Przedsiębiorcy niezatrudniający pracowników
w upoważnieniu wymaga uzasadnienia na piśmie.
mogą zawiesić wykonywanie działalności
Uzasadnienie doręcza się przedsiębiorcy i wpisuje do
gospodarczej na okres od 1 do 24 miesięcy.
książki kontroli przed podjęciem dalszych czynności
kontrolnych.
" W przypadku wykonywania działalności
qð Jeżeli wyniki kontroli wykazaÅ‚y rażące naruszenie
gospodarczej w formie spółki cywilnej
przepisów prawa przez przedsiębiorcę, można
zawieszenie wykonywania działalności
przeprowadzić powtórną kontrolę w tym samym
gospodarczej jest skuteczne pod warunkiem
zakresie przedmiotowym, w danym roku
kalendarzowym, a czasu jej trwania nie wlicza siÄ™ do
jej zawieszenia przez wszystkich wspólników
czasu ustawowego.
Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej
Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej
zawieszenie działalności
zawieszenie działalności
W okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej
przedsiębiorca:
1) ma prawo wykonywać wszelkie czynności niezbędne do zachowania
lub zabezpieczenia z
ródła przychodów;
W okresie zawieszenia wykonywania
2) ma prawo przyjmować należności lub obowiązek regulować
zobowiązania, powstałe przed datą zawieszenia wykonywania
działalności gospodarczej przedsiębiorca
działalności gospodarczej;
3) ma prawo zbywać własne środki trwałe i wyposażenie;
nie może wykonywać działalności
4) ma prawo albo obowiązek uczestniczyć w postępowaniach sądowych,
postępowaniach podatkowych i administracyjnych związanych z
gospodarczej i osiągać bieżących
działalnością gospodarczą wykonywaną przed zawieszeniem
wykonywania działalności gospodarczej;
przychodów z pozarolniczej działalności
5) wykonuje wszelkie obowiÄ…zki nakazane przepisami prawa;
6) ma prawo osiągać przychody finansowe, także z działalności
gospodarczej.
prowadzonej przed zawieszeniem wykonywania działalności
gospodarczej;
7) może zostać poddany kontroli na zasadach przewidzianych dla
przedsiębiorców wykonujących działalność gospodarczą.
2
2012-05-06
ObowiÄ…zki rejestracyjne
Księgi podatkowe w Ordynacji podatkowej
" Wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej w
urzędzie gminy właściwym dla miejsca zamieszkania przedsiębiorcy
(termin: najpóz
niej w dniu podjęcia działalności )
" Wpis do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym w Przez księgi podatkowe - rozumie się:
sądzie rejonowym (gospodarczym) właściwym dla siedziby podmiotu
zgłaszanego (termin: w ciągu 7. dni od daty uzasadniającej zgłoszenie)
" księgi rachunkowe,
" Wpis do Krajowego Rejestru Podmiotów Gospodarki Narodowej (REGON)
w wojewódzkim oddziale Urzędu Statystycznego właściwym dla siedziby
" podatkową księgę przychodów i rozchodów,
lub miejsca zamieszkania (termin: wniosek o wpis do CEIDG albo KRS
wyjÄ…tek s.c.)
" ewidencje oraz rejestry
" Zgłoszenie działalności w urzędzie skarbowym właściwym dla miejsca
zamieszkania lub siedziby jednostki organizacyjnej w celu uzyskania
numeru identyfikacji podatkowej (NIP) albo uzupełnienia danych w tym
- do prowadzenia których na podstawie
systemie (termin: wniosek o wpis do CEIDG albo KRS  wyjÄ…tek s.c.)
odrębnych przepisów, dla celów podatkowych,
" Zgłoszenie w zakresie ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego w ZUS-ie
właściwym dla siedziby lub miejsca zamieszkania (termin: wniosek o wpis
obowiązani są podatnicy, płatnicy lub
do CEIDG albo KRS  wyjÄ…tek s.c.)
" Zgłoszenie do organów kontroli: Państwowej Inspekcji Pracy, Stacji
inkasenci (art.3 pkt 4 Ordynacji podatkowej)
Sanitarno-Epidemiologicznej, Wydziału Prewencji Straży Pożarnej
właściwym dla siedziby lub miejsca wykonywania działalności
" księgi podatkowe korzystają ze szczególnej mocy
dowodowej w postępowaniu podatkowym
(kontroli podatkowej, kontroli skarbowej)
Organy podatkowe i kontroli skarbowej sÄ…
" księgi podatkowe prowadzone w sposób
związane domniemaniem rzetelności i
prawidłowy pod względem formalnym
(niewadliwe) i materialnym (rzetelne) mają taka niewadliwości ksiąg podatkowych dopóki nie
samÄ… moc dowodowÄ… jak dokumenty publiczne
zostanie ono obalone poprzez wykazanie, że
księga jest nierzetelna lub prowadzona w
" domniemywa się, że miały miejsce wyłącznie
sposób wadliwy.
zdarzenia zapisane w księgach, oraz że zdarzenia
te miały taki przebieg jaki wynika z dokonanych
zapisów
" Szczególną moc dowodową ksiąg
CECHY KSIAG PODATKOWYCH
podatkowych, wyrażoną w art. 193 ż 1
Ordynacji podatkowej, należy interpretować
jako zakaz określania w postępowaniu
RZETELNOŚĆ NIEWADLIWOŚĆ
podatkowym elementów mających wpływ na
" ZAPISY DOKONANE W " KSI
GI PODATKOWE
wysokość podatku, bez uprzedniego
KSI
GACH ODZWIERCIEDLAJ
PROWADZONE W ZGODNIE Z
STAN RZECZYWISTY ZASADAMI WYNIKAJ
CYMI Z
stwierdzenia w sposób uregulowany prawem
PRZEPISÓW
" rzetelność jak również
prowadzenia ksiąg w sposób nierzetelny lub
nierzetelność to kategorie " oceny w zakresie niewadliwość
wadliwy, które w danej sprawie objęte były
obiektywne należy dokonywać przy
uwzględnieniu przepisów zakresem prawnopodatkowego stanu
" dla oceny tej cech nie majÄ…
regulujÄ…cych zasady
znaczenia czynniki faktycznego, które zgodnie z przepisami prawa
prowadzenia danego rodzaju
subiektywne np.: zamiar, wina,
powinny być zaewidencjonowane w księgach
ksiąg (forma ksiąg, sposób
cel, czynniki losowe, itd.
zgodnie z ich rzeczywistym przebiegiem. (wyrok
dokonywania zapisów, itd.)
WSA w Warszawie z 16.11.2004 r., sygn. akt: III SA/Wa 3525/03)
3
2012-05-06
Skutki prawne obalenia domniemań
Tryb obalenia ksiÄ…g podatkowych
(art. 193 Ordynacji podatkowej)
związanych z księgami podatkowymi
" Poddanie badaniu ksiÄ…g podatkowych przez organ
" Księga w całości lub określonej części przestaje
podatkowy prowadzący postępowanie
być dowodem o szczególnej mocy dowodowej
" Sporządzenie protokołu z badania ksiąg podatkowych
w postępowaniu podatkowym i jest
" Wskazanie w protokole na czym polegajÄ… uchybienia
traktowana jak każdy inny dokument prywatny
formalne i materialne oraz za jaki okres i w jakiej części
" Pozostaje nadal dowodem w części, w jakiej
odmawia się księgom szczególnej mocy dowodowej
nie odmówiono jej szczególnej mocy
" Doręczenie odpisu protokołu stronie postępowania lub
dowodowej
kontroli podatkowej
" Zbadanie zastrzeżeń i dowodów przedstawionych przez
" Organ podatkowy uzyskuje możliwość
stronę postępowania, które w jej opinii pozwalają na
oszacowania podstawy opodatkowania
prawidłowe określenie podstawy opodatkowania
Oszacowanie podstawy opodatkowania w Ordynacji podatkowej Sytuacje, w których może znalez
ć zastosowanie instytucja ustalenia
podstawy opodatkowania poprzez jej oszacowanie
Art. 23. ż 1. Organ podatkowy określa podstawę opodatkowania w drodze oszacowania, jeżeli:
1) brak jest ksiąg podatkowych lub innych danych niezbędnych do jej określenia lub (najczęściej spotykane przypadki)
2) dane wynikające z ksiąg podatkowych nie pozwalają na określenie podstawy
opodatkowania, lub
3) podatnik naruszył warunki uprawniające do korzystania ze zryczałtowanej formy
" Nieuznanie ksiÄ…g prowadzonych przez podatnika
opodatkowania.
ż 2. Organ podatkowy odstąpi od określenia podstawy opodatkowania w drodze oszacowania, jeżeli
za dowód w postępowaniu podatkowym
dane wynikające z ksiąg podatkowych, uzupełnione dowodami uzyskanymi w toku postępowania,
pozwalają na określenie podstawy opodatkowania.
" Prowadzenie działalności gospodarczej bez
ż 3. Podstawę opodatkowania określa się w drodze oszacowania, stosując następujące metody:
1) porównawczą wewnętrzną - polegającą na porównaniu wysokości obrotów w tym samym
informowania o tym organów podatkowych 
przedsiębiorstwie za poprzednie okresy, w których znana jest wysokość obrotu;
2) porównawczą zewnętrzną - polegającą na porównaniu wysokości obrotów w innych
brak ksiÄ…g podatkowych oraz innych danych
przedsiębiorstwach prowadzących działalność o podobnym zakresie i w podobnych warunkach;
3) remanentową - polegającą na porównaniu wartości majątku przedsiębiorstwa na początku i
dotyczÄ…cych podstawy opodatkowania
na końcu okresu, z uwzględnieniem wskaz
nika szybkości obrotu;
4) produkcyjną - polegającą na ustaleniu zdolności produkcyjnej przedsiębiorstwa;
5) kosztową - polegającą na ustaleniu wysokości obrotu na podstawie wysokości kosztów " Brak danych dotyczących podstawy
poniesionych przez przedsiębiorstwo, z uwzględnieniem wskaz
nika udziałów tych kosztów w
obrocie;
opodatkowania w przypadku wyłączenia
6) udziału dochodu w obrocie - polegającą na ustaleniu wysokości dochodów ze sprzedaży
określonych towarów i wykonywania określonych usług, z uwzględnieniem wysokości udziału tej
podatnika z prawa do korzystania z karty
sprzedaży (wykonanych usług) w całym obrocie.
ż 4. W szczególnie uzasadnionych przypadkach, gdy nie można zastosować metod, o których mowa w ż
podatkowej
3, organ podatkowy może w inny sposób oszacować podstawę opodatkowania.
ż 5. Określenie podstawy opodatkowania w drodze oszacowania powinno zmierzać do określenia jej w
wysokości zbliżonej do rzeczywistej podstawy opodatkowania. Organ podatkowy, określając
podstawę opodatkowania w drodze oszacowania, uzasadnia wybór metody oszacowania.
Formy prawne działalności gospodarczej
PODATNICY PODATKÓW
PODATEK DOCHODOW OD OSÓB
Prawo handlowe Prawo cywilne
FIZYCZNYCH I PODATEK PODATEK OD TOWARÓW I USA
UG
DOCHODOWY OD OSÓB PRAWNYCH
" Spółka jawna " Jednoosobowa działalność
gospodarcza osoby fizycznej
" Spółka partnerska
" OSOBY PRAWNE " OSOBY PRAWNE
" Spółka cywilna osób
" Spółka komandytowa
" OSOBY FIZYCZNE " OSOBY FIZYCZNE fizycznych
" Spółka komandytowo
" JEDNOSTKI ORGANIZACYJNE " Spółka cicha
akcyjna
NIEMAJ
CE OSOBIOÅšCI
" Spółka cywilna osób
" Spółka z ograniczona
PRAWNEJ
fizycznych i osób prawnych
odpowiedzialnością
albo osób prawnych
" Spółka akcyjna
4
2012-05-06
Rodzaje ewidencji księgowych dla poszczególnych form prawnych działalności gospodarczej
Opodatkowanie podatkiem dochodowym podmiotów gospodarczych
Ewidencje podatkowe prowadzone
Księgi rachunkowe prowadzone
na podstawie przepisów ustaw
zgodnie z ustawą o rachunkowości
podatkowych
Podatek dochodowy od osób prawnych Podatek dochodowy od osób fizycznych
" Osoba fizyczna prowadzÄ…ca
" Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością działalność gospodarczą
" Działalność gospodarcza osoby
" Spółka z ograniczoną
" Spółka akcyjna
" Spółka cywilna osób fizycznych
fizycznej
odpowiedzialnością
" Spółka komandytowo akcyjna
" Spółka cywilna " Spółka jawna osób fizycznych
" Spółka akcyjna " Spółka komandytowa
" Spółka cicha
" Spółka cywilna, spółka jawna  jeżeli " Spółka partnerska
" Spółka komandytowo akcyjna
jeden ze wspólników jest osobą
" Spółka jawna
- fakultatywnie albo do
 wspólnik będący osobą
prawnÄ…
" Spółka partnerska
przekroczenia progu wartości
prawnÄ… " Osoba fizyczna prowadzÄ…ca
działalność gospodarczą, spółka
" Spółka komandytowa  netto sprzedaży towarów,
" Spółka komandytowa 
cywilna, spółka jawna, spółka
wspólnik będący osobą
produktów i operacji
wspólnik będący osobą partnerska  fakultatywnie albo po
fizycznÄ…
przekroczeniu progu wartości finansowych za poprzedni rok
prawnÄ…
sprzedaży netto towarów, produktów
" Spółka komandytowo akcyjna
obrotowy (obecnie 1.200.000,-
" Spółka cywilna  wspólnik i operacji finansowych za poprzedni
 wspólnik będący osobą
EUR  średni kurs ogłaszany
rok obrotowy (obecnie 1.200.000,-
będący osobą prawną
fizycznÄ…
EUR  średni kurs ogłaszany przez
przez NBP na 30. września
NBP na 30. września roku
roku poprzedzajÄ…cego rok
poprzedzajÄ…cego rok podatkowy)
podatkowy)
Podatek dochodowy
Najkorzystniejsza forma opłacania podatku dochodowego
- kryteria ocen i wyboru formy podatku dochodowego
zasady ogólne (progresja i liniowy)
vð Koszty prowadzenia ewidencji i rozliczeÅ„
ZALETY WADY
podatkowych (finansowe i psychologiczne) " Pracochłonność rozliczenia
" Opodatkowanie dochodu
podatkowego
" Możliwość dokonania odliczeń
vð Ryzyko podatkowe (pewność podatku i
" Ryzyko podatkowe wynikajÄ…ce
i wspólne opodatkowanie
z interpretacji prawa
ryzyko ekonomiczne podatku)
małżonków (progresywny)
podatkowego
" Proporcjonalność
" Progresywny system stawek
vð Możliwość wpÅ‚ywania na obciążenie
opodatkowania (liniowy)
podatkowych
podatkowe (ulgi, zniżki, podstawa
" Możliwości informacyjna o
" Wpływ dochodów z innych
przedmiocie opodatkowania z
ródeł przychodów na
opodatkowania)
wysokość podatku
" Obojętność podatkowa na
(progresywny)
vð Przewidywalność obciążenia podatkowego
dochody z innych z
ródeł
" Brak możliwości dokonania
(liniowy)
(możliwości finansowe podatnika)
odliczeń (liniowy)
Podatek dochodowy
Porównanie obciążenia podatkowego
ryczałty (ewidencjonowany i karta podatkowa)
" Założenia:
ZALETY WADY
Przychody podatkowe: 200.000,-
" Ograniczony zakres ewidencji " Obojętność podatkowa
Koszty podatkowe: 100.000,-
wobec rzeczywistych
" Ograniczenie ryzyka
dochodów
podatkowego
Dochód: 100.000,-
" Warunki stosowania
" Niski koszt rozliczenia
ryczałtów _______________________________________
podatkowego
" Ograniczona możliwość
" ObojÄ™tność podatkowa na üðDywidenda z tytuÅ‚u udziałów w spółce kapitaÅ‚owej
stosowania ulg i odliczeń
dochody z innych z
ródeł (np. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością):
" Minimalne lub żadne
" Degresywny efekt podatkowy
100.000 x 19% (CIT) = 19.000,-
możliwości informacyjne o
dla dużej rentowności
przedmiocie opodatkowania
81.000 x 19% (PIT) = 15.390,-
" Ulgi i odliczenia
" CIT,PIT => 34.390,-
5
2012-05-06
Porównanie obciążenia podatkowego Porównanie obciążenia podatkowego
üðZasady ogólne (progresja):
üðRyczaÅ‚t ewidencjonowany:
a) samotnie
200.000 x 8,5% = 17.000,-
(100.000  85.528) x 32% + 14.839,02 = 19.470,-
200.000 x 5,5% = 11.000,-
b) małżonkowie (dochody uzyskuje tylko jeden z
200.000 x 3,0% = 6.000,-
małżonków)
üðKarta podatkowa:
(50.000 x 18% - 556,02) x 2 = 16.888,-
1.609 x 12 m-cy = 19.308,- (u. budowlane, 5 pracowników, kol. 3)
üðZasady ogólne (proporcja):
371 x 12 m-cy = 4.452,- (u. budowlane, 0 pracowników, kol. 3)
100.000 x 19% = 19.000,-
6