STATYSTYKA I INFORMATYKA ZAJ
CIA 1
Populacja statystyczna
Ze względu na liczebnośćzbioru,
populacje można podzielićna:
Podstawowe pojęcia
* populacje skończone - np. populacja
statystyczne
ludzi w Polsce,
* populacje nieskończone - np. czas
Populacja statystyczna Populacja statystyczna
Ponieważczęsto badanie statystyczne całej
Populacja statystyczna (zbiorowość
populacji jest nieuzasadnione lub niemożliwe,
statystyczna) jest to zbiór dowolnych elementów
dlatego zwykle bada sięjedynie wybrane losowo
elementy populacji, czyli próbęlosową, a
(osób, przedmiotów, faktów), podobnych pod
następnie wnioskuje na podstawie obserwacji
względem określonych cech (ale nie
cechy w próbie o możliwych wartościach cechy
w populacji.
identycznych) i poddanych badaniom
statystycznym.
1
Populacja generalna Etapy badania statystycznego:
Etap I:
Populacja (zbiorowość) generalna -
wszystkie elementy, będące przedmiotem projektowanie badania
badania, co do których formułowane są
Etap II:
wnioski ogólne (badania całkowite).
obserwacja statystyczna
Etap III:
opracowanie materiału
Etap IV:
analiza statystyczna
Populacja próbna Obserwacja statystyczna
Drugim etapem badania statystycznego
Zbiorowośćpróbna (próba) - podzbiór
jest obserwacja statystyczna, polegająca na ustalaniu
populacji generalnej, obejmujący częśćjej
wartości cech wszystkich jednostek zbiorowości
(badanie pełne) lub próbie zbiorowości (badanie
elementów - wybranych w określony
częściowe).
sposób. Próba podlega badaniu
statystycznemu, a wynik jest uogólniany
Zbiór danych zebranych podczas obserwacji
na populację. (badanie częściowe) tworzy materiał statystyczny. Informacje zgromadzone
specjalnie dla celów badania stanowiąmateriał
pierwotny (np. dane pozyskane w czasie spisu
powszechnego). Natomiast dane zebrane wcześniej z
innych powodów, a wykorzystane w badaniu
statystycznym sąokreślane mianem wtórnego
materiału statystycznego (np. publikacje statystyczne).
2
Obserwacja statystyczna Badania pełne
Obejmująone wszystkie jednostki danej zbiorowości
Materiał statystyczny obciążony jest z reguły
statystycznej. Mogąbyć:
" ciągłe - jeśli zmieniające sięw czasie zjawiska są
błędami, to teżmusi byćpoddany kontroli
obserwowane i analizowane sukcesywnie i
merytorycznej i formalnej. Kontrola umożliwia
nieprzerwanie, to mamy do czynienia z badaniami
ciągłymi (np. ewidencja urodzeńi zgonów).
wyeliminowanie błędów w celu uzyskanie jak
" okresowe - sąpodejmowane w pewnych, zazwyczaj
najbardziej dokładnego obrazu badanej
ściśle określonych, odstępach czasu (np. coroczne
rzeczywistości. spisy rolne).
Rodzaje badaństatystycznych Badania pełne
" badania pełne (całkowite, wyczerpujące),
" doraz
ne  sąprzeprowadzane w pewnych
" badania niepełne (częściowe).
szczególnych okolicznościach, spowodowanych z
reguły nieprzewidzianymi przyczynami (np. badanie
dotyczące strat czasu pracy wywołanych epidemią
grypy).
3
Badania niepełne Cechy statystyczne
Właściwośćpopulacji, która jest przedmiotem badania
Obejmująniektóre jednostki zbiorowości
statystycznego. Jest to funkcja przypisująca
statystycznej.
elementom populacji elementy zbioru wartości cechy
statystycznej.
Decyzja częściowego przeprowadzeniu badania
częściowego zamiast pełnego może byćpodjęta W ramach badania statystycznego zbierane są
z następujących przyczyn:
wartości określonej cechy statystycznej nazywane
wartościami zaobserwowanymi cechy statystycznej
1) zbiorowośćstatystyczna jest tak liczna, że
lub danymi statystycznymi. Dane te majątaki sam
badanie pełne byłoby zbyt kosztowne, bądz

charakter jak cecha (ilościowy, jakościowy itp.),
wymagałoby zbyt długiego czasu,
jednakże po przetworzeniu charakter tych danych
2) badanie ma charakter niszczący,
może ulec degradacji.
3) chodzi jedynie o wyniki orientacyjne.
Badania niepełne Cechy statystyczne
Badania częściowe mogąbyć:
" cechy stałe,
" ciągłe - jeśli zmieniające sięw czasie zjawiska są
" cechy zmienne.
obserwowane i analizowane sukcesywnie i
nieprzerwanie (np. ewidencja pracowników w
przedsiębiorstwie),
" okresowe - sąpodejmowane sąpodejmowane w
pewnych, zazwyczaj ściśle określonych, odstępach
czasu (np. powszechne spisy ludności),
" doraz
ne - sąprzeprowadzane w pewnych
szczególnych okolicznościach, okolicznościach,
powodowanych z reguły nieprzewidzianymi
przyczynami (np. badanie strat materialnych
spowodowanych powodziąlub pożarem)
4
Cechy stałe Statystyka opisowa
Sąwspólne dla wszystkich jednostek danej Statystyka opisowa to dział statystyki zajmujący
zbiorowości i nie podlegająbadaniu, a jedynie sięmetodami opisu danych statystycznych
decydująo zaliczeniu jednostki do określonej uzyskanych podczas badania statystycznego.
zbiorowości: Celem stosowania metod statystyki opisowej jest
podsumowanie zbioru danych i wyciągnięcie
" rzeczowe  właściwości, które charakteryzują
pewnych podstawowych wniosków i uogólnień
określony zbiór osób, rzeczy lub zjawisk,
na temat zbioru.
" przestrzenne - gdzie badamy,
Statystykęopisowąstosuje sięzazwyczaj jako
" czasowe - jaki okres obejmuje badanie lub w
pierwszy i podstawowy krok w analizie
jakim momencie sięono odbywa.
zebranych danych.
Cechy zmienne Próbka reprezentacyjna
Częśćpopulacji, wybrana do badania
Sąto właściwości, które różniąposzczególne
metodami statystycznymi, w założeniu
jednostki statystyczne (głównie one podlegają
badacza, zachowująca strukturę
obserwacji):
wyróżnionych cech populacji przy
" mierzalne - (ilościowe) - właściwości które
założonym poziomie istotności.
można zmierzyći wyrazićza pomocą
odpowiednich jednostek fizycznych (np. w
Próba nie spełniająca tego warunku
kilometrach, centymetrach),
nazywana jest niereprezentatywnąlub
obciążoną.
" niemierzalne - (jakościowe)  zwykle określane
słownie (np. płeć).
5
Próbka reprezentacyjna
Badanie statystyczne wykorzystuje
statystyczne właściwości rozkładu parametrów,
cech danej populacji. Na podstawie parametrów
zbadanego, niewielkiego fragmentu populacji
można orzekaćo całej populacji ze znanym
prawdopodobieństwem, wynikającym z założeń
badania. Prawdopodobieństwo prawdziwości
wyników badania jest wyrażone przez parametr
poziomu ufności.
Próbka reprezentacyjna
Przykładowo w badaniu preferencji wyborców
populacjętworząobywatele Polski posiadający
czynne prawo wyborcze, natomiast próba
losowa to tysiąc losowo wybranych członków
populacji. Można także przyjąć, że sąto
obywatele Polski z założeniem, że będą
głosowaćlub głosowali.
6