10.11.2009
Wykład 5

Relacja terapeutyczna

Cele i ważność pierwszej sesji
Zadania:

•

Budowanie relacji- werbalne i pozawerbalne dostrajanie do pacjenta

•

Ustalanie problemu

•

Ustalenia na temat wspólnej pracy i planu pracy

•

Rola diagnozy

Pierwsza sesja
Trudno przecenić rolę pierwszej sesji- aż 40% spotkań kończy się po pierwszym
spotkaniu
Cele, które ma zrealizować pierwsza sesja (D. AUVENSHINE, A NOFFSINGER
(1984))

•

Zaznaczenie momentu nawiązania kontaktu Psychoterapeuta-Pacjent
(jest to ważne, gdyż pacjent na ogół bardzo niepokoi się pierwszą wizytą,
na również poczucie bezradności, świadomość że sobie z czymś nie radzi)

•

Powody zgłoszenia się na psychoterapię (przyczyna, która sprawiła, że
pacjent pojawił się u psychoterapeuty i dlaczego zdecydował się na
kontakt właśnie teraz, rozpoznanie oczekiwań pacjenta, na ile decyzja o
przyjściu do terapeuty jest własną decyzją pacjenta)

•

Stopień odpowiedniości między tym czego pacjent oczekuje a
możliwościami P (czy na pewno problem ma podłoże psychiczne, a nie
biologiczne?)

•

Zebranie informacji niezbędnych dla postawienia diagnozy podjęcie
decyzji czy podjąć psychoterapię i forma

•

Wzajemna ocena możliwości współpracy (np. terapeuta o negatywnym
ustosunkowaniu do homoseksualistów nie powinien podejmować się terapii
takich osób)

•

Ustalenie zasad kontraktu (ma chronić zarówno pacjenta, jak i terapeutę,
mówi np. o dyskrecji)

Zadania pierwszej sesji

1. Stworzyć właściwą atmosferę

•

Doświadczane przez pacjenta emocje, motywacja zewnętrzna
(przymus) lub wewnętrzna i ich odmienne konsekwencje

2. Sprawdzić oczekiwania pacjenta
3. Określić problem (problemy)
4. Ustalić z klientem „rozpoznanie” i porozmawiać o możliwych

rozwiązaniach. Uzgodnić czas trwania spotkań

Stworzenie właściwej atmosfery
Czynniki budujące poczucie bezpieczeństwa. Wg Rogera niezbędna jest:

•

Autentyczność, akceptacja, empatia (dostrojenie)

•

Bezwarunkowa akceptacja

•

Empatyczne rozumienie.

•

Empatia
(stan empatii to postrzeganie wewnętrznego systemu odniesień drugiego

1

człowieka wiernie wraz z czynnikami emocjonalnymi przynależnymi
znaczeniami jakbyśmy byli ta osobą, współczujące zrozumienie)

•

Spójność (ton, treść i mowa ciała) terapeuta jest otwarty na uczucia i
postawy, których doświadcza = przejrzystość

Rola nadziei – nadzieja jest bardzo istotna w procesie pomagania, ale nie może
być nadmierna, nie może być złudną obietnicą, musi brać pod uwagę realne
możliwości (Obietnice nadmiarowe)
Zachowanie „terapeutycznej neutralności” (Masterson) – pacjenci przychodzą do
terapeuty jak do lekarza, oczekują odpowiedzialności za zmianę sytuacji od
terapeuty, musimy przekonać pacjenta, że to on jest odpowiedzialny za poprawę
sytuacji, on sam musi znaleźć swoją receptę na to, terapeuta nie może
podpowiadać ludziom rozwiązań na życie, możemy im tylko pomóc je znaleźć.
Terapeuta uła

twia proces terapeutyczny ale pracę wykonuje pacjent!

Werbalne i pozawerbalne dostrojenie do klienta

•

Rozpoznanie (przez słowa, ton głosu: wzrokowcy-wysoki głos, słuchowcy-
niski, kinestetycy-bardzo niski, ruchy gałek ocznych) i używanie języka
reprezentacji pacjenta

•

Ton, tempo i ekspresja wypowiedzi

•

Mowa ciała – asocjacja (naśladowanie pozycji ciała, nachylona jest
najbardziej zasocjowana) i dysocjacja (złamanie dostrojenia z klientem, aby
złapać dystans od jego emocji, współczucia, pozycja odchylona jest
najbardziej zdysocjowana), dostrajanie (przyjmowanie pozycji ciała
pacjenta, dzięki temu możemy poczuć ślady emocji jakie odczuwa pacjent)

2