Wykład 13
Czynniki terapeutyczne grupy wg Yaloma
Potencjał grupy do prowokowania wyjątkowo silnych procesów poprzez
uniwersalizm, nadanie ważności na podstawie zgodności grupowej, rozwój
umiejętności społecznych
C
zy
nniki terapeutyczne
•
Budowanie nadziei (podtrzymuje motywacje do kontynuowania
nieprzyjemnych zadań – uczęszczania na grupę; nadzieja na początku jest
słaba, ale wzmacnia ją kontakt z innymi uczestnikami, którzy mówią o
zmianach, które w nich zaszły; nadzieja ma też drugi aspekt, wprowadza
nas w specyficzny stan psychosomatyczny, „wiara czyni cuda” itd.)
•
Związek ze światem (uniwersalność, osoba w grupie czuje się
niekompetentna i zaburzona w związku z tym, że ma problem, czuje się
lepiej kiedy widzi, że nie jest jedyną osobą, która ma trudności)
•
Dzielenie się informacjami (przekazywanie pewnej wiedzy od osób, które
mają już takie doświadczenia za sobą, informacje te pozwalają spojrzeć na
własny problem z innej perspektywy)
•
Altruizm (mogę pomóc innym, w grupie mamy okazję do zachowań
altruistycznych, a większość ludzi chce o sobie myśleć, że są altruistami i
podbudowuje ich, kiedy zrobią coś dobrego dla innych; oprócz tego
altruizm bardzo zbliża ludzi do siebie)
•
Korekcyjna rekapitulacja pierwszej grupy rodzinnej (naprawiające
odtworzenie, odtworzenie z poprawką, naprawiającą zmianą, terapeuta
pokazuje ludziom ich sposób funkcjonowania występujący w wyniku
doświadczeń wyniesiony z domu rodzinnego, pokazuje jak to zachowanie
wpływa na innych)
•
Zachowania naśladujące (np. modelowanie terapeuty, najpierw uczestnicy
naśladują terapeutę bo dostają za to wyraźne, pozytywne zwroty, a z
czasem te pozytywne wzorce są utrwalane i funkcjonują niezależnie, z
czasem naśladownictwo zmienia się w twórczą modyfikację)
•
Uczenie się interpersonalne (wiele zaburzeń to tak naprawdę pochodna
zaburzeń interpersonalnych, terapia ma nauczyć kształtować
satysfakcjonujące związki interpersonalne, identyfikować zniekształcenia w
tych związkach, oraz stwarzać możliwość wprowadzenia korekty w
zachowania; uczenie interpersonalne dotyczy wiedzy o sobie – nasza
wiedza o sobie kształtuje się w okresie wczesnego dzieciństwa i jest
zinterioryzowaniem tego, co słyszymy o sobie od osób znaczących, pobyt
na grupie pozwala skorygować wiedzę na swój temat, zobaczyć jak
spostrzegają nas inni, co im się w nas podoba, a co nie; korektywnych
doświadczeń emocjonalnych – może dotyczyć emocji negatywnych lub
pozytywnych, pacjent wyraża swój silny afekt, to jest dla niego nowe
przeżycie, bo zawsze się tego obawiał, teraz wyraził to uczucie i okazało
się, że nic złego się nie stało, potem testuje rzeczywistość i sprawdza jakie
wrażenie wywarło to na otoczeniu, okazuje się, że nic strasznego się nie
dzieje, więc staje się on bardziej otwarty, nie boi się wyrażać siebie, żeby
takie doświadczenie miały korzystny wpływ muszą być spełnione warunki:
wyrażana emocja musi być szczególnie ważna, najlepiej gdy ma swoje
odniesienie interpersonalne i wiąże się dla pacjenta z podjęciem pewnego
1
ryzyka, grupa musi być na takim etapie funkcjonowania, żeby zapewniała
wsparcie, testowanie rzeczywistości dokonuje się z aktywnym udziałem
członków grupy; grupa jako mikrokosmos – na grupie spotyka się ludzi
bardzo różnych, dowiadujemy się jacy mogą być ludzie, jak mogą
funkcjonować)
•
Spójność grupy (siła przyciągania członków do grupy i do innych
uczestników, spójność jest budowana przez emocjonalny udział w świecie
wewnętrznym innych ludzi, spójna grupa zwiększa nasz poziom akceptacji
dla siebie i innych, stajemy się bardziej autentyczni, zgodni z sobą, łatwiej
nam dostrzec zanegowane uczucia; konsekwencje spójności grupy:
większa atrakcyjność grupy, mniejsza podatność na rozbicie w sytuacjach
trudnych np. odejścia jednego członka, ochrona norm grupowych,
skłonność do słuchania i akceptacji innych)
•
Katharsis (zdolność mówienia o wszystkim co nas łączy, nie wystarczy tego
tylko wyrazić, ale po wyrażeniu musi istnieć pewne podsumowanie
doświadczenia tej osoby dla niej z poziomu poznawczego, musi się to
kończyć wglądem poznawczym)
•
Czynniki egzystencjalne (istnieją takie zjawiska jak samotność i śmierć, z
którymi każdy musi się zmierzyć; wątki te pojawiają się na grupie, więc są
oswajane przez uczestników)
Yalom badał tajemnice ludzkie (do czego ludzie wstydzą się przyznać), okazało
się, że są one wspólne dla większości ludzi, są to: poczucie własnej
nieadekwatności, poczucie interpersonalnego wyobcowania (większość ludzi
czuje się samotnymi, interpretuje to, że są zbyt głupi, mało atrakcyjni dla
innych), sekrety seksualne (preferencje, trudności itd.)
2