Dekolonizacja

Kolonializm

przyczyny	skutki
punktem wyjścia była rewolucja przemysłowa, surowce, punkty strategiczne, imperializm, tania siła robocza, rynek zbytu, prestiż, demografia – Europa stawała się zbyt ciasna, misja cywilizacyjna, chęć przygód,	kultura zachodnia, stykanie się kultur, konflikty, choroby, administracja, uzależnienie, współpraca gospodarcza, eksploatacja, modernizacja, niesienie języka, nacjonalizm, możliwość studiowania w imperiach – impuls do zmian,

Dekolonizacja

przyczyny	skutki
wzrost świadomości społecznej, brak środków na utrzymanie kolonii, stanowisko supermocarstw – potępienie kolonializmu (głównie USA), trauma wojenna, samostanowienie, ruchy pacyfistyczne, prawa człowieka, rola mediów, uwrażliwienie na pewne problemy, przybliżenie faktów,	walka o władzę, konflikty etniczne, procesy państwotwórcze, nowe państwa, problemy ekonomiczne, zacofanie społeczne i gospodarcze, brak przygotowania np. na przejęcie władzy, neokolonializm*, brak elit politycznych, analfabetyzm, bieda, głód,

*neokolonializm - współczesna forma kolonializmu polegająca na wyzysku ekonomicznym i uzależnieniu politycznym dawnych krajów kolonialnych lub krajów słabo rozwiniętych, dysponujących niewielkim potencjałem militarnym i politycznym. 

PROCES DEKOLONIZACYJNY to proces odzyskiwania niepodległości przez kolonie i wycofywania się kolonizatorów.

Cały proces przebiegał dwutorowo:

• stopniowe nadawanie autonomii i niepodległości, bezkrwawo (Anglia);

• procesy militarne, partyzantka (Francja).

Wielka Brytania – Commonwealth – Brytyjska Wspólnota Narodów (1931 r.) – m.in.Kanada, Nowa Zelandia, Australia, Indie

Francja – Unia Francuska, Międzynarodowa Organizacja Frankofonii (57 państw członk., 20 obserwatorów)

APARTHEID – system segregacji rasowej, na której straży miało stać państwo. (RPA, USA)