larsen0778

778 II Anestezjologia ogólna

czas rutynowego przebiegu operacji, opierając się na doświadczeniu można założyć, że będzie konieczne przetaczanie krwi lub gdy istnieje możliwość, że według wiarygodnych przesłanek będzie prawdopodobnie występowała konieczność wykonania transfuzji” (Zarządzenie Niemieckiej Izby Lekarskiej, 1989). Pacjent powinien zostać wcześniej zbadany przez operatora/anestezjologa w celu określenia prawdopodobieństwa transfuzji krwi oraz możliwości oddania krwi własnej. Należy pamiętać, że obowiązek wyjaśnienia pacjentowi problemów związanych z transfuzją krwi nie ogranicza się tylko do operacji i działań anestezjologicznych, ale powinien obejmować również okres pooperacyjny i zabiegi dodatkowe.

Jeżeli oddanie własnej krwi nie jest możliwe lub nie jest to zabieg planowy, należy poinformować pacjenta, jakie konsekwencje mogą wyniknąć z braku zgody na przetoczenie krwi. Należy nadmienić, że ewentualnie z powodu odmowy, konieczny zabieg operacyjny nie będzie mógł być przeprowadzony.

Niezależnie od ryzyka zakażenia HIV i wirusami zapalenia wątroby należy poinformować pacjenta o działaniach niepożądanych uwarunkowanych immunologicznie, mogących wystąpić po transfuzji oraz o innych działaniach niepożądanych (zob. niżej). Pewnych specyficznych czynników ryzyka związanych z transfuzją krwi homologicznej można, przy odpowiedniej ostrożności, uniknąć przetaczając preparaty autologiczne. Obie metody mają jednak następujące wspólne czynniki ryzyka:

-    zamiana próbek krwi lub preparatów krwi konserwowanej,

-    niefachowe stosowanie preparatów krwi konserwowanej lub preparatów krwiopochodnych,

-    kontaminacja bakteriami na skutek błędów w trakcie przygotowywania.

5.2.2 Transfuzja krwi u Świadków Jehowy

Transfuzja krwi, podobnie jak inne inwazyjne sposoby postępowania w medycynie, według prawa wymaga zgody pacjenta. W praktyce klinicznej anestezjolog może mieć niekiedy do czynienia ze Świadkami Jehowy, którzy świadomie i zgodnie ze swoimi przekonaniami odmawiają transfuzji krwi i jej pochodnych, włącznie z albuminami ludzkimi, pomimo że zostali z naciskiem poinformowani o ewentualnych śmiertelnych następstwach ich stanowiska i zdają sobie całkowicie sprawę ze znaczenia swojej decyzji.

Wobec tej odmowy anestezjolog nie ma prawa przeprowadzić transfuzji krwi nawet wtedy, gdy jest ona pilnie wskazana lub ma na celu ratowanie życia, chyba że pacjent nie jest w pełni władz umysłowych lub z innych powodów nie potrafi zrozumieć wagi swojej decyzji. Zazwyczaj należy jednak przyjąć, że u Świadków Jehowy decyzja o podłożu religijnym jest dobrze rozważona, a przez to prawnie obowiązująca.

W ograniczonej odmowie na wykonywanie transfuzji pacjenci zgadzają się na przetoczenie własnej krwi lub wielokrotnie przemywanych krwinek czerwonych. Istnieje więc możliwość podjęcia odpowiednich środków zaradczych przed zabiegiem operacyjnym.

WeiBauer (1992) poleca u Świadków Jehowy postępować według rodzaju problemu terapeutycznego:

1.    U Świadków Jehowy nie powinno się przeprowadzać żadnych zabiegów, podczas których przewidywana jest konieczność wykonania pilnej transfuzji krwi.

2.    Jeżeli zabieg ma być wykonany ze wskazań życiowych i jest pilny, lekarz pomimo odmowy pacjenta na wykonanie transfuzji krwi i po rozważeniu bilansu zyski/straty na korzyść tej pierwszej zmiennej zobowiązany jest przeprowadzić zabieg, jeśli nie ma innej możliwości udzielenia pacjentowi pomocy lekarskiej. Jeżeli życie pacjenta może uratować tylko natychmiastowa operacja, powinno się ją przeprowadzić, pomimo istnienia wysokiego prawdopodobieństwa potrzeby przetoczenia krwi.

3.    Dozwolone jest wykonanie zabiegów planowych, pomimo braku zgody na transfuzję krwi, przy których bilans zyski/straty jest dodatni, jednak lekarz nie ma obowiązku ich przeprowadzenia. Lekarz ma wolną rękę, jeśli chodzi o podjęcie decyzji! Powinien on jednak przeprowadzić zabieg tylko wtedy, gdy po indywidualnej ocenie danego przypadku i opierając się na osobistym doświadczeniu operatora przyjmie, że transfuzja krwi będzie potrzebna wyjątkowo.

Obowiązek współdziałania anestezjologa przy zabiegach ze wskazań życiowych. Decyzję, czy operacja jest wskazana, pomimo odmowy na przeprowadzenie transfuzji, podejmuje operator. Jeśli zabieg jest wskazany życiowo i jest nagły, a nie ma innej możliwości udzielenia pomocy w danym momencie, obecność anestezjologa przy tym zabiegu jest obowiązkowa.