IV. DRAMAT
6. REALISTYCZNY DRAMAT O TEMATYCE WSPÓŁCZESNEJ: JERZY SZANIAWSKI
JERZY SZANIAWSKI
charakterystyka:
psychologiczny dramat realistyczny
całkowity kontrast z Witkacym
poetycka nastrojowość, ale jednocześnie atakowanie sztuczności językowej Młodej Polski
fascynacja egzotyką i ludowością, innością
z czasem jego twórczość z satyrycznej stała się poważniejsza
problematyka współczesnej estetyki (nie poruszanie spraw politycznych)
gatunki:
sztuki sceniczne
słuchowiska radiowe
okresy twórczości:
prowincja, małe miasteczko; przybywa do niego z odmiennego świata (poezji, fantazji)- młody, zabawny; aranżuje on wydarzenia; tryb komediowy (określanie często swoich utworów jako komedii), groteskowy; portrety osób- karykaturalne, lekkie, życzliwe
ciemniejąca tonacja; mroczne ludzkie pożądania; śmierć; symbolika doskonałości duchowej i symbole połączenia człowieka z naturą; poetyka niedopowiedzeń; obrona wielkiej tradycji artystycznej; akcja na wsi
twórczość:
Murzyn 1917
1 okres twórczości
Papierowy kochanek 1920
Ewa 1921- opowiedzenie się po stronie nowoczesnego projektu kościoła, przeciw zwolennikom przestarzałego stylu
Lekkoduch 1923
Ptak 1923- charakterystyka:
bohater urządza w miasteczku happening- wypuszcza wobec tłumów złocistego ptaka
wydarzenie to jest jedynie po to, by był pięknie, brak symbolicznych konotacji
Żeglarz 1925; charakterystyka:
ibsenowski problem prawdy i kłamstwa
konflikt rzeczywistości historycznej i fałszującej ją osobowej legendy
bohaterski kapitan Nut- dramat ukazuje jego prozaiczność
odróżnienie legendy od mitu- wyrazu prawdy o przeszłości, potrzebnej dla zbiorowej psychiki
największe osiągnięcie pierwszego okresu twórczości Szaniawskiego
2 okres twórczości
Adwokat i róże 1929
Fortepian 1932; obrona wielkiej sztuki zagrożonej przez szmirę
Most 1933; wieś; kreacja starego przewoźnika- reprezentanta odchodzącego świata ludzi Natury; „duch miejsca”- panujący nad okolicami, w postaci wielkiej rzeki
Krysia 1935
Dziewczyna z lasu 1939