KONSPEKT DO ĆWICZEŃ PRZEDMIOTOWYCH

Nazwa uczelni: Uniwersytet Świętokrzyski

Wydział: Nauk o Zdrowiu

Kierunek: Pielęgniarstwo

Rok akademicki: 2007/2008

Rok studiów: I, semestr II

Przedmiot: Pielęgniarstwo chirurgiczne

Miejsce zajęć: sala ćwiczeniowa

Czas trwania zajęć: 90 min

Osoba prowadząca: Katarzyna Sobczyk

Temat: Problemy pielęgnacyjne pacjenta ze schorzeniami pęcherzyka żółciowego

Cele ogólne:

• student umie realizować proces pielęgnowania u chorego z zapaleniem pęcherzyka żółciowego

• student umie rozpoznać i zapobiegać powikłaniom pooperacyjnym

• student podejmie edukację pacjenta w zakresie kształcenia pożądanych zachowań zdrowotnych i samopielęgnacji oraz najbliższych choremu osób odnośnie świadczenia opieki nieprofesjonalnej

Cele szczegółowe:

Sfera poznawcza:

„A” ZNA/ UMIE

• student zna anatomię i fizjologię pęcherzyka żółciowego

• student zna podstawy kliniczne schorzeń pęcherzyka żółciowego

• student umie scharakteryzować badania diagnostyczne/ kontrolne schorzeń pęcherzyka żółciowego

• student umie wymienić metody leczenia schorzeń pęcherzyka żółciowego

• student zna wskazania do wykonania zabiegu operacyjnego

• student umie scharakteryzować model przygotowania chorego do zabiegu operacyjnego:

*metoda nacięcia powłok skórnych (otwarta)

*metoda laparoskopowa

• student umie omówić zasady pielęgnacji chorych po usunięciu pęcherzyka żółciowego

• student umie przedstawić ogólne zasady promocji zdrowia w chirurgii, metody, środki, formy dydaktyczne służące promowaniu zachowań zdrowotnych w odniesieniu do rozpoznanych problemów

„B” ROZUMIE

• student rozumie konieczność rzetelnego wypełniania podstawowych funkcji zdrowotnych ( opiekuńczej, wychowawczej, terapeutycznej, profilaktycznej, promocji zdrowia) na rzecz chorych po zabiegu operacyjnym pęcherzyka żółciowego

• student rozumie możliwość wykorzystania procesu pielęgnowania jako metody pracy z pacjentem po usunięciu pęcherzyka żółciowego

Sfera psychoruchowa:

„C” SYTUACJE TYPOWE

• student umie zgromadzić dane o pacjencie i jego chorobie w warunkach naturalnych oddziału dla ustalenia diagnozy pielęgniarskiej

• student umie przygotować pacjenta do badań diagnostycznych

• student umie przygotować chorego do zabiegu operacyjnego

• student umie rozpoznać problemy pielęgnacyjne chorego, zaplanować i realizować proces pielęgnowania w okresie okołooperacyjnym

• student umie zapobiegać powikłaniom operacyjnym

• student umie zróżnicować postępowanie pooperacyjne z chorym zależnie od rodzaju przeprowadzonego zabiegu

• student umie podjąć działania edukacyjne w odniesieniu do pacjentów ze schorzeniami pęcherzyka żółciowego, zależnie od ich sytuacjo zdrowotnej, stanu wiedzy i motywacji, przygotować pacjenta do samopielęgnacji a rodzinę do świadczenia opieki nieprofesjonalnej

• student umie ocenić efekty swojej pracy

„D” SYTUACJE PROBLEMATYCZNE

• Udzielić pomocy przedlekarskiej w przypadku wystąpienia powikłań pooperacyjnych

Sfera afektywna:

POTRAFI

• student potrafi wykazać postawę empatii w stosunku do chorego

• student potrafi wykazać potrzebę wnikliwej obserwacji chorego, reagowania na sytuacje trudne, okazywania zainteresowania problemami chorego i ich rozwiązywania

PLAN TREŚCI KSZTAŁCENIA

Ogniwa procesu kształcenia	Czas	Treści nauczania	Metody	Środki dydaktyczne
1. Uświadomienie studentom celów i zadań dydaktycznych	5 min	Celem dzisiejszych zajęć jest kształtowanie umiejętności planowania opieki pielęgniarskiej z uwzględnieniem właściwych metod pielęgniarsko- leczniczych wobec pacjenta ze schorzeniem pęcherzyka żółciowego. Mam nadzieję, że na dzisiejszych zajęciach nabędą państwo umiejętności dokonania diagnozy pielęgniarskiej, zaplanowania i realizowania procesu pielęgnowania oraz zapobiegania powikłaniom u pacjenta ze schorzeniem pęcherzyka żółciowego.	Informacja dydaktyczna	Słowo żywe
2. Przypomnienie i utrwalenie wiadomości	25 min	Plan: Istota schorzeń pęcherzyka żółciowego Objawy schorzeń pęcherzyka żółciowego Przyczyny i czynniki predysponujące do wystąpienia schorzeń pęcherzyka żółciowego Podstawowe badania diagnostyczne wykonywane w schorzeniach pęcherzyka żółciowego Leczenie schorzeń pęcherzyka żółciowego Postępowanie pielęgnacyjno lecznicze w odniesieniu do pacjenta ze schorzeniem pęcherzyka żółciowego	Dyskusja dydaktyczna Informacja dydaktyczna Dyskusja dydaktyczna	Słowo żywe Słowo żywe, wydruki wyników Słowo żywe, foliogram
3. Opracowanie nowego materiału	40 min	Przedstawienie opisu przypadku 2. Wyłonienie problemów pielęgnacyjnych 3. Podział pacjentów na grupy i przydzielenie im zadań 4. Kierowanie procesami poznawczymi 5. Podsumowanie pracy studentów i stopnia realizacji zada (każda grupa przedstawia swoje rozwiązania problemów pielęgnacyjnych)	Opis przypadku, dyskusja dydaktyczna	Słowo żywe, procedury postępowania
4. Kierowanie procesami uogólnienia	15 min	Sprawdzenie przez wykładowcą wiedzy i umiejętności studentów, porównanie problemów pielęgnacyjnych przedstawionych przez studentów z wzorcowym procesem pielęgnowania.	Dyskusja dydaktyczna	Słowo żywe, foliogram
5. Podsumowanie zajęć	5 min	Ocena stopnia opanowania umiejętności i dokonania diagnozy pielęgniarskiej i realizowania procesu pielęgnowania u pacjentów ze schorzeniami pęcherzyka żółciowego. Na zakończenie dzisiejszych zajęć chciałabym państwu podziękować za obecność i udział w tych zajęciach. Mam nadzieję, ze wiadomości nabyte na zajęciach znajdą zastosowanie w pracy zawodowej.	Dyskusja dydaktyczna	Słowo żywe

Załącznik nr 1

Opis przypadku

50- letnia kobieta zgłasza się do szpitala z bólem zlokalizowanym w okolicy prawego podżebrza, promieniującym do pleców. Ból nasila się podczas badania palpacyjnego oraz głębokiego wdechu. W czasie transportu do szpitala wymiotowała, obecnie odczuwa mdłości. W wywiadzie zebranym od męża pacjentki uzyskano informację, że jest emerytowaną celniczką- wykonywała stresującą pracę. Od czasu śmierci dzieci w 2006r. nie wykonuje sama większości czynności, jest zaniedbana, zamknięta w sobie, apatyczna, prowadzi niezdrowy styl życia. Nieregularnie przyjmuje środki antydepresyjne zlecone przez psychologa. Kobieta dziennie wypija ok. 4 kaw, wypala 15 papierosów, odżywia się nieregularnie i cierpi na brak apetytu, a także ma problemy z zasypianiem.

W chwili przyjęcia do szpitala parametry życiowe wynosiły: RR- 140/90 mmHg, TA- 110 ud/ min, temperatura ciała- 38, 1 st C. Pacjentka przytomna, w kontakcie słownym- logicznym, ale niespokojna. Odczuwa lęk związany z oczekiwaniem na badania diagnostyczne. Na myśl o ewentualnej operacji reaguje płaczem i lękiem przed możliwością niewybudzenia się odmawiając przeprowadzenia operacji.

Proszę zaplanować proces pielęgnowania pacjentki uwzględniając występujące problemy oraz jej edukację w kierunku poprawienia stylu życia i wyeliminowania nałogów

Załącznik nr 2

Problemy pielęgnacyjne:

1. Silny ból w prawym podżebrzu promieniujący do pleców, nasilający się podczas dotyku i głębokiego wdechu

2. Wymioty, nudności

3. Możliwość odwodnienia

4. Podwyższona temperatura ciała.

5. Lęk związany z oczekiwaniem na badania diagnostyczne

6. Lęk i brak zgody na ewentualny zabieg operacyjny

7. Lęk związany z oczekiwaniem na badania diagnostyczne

8. Współistniejąca depresja, obniżony nastrój

9. Niehigieniczny i niezdrowy styl życia- brak znajomości zasad zdrowego odżywiania, używki

10. Chora nie dba o czystość

11. Problemy z zasypianiem

Załącznik nr 3

10-cio osobową grupę studentów podzielono na mniejsze 2- u osobowe zespoły i przydzielono im konkretne problemy pielęgnacyjne do opracowania. Studenci mogli wymieniać uwagi miedzy sobą, prosić o pomoc czy dodatkowe informacje od prowadzącego zajęcia. Instruktor pomagał i naprowadzał studentów na rozwiązania problemów.

Problemy pielęgnacyjne do opracowania:

Grupa I

1. Silny ból w prawym podżebrzu promieniujący do pleców, nasilający się podczas dotyku i głębokiego wdechu

2. Wymioty, nudności

Grupa II

3. Możliwość odwodnienia

4. Podwyższona temperatura ciała

Grupa III

5. Lęk związany z oczekiwaniem na badania diagnostyczne

6. Lęk i brak zgody na ewentualny zabieg operacyjny

7. Lęk związany z oczekiwaniem na badania diagnostyczne

Grupa IV

8. Współistniejąca depresja, obniżony nastrój

9. Niehigieniczny i niezdrowy styl życia- brak znajomości zasad zdrowego odżywiania, używki

Grupa V

10. Chora nie dba o czystość

11. Problemy z zasypianiem

Załącznik nr 4

Wzorcowy proces pielęgnowania pacjenta ze schorzeniami pęcherzyka żółciowego

Problem	Cel	Plan działania	Ocena
Nudności i wymioty spowodowane procesem chorobowym	Zmniejszenie nieprzyjemnych dolegliwości związanych z wymiotami. Założenie zgłębnika- opróżnienie zalegającej treści.	- obecność pielęgniarki przy chorej - zalecanie głębokich wdech…ów - zapewnienie dostępu do miski nerkowatej, ligniny i kubka z wodą do przepłukania jamy ustnej - wietrzenie pomieszczenia, w którym przebywa chora - zmiana bielizny osobistej i pościelowej w razie potrzeby - wyjaśnienie istoty i celu założenia zgłębnika do żołądka - podanie przez zgłębnik leków na zlecenie lekarza	Odbarczenie treści żołądkowej- ustąpienie dolegliwości
Możliwość odwodnienia	Niedopuszczenie do odwodnienia	- dożylne nawadnianie zgodnie z kartą zleceń lekarskich - prowadzenie karty bilansu płynów - obserwacja diurezy - obserwacja skóry i błon śluzowych - pobranie krwi na badanie stężenia elektrolitów zgodnie ze zleceniem lekarza	Odwodnienie nie wystąpiło
Lęk związany z oczekiwaniem na badania diagnostyczne	Zmniejszenie lęku	- przygotowanie psychiczne- rozmowa z pacjentka o celowości badania, wyjaśnienie istoty badań, poinformowanie o zaletach i ewentualnych powikłaniach związanych z wykonaniem badania - przygotowanie fizyczne - zawiezienie pacjentki do pokoju badań - pomoc przy ułożeniu - asystowanie podczas badania- wsparcie pacjentki - przewiezienie na salę chorych - zapewnienie ciszy, spokoju	Chora czuje się pewnie, ma zaufanie do opiekującego się nią personelu
Obniżony nastrój, depresja	Podwyższenie nastroju	- rozmowa psychoterapeutyczna z chorą - udostępnienie czasopism, książek - zachęcenie pacjentki do rozmowy z innymi chorymi - umożliwienie kontaktu z rodziną - konsultacja psychiatryczna	Poprawa nastroju
Niepokój chorej związany z ewentualnym zabiegiem operacyjnym	Zniesienie niepokoju	- zapewnienie spokoju, ciszy, poczucia bezpieczeństwa - przygotowanie psychiczne - przygotowanie fizyczne - przygotowanie dokumentacji	Chora wyraziła zgodę na zabieg, zmniejszyło się poczucie lęku
Lęk spowodowany możliwością utraty życia	Uspokojenie chorej	- stworzenie wokół chorej atmosfery bezpieczeństwa, ciszy, spokoju, intymności - wygodne ułożenie łóżka - umożliwienie kontaktu z lekarzem - umożliwienie kontaktu z rodziną - udzielenie informacji o wykonanych badaniach, zabiegach - obserwacja parametrów życiowych - obserwacja stanu ogólnego chorej - zabezpieczenie wkłucia do żyły - wykonanie zleceń lekarskich	Lęk ustąpił
Podwyższona temperatura ciała	Obniżenie temperatury, poprawa stanu fizykalnego	- poinformowanie chorej o konieczności leżenia w łóżku - konsultacja z lekarzem - podanie leków przeciwgorączkowych na zlecenie lekarza - wykonanie zimnych okładów - zmiana przepoconej bielizny osobistej i pościelowej - obserwacja pacjentki - kontrola ciepłoty ciała	Spadek temperatury ciała
Dolegliwości bólowe wynikające ze stanu chorobowego pacjentki	Zmniejszenie lub zlikwidowanie bólu	- obserwacja charakteru i natężenia dolegliwości bólowych - zapewnienie warunków do wypoczynku - zmniejszenie stanu napięcia przez ułożenie w wygodnej pozycji - współdziałanie w leczeniu, podawanie leków przeciwbólowych na zlecenie lekarza - obserwacja pacjentki - udokumentowanie efektów zastosowanych działań leczniczo- pielęgnacyjnych	Zmniejszenie dolegliwości bólowych
Chora nie dba o czystość	Utrzymanie chorej i otoczenia w czystości, zachęcenie do dbania o czystość	- edukacja pacjentki - zachęcenie i pomoc w wykonaniu toalety - zmiana pościeli i bielizny osobistej - natłuszczenie skóry pacjentki i posmarowanie pleców spirytusem	Pacjentka ma poczucie świeżości
Pacjentka nie zna zasad zdrowego odżywiania	Pouczenie pacjentki o zasadach zdrowej diety	- zapoznanie chorej z zasadami zdrowego odżywiania - dostarczenie informacji na temat zdrowego odżywiania	Pacjentka zrozumiała sens zdrowego odżywiania
Potrzeba edukacji w kierunku wyeliminowania nałogów	Uświadomienie chorej o szkodliwości palenia tytoniu i picia dużych ilości kawy	- wyjaśnienie chorej niekorzystnego wpływu nikotyny na organizm - nakłonienie pacjentki do wyeliminowania kawy z jadłospisu - zalecenie picia herbatek ziołowych	Pacjentka wyraziła chęć podjęcia próby eliminacji używek
Pacjentka prowadzi nieregularny, niehigieniczny tryb życia, jest narażona na stres	Pouczenie chorej o ujemnym wpływie jej stylu życia na organizm	- udzielenie porady w sprawie prowadzenia racjonalnego stylu życia, wypoczynku, aktywności ruchowej - wyjaśnienie negatywnego wpływu stresu na organizm
Problemy z zasypianiem	Likwidacja problemu	- wietrzenie Sali przed snem - zapewnienie ciszy spokoju - zgaszenie zbędnego oświetlenia - rozmowa z pacjentką- poszukiwanie przyczyn bezsenności - przesłanie łóżka - zachęcenie do czytania - poinformowanie lekarza i podanie środków nasennych na zlecenie

TEST

Przedmiot: Pielęgniarstwo chirurgiczne

Temat: Pielęgnowanie pacjenta ze schorzeniami pęcherzyka żółciowego

Imię, nazwisko:…………………….

Kierunek studiów:………………….

Rok:………..

Grupa:………

Czas potrzebny na sprawdzenie testu: 15 min

Pytanie nr 1: [0- 1pkt]

Czy prawdą jest, ze w schorzeniach pęcherzyka żółciowego zawsze występuje żółtaczka?

1. tak

2. nie

Pytanie nr 2: [0- 1pkt]

Przy podejrzeniu kamicy pęcherzyka żółciowego w pierwszej kolejności wykonuje się:

1. ultrasonografię jamy brzusznej

2. tomografię komputerową

3. ECPW

4. cholangiografię przezskórną

5. zdjęcie rtg jamy brzusznej

Pytanie nr 3: [0- 2pkt]

Jednymi z elementów przygotowania pacjenta do zabiegu operacyjnego w ostrym zapaleniu pęcherzyka żółciowego jest:

1. wykonaniu wlewki doodbytniczej

2. zniesieniu niepokoju

3. zmniejszeniu dolegliwości bólowych

4. wyrównaniu równowagi wodno- elektrolitowej

5. ułożeniu pacjenta w pozycji siedzącej

Odpowiedzi:

1. prawidłowe: 1, 3, 4, 5

2. prawidłowe: 1, 2, 3, 4

3. prawidłowe: 2, 3, 4

4. prawidłowe: 2, 3, 4, 5

5. prawidłowe: wszystkie

Pytanie nr 4: [0- 3pkt]

Dopasuj pojęcia 1- 5 do definicji a- e

1. ECPW

2. laparotomia

3. cholecystectomia

4. cholecystitis calculosa

5. cholecystitis chronica

1. wprowadzenie do dwunastnicy duodenoskopu i przeprowadzeniu polietylenowego do kanału brodawki Vatera.

2. kamicze zapalenie pęcherzyka żółciowego

3. otworzenie jamy brzusznej

4. usunięcie pęcherzyka żółciowego

5. przewlekłe zapalenie pęcherzyka żółciowego

6. założenie drenu Kehra

Odpowiedzi:

1-

2-

3-

4-

5-

Pytanie nr 5: [0- 2pkt]

We wczesnym okresie pooperacyjnym bardzo ważnym elementem leczenia jest dieta lekkostrawna stosowana w długich odstępach czasu (2*dobę) // ponieważ jest to jednym z elementów zapobiegania zastojowi żółci.

Odpowiedzi:

1. oba twierdzenia są prawdziwe i pozostają ze sobą w związku przyczynowym

2. oba twierdzenia są prawdziwe lecz nie ma między nimi związku przyczynowego

3. pierwsze twierdzenie jest prawdziwe, drugie twierdzenie jest fałszywe

4. pierwsze twierdzenie jest fałszywe, drugie twierdzenie jest prawdziwe

5. oba twierdzenia są fałszywe

Pytanie nr 6:

Zaniedbany 50- letni mężczyzna zgłasza się do szpitala z żółtaczką, bólem prawostronnym brzucha i nudnościami. W wywiadzie uzyskano informację, że nigdy wcześniej nie chorował natomiast po zjedzeniu tłustych pokarmów odczuwała pobolewania pod prawym podżebrzem. W ostatnim czasie zaobserwował spadek masy ciała i odczuwał zmęczenie. W chwili przyjęcia parametry życiowe wynosiły: RR- 150/ 100 mmHg, TA- 100 ud/ min, temperatura ciała: 37.1 st C. Mężczyzna od 10 lat prowadził niehigieniczny tryb życia, jadł nieregularnie, nie przestrzegał zasad zdrowego odżywiania, nadużywał alkoholu i wypalał około 1 paczki papierosów dziennie. Wiadomość o natychmiastowej operacji jest dla niego wielkim stresem i wzbudza ogromny lęk.

A) Prawdopodobnie objawy przemawiają w pierwszej kolejności za: [0- 1pkt]

1. kamiczym zapaleniem pęcherzyka żółciowego

2. ostrym zapaleniem pęcherzyka żółciowego

3. przewlekłym zapaleniem pęcherzyka żółciowego

4. rakiem pęcherzyka żółciowego

5. żadnym z wymienionych zespołów chorobowych

B) Wymień 6 problemów pielęgnacyjnych jednocześnie ustalając plan ich realizacji [0- 3pkt]

1)…………………………………………………………………………………….

2) ……………………………………………………………………………………

3) ……………………………………………………………………………………

4) ……………………………………………………………………………………

5) ……………………………………………………………………………………

6) ……………………………………………………………………………………

Klucz do testu

Czas: 20 min

Liczba pytań: 6

Pytanie nr 1: [0- 1pkt]

Pytanie nr 2: [0- 1pkt]

Pytanie nr 3: [0- 2pkt]

Pytanie nr 4: [0- 3pkt]

Pytanie nr 5: [0- 2pkt]

Pytanie nr 6: [0- 1pkt] + [0- 3pkt]

Maksymalna ilość punktów: 13 pkt

Skala ocen:

7.5- 9pkt- dostateczny

10- 11pkt- dobry

12- 13pkt- bardzo dobry

Prawidłowe odpowiedzi:

Pytanie nr 1- 1

Pytanie nr 2- 1

Pytanie nr 3- 3

Pytanie nr 4- 1- A

2- C

3- D

4- B

5- E

Pytanie nr 6A- 4

B- ból brzucha, nudności, możliwość odwodnienia, pacjent zaniedbany, strach przed operacją, nieprzestrzeganie zasad zdrowego odżywiania, używki

---