ROLA ZADANIA I FUNKCJE NBP W POLSKIM SYTEMIE BANKOWYM
NBP jest centralnym bankiem RP
NBP jest wyposażony w osobowość prawną i ma prawo używania pieczęci z godłem państwowym.
NBP swoje zadania wykonuje poprzez centralę której siedziba jest W-wie oraz oddziały terenowe.
Zadania NBP jako banku centralnego:
utrzymywanie wartości pieniądza krajowego
ochrona stabilności systemu finansowego
podnoszenie efektywności polityki pieniężnej
funkcje NBP:
f. centralnego banku państwa:
formułuje i realizuje politykę pieniężną
organizuje i czuwa nad sprawnym przebiegiem rozliczeń pieniężnych
obsługuje rząd państwa: obsługa kasowo - rozliczeniowa, kredytowanie budżetu, obsługa długu publicznego.
jest współodpowiedzialny za politykę walutowo-dewizową
f. banku emisyjnego polega na:
wypuszczaniu w obieg znaków pieniężnych
organizowaniu obiegu pieniężnego
regulowaniu ilości pieniądza w obiegu rynkowym
f. banku banków polega na oddziaływaniu na cały system bankowy w taki sposób aby została zrealizowana polityka pieniężna.
ROZLICZENIA PIENIĘŻNE
1. Rozliczenia pieniężne polegają na przemieszczaniu zasobów pieniężnych w postaci strumieni pieniężnych.
fizyczne przemieszczanie banknotów i bilonu - są to rozliczenia gotówkowe.
Zapisy na kontach bankowych - są to rozliczenia bezgotówkowe.
2. Formy rozliczeń gotówkowych
bankowy dowód wpłaty
czek gotówkowy
3. Formy rozliczeń bezgotówkowych
polecenie przelewu
czek rozrachunkowy
akredytywa
rozliczenia planowe
okresowe rozliczenia saldami
4. Od 1994r. istnieje obowiązek bezgotówkowego rozliczania transakcji między podm. gosp., podm. gosp. mają obowiązek posiadania r-ku bankowego i zawiadamiania o tym właściwego urzędu skarbowego.
5. W formie bezgotówkowej podm. rozliczają się gdy:
suma jednorazowej transakcji przekracza 3.000 ECU
w m-cu poprzednim wystawiono fakturę, przekraczającą 10.000 ECU, to tryb bezgotówkowy obowiązuje już przy kwocie 1.000 ECU.
Brak r-ku lub brak powiadomienia urzędu skarbowego podlega karze do 100.000 zł
6. Charakterystyka form rozliczeń bezgotówkowych:
polecenie przelewu - właściciel rachunku bankowego wydaje bankowi dyspozycję, aby obciążył jego rachunek i przelał określoną kwotę na wskazany r-k wierzyciela (beneficjenta) w dowolnym banku.
czek rozrachunkowy - jest pisemnym zleceniem obciążenia r-ku wystawcy czeku i przelania tej kwoty na r-k osoby wskazanej na czeku.
akredytywa - polega na zarezerwowaniu przez bank określonych środków dłużnika z przeznaczeniem ich na uregulowanie wierzytelności dostawcy po spełnieniu przez niego warunków ustalonych przez dłużnika.
Akredytywa jest stosowana najczęściej do rozl. Z nieznanymi kontrahentami; dostawcy zapewnia natychmiastowe otrzymanie należności, a odbiorca otrzyma dostawę spełniającą wszystkie ustalone warunki.
rozliczenia planowe - polegają na okresowym np. co 5 dni przelewaniu przez odbiorcę na rzecz dostawcy określonej kwoty wynikającej z planowej wartości dostaw; różnice między przekazywanymi wpłatami a wart. dostaw rozlicza się w dłuższym czasie np. co miesiąc.
Okresowe rozliczanie saldami - polegają na zastąpieniu regulowania poszczególnych należności ewidencjonowaniem wzajemnych świadczeń i wyrównaniem salda wzajemnych roszczeń; ta forma może być stosowana pomiędzy kontrahentami wzajemnie świadczącymi sobie usługi, roboty, dostawy.
7. Charakterystyka form rozliczeń gotówkowych:
bankowy dowód wpłaty - służy do dokonywania wpłat gotówkowych do kas dziennych banku.
Czek gotówkowy jest dyspozycją wypłacenia określonej kwoty wydaną bankowi przez posiadacza r-ku bankowego