Test Tkanki roÅ›linne

Gimnazjum/Liceum. Edukacja matematyczno-przyrodnicza 4/2003

TEST SPRAWDZAJÑCY Z BIOLOGII

TKANKI ROÂLINNE

Gra˝yna Pilarska

EST

–

TKANKI ROÂLINNE

I klasa liceum (zakres rozszerzony)
lub zaj´cia fakultatywne

imi´ i nazwisko ......................................................................................

1. Narysowany poni˝ej schemat przedstawia budow´ anatomicznà liÊcia roÊliny dwuli-
Êciennnej.

a) Nazwij tkanki oznaczone na schemacie literami A, B, C, D, E, F.

(3 pkt)

b) Wa˝nym problemem dla roÊlin làdowych jest gospodarka wodna, tj. pobieranie odpo-
wiedniej iloÊci wody z pod∏o˝a i zapobieganie nadmiernej jej utracie. Korzystajàc ze sche-
matu, wyjaÊnij, w jaki sposób epiderma chroni roÊlin´ przed utratà wody.

(2 pkt)

2. Na podstawie schematu z zadania 1. podaj, jaki typ mi´kiszu „warunkuje ˝ycie na Zie-
mi”. Podaj, w jakie organelle jest on wyposa˝ony, wykonaj schemat organellum i omów
jego ultrastruktur´.

(4 pkt)

Gimnazjum/Liceum. Edukacja matematyczno-przyrodnicza 4/2003

EST

–

TKANKI ROÂLINNE

3. Schemat przedstawia aparaty szparkowe w ciàgu dnia i nocy. WartoÊci liczbowe na
schemacie pokazujà st´˝enia jonów potasu w poszczególnych cz´Êciach aparatu szparko-
wego wyra˝one w jednostkach umownych.

Na podstawie analizy schematu wyjaÊnij wp∏yw st´˝enia jonów potasu na prac´ aparatów
szparkowych w ciàgu doby.

(4 pkt)

4. G∏ównà funkcjà w∏oÊników jest pobieranie wody i soli mineralnych z roztworu glebowego.

a) Wyka˝ zwiàzek mi´dzy budowà w∏oÊnika a pe∏nionà przez niego funkcjà.

(3 pkt)

(1 pkt)

5. Uzupe∏nij poni˝szy tekst:

(4 pkt)

Peryderma (korkowica) jest tkankà ................................ Sk∏ada si´ na nià .....................,
.......................... i ................................ . Korek zbudowany jest z komórek ............................
wype∏nionych............................., ÊciÊle do siebie przylegajàcych. Ze wzgl´du na zwarty
uk∏ad komórek peryderma nie przepuszcza ............................ ani ............................, jednak
w pewnych obszarach mogà si´ tworzyç liczne przestwory mi´dzykomórkowe umo˝liwiajàce
wymian´ gazowà; sà to ........................................ .

komórki szparkowe

komórki przyszparkowe

w∏oÊnik

wakuola

jàdro komórkowe

szparka

169

293

448

289

199

156

a) tkanka ........................................................

funkcja .......................................................

b) tkanka ........................................................

funkcja ......................................................

c) tkanka

...........................
funkcja
...........................
...........................
...........................

d) tkanka

...........................
funkcja
...........................
...........................
...........................

Gimnazjum/Liceum. Edukacja matematyczno-przyrodnicza 4/2003

EST

–

TKANKI ROÂLINNE

6. Rozpoznaj tkanki znajdujàce si´ na schematach i podaj pe∏nione przez nie funkcje. (4 pkt)

7. Tabela ilustruje wyniki przeprowadzonego doÊwiadczenia na obecnoÊç zwiàzków orga-
nicznych.

Materia∏

P∏yn Lugola

Sudan III

St´˝ony HNO3

Odczynnik

roÊlinny

Fehlinga

ceglasto-

cebula

–

czerwone

zabarwienie

nasiona

granatowe

–

pszenicy

zabarwienie

nasiona

–

˝ó∏te

–

fasoli

zabarwienie

nasiona

–

czerwone

–

s∏onecznika

zabarwienie

Sformu∏uj 2 hipotezy badawcze do tego doÊwiadczenia.

(2 pkt)

przetchlinka

komórka
inicjalna

warstwa skutynizowana

kutykula

8. Poni˝sze kolumny zawierajà nazwy wybranych tkanek oraz okreÊlenia charakteryzujàce
je. Przyporzàdkuj cechy do odpowiednich tkanek.

(2 pkt)

Tkanka

Cecha charakterystyczna

A. drewno

1. warunkuje przyrost ∏odygi i korzenia na gruboÊç

B. kambium

2. komórki sà zwakuolizowane, posiadajà pola sitowe

C. mi´kisz

3. zbudowane sà z d∏ugich rurek pozbawionych Êcian

palisadowy

poprzecznych

D. sklerenchyma

4. komórki sà martwe, Êciany zdrewnia∏e – odporne na z∏amanie

E. ∏yko

9. Na schemacie A przedstawiono naczynia, a na schemacie B rurki sitowe. Wyka˝ przysto-
sowanie naczyƒ do transportu wody z solami mineralnymi oraz rurek sitowych do transpor-
tu substancji organicznych. Uwzgl´dnij po trzy cechy budowy.

A. naczynia

B. rurki sitowe

...........................................................

.....................................................................

...........................................................

.....................................................................

...........................................................

.....................................................................

10. Kolenchyma i sklerenchyma sà tkankami wzmacniajàcymi. Ustal list´ 4 cech i na jej
podstawie przeprowadê analiz´ porównawczà obu tkanek. Skonstruuj tabel´, w której zapi-
szesz proponowane cechy.

(4 pkt)

Gimnazjum/Liceum. Edukacja matematyczno-przyrodnicza 4/2003

EST

–

TKANKI ROÂLINNE

11. Na schematycznym rysunku roÊliny dwuliÊciennej zaznaczono tkanki merystematyczne.

a) Nazwij tkanki oznaczone na schemacie literami A, B, C, D.

(2 pkt)

b) Dokonaj klasyfikacji tkanek merystematycznych ze wzgl´du na ich pochodzenie.

(3 pkt)

(2 pkt)

12. Na podstawie poni˝szego tekstu przedstaw w formie schematu ciàg zdarzeƒ prowadzàcy
do otwarcia aparatu szparkowego.

(3 pkt)

Pod wp∏ywem Êwiat∏a CO

zostaje zu˝yty w procesie fotosyntezy. Zmniejsza si´ iloÊç kwasu

w´glowego, co powoduje zmian´ odczynu komórki z kwaÊnego pH = 5 w ciemnoÊci na obo-
j´tny pH = 7 na Êwietle. W komórkach nast´puje rozpad skrobi na glukoz´. Powoduje to
wzrost potencja∏u osmotycznego komórek szparkowych, a tym samym wzrost turgoru. Pod-
wy˝szenie turgoru i p´cznienie komórek szparkowych powoduje ich otwarcie.
W ciemnoÊci – brak fotosyntezy, wzrasta st´˝enie CO

, glukoza przekszta∏ca si´ w skrobi´

– turgor maleje i aparat szparkowy otwiera si´.

Gimnazjum/Liceum. Edukacja matematyczno-przyrodnicza 4/2003

EST

–

TKANKI ROÂLINNE

13. Na schematach przedstawiono dwa rodzaje mi´kiszu.

mi´kisz spichrzowy

mi´kisz powietrzny

a) Wymieƒ po jednym przyk∏adzie roÊliny lub organu, w którym wyst´puje mi´kisz spichrzo-
wy, i po jednym przyk∏adzie roÊliny lub organu, w którym wyst´puje mi´kisz powietrzny.

(2 pkt)

b) Uzasadnij korelacj´ budowy mi´kiszu spichrzowego i powietrznego z pe∏nionà funkcjà.

(2 pkt)

........................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................

14. Z podanych cech wybierz te, które nie sà charakterystyczne dla tkanek merystematycz-
nych.

(2 pkt)

umo˝liwia przyrost korzenia na gruboÊç

tworzy kalus

odpowiada za transport wody i soli mineralnych

umo˝liwia tworzenie spor

produkuje korek

gromadzi substancje zapasowe

umo˝liwia wzrost na d∏ugoÊç

tworzy os∏onk´ nasion

ma zdolnoÊç do podzia∏ów

produkuje olejki eteryczne

Gimnazjum/Liceum. Edukacja matematyczno-przyrodnicza 4/2003

EST

–

TKANKI ROÂLINNE

ziarno skrobi

Gimnazjum/Liceum. Edukacja matematyczno-przyrodnicza 4/2003

EST

–

TKANKI ROÂLINNE

Numer

zadania

1.a

1.b

4.a

4.b

Suma

punktów

0–5

0–4

Proponowana odpowiedê i zasady przydzielania punktów

Za ka˝de dwie poprawnie nazwane tkanki uczeƒ otrzymuje
1 pkt (maksymalnie 3 pkt): A – skórka górna, B – mi´kisz palisa-
dowy, C – mi´kisz gàbczasty, D – ∏yko/rurki sitowe, E – drew-
no/naczynia, F – aparat szparkowy.

Za uwzgl´dnienie w odpowiedzi kutikuli zapobiegajàcej utra-
cie wody przez skórk´ górnà oraz aparatów szparkowych, które
przy niedoborze wody ulegajà zamkni´ciu – 2 pkt.

Za podanie w odpowiedzi: mi´kisz asymilacyjny/palisadowy,
gàbczasty, poniewa˝ wyposa˝ony jest w chloroplasty – 1 pkt.
Za wykonanie poprawnie schematu chloroplastu – 1pkt.
Za ka˝de dwa poprawnie oznaczone elementy budowy chloro-
plastu: grana, lamell, stroma, b∏ona zewn´trzna i wewn´trzna,
uczeƒ otrzymuje 1 pkt (maksymalnie 2 pkt).

Za podanie wyjaÊnienia o wp∏ywie jonów potasu na prac´
aparatów szparkowych w ciàgu doby – 4 pkt, np.:
W dzieƒ komórki szparkowe pobierajà jony K+ z sàsiednich
komórek w znacznej iloÊci. Powoduje to obni˝enie si´ wartoÊci
potencja∏u wody (staje si´ bardziej ujemny), w zwiàzku z czym
woda przenika do komórek szparkowych, co powoduje ich
otwarcie, bo majà du˝y turgor – 2 pkt.
W nocy proces przebiega odwrotnie – 2 pkt.

Odpowiedê powinna uwzgl´dniç te elementy budowy w∏oÊnika
(trzy cechy), które umo˝liwiajà mu pobieranie wody z roztworu
glebowego, np. brak kutikuli na skórce, komórka jest mocno zwa-
kuolizowana, jàdro zepchni´te pod Êcian´ komórkowà. Za ka˝dà
poprawnie podanà cech´ i wykazanie jej roli uczeƒ otrzymuje
1 pkt (maksymalnie 3 pkt).

Korzenie roÊlin wodnych nie posiadajà w∏oÊników, poniewa˝
˝yjàc w Êrodowisku wodnym, majà nieograniczony dost´p do wody.
Nie majà problemów z jej niedoborem i w zwiàzku z tym nie muszà
wytwarzaç struktur zwi´kszajàcych powierzchni´ ch∏onnà – 1 pkt.

Za poprawne uzupe∏nienie ka˝dego zdania uczniowie otrzymujà
1 pkt (maksymalnie 4 pkt).
W kolejnoÊci nale˝y wpisaç: okrywajàcà, korek, fellogen i felloderma,
martwych, powietrzem, wody ani gazów (powietrza), przetchlinki.

KLUCZ ODPOWIEDZI

Gimnazjum/Liceum. Edukacja matematyczno-przyrodnicza 4/2003

EST

–

TKANKI ROÂLINNE

10.

11.a

Za prawid∏owe nazwanie tkanki i okreÊlenie jej funkcji ucznio-
wie otrzymujà po 1 pkt:
a) tkanka okrywajàca: korek – ochrona przed uszkodzeniem
mechanicznym, przegrzaniem, niskà temperaturà;
b) tkanka wzmacniajàca: kolenchyma p∏atowa – chroni roÊlin´
przed z∏amaniem;
c) tkanka merystematyczna: sto˝ek wzrostu korzenia – mery-
stem pierwotny – zdolnoÊç do podzia∏ów, co umo˝liwia wzrost na
d∏ugoÊç;
d) tkanka okrywajàca: skórka – funkcja ochronna, umo˝liwia
wymian´ gazowà i transpiracj´.

Za ka˝dà prawid∏owo postawionà hipotez´ uczeƒ otrzymuje
1 pkt, np.:
W organach roÊlinnych wyst´pujà w´glowodany, bia∏ka i t∏uszcze.
W´glowodany sà obecne w cebuli i nasionach pszenicy, bia∏ko –
w fasoli, a t∏uszcze – w s∏oneczniku.

Za ka˝de dwie poprawnie dobrane pary uczeƒ otrzymuje 1 pkt:
A – 3, B – 1, D – 4, E – 2.

Odpowiedê powinna uwzgl´dniç cechy naczyƒ i rurek sitowych,
umo˝liwiajàce transport substancji, np.:
A. naczynia: brak Êcian poprzecznych – 1 pkt, posiadajà dodat-
kowe zgrubienia, np. pierÊcienie – 1 pkt, Êciany mocno zdrewnia-
∏e – 1 pkt (maksymalnie 3 pkt).
B. rurki sitowe: Êciany poprzeczne perforowane – 1 pkt, komórki
silnie zwakuolizowane – 1 pkt, brak jàdra komórkowego – 1 pkt
(maksymalnie 3 pkt).

Za poprawnà konstrukcj´ tabeli z listà 4 cech i poprawne porów-
nanie ka˝dej cechy – 1 pkt (maksymalnie 4 pkt), np. komórki ˝y-
we i martwe – Êciana komórkowa: celulozowa, elastyczna/zdrew-
nia∏a –1 pkt,
rodzaje: p∏atowa, kàtowa/w∏ókna sklerenchymatyczne, komórki
kamienne – 1 pkt,
wyst´powanie: peryferyjne cz´Êci ∏odygi/stare cz´Êci ∏odyg,
ogonki liÊciowe/∏upina orzecha, pestki – 1 pkt,
odpornoÊç: na rozciàganie, elastycznoÊç/na z∏amanie, rozerwa-
nie – 1 pkt.

Za ka˝de dwie prawid∏owo nazwane tkanki – 1 pkt
(maksymalnie 2 pkt):

0–4

0–2

0–6

0–4

Gimnazjum/Liceum. Edukacja matematyczno-przyrodnicza 4/2003

EST

–

TKANKI ROÂLINNE

0–3

0–4

0–2

11.b

11.c

12.

13.a

13.b

14.

A – merystem wierzcho∏kowy/sto˝ek wzrostu ∏odygi,
B – merystem wierzcho∏kowy/sto˝ek wzrostu korzenia,
C – fellogen/tkanka korkotwórcza,
D – kambium/miazga.

Za prawid∏owy podzia∏ ze wzgl´du na pochodzenie – 3 pkt:
merystemy pierwotne – 0,5 pkt; sto˝ek wzrostu ∏odygi i korzenia
– 1 pkt;
merystemy wtórne – 0,5 pkt; kambium i fellogen – 1 pkt.

Kambium (1 pkt), gdy˝ posiada zdolnoÊç do podzia∏ów i zak∏a-
dajàc si´ pomi´dzy drewnem i ∏ykiem pierwotnym, produkuje
drewno i ∏yko wtórne, co umo˝liwia przyrost na gruboÊç –
(1 pkt).

Za poprawnie przedstawiony ciàg zdarzeƒ – 3 pkt (za ka˝de 3
poprawnie wpisane etapy – 1 pkt).
W kolejnoÊci: Êwiat∏o > fotosynteza > spadek st´˝enia CO

w ko-

mórkach > wzrost pH > rozk∏ad skrobi do glukozy > wzrost po-
tencja∏u osmotycznego w komórkach szparkowych > wzrost turgo-
ru w komórkach szparkowych > otwarcie aparatu szparkowego.

Za prawid∏owe podanie roÊliny lub organu, w którym wyst´puje
mi´kisz spichrzowy i powietrzny – po 1 pkt (maksymalnie 2 pkt), np.
mi´kisz spichrzowy: bulwy ziemniaka, nasiona fasoli;
mi´kisz powietrzny: roÊliny bagienne, wodne.

Za uzasadnienie takiego wyst´powania uczeƒ otrzymuje po
1 pkt (maksymalnie 2 pkt), np.:
Mi´kisz spichrzowy posiada leukoplasty, w których ma zdolnoÊç
gromadzenia substancji zapasowych w postaci skrobi, bia∏ek
i t∏uszczu.
Mi´kisz powietrzny posiada du˝e przestwory mi´dzykomórkowe
umo˝liwiajàce wymian´ gazowà cz´Êci roÊlin odci´tych od do-
st´pu Êwiat∏a i tlenu. JednoczeÊnie taka budowa zapobiega gni-
ciu tych roÊlin.

Za ka˝dy poprawny wybór dwóch odpowiedzi uczeƒ otrzymuje 1 pkt
(maksymalnie 2 pkt). Poprawne odpowiedzi to: C, F, H, J

Gimnazjum/Liceum. Edukacja matematyczno-przyrodnicza 4/2003

EST

–

TKANKI ROÂLINNE

KARTOTEKA TESTU

Numer

zadania

1.a

1.b

10.

11.a, b

11.c

12.

13.a

13.b

14.

Sprawdzane umiej´tnoÊci

Uczeƒ

– rozpoznaje i nazywa tkanki liÊcia
– wykazuje zwiàzek mi´dzy budowà skórki a jej funkcjà

– wskazuje charakterystyczne elementy budowy mi´kiszu

asymilacyjnego, rysuje i omawia ich budow´

– wyjaÊnia zale˝noÊç mi´dzy st´˝eniem jonów potasu

w komórkach szparkowych a pracà aparatów szparkowych

– wykazuje zwiàzek budowy w∏oÊnika z pe∏nionà funkcjà

oraz uzasadnia ich brak u roÊlin wodnych

– okreÊla charakterystyczne cechy budowy perydermy

– rozpoznaje, nazywa i okreÊla funkcje ró˝nych tkanek

– stawia hipotezy badawcze

– okreÊla charakterystyczne cechy wybranych tkanek

– wykazuje przystosowania w budowie naczyƒ i rurek

sitowych do funkcji transportowej

– dokonuje porównania w budowie i funkcji tkanek

wzmacniajàcych

– potrafi zlokalizowaç na schemacie tkanki merystema-

tyczne oraz dokonuje ich klasyfikacji

– przedstawia uwarunkowania przyrostu korzenia

i ∏odygi na gruboÊç

– przedstawia informacje zapisane w postaci tekstu

w formie schematu

– podaje przyk∏ady wyst´powania okreÊlonej tkanki

mi´kiszowej

– podaje argumenty potwierdzajàce lokalizacj´ okreÊlo-

nych tkanek mi´kiszowych

– wskazuje cechy, które nie sà charakterystyczne dla

tkanek twórczych

Liczba

punktów

Kategorie

taksono-

miczne

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
test- tkanki zwierzęce, Operon - biologia - notatki
Tkanki ro linne
tkanki roślinne- TEST, Operon - biologia - notatki
Budowa organizmów – tkanki, organy, narządy, układy test
Fizjologia ro+Ťlin - test 1999, UG, FIZJO ROŚLIN, FIZJO, fizjo
Metody oznaczania toksyczności i innych skutków zdrowotnych (toksykokinetyka, metabolizm, test toksy
TEST NR 5
test dobry
test poprawkowy grupa 1
TEST zalicz mikroskopia czescETI z odpowiedz
Zajecia 6 7 Test Niedokonczonych Zdan
etyka test
Test osobowości Dalajlamy
tkanki bez animacji
Tkanki wyk ad 1

więcej podobnych podstron