Kosmetyki

naturalne i

ziołolecznictwo

dr Ewa Posz

Tkanki roślinne –

budowa, funkcje,

rozmieszczenie

Komórka roślinne

Podstawowa strukturalna i funkcjonalna

jednostka

organizmów żywych zdolna do

przeprowadzania

wszystkich podstawowych procesów życiowych

(np. przemiana materii, wzrost i podział)

Ściana komórkowa

http://www.komorkabio.republi
ka.pl

Tkanki roślinne

Zespół komórek o podobnej budowie,

określonych

czynnościach, pochodzeniu i przystosowaniu

do pełnienia określonej funkcji na rzecz całego
organizmu roślinnego

Tkanki roślinne

- twórcze: mające zdolność do podziałów,

wytwarzają nowe komórki powodując wzrost i
rozwój organów)

- stałe: nie posiadają zdolności do podziałów, w

pełni zróżnicowane,

Tkanki roślinne

Merystemy pierwotne

pochodzą z komórek zarodkowych,

stale zachowują charakter
twórczy

Merystem wierzchołkowy

Występowanie:
- szczyt łodygi,
- szczyt korzenia,

Funkcja:
- przyrost organów na długość i ich pierwotne

grubienie,

Merystem wierzchołkowy

pędu

http://biologia.xiv-
lo.krakow.pl

http://www.sciaga
.pl

http://matura-
biol.blogspot.com

Merystem wierzchołkowy

korzenia

http://biologia.xiv-
lo.krakow.pl

http://www.szkolnictwo
.pl

Merystem interkalarny

Występowanie:
- ponad nasadami liści w łodygach

(międzywęźla) np. u traw, skrzypów,
goździkowatych,

- szczyt korzenia,

Funkcja:
- przyrost łodygi na grubość,

Merystem interkalary

http://biologia.xiv-
lo.krakow.pl

http://www.forum.biolog.pl

Tkanki roślinne

Merystemy wtórne

powstają przez odróżnicowanie się
żywych komórek tkanek stałych

Miazga (kambium)

Występowanie:
- wewnętrzne części korzeni, łodyg i liści,

Funkcja:
- wtórny przyrost organów na grubość, tworzy

drewno i łyko wtórne,

Miazga (kambium)

http://www.sciaga.
pl

Miazga korkotwórcza (fellogen)

Występowanie:
- warstwa przyścienna, obwodowa łodygi i

korzenia,

Funkcja:
- Powoduje powstawanie korka i fellodermy

(komórek miękiszowych),

Miazga korkotwórcza (fellogen)

http://sciaga.onet
.pl

http://www.sciaga.
pl

Merystem regeneracyjny (kalus)

Występowanie:
- miejsce zranienia rośliny, powstaje poprzez

odróżnicowanie się komórek przyrannych np.
tkanki miękiszowej, kambium,

Funkcja:
- zabliźnia rany,

- umożliwia regenerację organów,

Merystemoidy

Występowanie:
- grupy komórek lub pojedyncze komórki

występujące w obrębie tkanek stałych,

Funkcja:
- daje początek aparatom szparkowym,

włoskom,

Tkanki roślinne

Tkanki miękiszowe

Parenchyma

zbudowana z żywych komórek, które

zachowały zdolność do odróżnicowania

się i podziałów

Miękisz zasadniczy

Występowanie:
- wypełnia roślinne przestrzenie między innymi

tkankami,

Cechy:
- utworzony z cienkościennych, luźno ułożonych

komórek,

Funkcja:
- utrzymuje ogólny turgor tzn. jędrność rośliny,

Miękisz zasadniczy

http://www.sciaga
.pl

Miękisz asymilacyjny (chlorenchyma)

Występowanie:
- głównie w liściach, również w innych zielonych

częściach np. łodydze,

Cechy:
- komórki zawierają dużo chloroplastów,
- tkanka zawiera wykształcony system

przestworów międzykomórkowych,

- u dwuliściennych jest zróżnicowany na miękisz

palisadowy i gąbczasty,

Funkcja:
- odpowiedzialny za fotosyntezę,

Miękisz asymilacyjny

(chlorenchyma)

http://www.bio-
forum.pl

http://www.transtutors.
com

Miękisz spichrzowy (zapasowy)

Występowanie:
- nasiona, bulwy, kłącza, liście,

Funkcja:
- składa się z komórek gromadzących

substancje zapasowe np. skrobię, tłuszcz,
białko,

Miękisz spichrzowy (zapasowy)

http://biologia.opracowania
.pl

Miękisz przewietrzający

(aerenchyma)

Występowanie:
- tworzy ciągły system kanałów powietrznych w

roślinie,

Cechy:
- duże przestwory międzykomórkowe,

Funkcja:
- zbiornik powietrza i szkielet pneumatyczny dla

roślin wodnych, błotnych i bagiennych,

Miękisz przewietrzający

(aerenchyma)

http://www.uoguelph
.ca

http://en.wikipedia.org

Miękisz wodny

Występowanie:
- u sukulentów np. aloesu, kaktusowatych,

Cechy:
- duże ściśle przylegające do siebie komórki o

cienkich ścianach i dużych wodniczkach,

Funkcja:
- stanowi magazyn wody na czas suszy,

Miękisz wodny

http://www.forum.linu
m.pl

Tkanki roślinne

Tkanki okrywające

Skórka (epderma/ryzoderma)

Występowanie:
- zewnętrzna część łodygi i korzenia,

Cechy:
- zwykle jednowarstwowa, utworzona z żywych,

ściśle przylegających płytkowatych komórek
bez chloroplastów, ściany zewnętrzne mogą
być zgrubiałe i pokryte kutikulą oraz woskiem,

Skórka (epderma/ryzoderma)

Funkcja:
- ochrona przed utratą wody,
- ochrona przed wnikaniem pasożytów,
- ochrona przed nagłymi zmianami temperatury,
- dzięki obecności aparatów szparkowych

umożliwia transpirację i wymianę gazów,

- wytworami epidermy są włoski i szczecinki,
- wytworami ryzodermy są włośniki (pobieranie

wody),

Skórka (epiderma)

http://www.bio-
forum.pl

http://pl.wikipedia.org

http://www.dzm.lu.
lv

Skórka (ryzoderma)

http://www.sciaga.
pl

Korkowica (peryderma)

Występowanie:
- wtórna tkanka okrywająca składająca się z korka

(fellem) i miazgi korkotwórczej (fellogen),

Cechy:
- komórki martwe, wypełnione powietrzem,

skorkowaciałe i nie zawierające przestworów
międzykomórkowych,

Funkcja:
- warstwa izolacyjna, chroni przed wnikaniem

pasożytów i drobnoustrojów oraz uszkodzeniami
mechanicznymi i termicznymi,

Korkowica (peryderma)

http://uwb.edu.pl

http://www.sciaga
.pl/

Tkanki roślinne

Tkanki wzmacniające

Zwarcica (kolenchyma)

Występowanie:
- nadziemne, intensywnie rosnące i rozwijające

się części rośliny, najczęściej w peryferyjnych
częściach łodygi,

Cechy:
- komórki żywe, ściśle upakowane, ściany

grubieją w kątach lub przy ścianach bocznych,

Funkcja:
- ochrona przed złamaniem lub rozerwaniem,
- wzmacnia ogonki liściowe,

Zwarcica (kolenchyma)

http://uwb.edu.pl

http://www.interklasa.
pl

Twardzica (sklerenchyma)

Występowanie:
- w tych częściach rośliny, które zakończyły

wzrost oraz w owocach i nasionach,

Cechy:
- komórki martwe, silnie zdrewniałe, występuje

w postaci włókiem lub komórek kamiennych
(sklereidów),

Funkcja:
- zapewnia sztywność i wytrzymałość,

Twardzica (sklerenchyma)

http://www.galileusz.com.
pl

http://matura-
biol.blogspot.com

http://sciaga.onet
.pl

Tkanki roślinne

Tkanki przewodzące

Tkanka sitowa (łyko, floem)

Występowanie:
- komórki tworzą pionowe szeregi zwane rurkami

sitowymi,

Cechy:
- komórki żywe, o dużych wakuolach, łączące się

ze sobą za pomocą grubych pasm cytoplazmy
przechodzących przez liczne otworki w ścianach,

Funkcja:
- transport substancji na drodze liście korzeń/

korzeń młode liście,

Tkanka sitowa (łyko, floem)

http://www.sciaga
.pl

http://www.sciaga.
pl

Tkanka naczyniowa (drewno, ksylem)

Występowanie:
- komórki martwe tworzące ciągi: naczynia lub

cewki,

Cechy:
- cewki zbudowane są ze ściśle przylegających

do siebie komórek kontaktujących się za
pomocą jamek,

- naczynia zbudowane są z komórek, które w

różnym stopniu zatraciły ściany poprzeczne,

Tkanka naczyniowa (drewno, ksylem)

Funkcja:
- transport wody i soli mineralnej od korzenia do

liści,

- stanowi szkielet rośliny,

Tkanka naczyniowa (drewno,

ksylem)

http://www.sciaga
.pl

http://maturzaki.
pl

http://users.v-
lo.krakow.pl

Tkanki roślinne

Tkanki

wydalniczo-wydzielnicze

Zewnętrzne

Występowanie w postaci:
- skórki gruczołowej, (łuski pąków),
- włosków wydzielniczych (liście mięty),
- włosków parzących (liście pokrzywy),
- miodników (dno kwiatowe roślin),
- gruczołów solnych (rośliny halofilne),
- gruczołów trawiących (rośliny owadożerne),

Tkanka naczyniowa (drewno,

ksylem)

http://pl.wikipedia.org

http://matura-
biol.blogspot.com

Wewnętrzne

Występowanie w postaci:
- kanały śluzowe (sadzonki młodych roślin),
- przewody żywiczne (rośliny iglaste),
- zbiorniki olejków eterycznych (owoce, liście

roślin cytrusowych),

- rurki mleczne (dno kwiatowe roślin),

Tkanka naczyniowa (drewno,

ksylem)

http://matura-
biol.blogspot.com

http://pl.wikipedia.
org

Dziękuję 