„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Marek Roliński

Eksploatowanie maszyn do drukowania wklęsłego
825[01].Z2.01

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
mgr inż. Maria Widawska
dr Grażyna Czech





Opracowanie redakcyjne:
mgr Elżbieta Gonciarz






Konsultacja:
mgr Małgorzata Sienna










Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 825[01].Z2.01,
„Eksploatowanie maszyn do drukowania wklęsłego”, zawartej w modułowym programie
dla zawodu drukarz.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1.

Wprowadzenie

3

2.

Wymagania wstępne

5

3.

Cele kształcenia

6

4.

Przykładowe scenariusze zajęć

7

5.

Ćwiczenia

12

5.1. Ogólna charakterystyka drukowania wklęsłego

12

5.1.1. Ćwiczenia

12

5.2.

Maszyny wklęsłodrukowe arkuszowe

14

5.2.1. Ćwiczenia

14

5.3.

Maszyny wklęsłodrukowe zwojowe

17

5.3.1. Ćwiczenia

17

5.4.

Maszyny tampondrukowe

20

5.4.1. Ćwiczenia

20

5.5.

Maszyny wklęsłodrukowe – obsługa i konserwacja

22

5.5.1. Ćwiczenia

22

6.

Ewaluacja osiągnięć ucznia

23

7.

Literatura

36

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy

Państwu

Poradnik

dla

nauczyciela,

który

będzie

pomocny

w prowadzeniu zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie drukarz w obrębie
jednostki modułowej 825[01].Z2.01 „Eksploatowanie maszyn do drukowania wklęsłego”.
Jednostka modułowa zawarta jest w module „Technologia drukowania wklęsłego” (schemat
jednostek modułowych przedstawiony jest na stronie 4 tego poradnika).

W poradniku zamieszczono:

– wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemów korzystać z poradnika,
–

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,

–

przykładowe scenariusze zajęć,

–

przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania–
–uczenia się oraz środkami dydaktycznymi,

–

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne prowadzone były różnymi metodami

ze szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania, np. tekstu przewodniego.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej

pracy uczniów do pracy zespołowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

Schemat układu jednostek modułowych

825[01].Z2

Technologia drukowania wklęsłego

825[01]Z2.01

Eksploatowanie maszyn do

drukowania wklęsłego

825[01]Z2.02

Przygotowanie form do drukowania

wklęsłego

825[01]Z2.03

Drukowanie wklęsłe

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej, uczeń powinien umieć:

–

posługiwać się nazewnictwem i terminologią stosowaną w poligrafii,

–

rozpoznawać podstawowe materiały i surowce poligraficzne,

–

określać podstawowe szeregi i formaty wyrobów poligraficznych,

–

klasyfikować procesy drukowania,

–

korzystać z różnych źródeł informacji,

–

posługiwać się dokumentacją technologiczną,

–

przeliczać podstawowe jednostki układu SI,

–

określać zastosowanie maszyn i urządzeń poligraficznych,

–

współpracować w grupie,

–

uczestniczyć w dyskusji,

–

oceniać swoje umiejętności,

–

analizować i wyciągać wnioski,

–

prezentować siebie i grupę, w której pracuje,

–

stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej, uczeń powinien umieć:

−

posłużyć się terminologią dotyczącą drukowania wklęsłego,

−

wyjaśnić zastosowanie technik drukowania wklęsłego: rotograwiury,

stalodruku,

tampondruku,

−

scharakteryzować zasady drukowania techniką druku wklęsłego,

−

rozróżnić podstawowe typy maszyn do drukowania wklęsłego,

−

rozpoznać główne zespoły i mechanizmy maszyn do drukowania wklęsłego,

−

określić parametry techniczne i możliwości technologiczne maszyn do drukowania
wklęsłego,

−

dobrać maszynę do drukowania wklęsłego do rodzaju i wielkości produkcji,

−

obliczyć czas wykonania określonej produkcji,

−

wyjaśnić podstawowe czynności eksploatacyjne na stanowisku pracy maszyn
do drukowania wklęsłego,

−

zaplanować czynności obsługowe na stanowisku pracy maszyn do drukowania
wklęsłego,

−

rozpoznać zabezpieczenia stosowane w maszynach do drukowania wklęsłego,

−

przygotować maszynę do drukowania,

−

zastosować zasady eksploatacji maszyny do drukowania wklęsłego,

−

wyjaśnić zagrożenia dla życia i zdrowia jakie następują podczas obsługi maszyn do
drukowania wklęsłego,

−

dobrać środki ochrony indywidualnej do prac związanych z obsługą maszyn
do drukowania wklęsłego,

−

zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,

−

zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz
ochrony środowiska.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

.......................................................................

Modułowy program nauczania: Drukarz 825[01]
Moduł:

Technologia drukowania wklęsłego 825[01].Z2

Jednostka modułowa:

Eksploatowanie

maszyn

do

drukowania

wklęsłego

825[01].Z2.01

Temat zajęć: Rysowanie schematów technologicznych i analiza pracy różnych zespołów

maszyn wklęsłodrukowych.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności rozpoznawania schematów różnych zespołów

maszyn wklęsłodrukowych.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:
–

wymienić podstawowe zespoły maszyn wklęsłodrukowych,

–

rozpoznać poszczególne zespoły i ich elementy w maszynie, na jej modelu lub schemacie,

–

scharakteryzować poszczególne elementy zespołów,

–

narysować schematy technologiczne poszczególnych zespołów,

–

przeanalizować zasadę działania określonych zespołów.

Metody nauczania–uczenia się:
–

pokaz z objaśnieniem,

–

dyskusja dydaktyczna,

–

ć

wiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:
–

foldery informacyjne, reklamowe,

–

oferty handlowe producentów maszyn,

–

katalogi, film dydaktyczny,

–

internet,

–

model maszyny,

–

materiały piśmienne,

–

przybory do rysunku technicznego,

–

zeszyt ćwiczeń.

Formy organizacyjne pracy uczniów:
–

praca w zespołach 2–3-osobowych.

Czas:
–

3 godziny dydaktyczne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

Przebieg zajęć:

1. Faza wstępna
–

powitanie uczniów, sprawdzenie listy obecności,

–

nawiązanie do tematu, przedstawienie celów zajęć,

–

zapisanie tematu do zeszytu.

2.

Faza właściwa

–

wykład na temat typów maszyn wklęsłodrukowych i zespołów wchodzących w skład tych
maszyn,

–

pokaz konstrukcji i zasady działania poszczególnych zespołów na modelu maszyny lub
z wykorzystaniem filmu dydaktycznego,

–

podział uczniów na 2–3-osobowe zespoły,

–

rozdanie uczniom kart pracy z instrukcją wykonania ćwiczenia,

–

udzielenie odpowiedzi na pytania dotyczące ćwiczenia,

–

przystąpienie uczniów do wykonania ćwiczenia.

3.

Faza końcowa

–

prezentacja wyników pracy,

–

dyskusja na temat wykonania ćwiczenia,

–

ocenienie pracy uczniów,

–

podsumowanie zajęć.

4.

Zakończenie zajęć

Praca domowa:

Wykonaj

schematyczny

rysunek

techniczny

dowolnego

zespołu

maszyny

wklęsłodrukowej i opisz zasadę jego działania.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
–

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć oraz zdobytych
umiejętności.

Ankieta:

Odpowiedz na poniższe pytania. Udzielone odpowiedzi pozwolą ocenić skuteczność

zajęć i dokonać ewentualnych zmian.

1.

Czy wiesz jaką rolę pełnią określone zespoły w maszynie wklęsłodrukowej?

2.

Czy potrafisz scharakteryzować poszczególne elementy wchodzące w skład zespołów?

3.

Czy potrafisz wskazać i nazwać poszczególne zespoły maszyn wklęsłodrukowych?

4.

Czy potrafisz omówić zasadę działania określonych zespołów?

5.

Czy potrafisz wykonać schematyczny rysunek techniczny poszczególnych zespołów?

6.

Czy zajęcia spełniły Twoje oczekiwania?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

.......................................................................................

Modułowy program nauczania: Drukarz 825[01]
Moduł:

Technologia drukowania wklęsłego 825[01].Z2

Jednostka modułowa:

Eksploatowanie

maszyn

do

drukowania

wklęsłego

825[01].Z2.01

Temat: Wykonanie nadruku przy wykorzystaniu techniki tamponowej.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności drukowania techniką tamponową na różnych

kształtkach.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:
–

scharakteryzować materiały i środki potrzebne do wykonania nadruku,

–

dobrać odpowiedni materiały do drukowania,

–

scharakteryzować proces technologiczny wykonania nadruku,

–

określić czynniki wpływające na jakość i estetykę wykonania nadruku,

–

zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy.

Metody nauczania–uczenia się:
–

metoda przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne:
–

zestaw ćwiczeń opracowanych przez nauczyciela dla każdego zespołu,

–

przykłady nadruków na różnych kształtkach,

–

stanowisko warsztatowe do wykonania odbitek techniką tamponową,

–

przyrządy miernicze,

–

materiały piśmienne,

–

zeszyt do ćwiczeń,

–

ś

rodki czystości,

–

zestaw pytań prowadzących.

Formy organizacyjne pracy uczniów:
–

praca w zespołach 2-osobowych.

Czas:
–

3 godziny dydaktyczne.

Zadanie dla ucznia:

Wykonaj nadruk na kształtce, stosując technikę drukowania tamponowego. Przestrzegaj

przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

Przebieg zajęć:

Faza wstępna
–

powitanie uczniów i sprawdzenie listy obecności,

–

nawiązanie do tematu i przedstawienie celów zajęć,

–

zapisanie tematu zajęć do zeszytu,

–

zapoznanie uczniów z zasadą pracy metodą tekstu przewodniego,

–

podział uczniów na zespoły.

Faza właściwa
–

praca metoda tekstu przewodniego

Faza I: Informacje
Pytania prowadzące:
1.

Na czym polega drukowanie pośrednie?

2.

Gdzie znajdują się elementy drukujące na formie wklęsłodrukowej?

3.

Do czego służy rakiel?

4.

Na czym polega drukowanie tamponowe?

Faza II: Planowanie
1.

Jakie materiały należy przygotować do drukowania tamponowego?

2.

W jaki sposób należy przygotować maszynę do drukowania?

3.

Jak bezpiecznie przeprowadzić proces drukowania?

Faza III: Ustalenie
1.

Uczniowie pracują w zespołach.

2.

Określają miejsce naniesienia nadruku na kształtkę.

3.

Określają wielkość nadruku.

4.

Dobierają wielkość i kształt tamponu stosownie do potrzeb.

5.

Zastanawiają się nad bezpiecznym wykonaniem drukowania zgodnie z zasadami
bezpieczeństwa i higieny pracy.

6.

Uczniowie konsultuję z nauczycielem propozycje poprawnego wykonania nadruku.

Faza IV: Wykonanie
1.

Uczniowie przedstawiają proces technologiczny wykonania drukowania.

2.

Uczniowie dokonują regulacji maszyny.

3.

Uczniowie przedstawiają sposób wykonania drukowania zgodnie z zasadami
bezpieczeństwa i higieny pracy.

Faza V: Sprawdzenie
1.

Uczniowie sprawdzają w grupach poprawność zapisanego procesu technologicznego
wykonania drukowania.

2.

Po uzyskaniu aprobaty nauczyciela wykonują drukowanie.

3.

Uczniowie dokonują analizy poprawności wykonanego drukowania.

Faza VI: Analiza końcowa

Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy zdania sprawiły im trudności.

Nauczyciel podsumowuje całe ćwiczenie, wskazuje jakie umiejętności były ćwiczone, jakie
wystąpiły błędy i jak ich unikać w przyszłości.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

Zakończenie zajęć:

Praca domowa:
–

Narysuj w zeszycie schemat urządzenia do wykonania odbitek techniką tamponową
i opisz zasadę jego działania.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
–

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć oraz zdobytych
umiejętności.

Ankieta:

Odpowiedz na poniższe pytania. Udzielone odpowiedzi pozwolą ocenić skuteczność

zajęć i dokonać ewentualnych zmian.

1.

Czy potrafisz przygotować stanowisko pracy do drukowania techniką tamponową?

2.

Czy potrafisz dobrać odpowiednie materiały i środki zależnie od potrzeb?

3.

Czy potrafisz wykonać odbitkę przy wykorzystaniu techniki tamponowej?

4.

Czy wiesz, jakie zastosowanie może mieć technika tamponowa?

5.

Czy zajęcia spełniły Twoje oczekiwania?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

5. ĆWICZENIA

5.1. Ogólna charakterystyka drukowania wklęsłego

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj nadruk na określonej kształtce techniką tampodruku.

Wskazówki do realizacji
Wykonanie ćwiczenia wymaga od nauczyciela wcześniejszego przygotowania pomocy

dydaktycznych oraz warsztatu pracy dla każdego zespołu.

Uczeń przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia powinien przeczytać odpowiedni

fragment rozdziału Materiał nauczania. Szczególną uwagę należy zwrócić na technikę wykonania
nadruku. Uczeń powinien posiadać własne środki ochrony osobistej na stanowisku pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

wymierzyć kształtkę, na której masz umieścić nadruk,

2)

określić miejsce nadruku i jego wielkość,

3)

dobrać odpowiednią wielkość i kształt tamponu,

4)

przeanalizować sytuację technologiczną w jakiej będzie wykonywane drukowanie,

5)

dokonać wyboru urządzeń pomocniczych,

6)

przygotować formę do drukowania,

7)

wykonać próbne drukowanie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

zestaw tamponów o różnych wymiarach i kształtach,

–

forma drukowa i farba,

–

kształtka do zadrukowania,

–

rakiel,

–

poradnik dla ucznia,

–

zeszyt do ćwiczeń,

–

ś

rodki czystości (do mycia formy i tamponu),

–

materiały piśmienne.

Ćwiczenie 2

Za pomocą podanych niżej określeń opisz rysunek:

–

papier,

–

forma,

–

farba,

–

miejsca drukujące,

–

miejsca niedrukujące,

–

walec dociskowy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

Rysunek do ćwiczenia 2 [4, s. 12]

Wskazówki do realizacji
Wykonanie ćwiczenia wymaga od nauczyciela przygotowania kart pracy w liczbie

odpowiadającej liczbie uczniów.
Uczeń przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia powinien zapoznać się z odpowiednim
fragmentem rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na umiejętność
odczytywania schematów.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeanalizować dokładnie rysunek,

2)

przeczytać uważnie wszystkie określenia przed ich rozmieszczeniem na rysunku.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

dyskusja dydaktyczna,

–

ć

wiczenie z kartą pracy.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

karta pracy,

–

przybory piśmienne,

–

poradnik dla ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

5.2. Maszyny wklęsłodrukowe arkuszowe

5.2.1.

Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Narysuj podstawowe zespoły maszyn arkuszowych wklęsłodrukowych.

Wskazówki do realizacji
Ć

wiczenie

wymaga

od

nauczyciela

wcześniejszego

przygotowania

pomocy

dydaktycznych. Szczególną uwagę należy zwrócić na czytelność i różnorodność rozwiązań
technicznych, zawartych w nich informacji. Szczególną uwagę należy zwrócić na
przejrzystość i estetykę wykonania rysunków.

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się ze schematami budowy różnych maszyn wklęsłodrukowych arkuszowych,

2)

wyodrębnić w maszynach poszczególne zespoły,

3)

wykonać rysunki zespołów farbowych,

4)

wykonać rysunki zespołów drukujących.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

materiały

informacyjno-techniczne,

prospekty,

katalogi

maszyn

drukujących

wklęsłodrukowych,

–

komputer z dostępem do Internetu,

–

materiały piśmienne,

–

poradnik dla ucznia,

–

zeszyt do ćwiczeń.

Ćwiczenie 2

Przeanalizuj drogę arkusza papieru we wklęsłodrukowej maszynie arkuszowej. Zaznacz

tę drogę na załączonym do ćwiczeń schemacie i uzupełnij brakujący tekst.

Wskazówki do realizacji
Ć

wiczenie wymaga od nauczyciela przygotowania kart pracy dla uczniów. Wskazane

jest, aby ćwiczenie przeprowadzone zostało w zakładzie pracy dysponującym maszyną
wklęsłodrukową arkuszową. Koniecznie należy zwrócić uwagę na bezpieczeństwo podczas
pokazu.

Ć

wiczenie (jeśli nie ma innej możliwości) można przeprowadzić z wykorzystaniem

symulacji komputerowej lub ewentualnie filmu dydaktyczno-poglądowego.

Ocenie podlega poprawność wykonania ćwiczenia (np. system punktowy).
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,

wyjaśnić wątpliwości i zwrócić uwagę na bezpieczeństwo podczas pokazu pracy maszyny.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się z poleceniami zawartymi w karcie pracy,

2)

wyodrębnić w maszynie odpowiednie sekcje, np. sekcję samonakładaka, farbową,
drukującą,

3)

zapoznać się z budową i przeznaczeniem poszczególnych sekcji,

4)

wypełnić kartę pracy zgodnie z poleceniami.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

maszyna drukująca wklęsłodrukowa arkuszowa lub jej model,

–

film dydaktyczny obrazujący pracę i budowę maszyny,

–

karta pracy,

–

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 3

Rozpoznaj i zaznacz na przedstawionym schemacie maszyny arkuszowej następujące

zespoły i elementy budowy:
–

zespół farbowy,

–

zespół drukujący,

–

zespół suszący,

–

stos arkuszy przed zadrukowaniem,

–

stos arkuszy po zadrukowaniu,

–

kałamarz farbowy,

–

rakiel,

–

cylinder formowy,

–

cylinder dociskowy.

Rysunek do ćwiczenia 3 [3, s. 220]

Wskazówki do realizacji
Ć

wiczenie wymaga od nauczyciela wcześniejszego przygotowania kart z narysowanym

schematem maszyny dla wszystkich uczniów.

Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni

fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na umiejętność czytania
schematów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeanalizować rysunek,

2)

rozróżnić podstawowe zespoły i elementy budowy,

3)

zaznaczyć odpowiednie zespoły i elementy budowy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

rysunek przedstawiający uproszczony schemat budowy maszyny,

–

poradnik dla ucznia,

–

arkusz do ćwiczeń,

–

przybory piśmienne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

5.3. Maszyny wklęsłodrukowe zwojowe

5.2.2.

Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Narysuj podstawowe zespoły maszyn zwojowych zwojowych.

Wskazówki do realizacji
Ć

wiczenie

wymaga

od

nauczyciela

wcześniejszego

przygotowania

pomocy

dydaktycznych. Szczególną uwagę należy zwrócić na czytelność i różnorodność rozwiązań
technicznych, zawartych w nich informacji, na przejrzystość i estetykę wykonania rysunków.

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się ze schematami budowy różnych maszyn wklęsłodrukowych arkuszowych

2)

wyodrębnić w maszynach poszczególne zespoły,

3)

wykonać rysunki zespołów farbowych,

4)

wykonać rysunki zespołów drukujących.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

materiały

informacyjno-techniczne,

prospekty,

katalogi

maszyn

drukujących

wklęsłodrukowych

–

komputer z dostępem do Internetu,

–

materiały piśmienne,

–

poradnik dla ucznia,

–

zeszyt do ćwiczeń.

Ćwiczenie 2

Rozpoznaj przedstawiony na rysunku system farbowy.

Rysunek do ćwiczenia 2 [3, s. 247]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

Wskazówki do realizacji
Ć

wiczenie wymaga od nauczyciela wcześniejszego przygotowania kart z rysunkami

schematycznymi systemów farbowych maszyn wklęsłodrukowych

Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni

fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na umiejętność czytania
schematów.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

rozróżnić systemy farbowe,

2)

dopasować odpowiednie określenie do rysunków,

3)

uzasadnić wybór.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

rysunki różnych systemów farbowych,

–

poradnik dla ucznia,

–

arkusz ćwiczeń,

–

przybory piśmienne.

Ćwiczenie 3

Odszukaj w maszynie (modelu maszyny) określony mechanizm (element zespołu)

i narysuj jego schemat.

Wskazówki do realizacji
Wskazane jest, aby ćwiczenie odbywało się w zakładzie pracy, dysponującym maszyną

wklęsłodrukową zwojową lub w pracowni dysponującej modelem maszyny. Dobrze, aby
istniała możliwość zaprezentowania uczniom także maszyny podczas pracy (zwrócić trzeba
wtedy szczególną uwagę na bezpieczeństwo).

Jeżeli nie jest możliwa żadna z powyższych opcji, to można wykonać ćwiczenie

korzystając z rysunku, zdjęcia, folderu maszyn itp. jak również wskazany jest dostęp do
internetu.

Ocenie powinny podlegać poprawność i estetyka wykonania ćwiczenia.
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,

technikę wykonania i zwrócić uwagę na bezpieczeństwo i higienę pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się dokładnie z treścią ćwiczenia,

2)

wyodrębnić w maszynie (modelu) określony mechanizm (element zespołu),

3)

zapoznać się z jego budową i przeznaczeniem,

4)

wykonać uproszczony rysunek mechanizmu (elementu).

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ć

wiczenie praktyczne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

Ś

rodki dydaktyczne:

–

schematy budowy maszyn i prezentacje multimedialne,

–

foldery, katalogi, schematy budowy maszyn,

–

komputer z dostępem do Internetu,

–

materiały piśmienne,

–

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 4

Wyjaśnij, dlaczego przedstawione poniżej systemy farbowe nie mogą poprawnie

funkcjonować. Zaznacz na rysunkach nieprawidłowości i podpisz (nazwij) podstawowe
elementy zespołów.

Wskazówki do realizacji
Ć

wiczenie wymaga od nauczyciela przygotowania kart pracy dla uczniów.

Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczeń powinien zapoznać się

z odpowiednim fragmentem rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na
umiejętność czytania i analizowania schematów.

Rysunek do ćwiczenia 4 [2, s. 247]

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

rozpoznać na przedstawionych schematach elementy systemów farbowych,

2)

przeanalizować konstrukcję systemów farbowych,

3)

przeanalizować obieg farby w przedstawionych systemach.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

karta pracy,

–

poradnik dla ucznia,

–

przybory piśmienne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

5.4. Maszyny tampondrukowe

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Oceń poprawność wykonania nadruku na kształtce.

Wskazówki do realizacji
Wykonanie ćwiczenia wymaga od nauczyciela wcześniejszego przygotowania pomocy

dydaktycznych. Uczeń przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia powinien zapoznać się
z odpowiednim fragmentem rozdziału Materiał nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

dokonać analizy jakości drukowania pod kątem doboru kształtki i wielkości tamponu,

2)

obejrzeć odbitkę i sprawdzić, czy nie ma na niej zabrudzeń i uszkodzeń mechanicznych,

3)

ocenić prawidłowość odwzorowania rysunku i barwy,

4)

opisać zauważone błędy i określić sposób ich eliminacji.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

zadrukowana kształtka,

–

lupa,

–

karta pracy,

–

przybory piśmienne

–

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 2

Wykonaj nadruk na określonej kształtce metodą tampodruku.

Wskazówki do realizacji
Wykonanie ćwiczenia wymaga od nauczyciela wcześniejszego przygotowania pomocy

dydaktycznych i przygotowania dla każdego zespołu warsztatu pracy.

Uczeń przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia powinien przeczytać odpowiedni

fragment rozdziału Materiał nauczania. Szczególna uwagę należy zwrócić na technikę
wykonania nadruku. Uczeń powinien posiadać własne środki ochrony osobistej na stanowisku
pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

wymierzyć kształtkę

2)

określić miejsce nadruku i jego wielkość,

3)

dobrać odpowiednią wielkość i kształt tamponu,

4)

przeanalizować sytuację technologiczną, w jakiej będzie wykonywane drukowanie,

5)

dokonać wyboru urządzeń pomocniczych,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

6)

przygotować formę do drukowania,

7)

wykonać próbne drukowanie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

zestaw tamponów o różnych wymiarach i kształtach,

–

forma drukowa i farba,

–

kształtka do zadrukowania,

–

rakiel,

–

poradnik dla ucznia,

–

zeszyt do ćwiczeń,

–

ś

rodki czystości (do mycia formy i tamponu),

–

materiały piśmienne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

5.5. Maszyny wklęsłodrukowe – obsługa i konserwacja

5.5.1. Ćwiczenie

Ćwiczenie 1

Wymień we właściwej kolejności etapy obsługi maszyny wklęsłodrukowej. Dopisz

czynności, jakie należy wykonać w danym etapie:
–

regulacja złamywaka,

–

ustawienie zespołu farbowego,

–

wstawienie cylindrów dociskowych,

–

drukowanie nakładu,

–

wykonanie odbitek próbnych,

–

początek drukowania,

–

wyjęcie cylindra firmowego,

–

zakończenie drukowanie nakładu,

–

czyszczenie i konserwacja maszyny,

–

przygotowanie maszyny,

–

przygotowanie stanowiska pracy,

–

wstawienie cylindra formowego.

Wskazówki do realizacji
Wykonanie ćwiczenia wymaga od nauczyciela przygotowania kart pracy w liczbie

odpowiedniej do liczby uczniów.

Uczeń przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia powinien zapoznać się

z odpowiednim fragmentem rozdziału Materiał nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeczytać ze zrozumieniem wszystkie wypisane etapy,

2)

uporządkować etapy we właściwej kolejności,

3)

dopisać odpowiednie czynności jakie należy wykonać na danym etapie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

dyskusja dydaktyczna,

–

ć

wiczenie (z karty pracy).

Ś

rodki dydaktyczne:

–

karta pracy,

–

poradnik dla ucznia,

–

przybory piśmienne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

TEST 1

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Eksploatowanie maszyn
do drukowania wklęsłego”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania1, 2, 3, 4, 5, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 14, 15, 16, 18, 19, 20 są z poziomu
podstawowego,

−

zadania 6, 13, 17 to są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą poprawną odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

–

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

–

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 13 zadań z poziomu podstawowego,

–

dobry – za rozwiązanie co najmniej 16 zadań, w tym przynajmniej jednego
z poziomu ponadpodstawowego,

–

bardzo dobry – za rozwiązanie co najmniej 19 zadań, w tym dwóch z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. a, 3. c, 4. b, 5. b, 6. b, 7. b, 8. a, 9. b, 10. b, 11. c,
12. a, 13. c, 14. c, 15. a, 16. d, 17. d, 18. d, 19. c, 20. d.

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia )

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Rozróżnić podstawowe elementy formy
wklęsłodrukowej

B

P

c

2

Wyjaśnić funkcję rakla

B

P

a

3

Scharakteryzować budowę formy do
drukowania rotograwiurowego

B

P

c

4

Rozpoznać techniki drukowania wklęsłego

A

P

b

5

Wskazać technikę drukowania wklęsłego
pośredniego

A

P

b

6

Dobrać odpowiedni typ zespołu farbowego do
maszyny rotograwiurowej

C

PP

b

7

Określić zastosowanie maszyn
rotograwiurowych

B

P

b

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

8

Określić wady i zalety suszenia wstęgi
w maszynach wklęsłodrukowych

B

P

a

9

Rozróżnić podstawowe zespoły w maszynach
zwojowych

B

P

b

10

Wymienić podstawowe zespoły w maszynie
arkuszowej

A

P

b

11

Określić właściwości budowy walca
dociskowego w drukowaniu wklęsłym

B

P

c

12

Rozpoznać przyczyny zagrożeń w czasie pracy
przy maszynie wklęsłodrukowej

A

P

a

13

Dobrać system suszenia do nowoczesnych
maszynach szybkobieżnych

C

PP

c

14

Wyjaśnić zasadę działania obiegowego
systemu cyrkulacji farby w maszynach
wklęsłodrukowych

B

P

c

15

Określić prawidłowy nacisk rakla podczas
pracy na maszynach wklęsłodrukowych

B

P

a

16

Określić funkcje rakla

B

P

d

17

Przeanalizować parametry techniczne maszyn
wklęsłodrukowych

C

PP

d

18

Określić sposób napędu presera

B

P

d

19

Dokonać analizy parametrów jakościowych
drukowania na maszynach rotograwiurowych

C

P

c

20

Rozróżnić podstawowe zespoły maszyn
wklęsłodrukowych

B

P

d

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1.

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.

2.

Przed rozpoczęciem sprawdzianu przedstaw uczniom zasady przebiegu testowania.

3.

Podkreśl wagę samodzielnego rozwiązywania zadań testowych.

4.

Rozdaj uczniom przygotowane dla nich materiały (instrukcję, zestaw zadań testowych,
kartę odpowiedzi).

5.

Udziel odpowiedzi na pytania formalne uczniów.

6.

Przypomnij o upływającym czasie na 10 i 5 minut przed zakończeniem sprawdzianu.

7.

Jeżeli uczeń zakończy test przed czasem, to podnosi rękę i czeka aż nauczyciel odbierze
od niego pracę.

8.

Po upływie czasu sprawdzianu poproś uczniów o odłożenie przyborów do pisania.

9.

Zbierz od uczniów karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

Instrukcja dla ucznia

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4.

Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.

5.

Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

7.

Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8.

Na rozwiązanie testu masz 45 min.

9.

Po zakończeniu testu podnieś rękę i zaczekaj aż nauczyciel odbierze od Ciebie pracę.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

–

instrukcja,

–

zestaw zadań testowych,

–

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1.

W technice drukowania wklęsłego miejsca drukujące znajdują się na formie
a)

powyżej miejsc niedrukujących.

b)

na tej samej powierzchni co miejsca niedrukujące.

c)

poniżej miejsc niedrukujących.

d)

poniżej lub powyżej miejsc niedrukujących.

2.

Zadaniem rakla jest
a)

usunięcie farby z miejsc niedrukujących.

b)

naniesienie farby na miejsca niedrukujące.

c)

usunięcie farby z miejsc drukujących.

d)

dociśnięcie papieru do formy.

3.

Formy do drukowania rotograwiurowego pokryte są
a)

warstwą ceramiczną.

b)

obciągiem gumowym.

c)

warstwą miedzi.

d)

warstwą fotopolimeru.

4.

Do techniki drukowania wklęsłego należą
a)

typooffset, rotograwiura, tampondruk.

b)

rotograwiura, tampondruk, stalodruk.

c)

tampondruk, stalodruk, fleksografia.

d)

fleksografia, rotograwiura, tampondruk.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

5.

Drukowanie pośrednie stosuje się w technice
a)

rotograwiura.

b)

tampondruk.

c)

stalodruk.

d)

miedzioryt.

6.

W technice drukowania rotograwiurowego stosuje się zespoły farbowe

a)

do farb mazistych.

b)

zanurzeniowe.

c)

6–9 walcowe.

d)

napylające.

7.

Maszyny rotograwiurowe przeznaczone są głównie do
a)

zadrukowywania kształtek.

b)

drukowania ilustracji wielobarwnych.

c)

drukowania tekstu i obrazów kreskowych.

d)

drukowania niskonakładowych produktów poligraficznych.

8.

Negatywnym zjawiskiem podczas procesu suszenia jest
a)

kurczenie się włókien papieru i w efekcie złe spasowanie kolorów.

b)

pęcznienie włókien papieru i w efekcie jego pękanie.

c)

pęcznienie włókien papieru i w efekcie odpadanie farby.

d)

kurczenie się włókien papieru i w efekcie zagęszczanie farby.

9.

W maszynach wklęsłodrukowych zwojowych nie występuje zespół
a)

farbowy.

b)

prowadzenia arkusza.

c)

drukujący.

d)

suszenia konwekcyjnego.

10.

W maszynach wklęsłodrukowych arkuszowych nie występuje zespół
a)

farbowy.

b)

rozcierający farbę.

c)

suszenia konwekcyjnego.

d)

nawilżający.

11.

Walec dociskowy (preser) jest
a)

miękki i wykonany z tworzyw sztucznych.

b)

twardy metalowy.

c)

powleczony warstwą gumy.

d)

twardy pokryty warstwa miedzi.

12.

Zagrożenie pożarowe podczas pracy przy maszynie wklęsłodrukowej stwarzają
a)

pary rozpuszczalnika z farb.

b)

pył z wytworów papierniczych.

c)

barwniki stosowane w farbach.

d)

ś

rodki do konserwacji maszyn.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

13.

W nowoczesnych maszynach szybkobieżnych stosuje się suszenie
a)

kontaktowe na powierzchni ogrzewanego cylindra.

b)

konwekcyjne przez nadmuch zimnego powietrza.

c)

konwekcyjne przez nadmuch ciepłego powietrza.

d)

konwekcyjne naprzemienne.

14.

Obiegowy system cyrkulacji farby w maszynach stosuje się ze względu na
a)

częste zasychanie farby.

b)

wysoką lepkość farby.

c)

konieczność uzupełniania rozpuszczalnika.

d)

konieczność uzupełniania farby.

15.

Nacisk rakla na powierzchnię formy powinien być
a)

stały na całej długości formy.

b)

większy na brzegach mniejszy po środku.

c)

większy po środku mniejszy na brzegach.

d)

uzależniony od grubości nakładanej farby.

16.

Rakiel występuje w
a)

maszynach offsetowych

b)

maszynach typograficznych.

c)

technice drukowania wypukłego.

d)

w technice tampondruku.

17.

Które ze stwierdzeń jest właściwe tylko dla maszyn kombinowanych?
a)

Drukują w systemie zadruku obu stron arkusza.

b)

Stosuje się w nich suszenie konwekcyjne wspomagane suszeniem kontaktowym.

c)

Papier jest dostarczany w postaci zwoju i cięty na arkusze po zadrukowaniu.

d)

Łączą w sobie różne techniki drukowania.

18.

Walec gumowy (preser) jest
a)

napędzany obwodowo przez wałek stykający się z nim.

b)

napędzany obwodowo przez dwa wałki stykające się z nim.

c)

napędzany osiowo.

d)

nie posiada własnego napędu.

19.

Jakość reprodukcji tekstu uzyskiwana na maszynach rotograwiurowych jest
a)

znacznie lepsza niż w maszynach offsetowych.

b)

porównywalna z jakością maszyn offsetowych.

c)

gorsza niż w maszynach offsetowych.

d)

w maszynach rotograwiurowych istnieje tylko możliwość drukowania obrazu.

20.

W technice drukowania wklęsłego stosuje się
a)

płaskie formy fotopolimerowe.

b)

cylindryczne formy fotopolimerowe.

c)

wyłącznie cylindryczne formy twarde.

d)

twarde formy cylindryczne lub płaskie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................................................

Eksploatowanie maszyn do drukowania wklęsłego

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedzi

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

TEST NR 2

Test dwustopniowy do jednostki modułowej Eksploatowanie maszyn
do drukowania wklęsłego

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 16, 17, 18, 19, 20 są z poziomu
podstawowego,

−

zadania 9, 15, 17 to są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą poprawną odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

–

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

–

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 13 zadań z poziomu podstawowego,

–

dobry – za rozwiązanie co najmniej 16 zadań, w tym przynajmniej jednego
z poziomu ponadpodstawowego,

–

bardzo dobry – za rozwiązanie co najmniej 19 zadań, w tym dwóch z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. d, 3. c, 4. a, 5. a, 6. c, 7. b, 8. b, 9. d, 10. a, 11. a,
12. a, 13. c, 14. b, 15. b, 16. c, 17. d, 18. b, 19. a, 20. c.

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia )

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Rozpoznać techniki drukowania wklęsłego

A

P

b

2

Dobrać odpowiednie formy do drukowania
wklęsłego

C

P

d

3

Określić zastosowanie drukowania tamponowego

C

P

c

4

Scharakteryzować sposób poruszania się rakla
w maszynach rotacyjnych wklęsłodrukowych

B

P

a

5

Rozróżnić podstawowe elementy zespołu
drukującego maszyny wklęsłodrukowej

B

P

a

6

Wymienić składniki farb wklęsłodrukowych

A

P

c

7

Wyjaśnić znaczenie skrótu NDS

B

P

b

8

Określić sposoby konserwacji cylindrów form
drukowych

B

P

b

9

Sklasyfikować maszyny wklęsłodrukowe ze
względu na szerokość zwoju

C

PP

d

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

10

Rozróżnić podstawowe mechanizmy maszyny
wklęsłodrukowej zwojowej

B

P

a

11

Określić sposoby hamowania wstęgi papieru na
odwijaku

B

P

a

12 Rozróżnić rodzaje systemów farbowych

B

P

a

13

Określić zakres zastosowania maszyn
rotograwiurowych

B

P

c

14

Przeanalizować funkcje marek w maszynach
wklęsłodrukowych

C

P

b

15

Scharakteryzować ruch posuwisto-zwrotny rakla
w maszynach wklęsłodrukowych

C

PP

b

16 Zdefiniować pojęcie preser

A

P

c

17

Przeanalizować operację suszenia farby
w maszynach wklęsłodrukowych

C

PP

d

18

Rozpoznać podstawowe elementy formy
wklęsłodrukowej

A

P

b

19

Określić funkcje instalacji wentylacyjnej
w maszynie wklęsłodrukowej

B

P

a

20

Określić sposoby postępowania z parami
rozpuszczalników w zakładzie poligraficznym

B

P

c

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1.

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.

2.

Przed rozpoczęciem sprawdzianu przedstaw uczniom zasady przebiegu testowania.

3.

Podkreśl wagę samodzielnego rozwiązywania zadań testowych.

4.

Rozdaj uczniom przygotowane dla nich materiały (instrukcję, zestaw zadań testowych,
kartę odpowiedzi).

5.

Udziel odpowiedzi na pytania formalne uczniów.

6.

Przypomnij o upływającym czasie na 10 i 5 minut przed zakończeniem sprawdzianu.

7.

Jeżeli uczeń zakończy test przed czasem, podnosi rękę i czeka aż nauczyciel odbierze
od niego pracę.

8.

Po upływie czasu sprawdzianu poproś uczniów o odłożenie przyborów do pisania.

9.

Zbierz od uczniów karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4.

Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.

5.

Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

7.

Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8.

Na rozwiązanie testu masz 45 min.

9.

Po zakończeniu testu podnieś rękę i zaczekaj aż nauczyciel odbierze od Ciebie pracę.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

–

instrukcja,

–

zestaw zadań testowych,

–

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1.

Do technik drukowania wklęsłego zalicza się
a)

sitodruk, tampondruk, litografię.

b)

rotograwiurę. stalodruk, tampondruk.

c)

stalodruk, litografię, rotograwiurę.

d)

rotograwiurę, litografię, tampondruk.

2.

W technice drukowania wklęsłego stosuje się
a)

płaskie formy fotopolimerowe.

b)

cylindryczne formy fotopolimerowe.

c)

wyłącznie cylindryczne formy twarde.

d)

twarde formy cylindryczne lub płaskie.

3.

Drukowanie tamponowe służy do zadrukowywania
a)

arkuszy i kształtek.

b)

materiałów wsiąkliwych.

c)

kształtek.

d)

arkuszy, zwojów i kształtek.

4.

Rakiel w maszynach rotacyjnych wykonuje ruch
a)

posuwisto-zwrotny wzdłuż osi cylindra.

b)

posuwisto-zwrotny po obwodzie cylindra.

c)

obwodowy przeciwny do kierunku obrotu cylindra.

d)

nie wykonuje żadnego ruchu.

5.

W zespole drukującym maszyn wklęsłodrukowych zwojowych nie występuje
a)

walec pośredni.

b)

preser.

c)

gumowy wałek dociskowy.

d)

twardy walec formowy.

6.

Szczególne zagrożenie dla zdrowia stanowią
a)

barwniki.

b)

pigmenty.

c)

rozpuszczalniki.

d)

przeciwutleniacze.

7.

Skrót NDS oznacza
a)

najniższe dopuszczalne stężenie.

b)

najwyższe dopuszczalne stężenie.

c)

najniższe dobowe stężenie.

d)

najwyższe dobowe stężenie.

8.

Cylindry dociskowe czyści się
a)

półautomatycznie.

b)

toluenem.

c)

wodą.

d)

automatycznie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

33

9.

Maszyny wklęsłodrukowe szerokozwojowe to takie, w których szerokość zwoju
przekracza
a)

800 mm.

b)

1000 mm.

c)

1500 mm.

d)

1800 mm.

10.

W maszynach zwojowych wklęsłodrukowych nie występuje mechanizm
a)

samonakładaka.

b)

hamowania zwoju.

c)

prowadzący papier.

d)

wykładaka.

11.

Wstęga na odwijaku maszyny zwojowej

a)

jest hamowana za pomocą taśmy na obwodzie zwoju.

b)

jest hamowana pneumatycznie osiowo.

c)

jest hamowana cierne osiowo.

d)

nie jest hamowana.

12.

Rysunek przedstawia system farbowy

a)

zanurzeniowy.

b)

z wałkiem nadającym.

c)

omywający ze wstępnym raklem.

d)

omywający z wałkiem.

13.

Maszyny rotograwiurowe przeznaczone są do

a)

niskonakładowej produkcji o bardzo wysokiej jakości obrazu na odbitce.

b)

niskonakładowej produkcji, gdzie tolerowana jest gorsza jakość obrazu na odbitce.

c)

wysokonakładowej produkcji o bardzo wysokiej jakości obrazu na odbitce.

d)

wysokonakładowej produkcji, gdzie tolerowana jest gorsza jakość obrazu na odbitce.

14.

Marki w maszynie arkuszowej odpowiedzialne są za
a)

rozdzielenie arkuszy w stosie.

b)

prawidłowe ustawienie (wyrównanie) arkusza.

c)

przekazanie arkusza zespołowi drukującemu.

d)

prawidłowe ustawienie rakla.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

34

15.

Zmiana ruchu posuwisto-zwrotnego rakla następuje

a)

przy zatrzymanym cylindrze.

b)

w miejscach niezadrukowanych.

c)

w miejscach pokrytych farbą.

d)

w miejscach co najmniej w 50% pokrytych farbą.

16.

Preser to

a)

inna nazwa cylindra formowego.

b)

walec mieszający farbę w kałamarzu.

c)

elastyczny walec dociskowy.

d)

walec nakładający farbę na formę.

17.

Szybkość utrwalania farby wklęsłodrukowej zależy od

a)

ilości wody zawartej w farbie.

b)

cylindra formowego.

c)

siły nacisku między cylindrami.

d)

temperatury powietrza suszącego.

18.

W technice drukowania wklęsłego miejsca niedrukujące znajdują się na formie

a)

poniżej miejsc drukujących.

b)

powyżej miejsc drukujących.

c)

na tym samym poziomie co miejsca drukujące.

d)

poniżej lub powyżej miejsc drukujących.

19.

Zadaniem instalacji wentylacyjnej w maszynie wklęsłodrukowej jest

a)

usunięcie par rozpuszczalnika.

b)

chłodzenie maszyny.

c)

suszenie farby.

d)

utrzymywanie stałej temperatury.

20.

Pary rozpuszczalnika z farb są

a)

usuwane bezpośrednio do atmosfery

b)

oczyszczane w komorach pyłowych

c)

oczyszczane w kolumnie adsorbcyjnej

d)

wykorzystywane w procesie suszenia odbitek.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

35

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko....................................................................................................................

Eksploatowanie maszyn do drukowania wklęsłego

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedzi

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

36

7. LITERATURA

1.

Arends R.I.: Uczymy się nauczać. WSiP, Warszawa 1994

2.

BHP na stanowiskach pracy w przemyśle poligraficznym. COBRPP, Warszawa 2005

3.

Cichocki L., Pawlicki T., Ruczka I.: Poligraficzny słownik terminologiczny. Polska Izba
Druku, Warszawa 1999

4.

Ciupalski S.: Maszyny drukujące konwencjonalne. Oficyna Wydawnictwa Politechniki
Warszawskiej, Warszawa 2001

5.

Jakucewicz S., Magdzik S.: Podstawy poligrafii. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne,
Warszawa 1999

6.

Kipphan H.: Handbook of Print Media. Technologies and Production Methods. Springer
– Verlag, Berlin Heidelberg 2001

7.

Kołak J., Ostrowski J.: Maszyny i urządzenia. Maszynoznawstwo dla introligatorów.
Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1990

8.

Moos J., Koludo A. (red.): Metody aktywizujące z uwzględnieniem technologii
informacyjnej w kształceniu dorosłych. Stowarzyszenie Dyrektorów i Nauczycieli
Centrów Kształcenia Praktycznego – Łódzkie centrum Doskonalenia Nauczycieli
i Kształcenia Praktycznego, Łódź 2006

9.

Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia zawodowego. BKKK, Warszawa 1997

10.

Poligrafia: procesy i technika. COBRPP, Warszawa 2002

11.

Rudziński C.: Druk wklęsły. Rotograwiura. Wydawnictwo przemysłu Lekkiego
i Spożywczego, Warszawa 1961

12.

Szeliga L.: ABC poligrafii. Ministerstwo Obrony Narodowej. Warszawa 1970

13.

Werner J.: Technika i technologia sztuk graficznych. Wydawnictwo Literacki, Kraków
1972

Czasopisma:
–

Poligrafika nr 3/2006: Najnowocześniejszy wklęsłodruk w Europie

–

Poligrafika nr 8/2005: Zmiany na rynku wklęsłodruku w Europie

–

Poligrafika nr 12/2002: A może fleksografia-wklęsłodruk-offset

–

Ś

wiat Druku nr 1/2007: Nowoczesny tampondruk. Kolejne instalacje maszyn Tampoprint

–

Ś

wiat Druku nr 9/2006: Technologia rotograwiurowa w druku opakowań w Polsce –

– możliwości i ograniczenia

–

Ś

wiat Druku nr 9/1998: Udoskonalenie techniki wklęsłodruku

–

Ś

wiat Druku nr 11/1998: Optymalizacja wielokolorowego druku tamponowego

dla potrzeb techniki dekorowania porcelany

–

Ś

wiat Druku nr 10/1997: O przyszłości wklęsłodruku w produkcji opakowań

–

Ś

wiat Druku nr 2/1995: Druk w XXI wieku perspektywy i wizje

–

Vidart nr 1/2007: Wklęsłodruk wciąż opłacalny

Materiały reklamowe:
–

materiały reklamowe firmy Scorpio sp.z.o.o. będącej oficjalnym dystrybutorem urządzeń
i materiałów firmy Tamprint AG,

–

materiały reklamowe firmy Heidelberg-Berlin.