KOMUNIKACJA W ISTAMBULE

Istambuł jest olbrzymim miastem, w którym szybkie przemieszczanie się z miejsca na miejsce ma duże

znaczenie, szczególnie dla tych, którzy przyjechali tam zwiedzać najważniejsze miejsca i nie chcą tracić
cennego czasu na niepotrzebne błądzenie.

W mieście są następujące środki transportu:

1.

METRO

2.

AUTOBUSY - linie państwowe i prywatne

3.

DOLMUS

4.

TAKSÓWKI

5.

METRO TUNEL

6.

TRAMWAJ na Istiklal Caddesi

Początkowo ich mnogość i zróżnicowanie mogą przyprawić o ból głowy, ale faktem jest, że znakomicie się

uzupełniają. Za chwilę przyjrzymy się im bliżej. Najpierw jednak zapoznajmy się z terminem "akbil".

AKBIL

Jest to mały, okrągły, metalowy element, który sprzedawany jest przez przedstawicieli komunikacji

miejskiej razem ze specjalnym breloczkiem, ułatwiającym posługiwanie się nim. Akbil "ładujemy" w białych
kioskach/budkach stojących przy przystankach i pętlach autobusowych. W budce wręczamy akbil i np. 10
mln, wówczas zostanie on naładowany kredytami o wartości 10 mln. Możemy go od tej chwili używać we
wszystkich środkach komunikacji miejskiej oprócz dolmusów i taksówek. Przykładamy nasz akbil w
specjalne okrągłe miejsce w autobusie lub bramce i już możemy jechać lub płynąć. Podczas każdego
przejazdu z naszego akbilu będzie pobierana określona liczba kredytów, aż do ich wyczerpania. Wtedy (lub
wcześniej) należy udać się do białej budki i doładować akbil. System ten działa wyłącznie w Istambule.
Akbilu można używać w nieskończoność, nie ma on daty ważności.

Jak kupić akbil?

W białej budce prosimy o akbil (akbil lutfen) i po chwili mamy go w ręce. Przy kupnie płacimy za sam

akbil i pierwsze naładowanie. To my decydujemy jaką kwotą chcemy go doładować.

Czy warto kupić akbil?

Jeśli będziemy korzystać z komunikacji lub zamieszkamy w Istambule, to warto zaopatrzyć się w akbil,

który bardzo ułatwia życie. Jeśli spędzimy w Istambule parę dni lub miesiąc, to nie ma sensu kupować
akbilu. Po prostu nie będzie się to opłacać.

METRO

O jego zaletach przekona się każdy, kto w ponad trzydziestostopniowym upale zejdzie do jednej z 6

stacji. wszystkie są bardzo czyste, podobnie jak i wagony. Na korytarzach można podziwiać obrazy
przedstawiające sceny z okresu imperium osmańskiego namalowane na płytkach ceramicznych
pochodzących z Izniku. Możemy się też przyjrzeć wielkim zdjęciom ukazującym rozwój transportu
miejskiego w przeciągu ostatnich 100 lat. W Istambule jest tylko jedna linia metra. Stacja początkowa
znajduje się na Placu Taksim. Stamtąd możemy pojechać na północ mijając Osmabey, Sisli (Meci Diyekoy),
Gayrettede, Cevent by dojechał do stacji końcowej Levent 4. Na każdej stacji znajdują się kasy, w których za
ok. 1mln TL wykupimy "jeton" (żeton) - małą monetę, którą następnie wrzucimy do jednej z bramek.
Możemy również posłużyć się akbilem, o którym wspomnieliśmy powyżej. W kasie nie musimy nic mówić.
Wystarczy, że damy odpowiednią sumę pieniędzy. Kasjer będzie już wiedział o co chodzi. W kasie
powinniśmy zobaczyć kartkę z następującą treścią:

JETON

1.000.000 TL

INDIRIM AKBIL 650.000 TL
TAM AKBIL

900.000 TL

Nie wpadajmy w panikę. Jedyna rzecz jaką możemy kupić w kasie to jeton za 1.000.000 TL (czyli ok.

0,60$) indirim akbil znaczy akbil ze zniżką, natomiast tam akbil - akbil normalny. 650.000 lub 900.000
oznacza, ile "kredytów" pobierze od nas bramka, gdy posłużymy się akbilem a nie jetonem. Przy bramkach
stoi ochrona, która może poprosić nas o pokazanie zawartości torby lub plecaka, ale jedynie wtedy, gdy są
one wyjątkowo duże, więc bez obaw. Metro kursuje do ok. 24 - 1 godziny w zależności od dnia tygodnia.

AUTOBUSY

W Istambule istnieją 2 rodzaje linii autobusowych: państwowa i prywatna. Obsługują one te same trasy

i posiadają identyczne numery. Są jednak 2 istotne różnice między nimi:

1. Kolor autobusu

Autobusy państwowe to stare Ikarusy pomalowane na czerwono (lub w wyjątkowych przypadkach

ozdobione kolorowymi reklamami) oraz nowiutkie zielone mercedesy. Obydwa rodzaje autobusów
oznaczone są lepiej lub gorzej widocznymi literami I.E.T.T.

UWAGA! W zielonych mercedesach obowiązuje zakaz używania telefonów komórkowych. Podobny

zakaz obowiązuje w autobusach dalekobieżnych, jeżdżących pomiędzy miastami. Podobno emitowane fale
mają negatywny wpływ na systemy hamulcowe. Jednak żaden z Turków, których o to pytałem, nie był w
stanie wyjaśnić tej zagadki. jeśli więc nie chcemy sprowadzić na siebie gniewu pasażerów, wyłączmy telefon
zaraz po wejściu do autobusu. Autobusy prywatne to stare Mercedesy, Mitsubishi oraz Hyunday. Są
pomalowane na niebiesko, jednak część z nich ma fragmenty pomalowane na kolor zbliżony do zielonego. I
to jest element, który może wprowadzić w błąd. Jeśli chociaż część autobusu jest niebieska, to mamy do
czynienia z prywatnym przewoźnikiem. Ułatwieniem dla nas będzie biała tablica z czarnym napisem "ozel
halk otobusu" umieszczona z przodu nad kierowcą. Gdy ją zobaczymy, będziemy mieli pewność, że to linia
prywatna.

2. Sposób płatności

Stojąc na przystanku i widząc nadjeżdżający autobus musimy wystawić rękę by dać znać kierowcy, że

chcemy wsiąść. Część kierowców ma w zwyczaju przejeżdżać koło przystanku bez zatrzymania. W obydwu
typach autobusów wsiadamy tylko i wyłącznie przez przednie drzwi, a to dlatego, że opłatę za przejazd
uiszczamy tylko w przedniej części. W autobusach państwowych używamy akbilu lub biletu. Kierowca
biletów nie sprzedaje! Jedynie w wyjątkowych sytuacjach możemy mu wręczyć 1.000.000 TL a on użyje
swój "awaryjny akbil". W autobusach prywatnych używamy akbil lub płacimy gotówką u osoby, która siedzi
"za ladą" obok kierowcy. Taką osobę spotykamy tylko w prywatnych autobusach. Jej dodatkową rolą jest
wykrzykiwanie trasy przejazdu na poszczególnych przystankach, co ułatwia nam decyzję o wskoczeniu do
danego autobusu lub poczekaniu na inny.

UWAGA! W autobusach państwowych nie mamy co liczyć na zapłatę gotówką, a w prywatnym na

użycie biletu. Gdy chcemy wysiąść z autobusu powinniśmy zawczasu nacisnąć przycisk umiejscowiony koło
drzwi. Inaczej kierowca albo się nie zatrzyma, albo nie otworzy nam drzwi.

UWAGA! Pamiętajmy o dwukrotnym użyciu akbila lub podwójnej opłacie gotówką w autobusach

piętrowych kursujących między europejską i azjatycką częścią Istambułu. Na przystankach nie ma godzin
przyjazdów autobusów. Znajdują się tam jedynie numery linii z dokładną trasą przejazdu. Autobusy jeżdżą
dość często, więc długo nie trzeba czekać.

UWAGA! Autobusy nie kursują w nocy. Jeżdżą do ok. 23 - 24 godziny.

DOLMUS

To kolejny środek transportu. Są to prywatne minibusy, które dojadą prawie wszędzie. kursują po

ustalonej trasie a opłaty są z góry ustalone i zależą od długości trasy. zatrzymujemy je w dowolnym miejscu
(nie musi to być przystanek) przez danie znaku kierowcy. Mówimy dokąd chcemy jechać i płacimy gotówką.
Jest to jeden ze środków transportu, który zapewnia dużo radości z jazdy. Dach jest dość nisko więc wyżsi
ludzie muszą przekrzywiać głowę na bok by się zmieścić. Kierowcy biorą wszystkich pasażerów, którzy się

zmieszczą, a czasami nawet więcej! Gdy dołożymy do tego kierowcę, któremu się wydaje, że jest w stanie
przekroczyć barierę dźwięku na prostej, to mamy pełny obraz podróży dolmusem. Gdy nie możemy podać
pieniędzy bezpośrednio kierowcy, nic nie stoi na przeszkodzie byśmy klepnęli w ramię kogoś przed nami,
powiedzieli nazwę przystanku, który nas interesuje i wręczyli gotówkę. Po chwili wróci do nas reszta (jeśli
zapłacimy za dużo). To samo dotyczy nas, gdy siedzimy z przodu. Co chwilę ktoś będzie prosił by podać
pieniądze kierowcy. Jest to normalna rzecz. Nie wpadajmy więc w panikę, przekażmy gotówkę do przodu.
Gdy chcemy wysiąść wcześniej lub gdy kierowca przejechał nasz przystanek powiedzmy głośno inibilir
miyim (inibilir mijim) lub inecek var (inedziek war) a kierowca nas wypuści. Dolmuse są zwykle jasno-
brązowe lub żółte. Jest jednak wiele pomalowanych na różne kolory. Za przednią i boczną szybą są tablice z
trasą i przystankami a na dachu mały "kogut" z napisem "dolmus".

TAKSÓWKI

Jest to najdroższy środek transportu w Istambule. Wszystkie taksówki pomalowane są na żółto. Jedyne

o czym trzeba pamiętać po wejściu do niej, to sprawdzenie czy taksometr został włączony. W mieście są
postoje taksówek, ale można je spokojnie zatrzymywać na ulicy przez wyciągnięcie ręki

.

METRO TUNEL

Jest to raczej atrakcja turystyczna niż środek transportu. Jest to kolejka łącząca koniec deptaka Istiklal

Caddesi z okolicą mostu Galata. Są tylko 2 stacje, a opłata nie jest duża. Jeśli jesteśmy wyjątkowo zmęczeni
po zwiedzaniu i musimy się dostać na Istiklal, możemy skorzystać z Metro Tunel. Dzięki temu nie będziemy
musieli się wspinać pod dość stromą górę. W innym przypadku przejażdżkę możemy sobie darować.

TRAMWAJ NA ISTIKLAL CADDESI

Łączy plac Taksim z Metro Tunel i podobnie jak to ostatnie jest raczej atrakcją turystyczną. Są tylko 2

wagoniki, które mijają się na placu Galatasaray - mniej więcej w połowie Istiklalu. Na całej jego długości są
przystanki, na których można wsiąść. Trzeba jednak dość długo czekać. Przejście z placu Taksim do Metro
Tunel zajmuje 20 minut więc chyba lepiej się przespacerować po najsłynniejszym deptaku Istambułu.

KOMUNIKACJA W ISTANBULE

RODZAJ
TRANSPORTU

KOLOR

SPOSÓB

PŁATNOŚCI

ZATRZYMUJE

SIĘ

METRO

SREBRNY

JETON

KUPOWANY ZA

GOTÓWKĘ /

AKBIL

NA KAŻDEJ

STACJI

AUTOBUSY
PAŃSTWOWE

CZERWONY

/ ZIELONY

BILET / AKBIL

NA ŻĄDANIE

AUTOBUSY
PRYWATNE

NIEBIESKIE

GOTÓWKA /

AKBIL

NA ŻĄDANIE

DOLMUS

RÓŻNY

GOTÓWKA

NA ŻĄDANIE

CADDESI

CZERWONY

GOTÓWKA

NA KAŻDYM

PRZYSTANKU

METRO -
EMINONU

SREBRNY

JETON /

GOTÓWKA /

AKBIL

NA KAŻDYM

PRZYSTANKU

METRO -
AKSARAY
AIRPORT

SREBRNY

JEDNORAZOWA

KARTA Z

PASKIEM

MAGNETYCZNYM

/ AKBIL