Slajd 1

Krwawienie z górnego odcinka

przewodu pokarmowego

(zarys morfologii)

Katedra i Zakład Patomorfologii Klinicznej

WUM

Slajd 2

PODZIAŁ (WG. LOKALIZACJI)

Krwawienie z przewodu pokarmowego

1.

Krwawienie z górnego odcinka przewodu
pokarmowego

•

Przełyk, żołądek, dwunastnica (do więzadła Treiza)

2. Krwawienie z dolnego odcinka przewodu

pokarmowego

•

Jelito czcze, j.kręte, okrężnica, odbytnica

Slajd 3

Krwawienie z przewodu pokarmowego

1.

Krwawienie z górnego odcinka przewodu
pokarmowego

•

Częstość występowania:

80-90%

przypadków

krwawień z p.p

2. Krwawienie z dolnego odcinka przewodu

pokarmowego

•

Częstość występowania:

10-20%

przypadków

krwawień z p.p

CZĘSTOŚĆ WYSTĘPOWANIA

Slajd 4

Krwawienie z przewodu pokarmowego

OBJAWY:

Cechy krwawienia z GÓRNEGO odcinka p.p

• Krwiste, „fusowate” wymioty (haematemesis) typowe, ale

nie obligatoryjne

• smoliste stolce (melaena) – najbardziej swoisty objaw!,

warunki: min.100ml krwi, szybkość pasażu

• w masywnym krwotoku również czerwony, krwawy stolec

(haematochezia) oraz

• objawy wstrząsu pokrwotocznego

Slajd 5

Krwawienie z przewodu pokarmowego

OBJAWY:

Cechy krwawienia z DOLNEGO odcinka p.p:

• pasma krwi i śluzu, krew „utajona”

• wydalanie krwawego stolca (haematochezia)

Slajd 6

Krwawienie z górnego odcinka p.p

EPIDEMIOLOGIA:

• 50-150/100 000 osób/rok ( 1/1000/rok)
• w USA z powodu krwawienia z g.o.p.p hospitalizowanych jest

rocznie 250-350tys osób

• M:K = 2-3 : 1

• średnia wieku 70 r.ż, ok. 30%- powyżej 80 r.ż

• u 70-85% krwawienie ulega samoistnemu zatrzymaniu w ciągu

48 godzin, u pozostałych 15-30%- ok. 25% wymaga interwencji
chirurgicznej, a 10% umiera

Slajd 7

Krwawienie z górnego odcinka p.p

ŚMIERTELNOŚĆ:

Mimo ogromnego postępu zarówno metod zachowawczych

jak i chirurgicznych leczenia krwawień ogólna śmiertelność

Z powodu krwotoku z g.o.p.p w ciągu ostatnich 30 lat nie uległa

istotnemu zmniejszeniu i wynosi wg różnych danych

5-15%

Slajd 8

Krwawienie z górnego odcinka p.p

ETIOLOGIA:



WRZODY- 50-55%

- 30-35% dwunastnica
- 15-20% żołądek
-

5% dolna część przełyku



OSTRY NIEŻYT – 20-30%

- 10-20% żołądek
- 5% dwunastnica
- 5% przełyk

Slajd 9

Krwawienie z górnego odcinka p.p

CD. ETIOLOGIA:

• ŻYLAKI ( przełyk,wpust,dno żołądka)- 10%

• ZESPÓŁ MALLORY- WEISSA - 5%

( pęknięcia błony śluzowej w dolnej części przełyku, okolicy

wpustowej, występujące zazwyczaj po silnych wymiotach)

• NOWOTWORY – 3%

Rzadkie przyczyny: urazy, angiodysplazje

Slajd 10

Krwawienie z górnego odcinka p.p

Komentarz:

Suma procentów jest większa niż 100% - źródeł
krwawienia może być kilka jednocześnie.
Znalezienie jednego źródła krwawienia nie wyklucza
innych.

Slajd 11

Slajd 12

Slajd 13

Żylaki przełyku i żołądka

• Rezultat nadciśnienia wrotnego –

krążenie oboczne

• 1. Marskość wątroby (głównie

poalkoholowa),

2. Schistosomiaza

• U 70-90% chorych z marskością

wątroby

• Pierwszy epizod krwawienia z żp -

20-

50% śmiertelność!

• u 30-50% nawrót krwawienia pomimo

leczenia

Esophageal varices. A, A view of the everted esophagus and

gastroesophageal junction, showing dilated submucosal veins

(varices).

Slajd 14

Slajd 15

Slajd 16

Esophageal laceration (Mallory-Weiss tears).

Gross view demonstrating longitudinal

lacerations extending from esophageal mucosa

into stomach mucosa (arrow).

Zespół Mallory’ego-Weissa

• linijne pęknięcia błony śluzowej w okolicy połączenia żołądkowo-

przełykowego występujące zazwyczaj po silnych wymiotach

• 50%- alkoholicy
• rozpoznanie wyłącznie endoskopowe
• Większość krwawień ustępuje samoistnie
• pęknięcie ściany przełyku = zespół Boerhaave

Slajd 17

Krwawienie z górnego odcinka p.p

ETIOLOGIA:



WRZODY- 50-55%

- 30-35% dwunastnica
- 15-20% żołądek
-

5% dolna część przełyku



OSTRY NIEŻYT – 20-30%

- 10-20% żołądek
- 5% dwunastnica
- 5% przełyk

Slajd 18

Slajd 19

Slajd 20

WRZÓD OSTRY (ULCUS ACUTUM, „STRESS ULCER”)

PRZYCZYNY:

• NLPZ
• alkohol
• wstrząs
• rozległe oparzenia-

wrzody Curlinga

• uraz czaszki, zabieg neurochirurgiczny-

wrzody Cushinga

• zabiegi operacyjne
• posocznica
• glikokortykosteroidy
• infekcje

Wrzód (ulcus) a Nadżerka (Erosio)

Slajd 21

WRZÓD OSTRY (ULCUS ACUTUM, „STRESS ULCER”

MORFOLOGIA

• zwykle zmiany mnogie, umiejscowione w żołądku

(rzadziej w XII- cy, przełyku)

• drobne,średnica poniżej 1cm
• nieostre brzegi,dno ciemnobrązowe

Slajd 22

WRZÓD PRZEWLEKŁY (ULCUS

CHRONICUM, PEPTICUM)

- ok. 10% dorosłej populacji

- zachorowalność: M : K = 3 : 1

Głównie czynniki ryzyka:

- leki, głównie NLPZ

- infekcja Helicobacter pylori- u 70-90% chorych z wrzodem XII-cy

i 70% chorych z wrzodem żołądka

Slajd 23

WRZÓD PRZEWLEKŁY (ULCUS CHRONICUM,

PEPTICUM)

MORFOLOGIA- makro

• lokalizacja: 95-98% XII-ca i żołądek (2-3:1)

XII-ca- opuszka
żołądek- krzywizna mniejsza, okolica odźwiernikowa

• 80% - zmiana pojedyńcza, 20% - mnoga
• ostro ograniczony, wałowaty brzeg
• żołądek – w 50%- poniżej 2cm, 10%- powyżej 4cm

XII-ca- małe, poniżej 1cm

Slajd 24

Slajd 25

Slajd 26

WRZÓD PRZEWLEKŁY (ULCUS CHRONICUM,

PEPTICUM)

MORFOLOGIA- mikro

Warstwy:
1. Włóknik ( czasem z domieszką krwi)

2. Martwica włóknikowata

3. Ziarnina- młoda tkanka łączna z zapalnie zmienionymi

naczyniami (endarteritis obliterans)

4. Włóknienie
Zlep muscularis mucosae z błoną mięśniową na brzegach
owrzodzenia

Slajd 27

Slajd 28

Slajd 29

CHOROBA WRZODOWA (PEPTIC ULCER DISEASE )

POWIKŁANIA:

• KRWAWIENIE

(15-20%)

- u 30% pierwszy objaw wrzodu

• PERFORACJA

(5-10%)

• ZWĘŻENIE

(ok. 5%)

• RAK

(1-10% ???)