Model systemu zarz

dzania bezpiecze

stwem i higien

pracy – koncepcja

głego doskonalenia (w oparciu o PN-N-18001).

głe doskonalenie

Zaanga

owanie

kierownictwa oraz

polityka BHP

Planowanie

Wdra

anie i

funkcjonowanie

Sprawdzanie oraz

działania

koryguj

ce i

sprawdzaj

Przegl

zarz

dzania

Definicje:

Audit systemu zarz

dzania bezpiecze

stwem i higien

pracy – systematyczne i

niezale

ne badania, maj

ce na celu okre

lenie czy działania podj

te w ramach

systemu zarz

dzania bezpiecze

stwem i higien

pracy oraz osi

gni

te rezultaty

odpowiadaj

planowanym ustaleniom i czy te ustalenia zostały skutecznie

wdro

one oraz czy s

odpowiednie do realizacji polityki bezpiecze

stwa i higieny

racy, a tak

e do osi

gni

cia celów organizacji w tym zakresie.

Bezpiecze

stwo i higiena pracy – stan warunków i organizacji pracy oraz

zachowa

pracowników zapewniaj

cy wymagany poziom ochrony zdrowia i

ycia

przed zagro

eniami wyst

puj

cymi w

rodowisku pracy.

Cel ogólny zarz

dzania bezpiecze

stwem i higien

pracy – cel dotycz

działa

w zakresie bezpiecze

stwa i higieny pracy, wynikaj

cy z polityki

bezpiecze

stwa i higieny pracy, który organizacja ustaliła do osi

gni

cia.

Cel szczegółowy zarz

dzania bezpiecze

stwem i higien

pracy – cel wyra

ony

ilo

ciowo, zawsze gdy jest to mo

liwe, wynikaj

cych z celów ogólnych

zarz

dzania bezpiecze

stwem i higien

pracy organizacji, do zrealizowania, aby

osi

ąć

cele ogólne.

głe doskonalenie – powtarzaj

ce si

działania maj

ce na celu zwi

kszenie

zdolno

ci do spełniania wymaga

Działania koryguj

ce – działania w celu wyeliminowania przyczyny wykrytej

niezgodno

ci lub innej niepo

Ŝą

danej sytuacji.

Działania zapobiegawcze – działania w celu wyeliminowania przyczyny

potencjalnej niezgodno

ci lub innej potencjalnej sytuacji.

Identyfikacja zagro

enia – proces rozpoznawania tego czy zagro

enie istnieje

oraz okre

lania jego charakterystyk.

Monitorowanie aktywne – bie

Ŝą

ce działania maj

ce na celu sprawdzenie, czy

stosowane

rodki ochronne i zapobiegawcze przed zagro

eniami i zwi

zanym z

nim ryzykiem zawodowym, jak równie

stosowane rozwi

zania organizacyjne

słu

Ŝą

ce wdro

eniu systemu zarz

dzania bezpiecze

stwem i higien

pracy,

spełniaj

okre

lone wymagania.

Monitorowanie raktywne – sprawdzanie, czy nieprawidłowo

ci w zakresie

stosowanych

rodków zapobiegawczych i ochronnych oraz niezgodno

ci w

systemie zarz

dzania bezpiecze

stwem i higien

pracy, które ujawniły si

wyst

pieniem wypadków przy pracy, chorób zawodowych i zdarze

potencjalnie

wypadkowych, s

zidentyfikowane i s

przedmiotem odpowiednich działa

Najwy

sze kierownictwo – osoba lub grupa osób, które na najwy

szym szczeblu

kieruj

organizacj

i j

nadzoruj

Niezgodno

ść

– niespełnienie wymagania.

Ocena ryzyka zawodowego – proces analizowania ryzyka zawodowego i

wyznaczania jego dopuszczalno

ci.

Organizacja – grupa ludzi i infrastruktura, z przypisaniem odpowiedzialno

ci,

uprawnie

i powi

(np. spółka, korporacja, firma, przedsi

biorstwo, instytucja,

organizacja charytatywna, samodzielny handlowiec, stowarzyszenie itp.).

Podwykonawca – osoba lub inna organizacja dostarczaj

ca usługi danej

organizacji w jej miejscach pracy zgodnie z uzgodnionymi wymaganiami,
ustaleniami i warunkami.

Polityka bezpiecze

stwa i higieny pracy – deklaracja organizacji dotycz

ca jej

intencji i zasad odnosz

cych si

do ogólnych efektów działalno

ci w zakresie

bezpiecze

stwa i higieny pracy, okre

laj

ca ramy do działania i ustalania celów

organizacji dotycz

cych zarz

dzaniem bezpiecze

stwem i higien

pracy.

Powa

na awaria – zdarzenie, a w szczególno

ci emisja, po

ar lub eksplozja,

powstałe w trakcie procesu przemysłowego, magazynowania lub transportu, w
których wyst

puje jedna lub wi

cej niebezpiecznych substancji, prowadz

cych do

natychmiastowego powstania zagro

enia

ycia lub zdrowia ludzi lub

rodowiska,

lub powstania takiego zagro

enia z opó

nieniem.

Ryzyko zawodowe – prawdopodobie

stwo wyst

pienia niepo

Ŝą

danych zdarze

zwi

zanych z wykonywan

prac

powoduj

straty, w szczególno

wyst

pienia u pracowników niekorzystnych skutków zdrowotnych w wyniku

zagro

zawodowych wyst

puj

cych w

rodowisku pracy lub sposobu

wykonywania pracy.

Stanowisko pracy – przestrze

pracy, wraz z wyposa

eniem w

rodki i przedmioty

pracy, w której pracownik lub zespół pracowników wykonuje prac

System zarz

dzania bezpiecze

stwem i higien

pracy – cz

ęść

ogólnego

systemu zarz

dzania organizacj

, która obejmuje struktur

organizacyjn

planowanie, odpowiedzialno

ci, zasady post

powania, procedury, procesy i

zasoby potrzebne do opracowania, wdro

enia, realizowania, przegl

du i

utrzymania polityki bezpiecze

stwa i higieny pracy.

Wymaganie – potrzeba lub oczekiwanie, które zostało ustalone, przyj

zwyczajowo lub jest obowi

zkowe.

Zagro

enie – stan

rodowiska pracy mog

cy spowodowa

wypadek lub chorob

Zagro

enie znacz

ce – zagro

enie mog

ce spowodowa

powa

ne i

nieodwracalne uszkodzenie zdrowia lub

mier

, wyst

puj

ce w szczególno

podczas wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych lub w sytuacjach
powa

nych awarii.

Zdarzenie potencjalnie wypadkowe – niebezpieczne zdarzenie, zwi

zane z

wykonywan

prac

, podczas którego nie dochodzi do urazów lub pogorszenia

stanu zdrowia.

Polityka bezpiecze

stwa i higieny pracy powinna wyra

zobowi

zania

organizacji do:

zapobiegania wypadkom przy pracy, chorobom zawodowym oraz
zdarzeniom potencjalnie wypadkowym;

ąŜ

enia do stałej poprawy stanu bezpiecze

stwa i higieny pracy;

spełniania wymaga

przepisów prawnych oraz innych wymaga

dotycz

cych organizacji;

głego doskonalenia działa

w zakresie bezpiecze

stwa i higieny pracy;

zapewnienia odpowiednich zasobów i

rodków do wdra

ania tej polityki;

podnoszenia kwalifikacji oraz uwzgl

dniania roli pracowników i ich

anga

owania do działa

na rzecz bezpiecze

stwa i higieny pracy.

Planowanie – organizacja powinna okre

i udokumentowa

plany działa

ukierunkowanych na osi

gni

cie celów ogólnych i szczegółowych organizacji

dotycz

cych bezpiecze

stwa i higieny pracy.

Najwy

sze kierownictwo organizacji powinno wyznaczy

swojego przedstawiciela,

który niezale

nie od innych obowi

zków powinien mie

okre

lony zakres

zada

, uprawnie

i odpowiedzialno

ci, aby:

zapewni

e system zarz

dzania bezpiecze

stwem i higien

pracy jest

ustanowiony, wdro

ony i utrzymywany zgodnie z ustalonymi

wymaganiami;

przedstawi

najwy

szemu kierownictwu sprawozdania dotycz

funkcjonowania systemu zarz

dzania bezpiecze

stwem i higien

pracy w

celu dokonania przegl

du b

cego podstaw

jego doskonalenia.

W celu zapewnienia skutecznego zarz

dzania bezpiecze

stwem i higien

pracy

powinny by

okre

lone, udokumentowane i zakomunikowane zadania,

uprawnienia i odpowiedzialno

ść

, oraz wzajemne zale

ci i powi

zania:

personelu zarz

dzaj

cego, wykonuj

cego i weryfikuj

cego prace maj

wpływ na bezpiecze

stwo i higien

pracy;

pracowników na stanowiskach robotniczych, pracowników nadzoru,
dostawców, podwykonawców oraz osób odwiedzaj

cych organizacj

;

personelu wyznaczonego do post

powania w sytuacjach awaryjnych.

Organizacja powinna zapewni

niezb

dne zasoby do wdro

enia, funkcjonowania i

nadzorowania systemem zarz

dzania bezpiecze

stwem i higien

pracy.

Organizacja powinna ustanowi

i utrzymywa

procedury, w celu u

wiadomienia

pracownikom organizacji lub jej członkom, w ka

dej odpowiedniej komórce i na

dym szczeblu:

rodzajów zagro

wyst

puj

cych w całej organizacji i na

poszczególnych stanowiskach pracy oraz zwi

zanego z nim ryzyka

zawodowego;

korzy

ci dla pracowników i organizacji wynikaj

cych z eliminacji zagro

i ograniczania ryzyka zawodowego;

ich zada

i odpowiedzialno

ci w osi

ganiu zgodno

ci działania z polityk

bezpiecze

stwa i higieny pracy oraz procedurami i wymaganiami systemu

zarz

dzania bezpiecze

stwem i higien

pracy, ł

cznie z wymaganiami

dotycz

cymi gotowo

ci i reagowania na wypadki przy pracy i powa

awarie;

potencjalnych konsekwencji nieprzestrzegania ustalonych procedur.

Organizacja powinna ustanowi

i utrzymywa

udokumentowane procedury

okre

lania potrzeb dotycz

cych szkolenia w dziedzinie bezpiecze

stwa i

higieny pracy oraz sposobów jego realizacji.

Program szkoleniowy powinien by

dostosowany do potrzeb poszczególnych grup

pracowników.

Komunikacja.
W ramach systemu zarz

dzania bezpiecze

stwem i higien

pracy organizacja

powinna ustanowi

i utrzymywa

procedury dotycz

ce:

wewn

trznego komunikowania si

ró

nych szczebli i komórek organizacji

oraz pracowników i ich przedstawicieli;

otrzymywania i przekazywania informacji dotycz

cych bezpiecze

stwa i

higieny pracy, ich dokumentowania i reagowania w procesie
komunikowania si

zainteresowanymi zewn

trznymi stronami;

przekazywania odpowiednich informacji o zagro

eniach zwi

zanych z

działaniami organizacji – oraz o wynikaj

cych z tych działa

wymaganiach bezpiecze

stwa i higieny pracy i ich sposobach

post

powania – wszystkim podwykonawc

, klientom i innym osobom,

które mog

na nie nara

one;

przyjmowania i analizowania uwag, pomysłów i informacji zwi

zanych z

bezpiecze

stwem i higien

pracy pochodz

cych od pracowników i ich

przedstawicieli oraz udzielania im stosownych odpowiedzi.

Dokumentacja.
Organizacja powinna ustanowi

i utrzymywa

dokumentacj

systemu zarz

dzania

bezpiecze

stwem i higien

pracy w formie zapisu na papierze lub w postaci

elektronicznej.

Dokumentacja ta powinna zawiera

udokumentowan

deklaracj

polityki bezpiecze

stwa i higieny pracy oraz

udokumentowane cele ogólne i szczegółowe dotycz

ce bezpiecze

stwa i

higieny pracy;

udokumentowane procedury wymagane postanowieniami niniejszej
normy;

dokumenty potrzebne organizacji do zapewnienia skutecznego
planowania, przebiegi i nadzorowania jej działa

w ramach systemu

zarz

dzania bezpiecze

stwem i higien

pracy;

zapisy wymagane przepisami prawnymi i innymi postanowieniami
niniejszej normy;

zapisy wskazuj

ce inn

dokumentacj

zwi

zan

Nadzór nad dokumentami.
Organizacja powinna ustanowi

i utrzymywa

procedury nadzorowania

dokumentów wymaganych w niniejszej normie, w celu zapewnienia, aby
dokumenty:

były mo

liwe do zlokalizowania;

były poddawane okresowym przegl

dom, w miar

potrzeb aktualizowane,

oraz zatwierdzane przez upowa

niony personel;

w aktualnej wersji były dost

pne w ustalonych miejscach, w których

wykonywane s

istotne operacji zwi

zane z funkcjonowaniem systemu

zarz

dzania bezpiecze

stwem i higien

pracy;

nieaktualne były bezzwłocznie usuwane ze wszystkich miejsc, w których
były wydawane i stosowane, lub w inny sposób zabezpieczone przed ich
u

yciem;

nieaktualne, zachowane ze wzgl

dów prawnych i/lub zabezpieczenia w

nich informacji, były odpowiednio oznaczone.

Powa

ne awarie.

Organizacja powinna ustanowi

i utrzymywa

rozwi

zania organizacyjne w zakresie

zapobiegania, gotowo

ci i reagowania na wypadki przy pracy i powa

awarie.

Rozwi

zania te w szczególno

ci powinny:

gwarantowa

niezb

dne informacje, komunikacje wewn

trzn

oraz

koordynacj

w celu ochrony wszystkich pracowników i innych osób

przebywaj

cych na terenie organizacji w przypadku wyst

pienia wypadku

przy pracy lub powa

nej awarii w miejscu pracy;

zapewni

dostarczenie informacji oraz komunikowanie si

z wła

ciwymi

kompetentnymi władzami, s

siednimi organizacjami i podmiotami oraz

słu

bami ratowniczymi;

zapewnia

pierwsz

pomoc i pomoc medyczn

, realizacj

akcji

przeciwpo

arowych oraz ewakuacj

wszystkich pracowników z miejsca

pracy;

zapewni

odpowiednie informacje i szkolenia wszystkim członkom

organizacji na wszystkich jej poziomach, z uwzgl

dnieniem regularnych

wicze

w zakresie procedur zapobiegania, gotowo

ci i reagowania na

wypadki przy pracy i na powa

ne awarie.

Monitorowanie.
Organizacja powinna ustanowi

i utrzymywa

udokumentowane procedury

monitorowania bezpiecze

stwa i higieny pracy.

Monitorowanie bezpiecze

stwa i higieny pracy powinny:

stosowane do okre

lania stopnia wdro

enia polityki i realizacji celów

w zakresie bezpiecze

stwa i higieny pracy, w tym zapobiegania i

ograniczania ryzyka zawodowego;

obejmowa

monitorowanie zarówno aktywne, jak i reaktywne, nie

opieraj

c si

wył

cznie na statystykach dotycz

cych wypadków przy

pracy, chorób zawodowych i zdarze

potencjalnie wypadkowych;

udokumentowana poprzez prowadzenie zapisów.

Monitorowanie bezpiecze

stwa i higieny pracy powinno zapewnia

informacj

zwrotn

na temat stanu bezpiecze

stwa i higieny pracy w

organizacji;

informacj

pozwalaj

ustali

, czy i na ile skutecznie funkcjonuj

rutynowe rozwi

zania organizacyjne w zakresie identyfikacji zagro

oraz zapobiegania i ograniczania ryzyka zawodowego;

podstaw

do podejmowania decyzji dotycz

cych doskonalenia

identyfikacji zagro

i ograniczania ryzyka zawodowego oraz

funkcjonowania systemu zarz

dzania bezpiecze

stwem i higien

pracy.

Auditowane.
Organizacja powinna ustanowi

i utrzymywa

udokumentowane procedury słu

Ŝą

przeprowadzania okresowych auditów.

Wyniki auditów powinno okre

, czy elementy wdro

onego systemu zarz

dzania

bezpiecze

stwem i higien

pracy lub ich cz

ęść

skuteczne w realizacji polityki i celów organizacji w zakresie

bezpiecze

stwa i higieny pracy;

skuteczne w promowaniu pełnego współudziału pracowników;

uwzgl

dniaj

wyniki monitorowania bezpiecze

stwa i higieny pracy i

poprzednich auditów;

umo

liwiaj

organizacji przestrzeganie odpowiednich krajowych

przepisów prawnych;

uwzgl

dniaj

zasad

głego doskonalenia i stosowania najlepszych

praktyk w zakresie bezpiecze

stwa i higieny pracy.

Audity powinny by

prowadzone przez kompetentne osoby z lub spoza organizacji,

które powinny by

niezale

ne w stosunku do auditowanych działa

Przegl

d zarz

dzania.

Przegl

d wykonywany przez najwy

sze kierownictwo powinni uwzgl

dni

szczególno

ci:

zmieniaj

ce si

okoliczno

ci wewn

trzne i zewn

trzne wpływaj

ce na

wymagania bezpiecze

stwa i higieny pracy;

wyniki auditów wewn

trznych;

wyniki działa

koryguj

cych i zapobiegawczych;

wyniki analiz wypadków przy pracy, chorób zawodowych i zdarze

potencjalnie wypadkowych.

Przegl

d wykonywany przez najwy

sze kierownictwo powinni zapewni

ocen

zdolno

ci systemu zarz

dzania bezpiecze

stwem i higien

pracy

do spełniania ogólnych potrzeb organizacji i wszystkich stron
zainteresowanych, wł

czaj

c w to pracowników i odpowiednie władze.

ocen

potrzeb zmian w systemie zarz

dzania bezpiecze

stwem i higien

pracy, w tym zmian w polityce i celach bezpiecze

stwa i higieny pracy;

ocen

post

pów w realizacji celów w zakresie bezpiecze

stwa i higieny

pracy oraz w realizacji działa

koryguj

cych;

ocen

skuteczno

ci działa

przeprowadzonych w wyniku wcze

niejszych

przegl

dów zarz

dzania wykonywanych przez najwy

sze kierownictwo.

Wyniki przegl

du zarz

dzania wykonywanego przez najwy

sze kierownictwo

powinno by

dokumentowane oraz formalnie ogłoszone:

osobom odpowiedzialnym z poszczególne elementy systemu zarz

dzania

bezpiecze

stwem i higien

pracy, aby umo

liwi

im podj

cie

odpowiednich działa

;

pracownikom lub ich przedstawicielom oraz komisji ds. bezpiecze

stwa i

higieny pracy, je

eli takowa została powołana.

głe doskonalenie!!!