Ciąża ektopowa

Definicja i rodzaje



pozamaciczna = ektopowa – każda

występująca poza jamą macicy



99% - jajowodowa (graviditas tubaria),

bańkowa, w cieśni jajowodu, w części

śródściennej



jajnikowa – zapłodnienie w pękniętym

pęchrzyku jajnikowym



brzuszna – otrzewnowa najczęściej w
zagłębieniu maciczno-odbytniczym

Uwaga

ciążą pozamaciczna stanowi zagrożenie

dla życia kobiety

Dlaczego?

Etiologia



przeszkody na drodze wędrówki

komórki jajowej do macicy



zaburzenia perystaltyki jajowodów

Przeszkody w jajowodzie



stany zapalne jajowodów – salpingitis



zlepy w obrębie fałdów błony śluzowej



ubytki błony śluzowej i zachyłki ścian

jajowodu (rzeżączka, poronienia

septyczne, zakażenia połogowe)



endometrioza



ingerencje medyczne

Patomechanizm



poronienie trąbkowe – abortus

tubarius – zagnieżdżenie w bańce



pęknięcie jajowodu – ruptura tubae

uterinae – zagnieżdżenie w ciesni

Poronienie trąbkowe



Komórka zatrzymana w bańce – zlepy



zagnieżdża się, ale rośnie do światła

jajowodu



brak możliwości rozwoju – wolne

obumieranie



pękniecie – skurcze jajowodu – wolne

i stopniowe wydalenie do brzucha



6 – 10 razy częściej niż pękniecie jajowodu

Pękniecie jajowodu



zagnieżdżenie jaja w cieśni



trofoblast „wżera” się w mięśniówkę i otrzewna

pokrywająca jajowód – perforacja jajowodu do światła

jamy brzusznej



uszkodzenie naczyń – gałęzie a. ovarica – 20-40 min –

1-2 l krwi



krwawienie w przypadku pęknięcia jajowodu może

prowadzić do zgonu z wykrwawienia w ciągu kilku minut



krew gromadząca się w Zat. Douglasa – krwiak

pozamaciczny – haematoma retrouterinum

Objawy kliniczne



uwaga – może być różny przebieg i

różna dynamika zmian



stadia -

bezobjawowe

(ciążą

nienaruszona)

-

skąpoobjawowe

(jajo

obumiera lub obumarło)

-

podrażnienie otrzewnej,

wstrząs

Objawy kliniczne –

stadium bezobjawowe



objawy jak w ciąży – poszerzenie

doczesnej (USG), brak miesiączki,

brak jaja płodowego w macicy (USG)



ciążę w jajowodzie można przeoczyć

Objawy kliniczne –

stadium skąpoobjawowe



podejrzane krwawienie

- kobieta w

wieku rozrodczym z zatrzymaną

miesiączką – myślimy o ciąży

pozamacicznej, a w drugiej kolejności

o poronieniu



mechanizm – hormonalny –

obumieranie jaja, zanik ciałka żółtego

ciążowego



krwawienie może być nieobecne

Objawy kliniczne –

stadium skąpoobjawowe



podejrzane bóle, zwykle

jednostronne, spowodowane

skurczami jajowodu, nasilenie bólu

jest niecharakterystyczne, spastyczne



ból przy poruszaniu macicą



wywiad – bardzo ważny

Diagnostyka



hormonalna HCG – spadek



USG

– brak ciąży w macicy

- krew w jamie brzusznej

- jajo poza macicą



laparoskopia – diagnostyczna i lecznicza



nakłucie zat Douglasa



łyżeczkowanie macicy

-

elementy jaja i doczesnej – poronienie

-

tylko doczesna

– poronienie całkowite

- ciąża pozamaciczna

Objawy kliniczne – poronienie trąbkowe

stadium zapaści i wstrząsu



stopniowe narastanie dolegliwości



ból

– jednostronny lub w okolicy

odbytu

-

ból o typie skurczowym, potem często

promieniujący do odbytu

-

uczucie parcia na stolec

Objawy kliniczne – poronienie trąbkowe

stadium zapaści i wstrząsu



wielokrotne nagłe

zasłabnięcia

spowodowane wstrząsem z

podrażnienia otrzewnej przez krew

znajdującą się w jamie brzusznej

Objawy kliniczne – poronienie trąbkowe

stadium zapaści i wstrząsu



badanie ginekologiczne

-

ciastowaty, nieostro odgraniczony guz

okołoprzydatkowy =

krwiak

okołojajowodowy

-

uwypuklenie zagłębienia odbytniczo

macicznego

-

Diagnostyka –

Punctio Cavi Douglasi,

Laparoskopia

Objawy kliniczne – pęknięcie jajowodu

stadium zapaści i wstrząsu



początek nagły i niespodziewany –

ból i wstrząs mogący być

zagrożeniem życia

-

coś się rozlało

-

ból utrudniający oddychanie

-

ból barku lub obojczyka „objaw z

nerwu przeponowego”

Objawy kliniczne – pęknięcie jajowodu

stadium zapaści i wstrząsu



wstrząs – bladość, małe tętno,

duszność

-

reakcja wstrząsowa z otrzewnej

-

przerażająca bladość

-

znaczna duszność

Objawy kliniczne – pęknięcie jajowodu

stadium zapaści i wstrząsu



„ostry brzuch”

- procesem objęta jest cała jama

brzuszna

- silna reakcja bólowa na dotyk

Leczenie



zakończenie ciąży i zahamowanie

krwawienia



metody

- laparomia

- laparoskopia

- ChT – Metothrexat



zachowanie jajnika, często udaje się

zachować fragment jajowodu –

mikrochirurgia (dyskusyjne)



podczas operacji dokładna toaleta jamy

brzusznej