Co nowego
w prawie antymonopolowym
ŚCIĄGAWKA PRZEDSIĘBIORCY
Wtorek
20 stycznia 2015 nr 12 (3905)
gazetaprawna.pl
18 stycznia 2015 r. weszła w ży-
cie nowelizacja przepisów an-
tymonopolowych. Nowe re-
gulacje wprowadzone ustawą
z 10 czerwca 2014 r. zmienia-
jącą ustawę o ochronie kon-
kurencji i konsumentów oraz
ustawę – Kodeks postępowania
cywilnego (Dz.U. poz. 945) mają
wzmocnić polski system ochro-
ny konkurencji i konsumentów,
pozwolić na skuteczniejsze wy-
krywanie praktyk ograniczają-
cych konkurencję, ale też upro-
ścić procedury, w szczególności
w zakresie kontroli koncentracji.
Wbrew pozorom zmiany mogą
dotyczyć nie tylko największych
rynkowych graczy, uczestniczą-
cych w skomplikowanych pro-
cesach restrukturyzacyjnych,
ale w pewnym zakresie także
każdego (nawet najmniejszego)
przedsiębiorcy prowadzącego
działalność gospodarczą.
Nowelizacja wprowadza istot-
ne zmiany w zakresie kontro-
li koncentracji. Wprowadzono
nowy, dwufazowy system postę-
powania, który ma na celu skró-
cenie czasu trwania postępowań
w przypadku prostych koncentra-
cji i jego wydłużenie w przypadku
koncentracji skomplikowanych.
Zmodyfi kowane zostały także za-
sady dokonywania przez prezesa
UOKiK kontroli i przeszukań oraz
zasady obliczania obrotu.
Najwięcej kontrowersji na eta-
pie prac legislacyjnych budziło
nowe rozwiązanie w zakresie kar
pieniężnych nakładanych przez
prezesa UOKiK na osoby zarzą-
dzające przedsiębiorstwem. Roz-
wiązanie to budzi nadal wiele
wątpliwości interpretacyjnych,
a samo pojęcie osoby zarządzają-
cej może być w praktyce rozumia-
ne bardzo szeroko. Maksymalny
pułap kary pieniężnej, jaki może
być nałożony na osobę zarządza-
jącą, został określony na wysokim
poziomie 2 mln zł.
Nowelizacja wprowadza rów-
nież rozwiązania, które mogą być
korzystne dla przedsiębiorców.
Przedsiębiorca będzie mógł sko-
rzystać z instytucji dobrowolne-
go poddania się karze, która po-
zwoli na obniżenie wysokości kary
nałożonej przez prezesa UOKiK
o 10 proc. Biorąc pod uwagę po-
tencjalne kwoty takich kar – może
to być duża motywacja do korzy-
stania z rozwiązania. Przedsię-
biorcy będą mogli również sko-
rzystać z nowego, stanowiącego
modyfi kację programu łagodzenia
kar lenienicy rozwiązania – le-
niency plus. Pozytywnie odbie-
rane jest również wprowadzenie
tzw. środków zaradczych, których
celem jest przede wszystkim
wskazanie przedsiębiorcy sposo-
bu wykonania decyzji i szybkie
wyeliminowanie praktyki ogra-
niczającej konkurencję.
Nowelizacja obejmuje swoim
zakresem także zmiany dotyczą-
ce ochrony konsumentów, dodat-
kowo chroniące ich w przypadku
stosowania przez przedsiębior-
ców najpoważniejszych i najbar-
dziej szkodliwych praktyk, naru-
szających ich zbiorowe interesy.
W razie spełnienia określonych
w ustawie przesłanek prezes
UOKiK poda do publicznej wia-
domości informacje o zachowaniu
przedsiębiorcy i jego potencjal-
nych skutkach.
Instytucja publicznego ostrze-
gania może w praktyce okazać się
rozwiązaniem często wykorzy-
stywanym przez Prezesa UOKiK,
który uzyska praktyczny instru-
ment chroniący szeroki krąg kon-
sumentów przed poniesieniem
przez nich znacznych strat lub
powstaniem innych niekorzyst-
nych skutków.
W tym zakresie pojawia się
jednak sporo wątpliwości i pyta-
nie, jak daleko sięgać ma ochro-
na konsumentów i jak pogodzić
ją z zabezpieczeniem interesów
przedsiębiorców.
Z punktu widzenia przedsię-
biorców wprowadzone noweli-
zacją zmiany są zatem istotne
i mogą mieć znaczenie w co-
dziennej praktyce funkcjonowa-
nia fi rm. W dalszej części szcze-
gółowo omawiamy najważniejsze
z nich.
Współpraca Aleksandra Płucienik
Milionowe kary dla zarządzających,
zmiany w fuzjach i leniency
Dobrowolne poddanie
się karze
Procedura daje możliwość
obniżenia wysokości
sankcji nawet o 10 proc.,
o ile przedsiębiorca spełni
określone warunki str. D2
Kontrola fuzji
Nowością jest dwuetapowy
model postępowania
w sprawach koncentracji
str. D2
Leniency i leniency plus
Przedsiębiorca może
uzyskać dodatkową obniżkę
kary, jeżeli zdecyduje
się ujawnić informacje
o kolejnym porozumieniu,
innym niż objęte danym
postępowaniem
str. D3
Stosowanie środków
zaradczych
Prezes UOKiK zyskał
możliwość nakazania
przedsiębiorcom, by podjęli
określone działania w celu
zaniechania stosowania
praktyki antykonkurencyjnej
lub usunięcia jej skutków
str. D4
Zmiany zasad kontroli
Zwiększono uprawnie-
nia kontrolerów, m.in.
w dostępie do korespon-
dencji przesłanej pocztą
elektroniczną
str. D4
Odpowiedzialność
osób zarządzających
Maksymalny pułap kar dla
osób fi zycznych określono
na poziomie 2 mln zł
str. D6
Nowe zasady obliczania
obrotu
Umożliwią one organowi
antymonopolowemu doko-
nanie bardziej realnej oceny
potencjału ekonomicznego
podmiotów
str. D6
Publiczne ostrzeganie
W przypadku szczególnie
uzasadnionego podejrzenia,
że przedsiębiorca dopusz-
cza się praktyki naruszającej
zbiorowe interesy konsu-
mentów, prezes UOKIK jest
zobligowany do ogłoszenia
tej informacji
str. D7
spis treści
Michał Kluska
adwokat w Kancelarii
Olesiński & Wspólnicy
Magdalena Kaleta
aplikant adwokacki
w Kancelarii Olesiński
& Wspólnicy
Co nowego
w prawie antymonopolowym
ŚCIĄGAWKA PRZEDSIĘBIORCY
Wtorek
20 stycznia 2015 nr 12 (3905)
gazetaprawna.pl
18 stycznia 2015 r. weszła w ży-
cie nowelizacja przepisów an-
tymonopolowych. Nowe re-
gulacje wprowadzone ustawą
z 10 czerwca 2014 r. zmienia-
jącą ustawę o ochronie kon-
kurencji i konsumentów oraz
ustawę – Kodeks postępowania
cywilnego (Dz.U. poz. 945) mają
wzmocnić polski system ochro-
ny konkurencji i konsumentów,
pozwolić na skuteczniejsze wy-
krywanie praktyk ograniczają-
cych konkurencję, ale też upro-
ścić procedury, w szczególności
w zakresie kontroli koncentracji.
Wbrew pozorom zmiany mogą
dotyczyć nie tylko największych
rynkowych graczy, uczestniczą-
cych w skomplikowanych pro-
cesach restrukturyzacyjnych,
ale w pewnym zakresie także
każdego (nawet najmniejszego)
przedsiębiorcy prowadzącego
działalność gospodarczą.
Nowelizacja wprowadza istot-
ne zmiany w zakresie kontro-
li koncentracji. Wprowadzono
nowy, dwufazowy system postę-
powania, który ma na celu skró-
cenie czasu trwania postępowań
w przypadku prostych koncentra-
cji i jego wydłużenie w przypadku
koncentracji skomplikowanych.
Zmodyfi kowane zostały także za-
sady dokonywania przez prezesa
UOKiK kontroli i przeszukań oraz
zasady obliczania obrotu.
Najwięcej kontrowersji na eta-
pie prac legislacyjnych budziło
nowe rozwiązanie w zakresie kar
pieniężnych nakładanych przez
prezesa UOKiK na osoby zarzą-
dzające przedsiębiorstwem. Roz-
wiązanie to budzi nadal wiele
wątpliwości interpretacyjnych,
a samo pojęcie osoby zarządzają-
cej może być w praktyce rozumia-
ne bardzo szeroko. Maksymalny
pułap kary pieniężnej, jaki może
być nałożony na osobę zarządza-
jącą, został określony na wysokim
poziomie 2 mln zł.
Nowelizacja wprowadza rów-
nież rozwiązania, które mogą być
korzystne dla przedsiębiorców.
Przedsiębiorca będzie mógł sko-
rzystać z instytucji dobrowolne-
go poddania się karze, która po-
zwoli na obniżenie wysokości kary
nałożonej przez prezesa UOKiK
o 10 proc. Biorąc pod uwagę po-
tencjalne kwoty takich kar – może
to być duża motywacja do korzy-
stania z rozwiązania. Przedsię-
biorcy będą mogli również sko-
rzystać z nowego, stanowiącego
modyfi kację programu łagodzenia
kar lenienicy rozwiązania – le-
niency plus. Pozytywnie odbie-
rane jest również wprowadzenie
tzw. środków zaradczych, których
celem jest przede wszystkim
wskazanie przedsiębiorcy sposo-
bu wykonania decyzji i szybkie
wyeliminowanie praktyki ogra-
niczającej konkurencję.
Nowelizacja obejmuje swoim
zakresem także zmiany dotyczą-
ce ochrony konsumentów, dodat-
kowo chroniące ich w przypadku
stosowania przez przedsiębior-
ców najpoważniejszych i najbar-
dziej szkodliwych praktyk, naru-
szających ich zbiorowe interesy.
W razie spełnienia określonych
w ustawie przesłanek prezes
UOKiK poda do publicznej wia-
domości informacje o zachowaniu
przedsiębiorcy i jego potencjal-
nych skutkach.
Instytucja publicznego ostrze-
gania może w praktyce okazać się
rozwiązaniem często wykorzy-
stywanym przez Prezesa UOKiK,
który uzyska praktyczny instru-
ment chroniący szeroki krąg kon-
sumentów przed poniesieniem
przez nich znacznych strat lub
powstaniem innych niekorzyst-
nych skutków.
W tym zakresie pojawia się
jednak sporo wątpliwości i pyta-
nie, jak daleko sięgać ma ochro-
na konsumentów i jak pogodzić
ją z zabezpieczeniem interesów
przedsiębiorców.
Z punktu widzenia przedsię-
biorców wprowadzone noweli-
zacją zmiany są zatem istotne
i mogą mieć znaczenie w co-
dziennej praktyce funkcjonowa-
nia fi rm. W dalszej części szcze-
gółowo omawiamy najważniejsze
z nich.
Współpraca Aleksandra Płucienik
Milionowe kary dla zarządzających,
zmiany w fuzjach i leniency
Dobrowolne poddanie
się karze
Procedura daje możliwość
obniżenia wysokości
sankcji nawet o 10 proc.,
o ile przedsiębiorca spełni
określone warunki str. D2
Kontrola fuzji
Nowością jest dwuetapowy
model postępowania
w sprawach koncentracji
str. D2
Leniency i leniency plus
Przedsiębiorca może
uzyskać dodatkową obniżkę
kary, jeżeli zdecyduje
się ujawnić informacje
o kolejnym porozumieniu,
innym niż objęte danym
postępowaniem
str. D3
Stosowanie środków
zaradczych
Prezes UOKiK zyskał
możliwość nakazania
przedsiębiorcom, by podjęli
określone działania w celu
zaniechania stosowania
praktyki antykonkurencyjnej
lub usunięcia jej skutków
str. D4
Zmiany zasad kontroli
Zwiększono uprawnie-
nia kontrolerów, m.in.
w dostępie do korespon-
dencji przesłanej pocztą
elektroniczną
str. D4
Odpowiedzialność
osób zarządzających
Maksymalny pułap kar dla
osób fi zycznych określono
na poziomie 2 mln zł
str. D6
Nowe zasady obliczania
obrotu
Umożliwią one organowi
antymonopolowemu doko-
nanie bardziej realnej oceny
potencjału ekonomicznego
podmiotów
str. D6
Publiczne ostrzeganie
W przypadku szczególnie
uzasadnionego podejrzenia,
że przedsiębiorca dopusz-
cza się praktyki naruszającej
zbiorowe interesy konsu-
mentów, prezes UOKIK jest
zobligowany do ogłoszenia
tej informacji
str. D7
spis treści
Michał Kluska
adwokat w Kancelarii
Olesiński & Wspólnicy
Magdalena Kaleta
aplikant adwokacki
w Kancelarii Olesiński
& Wspólnicy
Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com
1 / 8
D2
Dziennik Gazeta Prawna,
20 stycznia 2015 nr 12 (3905)
gazetaprawna.pl
ŚCIĄGAWKA PRZEDSIĘBIORCY
Dobrowolne
poddanie się karze
Jest to zupełnie nowa procedura w obszarze prawa konku-
rencji. Daje możliwość obniżenia wysokości kary (o 10 proc.),
o ile przedsiębiorca spełni określone warunki
Dobrowolne poddanie się karze w postępowaniu antymonopolo-
wym (wprowadzone w artykule 89a u.o.k.k.) jest fakultatywnym
mechanizmem, który może zastosować prezes UOKiK w związ-
ku z wykryciem naruszenia zakazu praktyk ograniczających
konkurencję. Procedura ta przewiduje możliwość zapoznania
się przez uczestnika postępowania, któremu zarzucane jest
naruszenie, z wymiarem kary, która w związku z tym narusze-
niem zostanie na niego nałożona w późniejszej decyzji, oceną
prawną sprawy dokonaną przez prezesa UOKiK i planowanym
rozstrzygnięciem. Przede wszystkim daje możliwość obniżenia
wysokości kary (o 10 proc.).
Warunki dobrowolnego poddania się karze:
n
złożenie przez przedsiębiorcę lub osobę zarządzającą (stronę)
oświadczenia o dobrowolnym poddaniu się karze,
n
potwierdzenie przez stronę wysokości kary pieniężnej, jaka
zostanie przez nią zaakceptowana, nałożonej na podstawie prze-
pisów Działu VII ustawy, z uwzględnieniem 10-proc. obniżki,
n
potwierdzenie przez stronę, że została dostatecznie poinformo-
wana o zarzucanych jej naruszeniach i miała możliwość zajęcia
stanowiska,
n
potwierdzenie przez stronę, że została poinformowana o skut-
kach wniesienia odwołania, które wynikają z art. 81 ust. 3a
ustawy (tj. w przypadku nieuznania odwołania za słuszne – skut-
kiem byłyby zmiana decyzji w zakresie kary pieniężnej i powrót
do wysokości, w jakiej zostałaby nałożona, gdyby strona nie
poddała się dobrowolnie karze pieniężnej).
Organ antymonopolowy nie jest związany wnioskiem przed-
siębiorcy. Jedynym kryterium branym pod uwagę przy rozpa-
trzeniu wniosku jest to, czy w efekcie postępowanie zostanie
przyśpieszone. Gdy organ uzna, że zastosowanie instytucji do-
browolnego poddania się karze wpłynie na efektywność (szyb-
kość) postępowania – ma możliwość wystąpienia do przedsię-
biorcy z taką propozycją.
W przypadku gdy przedsiębiorca wyrazi zgodę, kara pienięż-
na zostanie obniżona o 10 proc. w stosunku do kary nakładanej
w trybie normalnej procedury (tj. na podstawie art. 106 ust. 1
pkt 1 lub 2 lub art. 106a ust. 1). Zarówno strona, jak i organ mogą
odstąpić od tej procedury w każdym momencie. W takim przy-
padku wszelkie oświadczenia strony nie mogą stanowić dowo-
du w postępowaniu toczącym się według normalnego trybu.
WAŻNE
Wniesienie przez przedsiębiorcę, dobrowolnie pod-
dającego się karze, odwołania od decyzji, w której uwzględ-
niono propozycje przedsiębiorcy zgłoszone w ramach wyżej
opisanej procedury, automatycznie powoduje utratę otrzy-
manej 10-proc. obniżki.
W takim przypadku, jeżeli odwołanie nie zostanie uznane za
słuszne, prezes UOKiK, przed przekazaniem akt do sądu, będzie
zmieniał swoją decyzję, nakładając karę pieniężną w wysokości,
w jakiej zostałaby nałożona na przedsiębiorcę, gdyby nie poddał
się dobrowolnie karze (tj. bez obniżki). O zmianie decyzji Prezes
UOKiK będzie zobowiązany niezwłocznie powiadomić stronę,
przesyłając jej nową decyzję. Od tej decyzji przysługuje odwo-
łanie (art. 81 ust. 3a ustawy).
Co istotne – dowody oraz informacje przekazane do orga-
nu w związku ze stosowaniem nowej procedury nie będą udo-
stępniane stronom postępowania (również w trybie dostępu
do informacji publicznej). Również ich kopiowanie (w zakresie
składanych oświadczeń) możliwe jest jedynie za pisemną zgodą
przedsiębiorcy dobrowolnie poddającego się karze. Bez pisemnej
zgody dopuszczalne będzie jedynie sporządzanie odręcznych no-
tatek z tych dokumentów, pod warunkiem że strony zobowiążą
się do ich wykorzystywania jedynie na potrzeby postępowania
toczącego się w tej sprawie przed prezesem UOKiK lub przed
sądem (art. 70 ust. 5 ustawy). Gdyby stało się inaczej, przepisy
przewidują możliwość nałożenia kary w wysokości do 20 000 zł
na podmioty kopiujące ww. dokumenty bez zgody przedsiębior-
cy lub wykorzystujące informacje uzyskane dzięki dostępowi do
tych dokumentów w innym celu niż na potrzeby postępowania
toczącego się w tej sprawie przed prezesem UOKiK lub sądem
(art. 108 ust. 5 ustawy).
WAŻNE
Procedura dobrowolnego poddania się karze będzie
miała zastosowanie również w stosunku do osób fi zycznych
ponoszących odpowiedzialność za dopuszczenie, w ramach
sprawowanych funkcji, do naruszenia przez przedsiębiorcę
zakazu praktyk ograniczających konkurencję.
Nowe rozwiązanie prawne może w praktyce okazać się czę-
sto stosowane. Cel polegający na szybszym uprawomocnieniu
się wydawanych decyzji (założenie jest takie, że przedsiębiorca
dobrowolnie poddający się karze nie będzie składał odwołania
od wydanej decyzji do sądu) może przyczynić się do udrożnie-
nia sądów. Korzyść w postaci 10-proc. obniżenia wysokości kary
– biorąc pod uwagę potencjalne kwoty – może być również mo-
tywacją dla przedsiębiorców do korzystania z tego rozwiązania,
a gwarancje w zakresie ograniczeń dostępu do dokumentacji
i oświadczeń dodatkowo mogą zwiększyć poczucie bezpieczeń-
stwa takiego podmiotu.
Kontrola fuzji
Nowe przepisy wprowadzają dwuetapowy model postępowa-
nia w sprawach koncentracji. Zakłada on, jako zasadę, zakoń-
czenie postępowania w terminie 1 miesiąca, a więc o połowę
krótszym niż obecnie
Istotną częścią nowelizacji ustawy o ochronie konkurencji
i konsumentów są zmiany w zakresie procedury kontroli kon-
centracji. Obecnie postępowania antymonopolowe w sprawach
koncentracji – zarówno tych o potencjalnie dużym wpływie na
konkurencję, jak i tych stosunkowo mało istotnych z punktu
widzenia antykonkurencyjnych skutków – są rozpatrywane
w jednakowym trybie i kończone w jednakowym, dwumie-
sięcznym terminie.
Nowe przepisy wprowadzają zupełnie nowy model postępowa-
nia w sprawach koncentracji – tzw. model dwuetapowy. Zmiana
ta wynika z dotychczasowych doświadczeń UOKiK w zakresie
potrzeby zróżnicowania trybu i długości postępowań ze względu
na skutki planowanych koncentracji i stopień ich skompliko-
wania. Od dłuższego czasu zmiana ta była także postulowana
niemal przez wszystkie środowiska.
Nowy model postępowania zakłada jako zasadę zakończenie
postępowania w terminie 1 miesiąca (termin o połowę krótszy niż
D2
Dziennik Gazeta Prawna,
20 stycznia 2015 nr 12 (3905)
gazetaprawna.pl
ŚCIĄGAWKA PRZEDSIĘBIORCY
Dobrowolne
poddanie się karze
Jest to zupełnie nowa procedura w obszarze prawa konku-
rencji. Daje możliwość obniżenia wysokości kary (o 10 proc.),
o ile przedsiębiorca spełni określone warunki
Dobrowolne poddanie się karze w postępowaniu antymonopolo-
wym (wprowadzone w artykule 89a u.o.k.k.) jest fakultatywnym
mechanizmem, który może zastosować prezes UOKiK w związ-
ku z wykryciem naruszenia zakazu praktyk ograniczających
konkurencję. Procedura ta przewiduje możliwość zapoznania
się przez uczestnika postępowania, któremu zarzucane jest
naruszenie, z wymiarem kary, która w związku z tym narusze-
niem zostanie na niego nałożona w późniejszej decyzji, oceną
prawną sprawy dokonaną przez prezesa UOKiK i planowanym
rozstrzygnięciem. Przede wszystkim daje możliwość obniżenia
wysokości kary (o 10 proc.).
Warunki dobrowolnego poddania się karze:
n
złożenie przez przedsiębiorcę lub osobę zarządzającą (stronę)
oświadczenia o dobrowolnym poddaniu się karze,
n
potwierdzenie przez stronę wysokości kary pieniężnej, jaka
zostanie przez nią zaakceptowana, nałożonej na podstawie prze-
pisów Działu VII ustawy, z uwzględnieniem 10-proc. obniżki,
n
potwierdzenie przez stronę, że została dostatecznie poinformo-
wana o zarzucanych jej naruszeniach i miała możliwość zajęcia
stanowiska,
n
potwierdzenie przez stronę, że została poinformowana o skut-
kach wniesienia odwołania, które wynikają z art. 81 ust. 3a
ustawy (tj. w przypadku nieuznania odwołania za słuszne – skut-
kiem byłyby zmiana decyzji w zakresie kary pieniężnej i powrót
do wysokości, w jakiej zostałaby nałożona, gdyby strona nie
poddała się dobrowolnie karze pieniężnej).
Organ antymonopolowy nie jest związany wnioskiem przed-
siębiorcy. Jedynym kryterium branym pod uwagę przy rozpa-
trzeniu wniosku jest to, czy w efekcie postępowanie zostanie
przyśpieszone. Gdy organ uzna, że zastosowanie instytucji do-
browolnego poddania się karze wpłynie na efektywność (szyb-
kość) postępowania – ma możliwość wystąpienia do przedsię-
biorcy z taką propozycją.
W przypadku gdy przedsiębiorca wyrazi zgodę, kara pienięż-
na zostanie obniżona o 10 proc. w stosunku do kary nakładanej
w trybie normalnej procedury (tj. na podstawie art. 106 ust. 1
pkt 1 lub 2 lub art. 106a ust. 1). Zarówno strona, jak i organ mogą
odstąpić od tej procedury w każdym momencie. W takim przy-
padku wszelkie oświadczenia strony nie mogą stanowić dowo-
du w postępowaniu toczącym się według normalnego trybu.
WAŻNE
Wniesienie przez przedsiębiorcę, dobrowolnie pod-
dającego się karze, odwołania od decyzji, w której uwzględ-
niono propozycje przedsiębiorcy zgłoszone w ramach wyżej
opisanej procedury, automatycznie powoduje utratę otrzy-
manej 10-proc. obniżki.
W takim przypadku, jeżeli odwołanie nie zostanie uznane za
słuszne, prezes UOKiK, przed przekazaniem akt do sądu, będzie
zmieniał swoją decyzję, nakładając karę pieniężną w wysokości,
w jakiej zostałaby nałożona na przedsiębiorcę, gdyby nie poddał
się dobrowolnie karze (tj. bez obniżki). O zmianie decyzji Prezes
UOKiK będzie zobowiązany niezwłocznie powiadomić stronę,
przesyłając jej nową decyzję. Od tej decyzji przysługuje odwo-
łanie (art. 81 ust. 3a ustawy).
Co istotne – dowody oraz informacje przekazane do orga-
nu w związku ze stosowaniem nowej procedury nie będą udo-
stępniane stronom postępowania (również w trybie dostępu
do informacji publicznej). Również ich kopiowanie (w zakresie
składanych oświadczeń) możliwe jest jedynie za pisemną zgodą
przedsiębiorcy dobrowolnie poddającego się karze. Bez pisemnej
zgody dopuszczalne będzie jedynie sporządzanie odręcznych no-
tatek z tych dokumentów, pod warunkiem że strony zobowiążą
się do ich wykorzystywania jedynie na potrzeby postępowania
toczącego się w tej sprawie przed prezesem UOKiK lub przed
sądem (art. 70 ust. 5 ustawy). Gdyby stało się inaczej, przepisy
przewidują możliwość nałożenia kary w wysokości do 20 000 zł
na podmioty kopiujące ww. dokumenty bez zgody przedsiębior-
cy lub wykorzystujące informacje uzyskane dzięki dostępowi do
tych dokumentów w innym celu niż na potrzeby postępowania
toczącego się w tej sprawie przed prezesem UOKiK lub sądem
(art. 108 ust. 5 ustawy).
WAŻNE
Procedura dobrowolnego poddania się karze będzie
miała zastosowanie również w stosunku do osób fi zycznych
ponoszących odpowiedzialność za dopuszczenie, w ramach
sprawowanych funkcji, do naruszenia przez przedsiębiorcę
zakazu praktyk ograniczających konkurencję.
Nowe rozwiązanie prawne może w praktyce okazać się czę-
sto stosowane. Cel polegający na szybszym uprawomocnieniu
się wydawanych decyzji (założenie jest takie, że przedsiębiorca
dobrowolnie poddający się karze nie będzie składał odwołania
od wydanej decyzji do sądu) może przyczynić się do udrożnie-
nia sądów. Korzyść w postaci 10-proc. obniżenia wysokości kary
– biorąc pod uwagę potencjalne kwoty – może być również mo-
tywacją dla przedsiębiorców do korzystania z tego rozwiązania,
a gwarancje w zakresie ograniczeń dostępu do dokumentacji
i oświadczeń dodatkowo mogą zwiększyć poczucie bezpieczeń-
stwa takiego podmiotu.
Kontrola fuzji
Nowe przepisy wprowadzają dwuetapowy model postępowa-
nia w sprawach koncentracji. Zakłada on, jako zasadę, zakoń-
czenie postępowania w terminie 1 miesiąca, a więc o połowę
krótszym niż obecnie
Istotną częścią nowelizacji ustawy o ochronie konkurencji
i konsumentów są zmiany w zakresie procedury kontroli kon-
centracji. Obecnie postępowania antymonopolowe w sprawach
koncentracji – zarówno tych o potencjalnie dużym wpływie na
konkurencję, jak i tych stosunkowo mało istotnych z punktu
widzenia antykonkurencyjnych skutków – są rozpatrywane
w jednakowym trybie i kończone w jednakowym, dwumie-
sięcznym terminie.
Nowe przepisy wprowadzają zupełnie nowy model postępowa-
nia w sprawach koncentracji – tzw. model dwuetapowy. Zmiana
ta wynika z dotychczasowych doświadczeń UOKiK w zakresie
potrzeby zróżnicowania trybu i długości postępowań ze względu
na skutki planowanych koncentracji i stopień ich skompliko-
wania. Od dłuższego czasu zmiana ta była także postulowana
niemal przez wszystkie środowiska.
Nowy model postępowania zakłada jako zasadę zakończenie
postępowania w terminie 1 miesiąca (termin o połowę krótszy niż
Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com
2 / 8
D3
Dziennik Gazeta Prawna,
20 stycznia 2015 nr 12 (3905)
gazetaprawna.pl
ZMIANY W PRAWIE ANTYMONOPOLOW YM
obecnie). Skrócenie czasu postępowania wiąże się z pozytywnym
z punktu widzenia przedsiębiorcy skutkiem – czas oczekiwania
na decyzję UOKiK, a tym samym czas przeprowadzenia samej
fuzji ulegnie dużemu przyspieszeniu. Według danych UOKiK
w 2013 r. postępowanie antymonopolowe w sprawie koncen-
tracji trwało średnio 58 dni.
UWAGA
Do terminu 1 miesiąca (inaczej niż obecnie) nie
wlicza się okresów oczekiwania na dokonanie zgłosze-
nia przez pozostałych uczestników koncentracji, usunię-
cia braków lub uzupełnienia informacji w zgłoszeniu czy
uiszczenia opłaty od wniosków o wszczęcie postępowania.
Termin miesięczny będzie terminem podstawowym, który
z założenia ma dotyczyć spraw niebudzących większych wąt-
pliwości. Według danych UOKiK stanowią one obecnie co naj-
mniej 80 proc. spraw z zakresu koncentracji rozpatrywanych
przez prezesa UOKiK.
Drugim elementem nowego modelu jest możliwość przedłu-
żenia czasu trwania postępowania antymonopolowego o kolejne
4 miesiące w przypadku koncentracji bardziej złożonych i wy-
magających dogłębnej analizy rynku.
Przesłanki wydłużenia postępowania w sprawie
koncentracji (określone w art. 96a ust. 1 u.o.k.k.):
1. skomplikowany charakter sprawy,
2. uzasadnione prawdopodobieństwo, powzięte na podstawie
uzyskanych przez organ informacji, w tym informacji zawartych
w zgłoszeniu zamiaru koncentracji, że zgłoszona koncentracja
może wywołać istotne ograniczenie konkurencji na rynku lub
3. konieczność przeprowadzenia badania rynku.
Z uwagi na posłużenie się w treści ww. przepisu słowem „lub”
tylko przy przesłance oznaczonej powyżej numerem 2 powstają
wątpliwości, czy muszą one wystąpić łącznie. Wydaje się jednak,
że należałoby przyjąć, że postępowanie może być przedłużone
w dwóch sytuacjach: gdy sprawa jest szczególnie skomplikowana
i jednocześnie istnieje uzasadnione prawdopodobieństwo ogra-
niczenia konkurencji na rynku oraz gdy w sprawie konieczne jest
przeprowadzenie badania rynku.
Pierwsza przesłanka (skomplikowany charakter sprawy) ma
charakter dalece nieprecyzyjny i pozostawia szeroki margines uzna-
niowości po stronie prezesa UOKiK. Zastrzeżenie to zgłaszane było
na etapie konsultacji społecznych przez większość konsultowanych
podmiotów, nie zostało jednak uwzględnione. Pomimo że brak
jest obecnie dorobku orzeczniczego UOKiK w zakresie rozumienia
tego pojęcia, można by wskazać na kilka przykładowych sytuacji,
w których organ uznałby prawdopodobnie, że sprawa ma charak-
ter skomplikowany. Przykładowo: sprawa może dotyczyć znacznej
liczby przedsiębiorców, wiązać się z potrzebą uzyskania wiedzy
specjalistycznej lub konsultacji z innymi organami czy też dotyczyć
nowych, niebadanych dotychczas przez organ rynków.
Decyzję o przedłużeniu postępowania podejmie prezes UOKiK
w drodze postanowienia, na które przedsiębiorcy nie przysługuje
zażalenie. Postanowienie wymaga uzasadnienia.
Kolejnym novum w zakresie postępowania w sprawach doty-
czących koncentracji jest obowiązek przedstawienia przedsię-
biorcy przez prezesa UOKiK, jeszcze przed wydaniem decyzji,
zastrzeżenia do koncentracji, w której przedsiębiorca uczestniczy.
Pozwoli to przedsiębiorcy poznać zarzuty prezesa UOKiK jeszcze
przed zakończeniem postępowania i, co więcej, ustosunkować się
do nich, np. poprzez wprowadzenie do planowanej koncentracji
pewnych modyfi kacji, dzięki którym nie wywoła ona antykon-
kurencyjnych skutków. Obowiązek przedstawienia zastrzeżeń
dotyczy jedynie spraw, w których istnieje uzasadnione praw-
dopodobieństwo istotnego ograniczenia konkurencji na rynku.
Rozwiązanie to z pewnością usprawni komunikację pomiędzy
przedsiębiorcą a organem i umożliwi dostosowanie warunków
planowanych koncentracji do wymagań UOKiK związanych
z potrzebą ochrony rynku.
UWAGA
Procedura przedstawienia zastrzeżeń w praktyce
stanowić będzie etap poprzedzający przedstawienie warun-
ków i funkcjonować będzie niezależnie od zgody warunkowej.
Nowelizacja wprowadza także nowe wyłączenia z obowiąz-
ku zgłoszenia zamiaru koncentracji. Spod kontroli UOKiK
wyłączone zostaną koncentracje polegające na połączeniu
przedsiębiorców, których obroty na terytorium RP nie prze-
kraczają kwoty 10 mln euro w żadnych z dwóch lat obroto-
wych poprzedzających zgłoszenie. Nie będzie podlegać także
obowiązkowi zgłoszenia zamiar koncentracji polegającej na
przejęciu kontroli nad przedsiębiorcą należącym do jednej
grupy kapitałowej oraz jednocześnie nabyciu części jego mie-
nia – jeżeli obrót przedsiębiorcy, nad którym ma nastąpić
przejęcie kontroli, i obrót realizowany przez nabywanie części
mienia nie przekroczył łącznie na terytorium RP w żadnym
z dwóch lat obrotowych poprzedzających zgłoszenie równo-
wartości 10 mln euro.
Jak wynika z praktyki UOKiK, transakcje te nie wywołują co
do zasady antykonkurencyjnych skutków rynkowych i dlatego
nie powinny podlegać kontroli urzędu.
Leniency i leniency plus
Zmodyfi kowano zasady programu i rozszerzono go. Przedsię-
biorca może uzyskać dodatkową obniżkę kary, jeżeli zdecydu-
je się ujawnić informacje o kolejnym porozumieniu, innym
niż objęte danym postępowaniem, dotychczas nieznanym
organowi
KOMENTARZ
EKSPERTA
N
owy, dwuetapowy model postępowania w sprawach
antymonopolowych dotyczących koncentracji
będzie odpowiadał potrzebom praktyki. Na gruncie
nowych przepisów w sprawach prostych i niemających
istotnego wpływu na rynek decyzje UOKiK wydawane będą
o wiele szybciej, co przyspieszy również sam proces
zaplanowanej przez przedsiębiorcę fuzji. Wprowadzenie
jako zasady terminu jednomiesięcznego i możliwości jego
przedłużenia w określonych w ustawie sytuacjach (tj.
w sprawach bardziej złożonych i skomplikowanych,
wymagających szczególnej analizy pod kątem zagrożenia
dla konkurencji) powinno usprawnić proces kontroli
koncentracji i jednocześnie zwiększyć efektywność organu
antymonopolowego. Wiele zależy jednak od sposobu
interpretacji przez organ przesłanek wydłużenia postępo-
wania, które mają zdecydowanie oceniający charakter.
BARTŁOMIEJ STĘPIEŃ
adwokat w Kancelarii Olesiński & Wspólnicy
D3
Dziennik Gazeta Prawna,
20 stycznia 2015 nr 12 (3905)
gazetaprawna.pl
ZMIANY W PRAWIE ANTYMONOPOLOW YM
obecnie). Skrócenie czasu postępowania wiąże się z pozytywnym
z punktu widzenia przedsiębiorcy skutkiem – czas oczekiwania
na decyzję UOKiK, a tym samym czas przeprowadzenia samej
fuzji ulegnie dużemu przyspieszeniu. Według danych UOKiK
w 2013 r. postępowanie antymonopolowe w sprawie koncen-
tracji trwało średnio 58 dni.
UWAGA
Do terminu 1 miesiąca (inaczej niż obecnie) nie
wlicza się okresów oczekiwania na dokonanie zgłosze-
nia przez pozostałych uczestników koncentracji, usunię-
cia braków lub uzupełnienia informacji w zgłoszeniu czy
uiszczenia opłaty od wniosków o wszczęcie postępowania.
Termin miesięczny będzie terminem podstawowym, który
z założenia ma dotyczyć spraw niebudzących większych wąt-
pliwości. Według danych UOKiK stanowią one obecnie co naj-
mniej 80 proc. spraw z zakresu koncentracji rozpatrywanych
przez prezesa UOKiK.
Drugim elementem nowego modelu jest możliwość przedłu-
żenia czasu trwania postępowania antymonopolowego o kolejne
4 miesiące w przypadku koncentracji bardziej złożonych i wy-
magających dogłębnej analizy rynku.
Przesłanki wydłużenia postępowania w sprawie
koncentracji (określone w art. 96a ust. 1 u.o.k.k.):
1. skomplikowany charakter sprawy,
2. uzasadnione prawdopodobieństwo, powzięte na podstawie
uzyskanych przez organ informacji, w tym informacji zawartych
w zgłoszeniu zamiaru koncentracji, że zgłoszona koncentracja
może wywołać istotne ograniczenie konkurencji na rynku lub
3. konieczność przeprowadzenia badania rynku.
Z uwagi na posłużenie się w treści ww. przepisu słowem „lub”
tylko przy przesłance oznaczonej powyżej numerem 2 powstają
wątpliwości, czy muszą one wystąpić łącznie. Wydaje się jednak,
że należałoby przyjąć, że postępowanie może być przedłużone
w dwóch sytuacjach: gdy sprawa jest szczególnie skomplikowana
i jednocześnie istnieje uzasadnione prawdopodobieństwo ogra-
niczenia konkurencji na rynku oraz gdy w sprawie konieczne jest
przeprowadzenie badania rynku.
Pierwsza przesłanka (skomplikowany charakter sprawy) ma
charakter dalece nieprecyzyjny i pozostawia szeroki margines uzna-
niowości po stronie prezesa UOKiK. Zastrzeżenie to zgłaszane było
na etapie konsultacji społecznych przez większość konsultowanych
podmiotów, nie zostało jednak uwzględnione. Pomimo że brak
jest obecnie dorobku orzeczniczego UOKiK w zakresie rozumienia
tego pojęcia, można by wskazać na kilka przykładowych sytuacji,
w których organ uznałby prawdopodobnie, że sprawa ma charak-
ter skomplikowany. Przykładowo: sprawa może dotyczyć znacznej
liczby przedsiębiorców, wiązać się z potrzebą uzyskania wiedzy
specjalistycznej lub konsultacji z innymi organami czy też dotyczyć
nowych, niebadanych dotychczas przez organ rynków.
Decyzję o przedłużeniu postępowania podejmie prezes UOKiK
w drodze postanowienia, na które przedsiębiorcy nie przysługuje
zażalenie. Postanowienie wymaga uzasadnienia.
Kolejnym novum w zakresie postępowania w sprawach doty-
czących koncentracji jest obowiązek przedstawienia przedsię-
biorcy przez prezesa UOKiK, jeszcze przed wydaniem decyzji,
zastrzeżenia do koncentracji, w której przedsiębiorca uczestniczy.
Pozwoli to przedsiębiorcy poznać zarzuty prezesa UOKiK jeszcze
przed zakończeniem postępowania i, co więcej, ustosunkować się
do nich, np. poprzez wprowadzenie do planowanej koncentracji
pewnych modyfi kacji, dzięki którym nie wywoła ona antykon-
kurencyjnych skutków. Obowiązek przedstawienia zastrzeżeń
dotyczy jedynie spraw, w których istnieje uzasadnione praw-
dopodobieństwo istotnego ograniczenia konkurencji na rynku.
Rozwiązanie to z pewnością usprawni komunikację pomiędzy
przedsiębiorcą a organem i umożliwi dostosowanie warunków
planowanych koncentracji do wymagań UOKiK związanych
z potrzebą ochrony rynku.
UWAGA
Procedura przedstawienia zastrzeżeń w praktyce
stanowić będzie etap poprzedzający przedstawienie warun-
ków i funkcjonować będzie niezależnie od zgody warunkowej.
Nowelizacja wprowadza także nowe wyłączenia z obowiąz-
ku zgłoszenia zamiaru koncentracji. Spod kontroli UOKiK
wyłączone zostaną koncentracje polegające na połączeniu
przedsiębiorców, których obroty na terytorium RP nie prze-
kraczają kwoty 10 mln euro w żadnych z dwóch lat obroto-
wych poprzedzających zgłoszenie. Nie będzie podlegać także
obowiązkowi zgłoszenia zamiar koncentracji polegającej na
przejęciu kontroli nad przedsiębiorcą należącym do jednej
grupy kapitałowej oraz jednocześnie nabyciu części jego mie-
nia – jeżeli obrót przedsiębiorcy, nad którym ma nastąpić
przejęcie kontroli, i obrót realizowany przez nabywanie części
mienia nie przekroczył łącznie na terytorium RP w żadnym
z dwóch lat obrotowych poprzedzających zgłoszenie równo-
wartości 10 mln euro.
Jak wynika z praktyki UOKiK, transakcje te nie wywołują co
do zasady antykonkurencyjnych skutków rynkowych i dlatego
nie powinny podlegać kontroli urzędu.
Leniency i leniency plus
Zmodyfi kowano zasady programu i rozszerzono go. Przedsię-
biorca może uzyskać dodatkową obniżkę kary, jeżeli zdecydu-
je się ujawnić informacje o kolejnym porozumieniu, innym
niż objęte danym postępowaniem, dotychczas nieznanym
organowi
KOMENTARZ
EKSPERTA
N
owy, dwuetapowy model postępowania w sprawach
antymonopolowych dotyczących koncentracji
będzie odpowiadał potrzebom praktyki. Na gruncie
nowych przepisów w sprawach prostych i niemających
istotnego wpływu na rynek decyzje UOKiK wydawane będą
o wiele szybciej, co przyspieszy również sam proces
zaplanowanej przez przedsiębiorcę fuzji. Wprowadzenie
jako zasady terminu jednomiesięcznego i możliwości jego
przedłużenia w określonych w ustawie sytuacjach (tj.
w sprawach bardziej złożonych i skomplikowanych,
wymagających szczególnej analizy pod kątem zagrożenia
dla konkurencji) powinno usprawnić proces kontroli
koncentracji i jednocześnie zwiększyć efektywność organu
antymonopolowego. Wiele zależy jednak od sposobu
interpretacji przez organ przesłanek wydłużenia postępo-
wania, które mają zdecydowanie oceniający charakter.
BARTŁOMIEJ STĘPIEŃ
adwokat w Kancelarii Olesiński & Wspólnicy
Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com
3 / 8
D4
Dziennik Gazeta Prawna,
20 stycznia 2015 nr 12 (3905)
gazetaprawna.pl
ŚCIĄGAWKA PRZEDSIĘBIORCY
Przed 18 stycznia 2015 r. program leniency regulowany był
ustawą o ochronie konkurencji i konsumentów (art. 109) oraz
rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 26 stycznia 2009 r.
w sprawie trybu postępowania w przypadku wystąpienia przed-
siębiorców do prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsu-
mentów o odstąpienie od wymierzenia kary pieniężnej lub jej
obniżenie (Dz.U. nr 20, poz. 109).
W ramach nowelizacji doprecyzowano elementy, jakie powi-
nien zawierać wniosek o objęcie programem leniency. Między
innymi konieczne będzie wskazanie opisu okoliczności i sposo-
bu funkcjonowania porozumienia (art. 113a ust. 2 pkt 6 ustawy).
Ponadto prezes UOKiK po otrzymaniu wniosku ma potwierdzić
datę i godzinę jego złożenia przez przedsiębiorcę.
Nowością jest instytucja tzw. leniency plus (art. 113d ustawy).
Przedsiębiorca może uzyskać dodatkową obniżkę kary, jeżeli sam
złożył wniosek leniency, ale nie uzyskał odstąpienia od nałoże-
nia kary i zdecydował się ujawnić informacje o porozumieniu
innym niż objęte postępowaniem, które dotychczas pozostawało
nieznane organowi.
Dodatkowa obniżka dotyczyłaby kary za pierwsze porozumie-
nie, ponieważ za drugie, jako pierwszemu podmiotowi wystę-
pującemu z wnioskiem leniency, należałoby się przedsiębiorcy
całkowite odstąpienie od wymierzenia kary. Dodatkowa obniżka
wyniosłaby 30 proc. kary obliczonej po uwzględnieniu już przy-
znanej obniżki.
Stosowanie środków
zaradczych
Prezes UOKiK zyskał możliwość nakazania przedsiębiorcom,
by podjęli określone działania w celu zaniechania stosowania
praktyki antykonkurencyjnej lub usunięcia jej skutków. Lista
ma charakter otwarty
Na liście środków zaradczych, jakie może nakazać przedsiębior-
com prezes UOKiK, znajdują się m.in. następujące działania:
udzielenie licencji własności intelektualnej na niedyskrymina-
cyjnych warunkach, umożliwienie dostępu do określonej infra-
struktury na niedyskryminacyjnych warunkach, zmiana umowy,
obowiązek dostawy innym podmiotom określonych produktów
lub świadczenia określonych usług na niedyskryminacyjnych
warunkach. Środki te powinny być stosowane proporcjonalnie
do wagi i rodzaju naruszenia – tak aby doprowadziły do zakoń-
czenia lub usunięcia jego skutków. Równolegle wprowadzo-
no procedurę konsultacyjną: przed nałożeniem środka prezes
UOKiK przekazuje przedsiębiorcy informację o planowanych
do nałożenia środkach, a ten ma możliwość przedstawienia
swojego stanowiska.
Nakładając środek zaradczy, prezes UOKiK jest uprawniony do
określenia terminu jego stosowania oraz np. nałożenia obowiąz-
ków sprawozdawczych. Ustawa przewiduje również możliwość
nałożenia kary pieniężnej za nieudzielenie w wyznaczonym ter-
minie informacji lub też podanie informacji nieprawdziwych lub
wprowadzających w błąd (art. 106 ust. 2 pkt 2). W takich przypad-
kach prezes UOKiK ma możliwość nałożenia kary w wysokości do
50 mln euro, jeżeli przedsiębiorca, choćby nieumyślnie, dopuścił
się tego czynu. Tak dolegliwa sankcja zapewni, że przedsiębior-
ca wywiąże się z nałożonych na niego zobowiązań i związanych
z ich realizacją obowiązków informacyjnych, zapewniając tym
samym skuteczną realizację celów środków zaradczych. Gór-
ny pułap ww. kary pieniężnej jest tożsamy z wysokością kar,
o których mowa w art. 106 ust. 2 (naruszenie obowiązków spra-
wozdawczych w zakresie realizacji środków zaradczych należy
zaliczyć do tej samej kategorii naruszeń w porównaniu z tymi,
które są wskazane w art. 106 ust. 2).
Zmiany zasad kontroli
Doprecyzowano zasady ich przeprowadzania. Zwiększą się
uprawnienia kontrolerów, m.in. w dostępie do korespondencji
przesłanej pocztą elektroniczną
Główne zmiany dotyczą doprecyzowania funkcjonujących już
mechanizmów. Na przykład doprecyzowano szczegóły istnieją-
cego już obecnie obowiązku zapewnienia przez kontrolowanego
dostępu do nośników informacji. Uszczegółowiono w tym za-
kresie przepisy m.in. poprzez odniesienie do informatycznych
nośników danych, w tym również będących własnością innego
podmiotu, oraz korespondencji przesyłanej pocztą elektronicz-
ną (art. 105d ust. 1 pkt 4). Odpowiednio doprecyzowany został
również art. 105e ust. 1 pkt 1 odnoszący się do obowiązku spo-
rządzania przez kontrolowanego kopii dokumentów.
Wprost postanowiono, że kontrolujący mają prawo uzyskać dostęp
m.in. do korespondencji przesłanej pocztą elektroniczną, informa-
tycznych nośników danych w rozumieniu przepisów o informa-
tyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne,
innych urządzeń zawierających dane informatyczne lub systemów
informatycznych, w tym także zapewnienia dostępu do systemów
informatycznych będących własnością innego podmiotu, zawiera-
jących dane kontrolowanego, związane z przedmiotem kontroli,
w zakresie, w jakim kontrolowany ma do nich dostęp. Kontrolujący
ma również prawo do sporządzania z materiałów i korespondencji
przedsiębiorcy notatek. Istotną nowością jest również możliwość
żądania sporządzenia przez kontrolowanego kopii lub wydruków
materiałów, korespondencji oraz informacji zgromadzonych na
nośnikach, w urządzeniach lub w systemach.
Nowością jest również uprawnienie do wniesienia zażalenia
przez przedsiębiorcę dotyczące sytuacji żądania udostępnienia
związanych z przedmiotem kontroli:
■
akt, ksiąg, wszelkiego rodzaju pism, dokumentów oraz ich
odpisów i wyciągów,
Stopień złagodzenia kary zależy od kolejności złożenia wniosku
Wnioskodawca
Forma złagodzenia kary przed 18 stycznia 2015 r.
Forma złagodzenie kary po 18 stycznia 2015 r.
składający jako pierwszy
odstąpienie od nałożenia kary
odstąpienie od nałożenia kary
składający jako drugi
kara nie wyższa niż 5 proc. przychodu
obniżenie o 30–50 proc. kary
składający jako trzeci
kara nie wyższa niż 7 proc. przychodu
obniżenie o 20–30 proc. kary
następni
kara nie wyższa niż 8 proc. przychodu
obniżenie maksymalnie o 20 proc. kary
D4
Dziennik Gazeta Prawna,
20 stycznia 2015 nr 12 (3905)
gazetaprawna.pl
ŚCIĄGAWKA PRZEDSIĘBIORCY
Przed 18 stycznia 2015 r. program leniency regulowany był
ustawą o ochronie konkurencji i konsumentów (art. 109) oraz
rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 26 stycznia 2009 r.
w sprawie trybu postępowania w przypadku wystąpienia przed-
siębiorców do prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsu-
mentów o odstąpienie od wymierzenia kary pieniężnej lub jej
obniżenie (Dz.U. nr 20, poz. 109).
W ramach nowelizacji doprecyzowano elementy, jakie powi-
nien zawierać wniosek o objęcie programem leniency. Między
innymi konieczne będzie wskazanie opisu okoliczności i sposo-
bu funkcjonowania porozumienia (art. 113a ust. 2 pkt 6 ustawy).
Ponadto prezes UOKiK po otrzymaniu wniosku ma potwierdzić
datę i godzinę jego złożenia przez przedsiębiorcę.
Nowością jest instytucja tzw. leniency plus (art. 113d ustawy).
Przedsiębiorca może uzyskać dodatkową obniżkę kary, jeżeli sam
złożył wniosek leniency, ale nie uzyskał odstąpienia od nałoże-
nia kary i zdecydował się ujawnić informacje o porozumieniu
innym niż objęte postępowaniem, które dotychczas pozostawało
nieznane organowi.
Dodatkowa obniżka dotyczyłaby kary za pierwsze porozumie-
nie, ponieważ za drugie, jako pierwszemu podmiotowi wystę-
pującemu z wnioskiem leniency, należałoby się przedsiębiorcy
całkowite odstąpienie od wymierzenia kary. Dodatkowa obniżka
wyniosłaby 30 proc. kary obliczonej po uwzględnieniu już przy-
znanej obniżki.
Stosowanie środków
zaradczych
Prezes UOKiK zyskał możliwość nakazania przedsiębiorcom,
by podjęli określone działania w celu zaniechania stosowania
praktyki antykonkurencyjnej lub usunięcia jej skutków. Lista
ma charakter otwarty
Na liście środków zaradczych, jakie może nakazać przedsiębior-
com prezes UOKiK, znajdują się m.in. następujące działania:
udzielenie licencji własności intelektualnej na niedyskrymina-
cyjnych warunkach, umożliwienie dostępu do określonej infra-
struktury na niedyskryminacyjnych warunkach, zmiana umowy,
obowiązek dostawy innym podmiotom określonych produktów
lub świadczenia określonych usług na niedyskryminacyjnych
warunkach. Środki te powinny być stosowane proporcjonalnie
do wagi i rodzaju naruszenia – tak aby doprowadziły do zakoń-
czenia lub usunięcia jego skutków. Równolegle wprowadzo-
no procedurę konsultacyjną: przed nałożeniem środka prezes
UOKiK przekazuje przedsiębiorcy informację o planowanych
do nałożenia środkach, a ten ma możliwość przedstawienia
swojego stanowiska.
Nakładając środek zaradczy, prezes UOKiK jest uprawniony do
określenia terminu jego stosowania oraz np. nałożenia obowiąz-
ków sprawozdawczych. Ustawa przewiduje również możliwość
nałożenia kary pieniężnej za nieudzielenie w wyznaczonym ter-
minie informacji lub też podanie informacji nieprawdziwych lub
wprowadzających w błąd (art. 106 ust. 2 pkt 2). W takich przypad-
kach prezes UOKiK ma możliwość nałożenia kary w wysokości do
50 mln euro, jeżeli przedsiębiorca, choćby nieumyślnie, dopuścił
się tego czynu. Tak dolegliwa sankcja zapewni, że przedsiębior-
ca wywiąże się z nałożonych na niego zobowiązań i związanych
z ich realizacją obowiązków informacyjnych, zapewniając tym
samym skuteczną realizację celów środków zaradczych. Gór-
ny pułap ww. kary pieniężnej jest tożsamy z wysokością kar,
o których mowa w art. 106 ust. 2 (naruszenie obowiązków spra-
wozdawczych w zakresie realizacji środków zaradczych należy
zaliczyć do tej samej kategorii naruszeń w porównaniu z tymi,
które są wskazane w art. 106 ust. 2).
Zmiany zasad kontroli
Doprecyzowano zasady ich przeprowadzania. Zwiększą się
uprawnienia kontrolerów, m.in. w dostępie do korespondencji
przesłanej pocztą elektroniczną
Główne zmiany dotyczą doprecyzowania funkcjonujących już
mechanizmów. Na przykład doprecyzowano szczegóły istnieją-
cego już obecnie obowiązku zapewnienia przez kontrolowanego
dostępu do nośników informacji. Uszczegółowiono w tym za-
kresie przepisy m.in. poprzez odniesienie do informatycznych
nośników danych, w tym również będących własnością innego
podmiotu, oraz korespondencji przesyłanej pocztą elektronicz-
ną (art. 105d ust. 1 pkt 4). Odpowiednio doprecyzowany został
również art. 105e ust. 1 pkt 1 odnoszący się do obowiązku spo-
rządzania przez kontrolowanego kopii dokumentów.
Wprost postanowiono, że kontrolujący mają prawo uzyskać dostęp
m.in. do korespondencji przesłanej pocztą elektroniczną, informa-
tycznych nośników danych w rozumieniu przepisów o informa-
tyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne,
innych urządzeń zawierających dane informatyczne lub systemów
informatycznych, w tym także zapewnienia dostępu do systemów
informatycznych będących własnością innego podmiotu, zawiera-
jących dane kontrolowanego, związane z przedmiotem kontroli,
w zakresie, w jakim kontrolowany ma do nich dostęp. Kontrolujący
ma również prawo do sporządzania z materiałów i korespondencji
przedsiębiorcy notatek. Istotną nowością jest również możliwość
żądania sporządzenia przez kontrolowanego kopii lub wydruków
materiałów, korespondencji oraz informacji zgromadzonych na
nośnikach, w urządzeniach lub w systemach.
Nowością jest również uprawnienie do wniesienia zażalenia
przez przedsiębiorcę dotyczące sytuacji żądania udostępnienia
związanych z przedmiotem kontroli:
■
akt, ksiąg, wszelkiego rodzaju pism, dokumentów oraz ich
odpisów i wyciągów,
Stopień złagodzenia kary zależy od kolejności złożenia wniosku
Wnioskodawca
Forma złagodzenia kary przed 18 stycznia 2015 r.
Forma złagodzenie kary po 18 stycznia 2015 r.
składający jako pierwszy
odstąpienie od nałożenia kary
odstąpienie od nałożenia kary
składający jako drugi
kara nie wyższa niż 5 proc. przychodu
obniżenie o 30–50 proc. kary
składający jako trzeci
kara nie wyższa niż 7 proc. przychodu
obniżenie o 20–30 proc. kary
następni
kara nie wyższa niż 8 proc. przychodu
obniżenie maksymalnie o 20 proc. kary
Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com
4 / 8
D5
Dziennik Gazeta Prawna,
20 stycznia 2015 nr 12 (3905)
gazetaprawna.pl
ZMIANY W PRAWIE ANTYMONOPOLOW YM
Sankcje za naruszenie przepisów o kontroli
Rodzaj naruszenia
Podmiot, na którego może
zostać nałożona kara
Wysokość kary
n
uniemożliwianie lub utrudnianie rozpoczęcia lub przeprowadzenia kontroli
n
uniemożliwianie lub utrudnianie rozpoczęcia lub przeprowadzenia przeszu-
kania
n
naruszenie obowiązków określonych w art. 105d ust. 1 (np. obowiązku udzie-
lenia żądanych informacji, umożliwienia wstępu na grunt oraz do budynków,
lokali lub innych pomieszczeń oraz środków transportu, umożliwienia dostępu
do nośników danych, urządzeń lub systemów informatycznych)
n
naruszenie obowiązków wynikających z art. 105e ust. 1 (m.in. zapewnienia
pomieszczenia oraz wydzielonego miejsca do przechowywania dokumentów
i zabezpieczonych przedmiotów, udostępnienia środków łączności,
którymi dysponuje, w zakresie niezbędnym do wykonywania czynności
kontrolnych)
przedsiębiorca
do równowartości
50 000 000 euro
n
opóźnienie w wykonaniu postanowienia dotyczącego zajęcia akt, ksiąg,
wszelkiego rodzaju pism, dokumentów, korespondencji lub informatycznych
nośników danych
przedsiębiorca
do równowartości
10 000 euro za każdy
dzień opóźnienia
n
uniemożliwianie lub utrudnianie rozpoczęcia lub przeprowadzenia kontroli/
przeszukania
osoba pełniąca funkcję
kierowniczą lub wchodząca
w skład organu zarządzające-
go przedsiębiorcy
do pięćdziesięciokrotności
przeciętnego wynagro-
dzenia (np. w II kw. 2014 r.
kwota przeciętnego
wynagrodzenia wynosiła
3 739,97 zł, co daje maksy-
malną karę 186 998,50 zł)
n
udzielenie w toku kontroli lub przeszukania nieprawdziwych lub wprowadza-
jących w błąd informacji żądanych przez prezesa UOKiK
n
uniemożliwianie lub utrudnianie rozpoczęcia lub przeprowadzenia kontroli
n
uniemożliwianie lub utrudnianie rozpoczęcia lub przeprowadzenia przeszu-
kania
n
naruszenie obowiązków określonych w art. 105d ust. 1 (m.in. udzielenia
żądanych informacji, umożliwienia wstępu na grunt oraz do budynków, lokali
lub innych pomieszczeń oraz środków transportu, uniemożliwienia dostępu do
nośników danych, urządzeń lub systemów informatycznych) lub w art. 105e
ust. 1 (m.in. niezapewnienie pomieszczenia oraz wydzielonego miejsca do
przechowywania dokumentów i zabezpieczonych przedmiotów, nieudo-
stępnienie środków łączności, którymi dysponuje, w zakresie niezbędnym do
wykonywania czynności kontrolnych).
osoba upoważniona przez
kontrolowanego lub przeszu-
kiwanego, posiadacz lokalu
mieszkalnego, pomieszczenia,
nieruchomości lub środka
transportu
do pięćdziesięciokrotności
przeciętnego wynagrodze-
nia (wyliczenie jw.)
n
uniemożliwienie lub utrudnianie okazania dokumentów przez kontrolującego
(takich jak: upoważnienie do przeprowadzenia kontroli oraz legitymacja
służbowa, dowód osobisty, paszport lub inny dokument potwierdzający
tożsamość)
pracownik kontrolowanego
do pięćdziesięciokrotności
przeciętnego wynagrodze-
nia (wyliczenie jw.)
n
kopiowanie dokumentów (…) bez pisemnej zgody przedsiębiorcy lub osoby
zarządzającej
każda osoba
do 20 000 zł
n
nieuzasadniona odmowa zeznań lub nieusprawiedliwione niestawiennictwo
na wezwanie prezesa Urzędu
świadek
do 5000 zł
n
nieuzasadniona odmowa złożenia opinii, nieusprawiedliwione opóźnienie
złożenia opinii lub nieusprawiedliwione niestawiennictwo na wezwanie prezesa
Urzędu
biegły
do 5000 zł
■
korespondencji przesyłanej pocztą elektroniczną,
■
informatycznych nośników danych w rozumieniu przepi-
sów o informatyzacji działalności podmiotów realizujących
zadania publiczne,
■
innych urządzeń zawierających dane informatyczne lub sys-
temów informatycznych, w tym także zapewnienia dostępu
do systemów informatycznych będących własnością innego
podmiotu, zawierających dane kontrolowanego związane
z przedmiotem kontroli w zakresie, w jakim kontrolowany
ma do nich dostęp.
Przedsiębiorca może wnieść zażalenie do sądu ochrony kon-
kurencji i konsumentów na czynności kontrolne wykraczające
poza zakres przedmiotowy kontroli lub inne czynności kontro-
lne, podjęte z naruszeniem przepisów, w terminie 7 dni od dnia
dokonania tych czynności.
Należy pamiętać, że wniesienie zażalenia nie wstrzymuje kon-
troli. Zażalenie wnosi się do Sądu Ochrony Konkurencji i Kon-
sumentów (SOKiK) za pośrednictwem Prezesa Urzędu. Ten prze-
kazuje je wraz z odpowiedzią do sądu w terminie 7 dni od dnia
wniesienia zażalenia. SOKiK rozpoznaje zażalenie w terminie 7 dni
D5
Dziennik Gazeta Prawna,
20 stycznia 2015 nr 12 (3905)
gazetaprawna.pl
ZMIANY W PRAWIE ANTYMONOPOLOW YM
Sankcje za naruszenie przepisów o kontroli
Rodzaj naruszenia
Podmiot, na którego może
zostać nałożona kara
Wysokość kary
n
uniemożliwianie lub utrudnianie rozpoczęcia lub przeprowadzenia kontroli
n
uniemożliwianie lub utrudnianie rozpoczęcia lub przeprowadzenia przeszu-
kania
n
naruszenie obowiązków określonych w art. 105d ust. 1 (np. obowiązku udzie-
lenia żądanych informacji, umożliwienia wstępu na grunt oraz do budynków,
lokali lub innych pomieszczeń oraz środków transportu, umożliwienia dostępu
do nośników danych, urządzeń lub systemów informatycznych)
n
naruszenie obowiązków wynikających z art. 105e ust. 1 (m.in. zapewnienia
pomieszczenia oraz wydzielonego miejsca do przechowywania dokumentów
i zabezpieczonych przedmiotów, udostępnienia środków łączności,
którymi dysponuje, w zakresie niezbędnym do wykonywania czynności
kontrolnych)
przedsiębiorca
do równowartości
50 000 000 euro
n
opóźnienie w wykonaniu postanowienia dotyczącego zajęcia akt, ksiąg,
wszelkiego rodzaju pism, dokumentów, korespondencji lub informatycznych
nośników danych
przedsiębiorca
do równowartości
10 000 euro za każdy
dzień opóźnienia
n
uniemożliwianie lub utrudnianie rozpoczęcia lub przeprowadzenia kontroli/
przeszukania
osoba pełniąca funkcję
kierowniczą lub wchodząca
w skład organu zarządzające-
go przedsiębiorcy
do pięćdziesięciokrotności
przeciętnego wynagro-
dzenia (np. w II kw. 2014 r.
kwota przeciętnego
wynagrodzenia wynosiła
3 739,97 zł, co daje maksy-
malną karę 186 998,50 zł)
n
udzielenie w toku kontroli lub przeszukania nieprawdziwych lub wprowadza-
jących w błąd informacji żądanych przez prezesa UOKiK
n
uniemożliwianie lub utrudnianie rozpoczęcia lub przeprowadzenia kontroli
n
uniemożliwianie lub utrudnianie rozpoczęcia lub przeprowadzenia przeszu-
kania
n
naruszenie obowiązków określonych w art. 105d ust. 1 (m.in. udzielenia
żądanych informacji, umożliwienia wstępu na grunt oraz do budynków, lokali
lub innych pomieszczeń oraz środków transportu, uniemożliwienia dostępu do
nośników danych, urządzeń lub systemów informatycznych) lub w art. 105e
ust. 1 (m.in. niezapewnienie pomieszczenia oraz wydzielonego miejsca do
przechowywania dokumentów i zabezpieczonych przedmiotów, nieudo-
stępnienie środków łączności, którymi dysponuje, w zakresie niezbędnym do
wykonywania czynności kontrolnych).
osoba upoważniona przez
kontrolowanego lub przeszu-
kiwanego, posiadacz lokalu
mieszkalnego, pomieszczenia,
nieruchomości lub środka
transportu
do pięćdziesięciokrotności
przeciętnego wynagrodze-
nia (wyliczenie jw.)
n
uniemożliwienie lub utrudnianie okazania dokumentów przez kontrolującego
(takich jak: upoważnienie do przeprowadzenia kontroli oraz legitymacja
służbowa, dowód osobisty, paszport lub inny dokument potwierdzający
tożsamość)
pracownik kontrolowanego
do pięćdziesięciokrotności
przeciętnego wynagrodze-
nia (wyliczenie jw.)
n
kopiowanie dokumentów (…) bez pisemnej zgody przedsiębiorcy lub osoby
zarządzającej
każda osoba
do 20 000 zł
n
nieuzasadniona odmowa zeznań lub nieusprawiedliwione niestawiennictwo
na wezwanie prezesa Urzędu
świadek
do 5000 zł
n
nieuzasadniona odmowa złożenia opinii, nieusprawiedliwione opóźnienie
złożenia opinii lub nieusprawiedliwione niestawiennictwo na wezwanie prezesa
Urzędu
biegły
do 5000 zł
■
korespondencji przesyłanej pocztą elektroniczną,
■
informatycznych nośników danych w rozumieniu przepi-
sów o informatyzacji działalności podmiotów realizujących
zadania publiczne,
■
innych urządzeń zawierających dane informatyczne lub sys-
temów informatycznych, w tym także zapewnienia dostępu
do systemów informatycznych będących własnością innego
podmiotu, zawierających dane kontrolowanego związane
z przedmiotem kontroli w zakresie, w jakim kontrolowany
ma do nich dostęp.
Przedsiębiorca może wnieść zażalenie do sądu ochrony kon-
kurencji i konsumentów na czynności kontrolne wykraczające
poza zakres przedmiotowy kontroli lub inne czynności kontro-
lne, podjęte z naruszeniem przepisów, w terminie 7 dni od dnia
dokonania tych czynności.
Należy pamiętać, że wniesienie zażalenia nie wstrzymuje kon-
troli. Zażalenie wnosi się do Sądu Ochrony Konkurencji i Kon-
sumentów (SOKiK) za pośrednictwem Prezesa Urzędu. Ten prze-
kazuje je wraz z odpowiedzią do sądu w terminie 7 dni od dnia
wniesienia zażalenia. SOKiK rozpoznaje zażalenie w terminie 7 dni
Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com
5 / 8
D6
Dziennik Gazeta Prawna,
20 stycznia 2015 nr 12 (3905)
gazetaprawna.pl
ŚCIĄGAWKA PRZEDSIĘBIORCY
od dnia jego przekazania. Postanowienie sąd uzasadnia z urzędu.
Na postanowienie SOKiK przysługuje zażalenie do sądu drugiej
instancji. W przypadku uwzględnienia zażalenia przez SOKiK do-
wody uzyskane w wyniku zaskarżonej czynności kontrolnej nie
mogą być wykorzystane w prowadzonym postępowaniu, w innych
postępowaniach prowadzonych przez prezesa urzędu oraz w po-
stępowaniach prowadzonych na podstawie odrębnych przepisów.
Zażalenie przysługuje również osobom, których prawa zostały
naruszone w wyniku przeszukania. Takie osoby mogą wnieść zaża-
lenie do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów na czynności
przeszukania, wykraczające poza zakres przedmiotowy przeszu-
kania lub inne czynności przeszukania podjęte z naruszeniem
przepisów, w terminie 7 dni od dnia dokonania tych czynności.
W pozostałym zakresie procedura jest tożsama z opisaną wcześniej.
Proponowane zmiany w przepisach mają na celu – obok przy-
spieszenia i usprawnienia procedur kontroli i przeszukania – także
wyjaśnienie pojawiających się w praktyce wątpliwości w zakresie
stosowania podczas przeszukań przepisów ustawy z 6 czerw-
ca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz.U. z 1997 r. nr 89,
poz. 555 ze zm.) oraz przepisów dotyczących kontroli przedsiębior-
ców. Wydaje się, iż jednoznaczne wskazanie, które z przepisów
k.p.k. mają zastosowanie do przeszukań przeprowadzanych przez
prezesa UOKiK, oraz oddzielenie procedury kontroli od proce-
dury przeszukania powinny usunąć te wątpliwości i przyczynić
się do większej skuteczności oraz przejrzystości tych instytucji.
Odpowiedzialność osób
zarządzających
Za działania i zaniechania związane z pełnioną funkcją, któ-
rych skutkiem jest naruszenie przez przedsiębiorcę zakazu
porozumień ograniczajacych konkurencję, grożą sankcje pie-
niężne. Emocje budzi wysoki maksymalny pułap kar, określo-
ny na poziomie 2 mln zł
Najwięcej kontrowersji na etapie prac legislacyjnych budziło nowe
rozwiązanie w zakresie kar pieniężnych nakładanych przez prezesa
UOKiK na osoby zarządzające przedsiębiorstwem. Odpowiedzial-
ności takiej będzie podlegać osoba zarządzająca, która przez swoje
działanie lub zaniechanie umyślnie dopuściła do naruszenia przez
przedsiębiorcę zakazu porozumień ograniczających konkuren-
cję. W toku prac legislacyjnych zrezygnowano z rozwiązania, aby
również nieumyślne działania i zaniechania były objęte nowymi
przepisami (a w efekcie aby i za nie mogła być nakładana kara).
Nakładana kara ma charakter administracyjny i jest wymierza-
na przez prezesa UOKiK w drodze decyzji w ramach tego samego
postępowania, w którym kara nakładana jest na przedsiębiorcę.
W nowelizacji ustawy określono przesłanki warunkujące po-
wstanie odpowiedzialności osób fi zycznych: będą one ponosić
odpowiedzialność za działania i zaniechania, które są związane
z pełnioną funkcją, a ich skutkiem jest powstanie i funkcjono-
wanie zakazanego porozumienia (art. 6a ustawy).
Jednocześnie wykluczona została podwójna odpowiedzialność
za to samo naruszenie, w przypadku, gdy osoba zarządzająca
jest jednocześnie przedsiębiorcą (art. 106a ust. 3 ustawy). Nowe
przepisy wyłączają zatem możliwość podwójnego karania oso-
by fi zycznej będącej przedsiębiorcą, która zarazem jest osobą
zarządzającą przedsiębiorstwem.
Maksymalny pułap kary pieniężnej został określony na wyso-
kim poziomie 2 000 000 zł. Przy ustalaniu wysokości kary na-
kładanej przez prezesa UOKiK będą brane pod uwagę przesłanki
określone w ustawie, a więc w szczególności okres naruszenia,
jego skutki rynkowe, stopień wpływu działania lub zaniechania
osoby zarządzającej na naruszenie przez przedsiębiorcę zaka-
zu określonego w art. 6 ust. 1 pkt 1–6 ustawy oraz art. 101 ust. 1
pkt a–e TFUE (Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej
Dz.Urz. UE z 2012 r. C326 ), przychody uzyskane przez osobę za-
rządzającą u danego przedsiębiorcy, z uwzględnieniem okresu
trwania naruszenia, oraz uprzednie podobne naruszenia prze-
pisów ustawy (art. 111 ust. 1 pkt 2).
Osobie, na którą zostanie nałożona kara, przysługuje odwołanie.
Przyjęto również możliwość złożenia wniosku przez osobę
fi zyczną o rozłożenie kary na raty ze względu na ważny interes
wnioskodawcy. Decyzja wydawana jest w drodze postanowienia,
na które nie przysługuje zażalenie.
Nowe przepisy nie obejmą działań lub zaniechań osób zarządzają-
cych dokonanych przez datą wejścia w życie nowych przepisów. Nie
dotyczy to oczywiście możliwości nałożenia przez prezesa UOKiK na
podstawie obowiązującego już art. 108 ustawy – na osobę pełniącą
funkcję kierowniczą lub wchodzącą w skład organu zarządzające-
go przedsiębiorcy – kary pieniężnej m.in. za niewykonanie decyzji,
postanowień lub wyroków czy niezgłoszenie zamiaru koncentracji.
Nowa definicja
Wprowadzono defi nicję osoby zarządzającej. W jej myśl
przez pojęcie osoby zarządzającej rozumie się kierującego
przedsiębiorstwem, w szczególności osobę pełniącą funkcję
kierowniczą lub wchodzącą w skład organu zarządzają-
cego przedsiębiorcy. Pojęcie osoby zarządzającej może być
w praktyce rozumiane bardzo szeroko. Dla przykładu może
chodzić o osoby wchodzące w skład zarządu, wspólników
spółki osobowej pełniących funkcje kierownicze czy inne
osoby odpowiedzialne za kierowanie przedsiębiorstwem,
pełniące funkcje kierownicze i w praktyce niepodlegające
służbowo innym osobom.
KOMENTARZ
EKSPERTA
Ś
rodowiska przedsiębiorców aktywnie
postulowały usunięcie z projektu ustawy
osobistej odpowiedzialności osób zarządzają-
cych. Rozwiązanie to nadal budzi wiele wątpliwości interpreta-
cyjnych, które nie zostały rozstrzygnięte w trakcie procesu
legislacyjnego. Warto podkreślić, że osoba zarządzająca nie
uniknie osobistej odpowiedzialności poprzez rozwiązanie
współpracy z przedsiębiorcą dopuszczającym się naruszenia.
W szczególności możliwość nałożenia kary pieniężnej będzie
niezależna od pełnienia funkcji osoby zarządzającej w okresie
wszczęcia bądź zakończenia postępowania przed prezesem
UOKiK. W praktyce w działalności przedsiębiorców można
spodziewać się zwiększenia roli monitoringu działań podmiotu
pod kątem zgodności z prawem konkurencji – w szczególności
poprzez wdrażanie wewnętrznych polityk (programów)
compliance oraz kontrolnych audytów.
GRZEGORZ WANIO
radca prawny w Kancelarii Olesiński & Wspólnicy
D6
Dziennik Gazeta Prawna,
20 stycznia 2015 nr 12 (3905)
gazetaprawna.pl
ŚCIĄGAWKA PRZEDSIĘBIORCY
od dnia jego przekazania. Postanowienie sąd uzasadnia z urzędu.
Na postanowienie SOKiK przysługuje zażalenie do sądu drugiej
instancji. W przypadku uwzględnienia zażalenia przez SOKiK do-
wody uzyskane w wyniku zaskarżonej czynności kontrolnej nie
mogą być wykorzystane w prowadzonym postępowaniu, w innych
postępowaniach prowadzonych przez prezesa urzędu oraz w po-
stępowaniach prowadzonych na podstawie odrębnych przepisów.
Zażalenie przysługuje również osobom, których prawa zostały
naruszone w wyniku przeszukania. Takie osoby mogą wnieść zaża-
lenie do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów na czynności
przeszukania, wykraczające poza zakres przedmiotowy przeszu-
kania lub inne czynności przeszukania podjęte z naruszeniem
przepisów, w terminie 7 dni od dnia dokonania tych czynności.
W pozostałym zakresie procedura jest tożsama z opisaną wcześniej.
Proponowane zmiany w przepisach mają na celu – obok przy-
spieszenia i usprawnienia procedur kontroli i przeszukania – także
wyjaśnienie pojawiających się w praktyce wątpliwości w zakresie
stosowania podczas przeszukań przepisów ustawy z 6 czerw-
ca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz.U. z 1997 r. nr 89,
poz. 555 ze zm.) oraz przepisów dotyczących kontroli przedsiębior-
ców. Wydaje się, iż jednoznaczne wskazanie, które z przepisów
k.p.k. mają zastosowanie do przeszukań przeprowadzanych przez
prezesa UOKiK, oraz oddzielenie procedury kontroli od proce-
dury przeszukania powinny usunąć te wątpliwości i przyczynić
się do większej skuteczności oraz przejrzystości tych instytucji.
Odpowiedzialność osób
zarządzających
Za działania i zaniechania związane z pełnioną funkcją, któ-
rych skutkiem jest naruszenie przez przedsiębiorcę zakazu
porozumień ograniczajacych konkurencję, grożą sankcje pie-
niężne. Emocje budzi wysoki maksymalny pułap kar, określo-
ny na poziomie 2 mln zł
Najwięcej kontrowersji na etapie prac legislacyjnych budziło nowe
rozwiązanie w zakresie kar pieniężnych nakładanych przez prezesa
UOKiK na osoby zarządzające przedsiębiorstwem. Odpowiedzial-
ności takiej będzie podlegać osoba zarządzająca, która przez swoje
działanie lub zaniechanie umyślnie dopuściła do naruszenia przez
przedsiębiorcę zakazu porozumień ograniczających konkuren-
cję. W toku prac legislacyjnych zrezygnowano z rozwiązania, aby
również nieumyślne działania i zaniechania były objęte nowymi
przepisami (a w efekcie aby i za nie mogła być nakładana kara).
Nakładana kara ma charakter administracyjny i jest wymierza-
na przez prezesa UOKiK w drodze decyzji w ramach tego samego
postępowania, w którym kara nakładana jest na przedsiębiorcę.
W nowelizacji ustawy określono przesłanki warunkujące po-
wstanie odpowiedzialności osób fi zycznych: będą one ponosić
odpowiedzialność za działania i zaniechania, które są związane
z pełnioną funkcją, a ich skutkiem jest powstanie i funkcjono-
wanie zakazanego porozumienia (art. 6a ustawy).
Jednocześnie wykluczona została podwójna odpowiedzialność
za to samo naruszenie, w przypadku, gdy osoba zarządzająca
jest jednocześnie przedsiębiorcą (art. 106a ust. 3 ustawy). Nowe
przepisy wyłączają zatem możliwość podwójnego karania oso-
by fi zycznej będącej przedsiębiorcą, która zarazem jest osobą
zarządzającą przedsiębiorstwem.
Maksymalny pułap kary pieniężnej został określony na wyso-
kim poziomie 2 000 000 zł. Przy ustalaniu wysokości kary na-
kładanej przez prezesa UOKiK będą brane pod uwagę przesłanki
określone w ustawie, a więc w szczególności okres naruszenia,
jego skutki rynkowe, stopień wpływu działania lub zaniechania
osoby zarządzającej na naruszenie przez przedsiębiorcę zaka-
zu określonego w art. 6 ust. 1 pkt 1–6 ustawy oraz art. 101 ust. 1
pkt a–e TFUE (Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej
Dz.Urz. UE z 2012 r. C326 ), przychody uzyskane przez osobę za-
rządzającą u danego przedsiębiorcy, z uwzględnieniem okresu
trwania naruszenia, oraz uprzednie podobne naruszenia prze-
pisów ustawy (art. 111 ust. 1 pkt 2).
Osobie, na którą zostanie nałożona kara, przysługuje odwołanie.
Przyjęto również możliwość złożenia wniosku przez osobę
fi zyczną o rozłożenie kary na raty ze względu na ważny interes
wnioskodawcy. Decyzja wydawana jest w drodze postanowienia,
na które nie przysługuje zażalenie.
Nowe przepisy nie obejmą działań lub zaniechań osób zarządzają-
cych dokonanych przez datą wejścia w życie nowych przepisów. Nie
dotyczy to oczywiście możliwości nałożenia przez prezesa UOKiK na
podstawie obowiązującego już art. 108 ustawy – na osobę pełniącą
funkcję kierowniczą lub wchodzącą w skład organu zarządzające-
go przedsiębiorcy – kary pieniężnej m.in. za niewykonanie decyzji,
postanowień lub wyroków czy niezgłoszenie zamiaru koncentracji.
Nowa definicja
Wprowadzono defi nicję osoby zarządzającej. W jej myśl
przez pojęcie osoby zarządzającej rozumie się kierującego
przedsiębiorstwem, w szczególności osobę pełniącą funkcję
kierowniczą lub wchodzącą w skład organu zarządzają-
cego przedsiębiorcy. Pojęcie osoby zarządzającej może być
w praktyce rozumiane bardzo szeroko. Dla przykładu może
chodzić o osoby wchodzące w skład zarządu, wspólników
spółki osobowej pełniących funkcje kierownicze czy inne
osoby odpowiedzialne za kierowanie przedsiębiorstwem,
pełniące funkcje kierownicze i w praktyce niepodlegające
służbowo innym osobom.
KOMENTARZ
EKSPERTA
Ś
rodowiska przedsiębiorców aktywnie
postulowały usunięcie z projektu ustawy
osobistej odpowiedzialności osób zarządzają-
cych. Rozwiązanie to nadal budzi wiele wątpliwości interpreta-
cyjnych, które nie zostały rozstrzygnięte w trakcie procesu
legislacyjnego. Warto podkreślić, że osoba zarządzająca nie
uniknie osobistej odpowiedzialności poprzez rozwiązanie
współpracy z przedsiębiorcą dopuszczającym się naruszenia.
W szczególności możliwość nałożenia kary pieniężnej będzie
niezależna od pełnienia funkcji osoby zarządzającej w okresie
wszczęcia bądź zakończenia postępowania przed prezesem
UOKiK. W praktyce w działalności przedsiębiorców można
spodziewać się zwiększenia roli monitoringu działań podmiotu
pod kątem zgodności z prawem konkurencji – w szczególności
poprzez wdrażanie wewnętrznych polityk (programów)
compliance oraz kontrolnych audytów.
GRZEGORZ WANIO
radca prawny w Kancelarii Olesiński & Wspólnicy
Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com
6 / 8
D7
Dziennik Gazeta Prawna,
20 stycznia 2015 nr 12 (3905)
gazetaprawna.pl
ZMIANY W PRAWIE ANTYMONOPOLOW YM
Nowe zasady obliczania
obrotu
Umożliwią organowi antymonopolowemu dokonanie bar-
dziej realnej oceny potencjału ekonomicznego podmiotów
uczestniczących w koncentracji oraz jej efektów rynkowych
i skutków w sferze konkurencji
Kolejną istotną zmianą w zakresie kontroli koncentracji jest
wprowadzenie nowych zasad obliczania obrotu. W szczegól-
ności nowe zasady doprecyzowują, jak powinien być liczony
on w sytuacji, gdy uczestnicy koncentracji sprawują wspólną
kontrolę nad innymi przedsiębiorcami lub nad nimi samymi
sprawowana jest wspólna kontrola. W takiej sytuacji do ob-
rotu uczestników koncentracji będzie wliczany także obrót
podmiotów współkontrolujących lub współkontrolowanych
(proporcjonalnie do liczby przedsiębiorców sprawujących
wspólną kontrolę).
Ponadto nowe przepisy konkretyzują rozumienie obrotu
dla celów koncentracji, o której mowa w art. 13 ust. 2 pkt 2 i 4
nowej ustawy. Obrót w takich przypadkach obejmuje również
obrót przedsiębiorców przejmujących kontrolę lub nabywają-
cych część mienia i pozostałych przedsiębiorców należących do
grup kapitałowych, do których należą ci przedsiębiorcy, oraz
obrót realizowany przez nabywaną część mienia lub przedsię-
biorców, nad którymi jest przejmowana kontrola, i ich przed-
siębiorców zależnych.
Wprowadzone zostały także regulacje mające na celu unie-
możliwienie obchodzenia przepisów o kontroli koncentracji
przez stosowanie koncentracji wieloetapowych. Tego rodzaju
fuzje polegają w praktyce na nabywaniu przez przedsiębior-
ców w niewielkich odstępach czasu kolejnych, stosunkowo
niewielkich, części mienia innego przedsiębiorcy lub jego
kolejnych spółek zależnych. Na mocy wcześniejszych prze-
pisów tego typu transakcje nie podlegały obowiązkowemu
zgłoszeniu z uwagi na mały obrót tych części lub spółek.
Nowe regulacje nakazują dla transakcji dokonywanych jed-
nocześnie lub w okresie nie dłuższym niż 2 lata uwzględ-
nianie przy obliczaniu obrotu także obrotu przedsiębiorców
zależnych, obrotu realizowanego przez wszystkie części na-
bywanego mienia czy obrotu wszystkich przedsiębiorców,
nad którymi jest przejmowana kontrola (w zależności od
rodzaju koncentracji).
WAŻNE
W wyniku nowelizacji to obrót (a nie jak obecnie
przychód) będzie brany pod uwagę przez prezesa UOKiK przy
ustalaniu wysokości nakładanej kary pieniężnej. Od 18 stycz-
nia 2015 r. prezes urzędu może nałożyć na przedsiębiorcę,
w drodze decyzji, karę pieniężną w wysokości nie większej niż
10 proc. obrotu osiągniętego w roku obrotowym poprzedzają-
cym rok nałożenia kary.
Publiczne ostrzeganie
To nowy obowiązek nałożony na prezesa UOKiK. W przy-
padku szczególnie uzasadnionego podejrzenia, że przed-
siębiorca dopuszcza się praktyki naruszającej zbiorowe
interesy konsumentów, będzie zobligowany do ogłoszenia
tej informacji
Nowelizacja ustawy obejmuje swoim zakresem także zmiany
dotyczące ochrony konsumentów, dodatkowo chroniące ich
w przypadku stosowania przez przedsiębiorców najpoważniej-
szych i najbardziej szkodliwych praktyk naruszających zbiorowe
interesy konsumentów.
Nowe przepisy nakładają na prezes UOKiK obowiązek poda-
nia do publicznej wiadomości informacji dotyczącej szczegól-
nie uzasadnionego podejrzenia, że przedsiębiorca dopuszcza
się praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów. Aby
obowiązek ten mógł się zaktualizować, muszą zostać spełnione
określone przesłanki.
Przesłanki podania do publicznej wiadomości
informacji o praktyce naruszającej zbiorowe interesy
konsumentów (kumulatywne):
n
zgromadzenie przez prezesa UOKiK w toku postępowania
w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów
informacji, z których wynika, że istnieje szczególnie uzasadnione
podejrzenie, że przedsiębiorca dopuszcza się praktyki naruszającej
zbiorowe interesy konsumentów
n
praktyka, o którą przedsiębiorca jest podejrzewany, może spowo-
dować znaczne straty lub niekorzystne skutki dla szerokiego kręgu
konsumentów.
WAŻNE
Instytucja publicznego ostrzeżenia dotyczy tylko
postępowania w sprawie praktyk naruszających zbiorowe
interesy konsumentów. Nie ma zatem zastosowania do pozo-
stałych prowadzonych przez prezesa UOKiK postępowań.
Kształt i zakres instytucji publicznego ostrzegania o podejrze-
niu naruszania zbiorowych interesów konsumentów uległ dużym
zmianom w toku prac nad ustawą. Pierwotny projekt założeń do
projektu ustawy w ogóle nie przewidywał takiej instytucji praw-
nej. W pierwszej wersji rządowego projektu ustawy mowa była
o zgromadzeniu przez prezesa UOKiK informacji w dowolnym
postępowaniu, które to informacje miały wskazywać na „duże
prawdopodobieństwo” (a nie „szczególnie uzasadnione podej-
rzenie”), że zachowanie przedsiębiorcy narusza przepisy prawa
(a nie „dopuszcza się praktyki naruszającej zbiorowe interesy
konsumentów”).
W przyjętym ostatecznie kształcie instytucji publicznego
ostrzegania najwięcej wątpliwości budzi przesłanka dotyczą-
ca powstania po stronie prezesa UOKiK szczególnego uzasad-
nionego podejrzenia, że przedsiębiorca dopuszcza się praktyki
naruszającej zbiorowe interesy konsumentów. Ta generalna
klauzula może budzić wiele kontrowersji i niejasności, bo jej
zakres ma charakter nieostry i pozostawia organowi duży mar-
gines swobody. W praktyce do powstania obowiązku publika-
cji nie wystarczy samo podejrzenie – musi mieć ono charakter
szczególnie uzasadniony. Oczywiście przepisy nie precyzują
tego pojęcia, pozostawiając kwalifi kacje konkretnych przypad-
ków prezesowi UOKiK. To on ma wyznaczać granicę pomiędzy
szczególnie uzasadnionym podejrzeniem a podejrzeniem uza-
sadnionym w mniejszym stopniu. Zalecane byłoby jednak, aby
w każdym wypadku zaistnienia wątpliwości co do tego, czy ist-
niejące podejrzenie praktyki jest szczególnie uzasadnione, czy
nie, publikacja nie była dokonywana.
W razie spełnienia wszystkich przesłanek publicznego ostrze-
żenia prezes urzędu podaje do publicznej wiadomości, w tym na
stronie internetowej Urzędu, zgromadzone w toku postępowania
informacje o zachowaniu przedsiębiorcy i jego prawdopodob-
nych skutkach. Rozstrzygnięcie w tym zakresie dokonywane
jest w drodze postanowienia, na które stronie postępowania
przysługuje zażalenie.
D7
Dziennik Gazeta Prawna,
20 stycznia 2015 nr 12 (3905)
gazetaprawna.pl
ZMIANY W PRAWIE ANTYMONOPOLOW YM
Nowe zasady obliczania
obrotu
Umożliwią organowi antymonopolowemu dokonanie bar-
dziej realnej oceny potencjału ekonomicznego podmiotów
uczestniczących w koncentracji oraz jej efektów rynkowych
i skutków w sferze konkurencji
Kolejną istotną zmianą w zakresie kontroli koncentracji jest
wprowadzenie nowych zasad obliczania obrotu. W szczegól-
ności nowe zasady doprecyzowują, jak powinien być liczony
on w sytuacji, gdy uczestnicy koncentracji sprawują wspólną
kontrolę nad innymi przedsiębiorcami lub nad nimi samymi
sprawowana jest wspólna kontrola. W takiej sytuacji do ob-
rotu uczestników koncentracji będzie wliczany także obrót
podmiotów współkontrolujących lub współkontrolowanych
(proporcjonalnie do liczby przedsiębiorców sprawujących
wspólną kontrolę).
Ponadto nowe przepisy konkretyzują rozumienie obrotu
dla celów koncentracji, o której mowa w art. 13 ust. 2 pkt 2 i 4
nowej ustawy. Obrót w takich przypadkach obejmuje również
obrót przedsiębiorców przejmujących kontrolę lub nabywają-
cych część mienia i pozostałych przedsiębiorców należących do
grup kapitałowych, do których należą ci przedsiębiorcy, oraz
obrót realizowany przez nabywaną część mienia lub przedsię-
biorców, nad którymi jest przejmowana kontrola, i ich przed-
siębiorców zależnych.
Wprowadzone zostały także regulacje mające na celu unie-
możliwienie obchodzenia przepisów o kontroli koncentracji
przez stosowanie koncentracji wieloetapowych. Tego rodzaju
fuzje polegają w praktyce na nabywaniu przez przedsiębior-
ców w niewielkich odstępach czasu kolejnych, stosunkowo
niewielkich, części mienia innego przedsiębiorcy lub jego
kolejnych spółek zależnych. Na mocy wcześniejszych prze-
pisów tego typu transakcje nie podlegały obowiązkowemu
zgłoszeniu z uwagi na mały obrót tych części lub spółek.
Nowe regulacje nakazują dla transakcji dokonywanych jed-
nocześnie lub w okresie nie dłuższym niż 2 lata uwzględ-
nianie przy obliczaniu obrotu także obrotu przedsiębiorców
zależnych, obrotu realizowanego przez wszystkie części na-
bywanego mienia czy obrotu wszystkich przedsiębiorców,
nad którymi jest przejmowana kontrola (w zależności od
rodzaju koncentracji).
WAŻNE
W wyniku nowelizacji to obrót (a nie jak obecnie
przychód) będzie brany pod uwagę przez prezesa UOKiK przy
ustalaniu wysokości nakładanej kary pieniężnej. Od 18 stycz-
nia 2015 r. prezes urzędu może nałożyć na przedsiębiorcę,
w drodze decyzji, karę pieniężną w wysokości nie większej niż
10 proc. obrotu osiągniętego w roku obrotowym poprzedzają-
cym rok nałożenia kary.
Publiczne ostrzeganie
To nowy obowiązek nałożony na prezesa UOKiK. W przy-
padku szczególnie uzasadnionego podejrzenia, że przed-
siębiorca dopuszcza się praktyki naruszającej zbiorowe
interesy konsumentów, będzie zobligowany do ogłoszenia
tej informacji
Nowelizacja ustawy obejmuje swoim zakresem także zmiany
dotyczące ochrony konsumentów, dodatkowo chroniące ich
w przypadku stosowania przez przedsiębiorców najpoważniej-
szych i najbardziej szkodliwych praktyk naruszających zbiorowe
interesy konsumentów.
Nowe przepisy nakładają na prezes UOKiK obowiązek poda-
nia do publicznej wiadomości informacji dotyczącej szczegól-
nie uzasadnionego podejrzenia, że przedsiębiorca dopuszcza
się praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów. Aby
obowiązek ten mógł się zaktualizować, muszą zostać spełnione
określone przesłanki.
Przesłanki podania do publicznej wiadomości
informacji o praktyce naruszającej zbiorowe interesy
konsumentów (kumulatywne):
n
zgromadzenie przez prezesa UOKiK w toku postępowania
w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów
informacji, z których wynika, że istnieje szczególnie uzasadnione
podejrzenie, że przedsiębiorca dopuszcza się praktyki naruszającej
zbiorowe interesy konsumentów
n
praktyka, o którą przedsiębiorca jest podejrzewany, może spowo-
dować znaczne straty lub niekorzystne skutki dla szerokiego kręgu
konsumentów.
WAŻNE
Instytucja publicznego ostrzeżenia dotyczy tylko
postępowania w sprawie praktyk naruszających zbiorowe
interesy konsumentów. Nie ma zatem zastosowania do pozo-
stałych prowadzonych przez prezesa UOKiK postępowań.
Kształt i zakres instytucji publicznego ostrzegania o podejrze-
niu naruszania zbiorowych interesów konsumentów uległ dużym
zmianom w toku prac nad ustawą. Pierwotny projekt założeń do
projektu ustawy w ogóle nie przewidywał takiej instytucji praw-
nej. W pierwszej wersji rządowego projektu ustawy mowa była
o zgromadzeniu przez prezesa UOKiK informacji w dowolnym
postępowaniu, które to informacje miały wskazywać na „duże
prawdopodobieństwo” (a nie „szczególnie uzasadnione podej-
rzenie”), że zachowanie przedsiębiorcy narusza przepisy prawa
(a nie „dopuszcza się praktyki naruszającej zbiorowe interesy
konsumentów”).
W przyjętym ostatecznie kształcie instytucji publicznego
ostrzegania najwięcej wątpliwości budzi przesłanka dotyczą-
ca powstania po stronie prezesa UOKiK szczególnego uzasad-
nionego podejrzenia, że przedsiębiorca dopuszcza się praktyki
naruszającej zbiorowe interesy konsumentów. Ta generalna
klauzula może budzić wiele kontrowersji i niejasności, bo jej
zakres ma charakter nieostry i pozostawia organowi duży mar-
gines swobody. W praktyce do powstania obowiązku publika-
cji nie wystarczy samo podejrzenie – musi mieć ono charakter
szczególnie uzasadniony. Oczywiście przepisy nie precyzują
tego pojęcia, pozostawiając kwalifi kacje konkretnych przypad-
ków prezesowi UOKiK. To on ma wyznaczać granicę pomiędzy
szczególnie uzasadnionym podejrzeniem a podejrzeniem uza-
sadnionym w mniejszym stopniu. Zalecane byłoby jednak, aby
w każdym wypadku zaistnienia wątpliwości co do tego, czy ist-
niejące podejrzenie praktyki jest szczególnie uzasadnione, czy
nie, publikacja nie była dokonywana.
W razie spełnienia wszystkich przesłanek publicznego ostrze-
żenia prezes urzędu podaje do publicznej wiadomości, w tym na
stronie internetowej Urzędu, zgromadzone w toku postępowania
informacje o zachowaniu przedsiębiorcy i jego prawdopodob-
nych skutkach. Rozstrzygnięcie w tym zakresie dokonywane
jest w drodze postanowienia, na które stronie postępowania
przysługuje zażalenie.
Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com
7 / 8
D8
Dziennik Gazeta Prawna,
20 stycznia 2015 nr 12 (3905)
gazetaprawna.pl
ŚCIĄGAWKA PRZEDSIĘBIORCY
Podsumowanie zmian wprowadzonych do ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów
od 18 stycznia 2015 r.
Obszar zmian
Ustawa do 18 stycznia 2015 r.
Ustawa od 18 stycznia 2015 r.
Dobrowolne
poddanie się karze
BRAK
Wprowadzono nową instytucję w obszarze prawa konkurencji. Pozwala
ona na uzyskanie 10-proc. obniżki kary, o ile spełnione zostaną ściśle
określone warunki
Kontrola
koncentracji
n
Jeden etap dla wszystkich postępowań
n
Termin na wydanie decyzji – 2 miesią-
ce + dodatkowy termin, w którym UOKiK
oczekuje na dodatkowe informacje i doku-
menty
n
Warunki nie podlegają utajnieniu
n
Dwuetapowy system rozpatrywania wniosków
n
Pierwszy etap (1 miesiąc): sprawy niewymagające przeprowadzenia
badania rynku i niebudzące wątpliwości co do ich wpływu na rynek;
– Drugi etap (kolejne 4 miesiące): przejdą do niego sprawy skompli-
kowane i wymagające dalszej analizy rynku. Trzeba doliczyć też ew.
dodatkowy czas, w którym UOKiK oczekuje na dodatkowe informacje
i dokumenty
n
W przypadku wydania decyzji warunkowej przedsiębiorca będzie
mógł wnioskować o utajnienie części warunków w zakresie informacji
na temat terminu spełnienia tych warunków
n
Obowiązek przedstawienia przedsiębiorcy przez prezesa UOKiK
zastrzeżenia do koncentracji w sprawach, w których istnieje uzasadnio-
ne prawdopodobieństwo istotnego ograniczenia konkurencji na rynku
Leniency/leniency
plus
n
Odstąpienie od nałożenia sankcji
finansowej lub jej obniżenie wobec
przedsiębiorcy, który podjął współpracę
z urzędem oraz przedstawił dowody na
istnienie niedozwolonego porozumienia
n
Przedsiębiorca, który dostarczy dowody
na istnienie kartelu, nie był jego inicjato-
rem i zaprzestał niedozwolonych działań,
mógł liczyć nawet na całkowite zwolnienie
z sankcji pieniężnej
n
Nowa instytucja – leniency plus
n
Przedsiębiorca może uzyskać dodatkową obniżkę kary, jeżeli sam
złożył wniosek leniency, ale nie uzyskał odstąpienia od nałożenia kary
i zdecydował się ujawnić organowi dane dotyczące innego niż objęte
postępowaniem porozumienia (dotychczas nieznanego organowi)
n
Dodatkowa obniżka dotyczy kary za pierwsze porozumienie,
ponieważ za drugie, jako pierwszemu podmiotowi występującemu
z wnioskiem leniency, należałoby się przedsiębiorcy całkowite odstąpie-
nie od wymierzenia kary
n
Dodatkowa obniżka wyniosłaby 30 proc. kary obliczonej po uwzględ-
nieniu już przyznanej obniżki
Środki zaradcze
BRAK
n
Prezes UOKiK ma możliwość nakazania przedsiębiorcy zastosowania
określonych środków w celu zaniechania stosowania praktyki antykon-
kurencyjnej lub usunięcia jej skutków
Kontrola
i przeszukanie
n
Przeszukanie przeprowadzane jest
w toku kontroli
n
Przedsiębiorca nie ma możliwości wnie-
sienia zażalenia w trakcie przeszukania
n
Rozdzielenie kontroli od przeszukania
n
Doprecyzowanie praw i obowiązków kontrolujących i kontrolowanych
n
Możlwość wniesienia przez przedsiębiorcę, którego prawa zostały
naruszone w toku kontroli, zażalenia do Sądu Ochrony Konkurencji
i Konsumentów na czynności kontrolne, wykraczające poza zakres
przedmiotowy kontroli lub inne czynności kontrolne podjęte z narusze-
niem przepisów, w terminie 7 dni
n
Wniesienie zażalenia nie wstrzymuje kontroli
Kary dla osób
zarządzających
BRAK
n
Odpowiedzialności będzie podlegać osoba zarządzająca, która przez
swoje działanie lub zaniechanie umyślnie dopuściła do naruszenia przez
przedsiębiorcę zakazu porozumień ograniczających konkurencję
n
Kara wymierzana będzie przez prezesa UOKiK w drodze decyzji
w ramach tego samego postępowania, w którym kara nakładana jest
na przedsiębiorcę
Maksymalna wysokość kary: 2 000 000 zł
Publiczne
ostrzeganie
BRAK
n
Obowiązek podania przez Prezesa UOKiK do publicznej wiadomo-
ści informacji dotyczącej szczególnie uzasadnionego podejrzenia, że
przedsiębiorca dopuszcza się praktyki naruszającej zbiorowe interesy
konsumentów
Przedawnienie
praktyk
ograniczających
konkurencję
1 rok od końca roku, w którym zaprzestano
stosowania praktyk
5 lat od końca roku, w którym zaprzestano stosowania praktyk
Wskaźnik oblicza-
nia kar pieniężnych
Prezes urzędu może nałożyć na przedsię-
biorcę, w drodze decyzji, karę pieniężną
w wysokości nie większej niż 10 proc. przy-
chodu osiągniętego w roku rozliczeniowym,
poprzedzającym rok nałożenia kary.
Prezes urzędu może nałożyć na przedsiębiorcę, w drodze decyzji, karę
pieniężną w wysokości nie większej niż 10 proc. obrotu osiągniętego
w roku obrotowym poprzedzającym rok nałożenia kary
D8
Dziennik Gazeta Prawna,
20 stycznia 2015 nr 12 (3905)
gazetaprawna.pl
ŚCIĄGAWKA PRZEDSIĘBIORCY
Podsumowanie zmian wprowadzonych do ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów
od 18 stycznia 2015 r.
Obszar zmian
Ustawa do 18 stycznia 2015 r.
Ustawa od 18 stycznia 2015 r.
Dobrowolne
poddanie się karze
BRAK
Wprowadzono nową instytucję w obszarze prawa konkurencji. Pozwala
ona na uzyskanie 10-proc. obniżki kary, o ile spełnione zostaną ściśle
określone warunki
Kontrola
koncentracji
n
Jeden etap dla wszystkich postępowań
n
Termin na wydanie decyzji – 2 miesią-
ce + dodatkowy termin, w którym UOKiK
oczekuje na dodatkowe informacje i doku-
menty
n
Warunki nie podlegają utajnieniu
n
Dwuetapowy system rozpatrywania wniosków
n
Pierwszy etap (1 miesiąc): sprawy niewymagające przeprowadzenia
badania rynku i niebudzące wątpliwości co do ich wpływu na rynek;
– Drugi etap (kolejne 4 miesiące): przejdą do niego sprawy skompli-
kowane i wymagające dalszej analizy rynku. Trzeba doliczyć też ew.
dodatkowy czas, w którym UOKiK oczekuje na dodatkowe informacje
i dokumenty
n
W przypadku wydania decyzji warunkowej przedsiębiorca będzie
mógł wnioskować o utajnienie części warunków w zakresie informacji
na temat terminu spełnienia tych warunków
n
Obowiązek przedstawienia przedsiębiorcy przez prezesa UOKiK
zastrzeżenia do koncentracji w sprawach, w których istnieje uzasadnio-
ne prawdopodobieństwo istotnego ograniczenia konkurencji na rynku
Leniency/leniency
plus
n
Odstąpienie od nałożenia sankcji
finansowej lub jej obniżenie wobec
przedsiębiorcy, który podjął współpracę
z urzędem oraz przedstawił dowody na
istnienie niedozwolonego porozumienia
n
Przedsiębiorca, który dostarczy dowody
na istnienie kartelu, nie był jego inicjato-
rem i zaprzestał niedozwolonych działań,
mógł liczyć nawet na całkowite zwolnienie
z sankcji pieniężnej
n
Nowa instytucja – leniency plus
n
Przedsiębiorca może uzyskać dodatkową obniżkę kary, jeżeli sam
złożył wniosek leniency, ale nie uzyskał odstąpienia od nałożenia kary
i zdecydował się ujawnić organowi dane dotyczące innego niż objęte
postępowaniem porozumienia (dotychczas nieznanego organowi)
n
Dodatkowa obniżka dotyczy kary za pierwsze porozumienie,
ponieważ za drugie, jako pierwszemu podmiotowi występującemu
z wnioskiem leniency, należałoby się przedsiębiorcy całkowite odstąpie-
nie od wymierzenia kary
n
Dodatkowa obniżka wyniosłaby 30 proc. kary obliczonej po uwzględ-
nieniu już przyznanej obniżki
Środki zaradcze
BRAK
n
Prezes UOKiK ma możliwość nakazania przedsiębiorcy zastosowania
określonych środków w celu zaniechania stosowania praktyki antykon-
kurencyjnej lub usunięcia jej skutków
Kontrola
i przeszukanie
n
Przeszukanie przeprowadzane jest
w toku kontroli
n
Przedsiębiorca nie ma możliwości wnie-
sienia zażalenia w trakcie przeszukania
n
Rozdzielenie kontroli od przeszukania
n
Doprecyzowanie praw i obowiązków kontrolujących i kontrolowanych
n
Możlwość wniesienia przez przedsiębiorcę, którego prawa zostały
naruszone w toku kontroli, zażalenia do Sądu Ochrony Konkurencji
i Konsumentów na czynności kontrolne, wykraczające poza zakres
przedmiotowy kontroli lub inne czynności kontrolne podjęte z narusze-
niem przepisów, w terminie 7 dni
n
Wniesienie zażalenia nie wstrzymuje kontroli
Kary dla osób
zarządzających
BRAK
n
Odpowiedzialności będzie podlegać osoba zarządzająca, która przez
swoje działanie lub zaniechanie umyślnie dopuściła do naruszenia przez
przedsiębiorcę zakazu porozumień ograniczających konkurencję
n
Kara wymierzana będzie przez prezesa UOKiK w drodze decyzji
w ramach tego samego postępowania, w którym kara nakładana jest
na przedsiębiorcę
Maksymalna wysokość kary: 2 000 000 zł
Publiczne
ostrzeganie
BRAK
n
Obowiązek podania przez Prezesa UOKiK do publicznej wiadomo-
ści informacji dotyczącej szczególnie uzasadnionego podejrzenia, że
przedsiębiorca dopuszcza się praktyki naruszającej zbiorowe interesy
konsumentów
Przedawnienie
praktyk
ograniczających
konkurencję
1 rok od końca roku, w którym zaprzestano
stosowania praktyk
5 lat od końca roku, w którym zaprzestano stosowania praktyk
Wskaźnik oblicza-
nia kar pieniężnych
Prezes urzędu może nałożyć na przedsię-
biorcę, w drodze decyzji, karę pieniężną
w wysokości nie większej niż 10 proc. przy-
chodu osiągniętego w roku rozliczeniowym,
poprzedzającym rok nałożenia kary.
Prezes urzędu może nałożyć na przedsiębiorcę, w drodze decyzji, karę
pieniężną w wysokości nie większej niż 10 proc. obrotu osiągniętego
w roku obrotowym poprzedzającym rok nałożenia kary
Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com
8 / 8