1

GRAFIKA IN

ś

YNIERSKA

RODZAJE RYSUNKÓW STOSOWANYCH

W PRAKTYCE IN

ś

YNIERSKIEJ

KATEDRA MECHANIKI I PODSTAW KONSTRUKCJI MASZYN

POLITECHNIKA OPOLSKA

dr in

ż

. Roland PAWLICZEK

Literatura

[1]

Dobrza

ń

ski T.,Rysunek Techniczny Maszynowy, WNT,

Warszawa, 2004.

Cel, zakres i wymagania

Rysunek techniczny:

zapis konstrukcji na no

ś

niku (papier, pami

ęć

komputera),

słu

ż

y komunikacji pomi

ę

dzy konstruktorem i wykonawc

ą

Zapis konstrukcji stanowi zbiór informacji o cechach

geometrycznych, materiałowych i innych
cechach technicznych wytworu.

Cel, zakres i wymagania

Rysunek techniczny powinien spełnia

ć

nast

ę

puj

ą

ce zasady:

Zasada jednoznaczno

ś

ci wymaga stosowania sposobu

zapisu konstrukcji opartego o przyj

ę

te ujednolicone zasady,

przepisy i symbole.

Zasada niesprzeczno

ś

ci dotyczy jednoznacznego

przedstawiania konstrukcji.

Zasada zupełno

ś

ci wymaga uwzgl

ę

dnienia w zapisie

konstrukcji wszystkich koniecznych i wystarczaj

ą

cych

informacji.

2

Rodzaje rysunków

PN-ISO 10209-1:1994

Rysunek szkicowy – zwykle odr

ę

czny, słu

ż

y do wyboru

ko

ń

cowego rozwi

ą

zania lub do dyskusji pomi

ę

dzy stronami.

Rysunek kontrolny – jest stosowany w ramach operacji
odbioru, charakteryzuje stan zrealizowanych prac.

Rysunek instalacyjny

–

przedstawia ogólny układ

elementów i informacje niezb

ę

dne do zainstalowania danego

elementu w stosunku do współpracuj

ą

cych z nim lub

zwi

ą

zanych z nim innych elementów.

Rysunek

podzespołu

–

rysunek

przedstawiaj

ą

cy

ograniczona liczb

ę

grup lub cz

ęś

ci.

Plan sytuacyjny

–

jest to rysunek przedstawiaj

ą

cy

rozmieszczenie obiektów budowlanych w stosunku do
lokalizacji innych punktów, dojazdy i ogólne rozplanowanie
terenu.

Rodzaje rysunków

PN-ISO 10209-1:1994

Rysunek wykonawczy – zawiera wszystkie informacje
potrzebne do wykonania elementu.

[1]

Rodzaje rysunków

PN-ISO 10209-1:1994

Rysunek zło

ż

eniowy – przedstawia wzajemne usytuowanie

i kształt przedmiotu na wy

ż

szym poziomie strukturalnym.

[1]

Rodzaje rysunków

PN-ISO 10209-1:1994

Schemat – jest to rysunek, w którym stosuje si

ę

symbole

graficzne w celu pokazania funkcji cz

ęś

ci składowych układu

i ich współzale

ż

no

ś

ci.

[1]

3

Według metody rzutowania:

rysunek rzutowy



rzuty prostok

ą

tne

rysunek aksonometryczny

Rodzaje rysunków

PN-ISO 10209-1:1994

[1]

[1]

Normalizacja pozwala na zagwarantowanie tych samych
parametrów wyrobów w ramach danej konstrukcji.

Unifikacja wprowadza standardy dla typowych elementów
umo

ż

liwiaj

ą

c ich zastosowanie w ró

ż

nych konstrukcjach.

Ujednolicenie elementów konstrukcyjnych

Formaty arkuszy PN-80/M-01612

Obramowanie arkusza:

ramka 5 mm dla A3 i mniejszych

ramka 7 – 10 dla wi

ę

kszych

Znormalizowane elementy rysunku technicznego

A4 do A0 – formaty
podstawowe
A4 – format zasadniczy

[1]

[1]

Formaty arkuszy PN-80/M-01612

Oznaczenia stref dla du

ż

ych rysunków:

Znormalizowane elementy rysunku technicznego

[1]

4

Tabliczki rysunkowe PN-85/M-01119
Tabliczka powinna by

ć

umieszczona w prawym dolnym rogu

ramki rysunkowej.

Znormalizowane elementy rysunku technicznego

[1]

[1]

Rodzaje tabliczek rysunkowych:

podstawowe – zawieraj

ą

bardzo szczegółowe informacje

zmniejszone

uproszczone

UWAGA: Dotyczy

ć

wicze

ń

z grafiki in

ż

ynierskiej.

Arkusz A4 z ramk

ą

i wypełnion

ą

tabel

ą

nale

ż

y

przygotowa

ć

przed zaj

ę

ciami !!!

Znormalizowane elementy rysunku technicznego

Kre

ś

lił

ocena

podpis

data

nazwisko

Nr rys.

Skala

Sprawdził

Politechnika Opolska

Wydział Mechaniczny

MiBM (I

Ś

/TRiL) gr. ........

1 :1

1-01

nazwa

30

35

15

20

20

160

6

1

2

3

2

Linie i ich zastosowanie PN-82/N-01616

linie wymiarowe, linie pomocnicze, linie odniesienia, linie kreskowe

5 ci

ą

gła cienka

poł

ą

czenia lutowane lub klejone, linie na wykresach

4 ci

ą

gła bardzo gruba

osie symetrii i

ś

lady płaszczyzn symetrii

3 punktowa cienka

zarysy niewidoczne

2 kreskowa cienka

widoczne zarysy przedmiotu, oznaczenie płaszczyzn przekroju

1 ci

ą

gła gruba

3

2

Uprzywilejowane

grupy linii:

0,25

0,18

cienka

0,7

0,5

gruba

1,4

1,0

b . gruba

Znormalizowane elementy rysunku technicznego

1

2

3

5

[1]

Pismo techniczne PN-80/N-01606

Pismo rodzaju A (proste lub pochyłe):

Znormalizowane elementy rysunku technicznego

[1]

5

Pismo techniczne PN-80/N-01606

Zalecane wysoko

ś

ci pisma w zale

ż

no

ś

ci od formatu arkusza:

Znormalizowane elementy rysunku technicznego

[1]

Podziałki rysunkowe – stosunek liczbowy wymiarów na
rysunku do odpowiadaj

ą

cych im wymiarów rzeczywistych.

Typy podziałek:

naturalna

1:1

zmniejszaj

ą

ca

1:2

1:5

1:10 ...1:10 000

zwi

ę

kszaj

ą

ca

2:1

5:1

10:1

20:1

50:1

główna



dotyczy rysunku, jest umieszczana
w tabliczce rysunkowej

pomocnicza



do opisu szczegółów rysunku, jest
umieszczana obok fragmentu
rysunku, którego dotyczy

Znormalizowane elementy rysunku technicznego

Znormalizowane elementy rysunku technicznego

[1]