Międzynarodowe Stosunki Gospodarcze

CE UW

Wykład 12 – Determinanty wielkości produkcji

w krótkim okresie w gospodarce otwartej:

model AA-DD

dr Leszek Wincenciak

Wykład 12 – Model AA-DD

2/25

Plan wykładu:

Strona popytowa, krzywa DD

Równowaga na rynku dóbr
Czynniki wpływające na przesunięcia krzywej DD

Równowaga na rynku aktywów, krzywa AA

Dochód, stopy procentowe i równowaga na rynku aktywów
Czynniki wpływające na przesunięcia krzywej AA

Równowaga krótkookresowa w gospodarce, AA − DD

Analiza polityki makroekonomicznej w modelu AA − DD

Polityka monetarna i fiskalna w warunkach płynnych kursów
walutowych
Polityka stabilizacji makroekonomicznej

Przejściowy spadek popytu z reszty świata na dobra krajowe
Przejściowy wzrost krajowego popytu na pieniądz

Problemy prowadzenia polityki makroekonomicznej

Wykład 12 – Model AA-DD

Strona popytowa, krzywa DD

3/25

Równowaga na rynku dóbr

Zapis modelu: równowaga na rynku dóbr

◮

C = C(Y − T )

◮

I = I(i)

◮

G = G

◮

CA = CA(EP

∗

/P, Y, Y

∗

)

Warunek równowagi: Y = AD = C + I + G + CA

Y = Y

Y

− T , Y

∗

, i, G, EP

∗

/P



W równowadze na rynku dóbr zachodzi warunek, że produkcja
równa się wartości zagregowanych wydatków przy danym poziomie
cen. Zależność, która łączy poziom kursu walutowego z dochodem
w równowadze na rynku dóbr opisywana jest przez tzw. krzywą
DD – pokazuje ona wszystkie kombinacje kursu walutowego
i poziomu dochodu (produkcji), dla których rynek dóbr znajduje się
w równowadze.

Wykład 12 – Model AA-DD

Strona popytowa, krzywa DD

4/25

Równowaga na rynku dóbr

Równowaga na rynku dóbr

Realny kurs walutowy wpływa na CA, ponieważ odzwierciedla
zmiany w cenach dóbr i usług krajowych względem zagranicznych.
Dochód rozporządzalny – wpływa przez ogólny wpływ na wielkość
wydatków krajowych.
Zmiany realnego kursu walutowego mają wpływ na CA za
pośrednictwem wpływu na zmiany wartości oraz wolumenu handlu.
Pamiętając o warunku Marshalla-Lernera, możemy powiedzieć, że
jeśli jest on spełniony, wówczas deprecjacja waluty krajowej
poprawia CA.
Realna deprecjacja waluty krajowej powoduje, że dobra krajowe
stają się relatywnie tańsze względem zagranicznych. Jeśli warunek
M-L jest spełniony, to powoduje to ceteris paribus wzrost popytu
zagregowanego.

Wykład 12 – Model AA-DD

Strona popytowa, krzywa DD

5/25

Równowaga na rynku dóbr

Równowaga na rynku dóbr

Wykład 12 – Model AA-DD

Strona popytowa, krzywa DD

6/25

Równowaga na rynku dóbr

Graficzne wyprowadzenie krzywej DD

Jeśli założymy stałość cen krajowych i zagranicznych w krótkim
okresie, to krzywa DD pokazuje nam wszystkie kombinacje kursu
walutowego i dochodu, dla których krajowy rynek dóbr i usług jest
w krótkookresowej równowadze. Rysunek na następnym slajdzie
pokazuje, jak można graficznie wyprowadzić krzywą DD.

Wykład 12 – Model AA-DD

Strona popytowa, krzywa DD

7/25

Równowaga na rynku dóbr

Wykład 12 – Model AA-DD

Strona popytowa, krzywa DD

8/25

Czynniki wpływające na przesunięcia krzywej DD

Czynniki wpływające na przesunięcia krzywej DD

◮

Wzrost wydatków rządowych (G) powoduje wzrost
zagregowanego popytu, więc przy ustalonej wielkości kursu,
równowaga na rynku dóbr musi zachodzić na wyższym
poziomie dochodu. Krzywa DD przesuwa się w prawo

◮

Wzrost wielkości podatków (T ) zmniejsza dochód
rozporządzalny. Zagregowany popyt zmniejsza się. Zatem
krzywa DD przesuwa się w lewo

◮

Wzrost inwestycji prywatnych (I) ma taki sam efekt jak
wzrost wydatków rządowych, powoduje przesunięcie krzywej
DD w prawo

Wykład 12 – Model AA-DD

Strona popytowa, krzywa DD

9/25

Czynniki wpływające na przesunięcia krzywej DD

◮

Wzrost cen krajowych (P ) powoduje, że krajowy produkt staje
się droższy względem zagranicznego. Stąd popyt na krajowy
eksport spada. Powoduje to przesunięcie krzywej DD w lewo.
Wzrost cen zagranicznych (P

∗

) powoduje odwrotny efekt

◮

Załóżmy ze wzrasta krańcowa skłonność do konsumpcji, czyli
rezydenci chcą konsumować więcej i oszczędzać mniej przy
każdej wielkości dochodu. Jeżeli wzrost konsumpcji nie
przypada w całości na dobra importowane, to powoduje to
przesunięcie krzywej DD w prawo

◮

Załóżmy, że nie ma zmian w funkcji konsumpcji, a tylko
zmienia się struktura wydatków. Konsumenci krajowi
i zagraniczni chcą teraz większą część dochodu wydawać na
dobra krajowe. Poprawia się zatem CA i krzywa DD przesuwa
się w prawo

Wykład 12 – Model AA-DD

Strona popytowa, krzywa DD

10/25

Czynniki wpływające na przesunięcia krzywej DD

Podsumowując:
każde zaburzenie powodujące wzrost zagregowanego popytu na
produkt krajowy powoduje przesunięcie krzywej DD w prawo.
Każde zaburzenie powodujące spadek zagregowanego popytu na
produkt krajowy powoduje przesunięcie krzywej DD w lewo.

Wykład 12 – Model AA-DD

Równowaga na rynku aktywów, krzywa AA

11/25

Dochód, stopy procentowe i równowaga na rynku aktywów

Równowaga na rynku aktywów, krzywa AA

Równowaga na rynku aktywów wymaga, by stopy zwrotu
z aktywów krajowych i zagranicznych wyrażone we wspólnej
walucie (np. krajowej) były równe. Zakładamy zatem, że zachodzi
parytet stóp procentowych dany równaniem (1):

i = i

∗

+

E

e

− E

E

(1)

Wykład 12 – Model AA-DD

Równowaga na rynku aktywów, krzywa AA

12/25

Dochód, stopy procentowe i równowaga na rynku aktywów

Równowaga na rynku aktywów, krzywa AA

Ponadto zakładamy również, że krajowy i zagraniczny rynek
pieniężny są także w równowadze, czyli:

M

s

P

= L(i, Y )

(2)

Przeanalizujmy, jak zależą od siebie wielkość dochodu i kurs
walutowy w krótkim okresie. Wzrost dochodu, ceteris paribus,
powodując wzrost popytu na pieniądz, powoduje wzrost stóp
procentowych dla zachowania równowagi na rynku pieniężnym. Na
rynku walutowym tej zmianie stóp procentowych, ceteris paribus,
odpowiada aprecjacja waluty krajowej.

Wykład 12 – Model AA-DD

Równowaga na rynku aktywów, krzywa AA

13/25

Dochód, stopy procentowe i równowaga na rynku aktywów

Wykład 12 – Model AA-DD

Równowaga na rynku aktywów, krzywa AA

14/25

Dochód, stopy procentowe i równowaga na rynku aktywów

Graficzne wyprowadzenie krzywej AA

Krzywa AA opisuje wszystkie kombinacje kursu walutowego
i wielkości dochodu, dla których rynek pieniężny i walutowy
znajdują się w równowadze. Analiza poprzedniego rysunku
pokazuje, że wzrostowi dochodu towarzyszy aprecjacja waluty
krajowej. Oznacza to, że krzywa AA będzie miała ujemne
nachylenie.

Wykład 12 – Model AA-DD

Równowaga na rynku aktywów, krzywa AA

15/25

Dochód, stopy procentowe i równowaga na rynku aktywów

Wykład 12 – Model AA-DD

Równowaga na rynku aktywów, krzywa AA

16/25

Czynniki wpływające na przesunięcia krzywej AA

Czynniki wpływające na przesunięcia krzywej AA

◮

Wzrost podaży pieniądza (M

s

), przy ustalonym poziomie

dochodu, powoduje deprecjację waluty krajowej. Stąd,
ponieważ teraz przy każdym poziomie dochodu wartość kursu
jest wyższa, powoduje to przesunięcie krzywej AA w prawo
(do góry)

◮

Wzrost cen krajowych (P ) powoduje spadek realnej podaży
pieniądza i podnosi stopy procentowe. Powoduje to aprecjację
waluty krajowej i przesunięcie krzywej AA w lewo (do dołu)

◮

Załóżmy, że uczestnicy rynku dewizowego zmieniają swoje
oczekiwania tak, że E

e

wzrasta (oczekują większej deprecjacji

waluty krajowej). Taka zmiana powoduje przesunięcie w prawo
krzywej oczekiwanego zwrotu z aktywów zagranicznych.
Powoduje to deprecjację bieżącego kursu waluty krajowej przy
ustalonym poziomie dochodu i powoduje to przesunięcie
krzywej AA na prawo (do góry)

Wykład 12 – Model AA-DD

Równowaga na rynku aktywów, krzywa AA

17/25

Czynniki wpływające na przesunięcia krzywej AA

◮

Wzrost zagranicznych stóp procentowych (i

∗

) powoduje

wzrost oczekiwanej stopy zwrotu z aktywów zagranicznych.
Powoduje to deprecjację waluty krajowej przy ustalonym
poziomie dochodu. Powoduje to przesunięcie krzywej AA na
prawo (do góry)

◮

Załóżmy, że rezydenci krajowi zmniejszają popyt na realny
pieniądz i więcej oszczędności zamierzają trzymać w postaci
innych aktywów finansowych. Taka zmiana powoduje
przesunięcie krzywej L(i, Y ) do wewnątrz układu, spadek stóp
procentowych oraz deprecjację waluty krajowej. Powoduje
przesunięcie krzywej AA w prawo (do góry)

Wykład 12 – Model AA-DD

Równowaga krótkookresowa w gospodarce, AA − DD

18/25

Równowaga krótkookresowa w gospodarce, AA − DD

Punkt równowagi krótkookresowej, przy założeniu stałości cen,
wyznaczony jest przez przecięcie się krzywych AA oraz DD.
Wyznacza to wielkość dochodu i kursu walutowego, dla których
zarówno rynek dóbr i usług, rynek pieniężny jak i rynek walutowy
znajdują się w równowadze.

Wykład 12 – Model AA-DD

Analiza polityki makroekonomicznej w modelu AA − DD

19/25

Polityka monetarna i fiskalna w warunkach płynnych kursów walutowych

Polityka monetarna w systemie płynnego kursu walutowego

Przejściowy wzrost podaży pieniądza

powoduje przesunięcie krzywej AA

w prawo. Wywołuje to dwa efekty. Po

pierwsze spadają krajowe stopy

procentowe, co pobudza krajowe

inwestycje (krzywa DD w prawo). Po

drugie, powoduje to spadek

atrakcyjności krajowych lokat

i wywołuje deprecjację waluty

krajowej, poprawiając bilans handlowy.

Łączny efekt – wzrost dochodu

i deprecjacja waluty krajowej.

Wykład 12 – Model AA-DD

Analiza polityki makroekonomicznej w modelu AA − DD

20/25

Polityka monetarna i fiskalna w warunkach płynnych kursów walutowych

Polityka fiskalna w systemie płynnego kursu walutowego

Przejściowa ekspansja fiskalna

powoduje przesunięcie krzywej DD

w prawo. Powoduje to wzrost

zagregowanego popytu, ale również

wzrost stóp procentowych. Negatywne

skutki: spadek krajowych inwestycji

(krzywa DD w lewo) oraz pogorszenie

salda handlu wskutek aprecjacji waluty

krajowej. Ekspansja fiskalna jest zatem

narzędziem mniej skutecznym niż

ekspansja monetarna.

Wykład 12 – Model AA-DD

Analiza polityki makroekonomicznej w modelu AA − DD

21/25

Polityka stabilizacji makroekonomicznej

Polityka stabilizacji makroekonomicznej

◮

Gospodarki otwarte są od siebie zależne

◮

Różnego rodzaju zaburzenia przenoszą się z gospodarki, gdzie
powstają, do gospodarek krajów partnerskich

◮

Przeanalizujmy, w jaki sposób można przywrócić
w gospodarce pełne zatrudnienie po zaburzeniu występującym
przejściowo w gospodarce

◮

Zaburzenie zewnętrzne: spadek zagranicznego popytu na
dobra krajowe

◮

Zaburzenie wewnętrzne: wzrost krajowego popytu na pieniądz

◮

Analizujemy politykę stabilizacji przy sztywnych cenach
w krótkim okresie

Wykład 12 – Model AA-DD

Analiza polityki makroekonomicznej w modelu AA − DD

22/25

Polityka stabilizacji makroekonomicznej

Przejściowy spadek popytu z reszty świata na dobra krajowe

Przejściowy spadek popytu na dobra

krajowe powoduje przesunięcie krzywej

DD

na lewo. Powoduje to powstanie

recesji. W celu przywrócenia pełnego

zatrudnienia należy zastosować

ekspansję fiskalną (G ↑ lub T ↓) albo

ekspansję monetarną (M

s

↑

).

Ekspansja fiskalna pozostawia kurs na

niezmienionym poziomie (E

1

),

podczas gdy ekspansja monetarna

powoduje deprecjację kursu

walutowego.

Wykład 12 – Model AA-DD

Analiza polityki makroekonomicznej w modelu AA − DD

23/25

Polityka stabilizacji makroekonomicznej

Przejściowy wzrost krajowego popytu na pieniądz

Przejściowy wzrost popytu na pieniądz

powoduje przesunięcie krzywej AA na

lewo. Powoduje to powstanie recesji.

W celu przywrócenia pełnego

zatrudnienia należy zastosować

ekspansję fiskalną (G ↑ lub T ↓) albo

ekspansję monetarną (M

s

↑

).

Ekspansja monetarna pozostawia kurs

na niezmienionym poziomie (E

1

),

podczas gdy ekspansja fiskalna

powoduje aprecjację kursu walutowego.

Wykład 12 – Model AA-DD

Analiza polityki makroekonomicznej w modelu AA − DD

24/25

Problemy prowadzenia polityki makroekonomicznej

Problemy prowadzenia polityki makroekonomicznej

◮

Sztywne ceny w krótkim okresie nie tylko pozwalają rządom
podnieść dochód, gdy spada on „nienormalnie” nisko, ale
również niosą ze sobą pokusę wywołania przejściowego boomu
w gospodarce, powiedzmy tuż przed zbliżającymi się
wyborami. Problem pojawia się wtedy, gdy pracownicy i firmy
przewidują takie działania rządu i zwiększą swoje roszczenia
płacowe antycypując ekspansywną politykę monetarną. Rząd
wtedy i tak będzie musiał zastosować taką politykę, ale w celu
uniknięcia recesji. W rezultacie w gospodarce pojawia się
inflacja a dochód nie wzrasta. Instytucja niezależnego banku
centralnego, o dużej wiarygodności, może przekonać
uczestników rynku, że polityka nie będzie prowadzona w celu
osiągania „krótkowzrocznych” efektów

Wykład 12 – Model AA-DD

Analiza polityki makroekonomicznej w modelu AA − DD

25/25

Problemy prowadzenia polityki makroekonomicznej

◮

Zmiany polityki fiskalnej są uwarunkowane często
wielotygodniowymi debatami w parlamencie i procesami
legislacyjnymi. To sprawia, że rządy częściej decydują się
stosować instrumenty monetarne nawet wtedy, gdy bardziej
odpowiednie byłoby zastosowanie polityki fiskalnej

◮

Kolejny problem polityki fiskalnej to problem jej finansowania.
Ekspansja fiskalna nie może trwać w nieskończoność i kiedyś
trzeba będzie odwrócić kierunek polityki (duży deficyt
budżetowy i dług publiczny, wzrastające stopy procentowe).
Nie jest do końca pewne, że rządy będą się starały
synchronizować prowadzoną politykę wraz z cyklem
koniunkturalnym. Raczej można się spodziewać synchronizacji
z cyklem wyborczym

◮

Polityki analizowane w modelach ekonomicznych działają
natychmiast. W rzeczywistości występują różne opóźnienia.
Jednocześnie występuje duża trudność w dokładnym
określeniu rozmiarów interwencji