2009-03-04
1
Finanse publiczne
Finanse publiczne
Finanse publiczne
Finanse publiczne
Ćwiczenia
Ćwiczenia nr 2
nr 2
Formy organizacyjno
Formy organizacyjno--prawne jednostek
prawne jednostek
sektora finansów publicznych
sektora finansów publicznych
Z punktu widzenia
Z punktu widzenia prawa finansowego
prawa finansowego jednostki SFP zawsze mają jedną z następujących
jednostki SFP zawsze mają jedną z następujących
form organizacyjno
form organizacyjno--prawnych:
prawnych:
1)
1) jednostki budżetowej
jednostki budżetowej
1)
1) jednostki budżetowej,
jednostki budżetowej,
2)
2) gospodarstwa pomocniczego jednostki budżetowej,
gospodarstwa pomocniczego jednostki budżetowej,
3)
3) zakładu budżetowego,
zakładu budżetowego,
4)
4) państwowego lub samorządowego funduszu celowego,
państwowego lub samorządowego funduszu celowego,
5)
5) państwowej jednostki organizacyjnej niezaliczanej do podmiotów wymienionych w punkach 1
państwowej jednostki organizacyjnej niezaliczanej do podmiotów wymienionych w punkach 1--4.
4.
W „prawie budżetowym” sytuację finansową jednostek sektora finansów publicznych
W „prawie budżetowym” sytuację finansową jednostek sektora finansów publicznych
wyznacza stosunek do budżetu tj. „
wyznacza stosunek do budżetu tj. „reżim
reżim” obejmujący:
” obejmujący:
Opracowanie: dr Tomasz Skica
Opracowanie: dr Tomasz Skica
22
1)
1)
planowanie finansowe i metodę powiązania (rozliczania się z budżetem),
planowanie finansowe i metodę powiązania (rozliczania się z budżetem),
2)
2)
kontrolę gospodarki finansowej oraz rachunkowości i sprawozdawczości.
kontrolę gospodarki finansowej oraz rachunkowości i sprawozdawczości.
3)
3)
ze względu na korzystanie przez jednostki SFP ze środków publicznych, ważną rolę odgrywa również
ze względu na korzystanie przez jednostki SFP ze środków publicznych, ważną rolę odgrywa również
odpowiedzialność pracowników i kierowników tych jednostek za
odpowiedzialność pracowników i kierowników tych jednostek za naruszenie dyscypliny finansów
naruszenie dyscypliny finansów
publicznych
publicznych;;
2009-03-04
2
Metody powiązania (rozliczania) z budżetem
Metody powiązania (rozliczania) z budżetem
Istnieją dwie metody powiązania (rozliczania) z budżetem, tj.:
Istnieją dwie metody powiązania (rozliczania) z budżetem, tj.:
1. Rozliczenia według zasady brutto
1. Rozliczenia według zasady brutto –– tzw. budżetowanie brutto,
tzw. budżetowanie brutto,
2. Rozliczenia według zasady netto
2. Rozliczenia według zasady netto –– tzw. budżetowanie netto,
tzw. budżetowanie netto,
Z
Z budżetowaniem brutto i netto wiąże się podział na
budżetowaniem brutto i netto wiąże się podział na::
––
sferę budżetową i pozabudżetową
sferę budżetową i pozabudżetową
Sfera budżetowa i pozabudżetowa
Sfera budżetowa i pozabudżetowa
1)
1) na oznaczenie podmiotów związanych z budżetem metodą netto w praktyce budżetowej
na oznaczenie podmiotów związanych z budżetem metodą netto w praktyce budżetowej
zwykło używać się określenia
zwykło używać się określenia gospodarka pozabudżetowa
gospodarka pozabudżetowa;;
Opracowanie: dr Tomasz Skica
Opracowanie: dr Tomasz Skica
33
zwykło używać się określenia
zwykło używać się określenia gospodarka pozabudżetowa
gospodarka pozabudżetowa;
;
2)
2) w relacji do podmiotów powiązanych z budżetem metodą brutto używa się określenia
w relacji do podmiotów powiązanych z budżetem metodą brutto używa się określenia
gospodarka budżetowa;
gospodarka budżetowa;
Budżetowanie brutto
Budżetowanie brutto
Zasada rozliczeń brutto
Zasada rozliczeń brutto
––
polega na tym, że jednostka budżetowa pokrywa swoje wydatki bezpośrednio z budżetu,
polega na tym, że jednostka budżetowa pokrywa swoje wydatki bezpośrednio z budżetu,
a swoje dochody odprowadza na rachunek budżetu państwa, bądź budżetu jednostki
a swoje dochody odprowadza na rachunek budżetu państwa, bądź budżetu jednostki
samorządu terytorialnego;
samorządu terytorialnego;
Stosowanie tej formy rozliczeń pociąga za sobą dwie istotne konsekwencje:
Stosowanie tej formy rozliczeń pociąga za sobą dwie istotne konsekwencje:
1)
1) wielkość wydatków jednostek budżetowych nie wiąże się z wysokością dochodów
wielkość wydatków jednostek budżetowych nie wiąże się z wysokością dochodów
zrealizowanych przez te jednostki,
zrealizowanych przez te jednostki,
2)
2) jednostki budżetowe nie mogą dysponować realizowanymi przez siebie dochodami
jednostki budżetowe nie mogą dysponować realizowanymi przez siebie dochodami
rozwiązanie to zapobiega uprzywilejowaniu w dostępie do środków budżetowych jednostek
rozwiązanie to zapobiega uprzywilejowaniu w dostępie do środków budżetowych jednostek
budżetowych pobierających największe kwoty dochodów publicznych (chodzi tutaj głównie
budżetowych pobierających największe kwoty dochodów publicznych (chodzi tutaj głównie
d
k b
d
k b
d
l
d
l
))
Opracowanie: dr Tomasz Skica
Opracowanie: dr Tomasz Skica
44
o
o urzędy skarbowe
urzędy skarbowe oraz
oraz urzędy celne
urzędy celne);
);
Kto jest dysponentem środków zgromadzonych przez jednostki budżetowe?
Kto jest dysponentem środków zgromadzonych przez jednostki budżetowe?
––
cechą charakteryzującą metodę rozliczeń brutto jest to, że organ wykonujący budżet
cechą charakteryzującą metodę rozliczeń brutto jest to, że organ wykonujący budżet
dysponuje pełną kwotą dochodów zgromadzanych przez jednostki budżetowe;
dysponuje pełną kwotą dochodów zgromadzanych przez jednostki budżetowe;
2009-03-04
3
Gospodarka pozabudżetowa
Gospodarka pozabudżetowa
Zasada rozliczeń netto
Zasada rozliczeń netto
––
jednostki gospodarki pozabudżetowej funkcjonują na podobnych zasadach jak podstawowy
jednostki gospodarki pozabudżetowej funkcjonują na podobnych zasadach jak podstawowy
budżet (jednostki budżetowe), ale dysponują własnymi dochodami umożliwiającymi
budżet (jednostki budżetowe), ale dysponują własnymi dochodami umożliwiającymi
finansowanie przypisanych im zadań;
finansowanie przypisanych im zadań;
p yp
y
p yp
y
Samowystarczalność finansowa podmiotów gospodarki pozabudżetowej
Samowystarczalność finansowa podmiotów gospodarki pozabudżetowej
––
istota
istota gospodarki pozabudżetowej opiera się na
gospodarki pozabudżetowej opiera się na samowystarczalności
samowystarczalności;
;
––
podmioty
podmioty gospodarki pozabudżetowej pokrywają swoje wydatki z dochodów
gospodarki pozabudżetowej pokrywają swoje wydatki z dochodów własnych
własnych
rozliczenie
rozliczenie z budżetem następuje poprzez wpłatę części uzyskanej nadwyżki środków obrotowych
z budżetem następuje poprzez wpłatę części uzyskanej nadwyżki środków obrotowych
lub zysku;
lub zysku;
Opracowanie: dr Tomasz Skica
Opracowanie: dr Tomasz Skica
55
––
fakt samowystarczalności nie decyduje jednak o tym, że jednostki gospodarki pozabudżetowej
fakt samowystarczalności nie decyduje jednak o tym, że jednostki gospodarki pozabudżetowej
nie mogą otrzymywać (w ściśle określonych przypadkach), dotacji
nie mogą otrzymywać (w ściśle określonych przypadkach), dotacji z
z budżetu;
budżetu;
Gospodarka pozabudżetowa
Gospodarka pozabudżetowa
Powiązanie jednostki gospodarki pozabudżetowej z budżetem
Powiązanie jednostki gospodarki pozabudżetowej z budżetem
––
w przeciwieństwie do jednostek budżetowych, powiązanie jednostek gospodarki
w przeciwieństwie do jednostek budżetowych, powiązanie jednostek gospodarki
pozabudżetowej z budżetem ma
pozabudżetowej z budżetem ma charakter
charakter powiązania (rozliczenia)
powiązania (rozliczenia) netto
netto;;
Konsekwencje powiązania netto z budżetem
Konsekwencje powiązania netto z budżetem
––
w
w odniesieniu do jednostek gospodarki pozabudżetowej w budżecie nie ujmuje się pełnych
odniesieniu do jednostek gospodarki pozabudżetowej w budżecie nie ujmuje się pełnych
kwot
kwot ich przychodów
ich przychodów oraz
oraz wydatków, lecz jedynie
wydatków, lecz jedynie saldo tych wielkości
saldo tych wielkości →
→ przychody netto
przychody netto;;
Następstwa rodzaju salda podmiotów gospodarki pozabudżetowej
Następstwa rodzaju salda podmiotów gospodarki pozabudżetowej
––
Jeżeli
Jeżeli saldo jest dodatnie
saldo jest dodatnie
((t n jednostka gospoda ki po ab dżeto ej po sfinanso ani
s stkich
datkó ma
t n jednostka gospoda ki po ab dżeto ej po sfinanso ani
s stkich
datkó ma
Opracowanie: dr Tomasz Skica
Opracowanie: dr Tomasz Skica
66
((tzn. jednostka gospodarki pozabudżetowej po sfinansowaniu wszystkich wydatków ma
tzn. jednostka gospodarki pozabudżetowej po sfinansowaniu wszystkich wydatków ma
nadwyżkę), wykazywane jest
nadwyżkę), wykazywane jest ono w
ono w planie dochodów budżetu jako wpłata jednostki gospodarki
planie dochodów budżetu jako wpłata jednostki gospodarki
pozabudżetowej do budżetu;
pozabudżetowej do budżetu;
––
Jeżeli saldo jest ujemne
Jeżeli saldo jest ujemne
pojawia
pojawia się w planie wydatków budżetowych jako dotacja budżetowa dla danej jednostki;
się w planie wydatków budżetowych jako dotacja budżetowa dla danej jednostki;
2009-03-04
4
B
B
UDŻETOWANIE
UDŻETOWANIE BRUTTO
BRUTTO
Z
Z
ALETY
ALETY
W
W
ADY
ADY
Umożliwia pokrywanie wydatków niezależnie od
Umożliwia pokrywanie wydatków niezależnie od
wysokości przychodów osiągniętych przez daną jednostkę
wysokości przychodów osiągniętych przez daną jednostkę
organizacyjną;
organizacyjną;
Brak zainteresowania przy realizacji dochodów przez
Brak zainteresowania przy realizacji dochodów przez
poszczególne jednostki, które bezpośrednio z tych
poszczególne jednostki, które bezpośrednio z tych
dochodów nie korzystają oraz nie zabiegają o ich pełną
dochodów nie korzystają oraz nie zabiegają o ich pełną
i terminową realizację;
i terminową realizację;
Szczegółowe wyspecyfikowanie przychodów i wydatków
Szczegółowe wyspecyfikowanie przychodów i wydatków
pozwala na ewidencjonowanie i ścisłą kontrolę wykonania
pozwala na ewidencjonowanie i ścisłą kontrolę wykonania
b dż
d i
l
li i
(
b d
b dż
d i
l
li i
(
b d
Brak bodźców do oszczędnego gospodarowania
Brak bodźców do oszczędnego gospodarowania
i wydatkowania środków budżetowych.
i wydatkowania środków budżetowych. Dlaczego?
Dlaczego?
budżetu zgodnie z ustalonym preliminarzem (ma to bardzo
budżetu zgodnie z ustalonym preliminarzem (ma to bardzo
duże znaczenie z punktu widzenia jawności finansów
duże znaczenie z punktu widzenia jawności finansów
publicznych oraz ich dyscypliny);
publicznych oraz ich dyscypliny);
Zasadą jest, że kredyty budżetowe wygasają z końcem
Zasadą jest, że kredyty budżetowe wygasają z końcem
roku kalendarzowego, zaś podstawą planowania wydatków
roku kalendarzowego, zaś podstawą planowania wydatków
budżetowych na rok następny są często wielkości środków
budżetowych na rok następny są często wielkości środków
wydatkowanych w poprzednim roku;
wydatkowanych w poprzednim roku;
B
B
UDŻETOWANIE
UDŻETOWANIE NETTO
NETTO
Z
Z
ALETY
ALETY
W
W
ADY
ADY
Umożliwia elastyczność finansowania niekrępowaną tak
Umożliwia elastyczność finansowania niekrępowaną tak
silnie jak przy budżetowaniu brutto wymogami procedury
silnie jak przy budżetowaniu brutto wymogami procedury
Swoboda gospodarki finansowej jednostek powiązanych
Swoboda gospodarki finansowej jednostek powiązanych
z budżetem metodą netto oznacza zmniejszenie zakresu
z budżetem metodą netto oznacza zmniejszenie zakresu
silnie jak przy budżetowaniu brutto wymogami procedury
silnie jak przy budżetowaniu brutto wymogami procedury
i techniki budżetowej;
i techniki budżetowej;
z budżetem metodą netto oznacza zmniejszenie zakresu
z budżetem metodą netto oznacza zmniejszenie zakresu
redystrybucji budżetowej;
redystrybucji budżetowej;
Uzależnienie wysokości wydatków od otrzymania
Uzależnienie wysokości wydatków od otrzymania
odpowiednich dochodów pobudza do efektywnej
odpowiednich dochodów pobudza do efektywnej
gospodarki i umożliwia ocenę całokształtu ich gospodarki
gospodarki i umożliwia ocenę całokształtu ich gospodarki
na podstawie wyników finansowych;
na podstawie wyników finansowych;
Swoboda w zakresie gospodarki finansowej przedkłada
Swoboda w zakresie gospodarki finansowej przedkłada
się również na zmniejszenie dyrektywności kontroli
się również na zmniejszenie dyrektywności kontroli
budżetowej;
budżetowej;
Źródło:
Źródło: C.
C. Kosikowski
Kosikowski,
,
Finanse publiczne i prawo finansowe
Finanse publiczne i prawo finansowe, Wydawnictwo
, Wydawnictwo WSPiZ
WSPiZ im. L.
im. L. Koźminiskiego
Koźminiskiego, Warszawa 2001, s. 58.
, Warszawa 2001, s. 58.
Jednostki budżetowe
Jednostki budżetowe
Jednostki budżetowe
Jednostki budżetowe →
→ Charakterystyka
Charakterystyka
––
stanowią
stanowią najbardziej charakterystyczną formą organizacyjno
najbardziej charakterystyczną formą organizacyjno--prawną
prawną jednostek SFP;
jednostek SFP;
––
tworzy
tworzy się je w dziedzinach, których wydatki są niewspółmierne do realizowanych dochodów,
się je w dziedzinach, których wydatki są niewspółmierne do realizowanych dochodów,
aa zadania wykonywane są w zdecydowanej większości na zasadach
zadania wykonywane są w zdecydowanej większości na zasadach niekomercyjnych;
niekomercyjnych;
a
a zadania wykonywane są w zdecydowanej większości na zasadach
zadania wykonywane są w zdecydowanej większości na zasadach niekomercyjnych;
niekomercyjnych;
jednostki
jednostki organizacyjne działające na tych zasadach pokrywają swoje wydatki z budżetu,
organizacyjne działające na tych zasadach pokrywają swoje wydatki z budżetu,
natomiast pobrane dochody odprowadzają na rachunek budżetu
natomiast pobrane dochody odprowadzają na rachunek budżetu państwa,
państwa, bądź budżetu JST;
bądź budżetu JST;
––
taką metodę rozliczania z budżetem określa się mianem
taką metodę rozliczania z budżetem określa się mianem budżetowania
budżetowania brutto
brutto;;
Statut jednostki budżetowej
Statut jednostki budżetowej
––
jednostki budżetowe działają na podstawie statutów określających w
jednostki budżetowe działają na podstawie statutów określających w szczególności:
szczególności:
nazwę;
nazwę;
88
ę;
ę;
siedzibę;
siedzibę;
przedmiot
przedmiot działalności podstawowej każdej
działalności podstawowej każdej jednostki;
jednostki;
Plan finansowy
Plan finansowy
––
podstawą gospodarki finansowej jednostki budżetowej jest
podstawą gospodarki finansowej jednostki budżetowej jest plan finansowy
plan finansowy, obejmujący
, obejmujący
plan
plan jej dochodów i wydatków;
jej dochodów i wydatków;
Opracowanie: dr Tomasz Skica
Opracowanie: dr Tomasz Skica
2009-03-04
5
Jednostki budżetowe
Jednostki budżetowe
Ustalenie planu finansowego
Ustalenie planu finansowego
––
zgodnie z ustawą
zgodnie z ustawą
o finansach publicznych
o finansach publicznych plany finansowe jednostek budżetowych ustalają
plany finansowe jednostek budżetowych ustalają
same jednostki (
same jednostki (a precyzyjniej
a precyzyjniej -- kierownicy jednostek
kierownicy jednostek);
);
plany te mają być zgodne z ustalonym wcześniej przez organ wykonujący budżet układem
plany te mają być zgodne z ustalonym wcześniej przez organ wykonujący budżet układem
kk
b d
ół
i i
b d
ół
i i
h
l
b dż t i
h
l
b dż t i
d t
d t
d
k śl i k
t
d
k śl i k
t
wykonawczym,
wykonawczym, będącym uszczegółowieniem
będącym uszczegółowieniem uchwalonego budżetu i
uchwalonego budżetu i podstawą
podstawą do określenia kwot
do określenia kwot
dochodów i wydatków przypisanych poszczególnym jednostkom
dochodów i wydatków przypisanych poszczególnym jednostkom finansowanym
finansowanym z danego budżetu;
z danego budżetu;
Utworzenie jednostki budżetowej
Utworzenie jednostki budżetowej
––
państwowe jednostki budżetowe tworzą, łączą, przekształcają w inną formę organizacyjno
państwowe jednostki budżetowe tworzą, łączą, przekształcają w inną formę organizacyjno--
prawną i likwidują:
prawną i likwidują:
ministrowie, kierownicy urzędów centralnych, wojewodowie oraz inne organy działające na
ministrowie, kierownicy urzędów centralnych, wojewodowie oraz inne organy działające na
podstawie odrębnych (niż ustawa
podstawie odrębnych (niż ustawa
o finansach publicznych
o finansach publicznych
) przepisów;
) przepisów;
99
podstawie odrębnych (niż ustawa
podstawie odrębnych (niż ustawa
o finansach publicznych
o finansach publicznych
) przepisów;
) przepisów;
––
gminne, powiatowe i wojewódzkie jednostki budżetowe tworzą, łączą, przekształcają
gminne, powiatowe i wojewódzkie jednostki budżetowe tworzą, łączą, przekształcają
w inną formę organizacyjno
w inną formę organizacyjno--prawną i likwidują:
prawną i likwidują:
organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego
organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego
;;
––
Jeżeli jednostka budżetowa ma być przekształcona w jednostkę o innej formie organizacyjno
Jeżeli jednostka budżetowa ma być przekształcona w jednostkę o innej formie organizacyjno--
prawnej, najpierw należy dokonać jej likwidacji;
prawnej, najpierw należy dokonać jej likwidacji;
Jednostki budżetowe
Jednostki budżetowe
Jednostki budżetowe
Jednostki budżetowe nie posiadają osobowości prawnej
nie posiadają osobowości prawnej
––
ich kierownicy podejmują wszelkie czynności o charakterze cywilnoprawnym
ich kierownicy podejmują wszelkie czynności o charakterze cywilnoprawnym nie w imieniu
nie w imieniu
danej jednostk
danej jednostkii, lecz jako upoważnieni przedstawiciele Skarbu Państwa, gminy,
, lecz jako upoważnieni przedstawiciele Skarbu Państwa, gminy, powiatu,
powiatu,
czy
czy województwa;
województwa;
Utworzenie jednostki budżetowej
Utworzenie jednostki budżetowej
––
wiąże się z nadaniem jej statutu oraz określeniem mienia przekazywanego jednostce
wiąże się z nadaniem jej statutu oraz określeniem mienia przekazywanego jednostce w
w zarząd;
zarząd;
Jednostki budżetowe uzyskują dochody z:
Jednostki budżetowe uzyskują dochody z:
W planach wydatków jednostek budżetowych
W planach wydatków jednostek budżetowych
ujmowane się głównie:
ujmowane się głównie:
opłat za udostępnianie dokumentacji przetargowej,
opłat za udostępnianie dokumentacji przetargowej,
dkó
i ó i d
i
t i i i ż j
dkó
i ó i d
i
t i i i ż j
wydatki bezpośrednio związane z funkcjonowaniem
wydatki bezpośrednio związane z funkcjonowaniem
jednostek (wynagrodzenia wydatki na zakupy
jednostek (wynagrodzenia wydatki na zakupy
Opracowanie: dr Tomasz Skica
Opracowanie: dr Tomasz Skica
10
10
spadków, zapisów i darowizn w postaci pieniężnej
spadków, zapisów i darowizn w postaci pieniężnej
na rzecz jednostki budżetowej,
na rzecz jednostki budżetowej,
odszkodowań i wpłat za utracone lub uszkodzone
odszkodowań i wpłat za utracone lub uszkodzone
mienie będące w zarządzie, bądź użytkowaniu
mienie będące w zarządzie, bądź użytkowaniu
jednostki budżetowej,
jednostki budżetowej,
Mogą je gromadzić na wydzielonym rachunku dochodów
Mogą je gromadzić na wydzielonym rachunku dochodów
własnych.
własnych.
jednostek (wynagrodzenia, wydatki na zakupy
jednostek (wynagrodzenia, wydatki na zakupy
towarów i usług, opłaty),
towarów i usług, opłaty),
wydatki na inwestycje własne,
wydatki na inwestycje własne,
dotacje oraz świadczenia wypłacane innym
dotacje oraz świadczenia wypłacane innym
podmiotom.
podmiotom.
2009-03-04
6
Jednostki budżetowe
Jednostki budżetowe
Zmiany w planach finansowych jednostek budżetowych
Zmiany w planach finansowych jednostek budżetowych
––
kierownik jednostki budżetowej może dokonywać zmian w planie wydatków o ile nie powodują
kierownik jednostki budżetowej może dokonywać zmian w planie wydatków o ile nie powodują
one wzrostu
one wzrostu wynagrodzeń;
wynagrodzeń;
wydatki na wynagrodzenia w tym także na ich podwyżki, są
wydatki na wynagrodzenia w tym także na ich podwyżki, są wielkością nieprzekraczalną
wielkością nieprzekraczalną;
;
Państwowe jednostki budżetowe
Państwowe jednostki budżetowe
Samorządowe jednostki budżetowe
Samorządowe jednostki budżetowe
urzędy naczelnych organów państwowych takich
urzędy naczelnych organów państwowych takich
jak Kancelaria Prezydenta RP,
jak Kancelaria Prezydenta RP,
wszystkie urzędy administracji rządowej,
wszystkie urzędy administracji rządowej,
urzędy kontroli przestrzegania prawa (Najwyższa
urzędy kontroli przestrzegania prawa (Najwyższa
Izba Kontroli, Regionalne Izby Obrachunkowe),
Izba Kontroli, Regionalne Izby Obrachunkowe),
sądy, prokuratury, trybunały,
sądy, prokuratury, trybunały,
areszty i więzienia
areszty i więzienia
Jednostkami budżetowymi gmin są:
Jednostkami budżetowymi gmin są:
urzędy gmin (miast),
urzędy gmin (miast),
zespoły ekonomiczno
zespoły ekonomiczno--administracyjne szkół,
administracyjne szkół,
gminne ośrodki pomocy społecznej,
gminne ośrodki pomocy społecznej,
część przedszkoli,
część przedszkoli,
Jednostkami budżetowymi powiatów są:
Jednostkami budżetowymi powiatów są:
11
11
areszty i więzienia,
areszty i więzienia,
jednostki organizacyjne podległe Ministerstwu
jednostki organizacyjne podległe Ministerstwu
Obrony Narodowej oraz Ministerstwu Spraw
Obrony Narodowej oraz Ministerstwu Spraw
Wewnętrznych i Administracji,
Wewnętrznych i Administracji,
placówki opiekuńczo
placówki opiekuńczo--wychowawcze, poradnie
wychowawcze, poradnie
pedagogiczne,
pedagogiczne,
domy pomocy społecznej, parki narodowe
domy pomocy społecznej, parki narodowe
i krajobrazowe,
i krajobrazowe,
jednostki szkoleniowe i doradcze,
jednostki szkoleniowe i doradcze,
Jednostkami budżetowymi powiatów są:
Jednostkami budżetowymi powiatów są:
starostwa,
starostwa,
szkoły zawodowe, zespoły szkół i licea,
szkoły zawodowe, zespoły szkół i licea,
domy pomocy społecznej,
domy pomocy społecznej,
zarządy dróg,
zarządy dróg,
Rachunki dochodów własnych
Rachunki dochodów własnych
Rachunki dochodów własnych
Rachunki dochodów własnych →
→ Wprowadzenie
Wprowadzenie
–– zostały utworzone z dniem 1 stycznia 2005 r., na podstawie nowelizacji ustawy
zostały utworzone z dniem 1 stycznia 2005 r., na podstawie nowelizacji ustawy
o finansach
o finansach
publicznych
publicznych →
→ (Dz. U. z 2004 r., Nr 273, poz. 2703, z
(Dz. U. z 2004 r., Nr 273, poz. 2703, z późn
późn. zm.);
. zm.);
rachunki dochodów własnych jednostek budżetowych
rachunki dochodów własnych jednostek budżetowych →
→ stanowią nową formę organizacyjną
stanowią nową formę organizacyjną
sektora finansów publicznych;
sektora finansów publicznych;
p
y ;
p
y ;
Jakie dochody można gromadzić na rachunku dochodów własnych
Jakie dochody można gromadzić na rachunku dochodów własnych
–– ustawa
ustawa
o finansach publicznych
o finansach publicznych (art. 22 ust. 1), stanowi, że jednostki budżetowe mogą
(art. 22 ust. 1), stanowi, że jednostki budżetowe mogą
gromadzić na rachunku dochodów własnych środki pochodzące z następujących źródeł:
gromadzić na rachunku dochodów własnych środki pochodzące z następujących źródeł:
opłat za udostępnienie dokumentacji przetargowej;
opłat za udostępnienie dokumentacji przetargowej;
spadków, zapisów i darowizn;
spadków, zapisów i darowizn;
odszkodowań i wpłat za utracone lub uszkodzone mienie zarządzane lub użytkowane przez
odszkodowań i wpłat za utracone lub uszkodzone mienie zarządzane lub użytkowane przez
jednostkę;
jednostkę;
Dochody z których można zasilać rachunki dochodów własnych
Dochody z których można zasilać rachunki dochodów własnych
–– ustawa
ustawa
o finansach publicznych
o finansach publicznych wyróżnia dodatkowo 17 źródeł dochodów, z których można
wyróżnia dodatkowo 17 źródeł dochodów, z których można
zasilać rachunki dochodów własnych państwowych jednostek budżetowych;
zasilać rachunki dochodów własnych państwowych jednostek budżetowych; Są to m.in.:
Są to m.in.:
wpłaty ze sprzedaży zapasów mobilizacyjnych;
wpłaty ze sprzedaży zapasów mobilizacyjnych;
wpisy i wpłaty z tytułu prowadzenia postępowań odwoławczych;
wpisy i wpłaty z tytułu prowadzenia postępowań odwoławczych;
12
12
2009-03-04
7
Rachunki dochodów własnych
Rachunki dochodów własnych
Rachunki dochodów własnych samorządowych jednostek budżetowych
Rachunki dochodów własnych samorządowych jednostek budżetowych
–– samorządowe jednostki budżetowe na rachunek dochodów własnych mogą kierować:
samorządowe jednostki budżetowe na rachunek dochodów własnych mogą kierować:
zarówno dochody uzyskiwane na podstawie art. 22 ust. 1 ustawy
zarówno dochody uzyskiwane na podstawie art. 22 ust. 1 ustawy
o finansach publicznych
o finansach publicznych
,
,
jak również dochody określone w uchwale organu stanowiącego JST (art. 22 ust. 3);
jak również dochody określone w uchwale organu stanowiącego JST (art. 22 ust. 3);
Tworzenie rachunków dochodów własnych
Tworzenie rachunków dochodów własnych
–– o utworzeniu rachunku dochodów własnych ze źródeł wymienionych w art. 22 ust. 1, decydują
o utworzeniu rachunku dochodów własnych ze źródeł wymienionych w art. 22 ust. 1, decydują
kierownicy jednostek budżetowych;
kierownicy jednostek budżetowych;
–– w przypadku źródeł przypisanych rachunkom wyłącznie państwowych jednostek budżetowych
w przypadku źródeł przypisanych rachunkom wyłącznie państwowych jednostek budżetowych
w art. 22 ust. 2 (tj. owych 17
w art. 22 ust. 2 (tj. owych 17 ––cie źródeł dodatkowych dochodów), wymagana jest ponadto
cie źródeł dodatkowych dochodów), wymagana jest ponadto
a t
ust
(tj o yc
a t
ust
(tj o yc
c e óde dodat o yc doc odó ), y aga a jest po adto
c e óde dodat o yc doc odó ), y aga a jest po adto
zgoda odpowiednio ministra, kierownika urzędu centralnego lub wojewody;
zgoda odpowiednio ministra, kierownika urzędu centralnego lub wojewody;
13
13
Opracowanie: dr Tomasz Skica
Opracowanie: dr Tomasz Skica
Fundusze motywacyjne
Fundusze motywacyjne
Fundusze motywacyjne
Fundusze motywacyjne →
→ Wprowadzenie
Wprowadzenie
–– pojawiły się razem z rachunkami dochodów własnych jednostek budżetowych 1 stycznia 2005 r.,
pojawiły się razem z rachunkami dochodów własnych jednostek budżetowych 1 stycznia 2005 r.,
stanowią kolejną formę organizacyjną sektora finansów publicznych,
stanowią kolejną formę organizacyjną sektora finansów publicznych,
plany funduszy motywacyjnych nie są objęte ustawą budżetową;
plany funduszy motywacyjnych nie są objęte ustawą budżetową;
Czym są fundusze motywacyjne?
Czym są fundusze motywacyjne?
–– fundusze motywacyjne są środkami finansowymi państwowych jednostek budżetowych
fundusze motywacyjne są środkami finansowymi państwowych jednostek budżetowych
gromadzonymi na wyodrębnionych rachunkach bankowych;
gromadzonymi na wyodrębnionych rachunkach bankowych;
–– fundusze są zasilane częścią dochodów budżetu państwa uzyskanych z tytułu
fundusze są zasilane częścią dochodów budżetu państwa uzyskanych z tytułu
przepadku rzeczy;
przepadku rzeczy;
korzyści majątkowych pochodzących z ujawnienia przestępstw i wykroczeń przeciwko mieniu jak
korzyści majątkowych pochodzących z ujawnienia przestępstw i wykroczeń przeciwko mieniu jak
też przestępstw skarbowych i wykroczeń skarbowych;
też przestępstw skarbowych i wykroczeń skarbowych;
–– fundusze motywacyjne nie są funduszami celowymi
fundusze motywacyjne nie są funduszami celowymi (jest to odstępstwo od zasady finansowania
(jest to odstępstwo od zasady finansowania
brutto jednostek budżetowych);
brutto jednostek budżetowych);
Przeznaczenie funduszy motywacyjnych
Przeznaczenie funduszy motywacyjnych
–– ze środków funduszy motywacyjnych wypłacane są nagrody dla pracowników, żołnierzy
ze środków funduszy motywacyjnych wypłacane są nagrody dla pracowników, żołnierzy
i funkcjonariuszy, którzy przyczynili się bezpośrednio do uzyskania tych dochodów;
i funkcjonariuszy, którzy przyczynili się bezpośrednio do uzyskania tych dochodów;
14
14
2009-03-04
8
Gospodarstwa pomocnicze
Gospodarstwa pomocnicze
Gospodarstwem pomocniczym
Gospodarstwem pomocniczym
––
jest wyodrębniona z jednostki budżetowej, pod względem organizacyjnym i finansowym część
jest wyodrębniona z jednostki budżetowej, pod względem organizacyjnym i finansowym część
jej działalności podstawowej lub działalność uboczna;
jej działalności podstawowej lub działalność uboczna;
Wyodrębnienie organizacyjne
Wyodrębnienie organizacyjne
––
wyraża się w:
wyraża się w:
1)
1) wyodrębnieniu majątkowym,
wyodrębnieniu majątkowym,
2)
2) posiadaniu odrębnej struktury organizacyjnej,
posiadaniu odrębnej struktury organizacyjnej,
3)
3) posiadaniu zorganizowanego zespołu pracowniczego.
posiadaniu zorganizowanego zespołu pracowniczego.
Wyodrębnienie finansowe
Wyodrębnienie finansowe
Opracowanie: dr Tomasz Skica
Opracowanie: dr Tomasz Skica
15
15
Wyodrębnienie finansowe
Wyodrębnienie finansowe
––
wyraża się w posiadaniu przez gospodarstwo pomocnicze:
wyraża się w posiadaniu przez gospodarstwo pomocnicze:
1)
1) własnego planu finansowego,
własnego planu finansowego,
2)
2) rachunku bankowego
rachunku bankowego -- na który wpływają jego dochody i z którego może
na który wpływają jego dochody i z którego może dokonywać
dokonywać
wydatków
wydatków do wysokości zgromadzonych zasobów;
do wysokości zgromadzonych zasobów;
Gospodarstwa pomocnicze
Gospodarstwa pomocnicze
Roczny plan finansowy
Roczny plan finansowy
––
podstawą gospodarki finansowej gospodarstwa pomocniczego jest
podstawą gospodarki finansowej gospodarstwa pomocniczego jest roczny plan finansowy
roczny plan finansowy
obejmujący:
obejmujący:
przychody (w tym dotacje z budżetu),
przychody (w tym dotacje z budżetu),
koszty i inne obciążenia,
koszty i inne obciążenia,
rachunek zysków i strat,
rachunek zysków i strat,
stan środków obrotowych,
stan środków obrotowych,
stan należności i zobowiązań na początek i koniec okresu oraz rozliczenia z budżetem;
stan należności i zobowiązań na początek i koniec okresu oraz rozliczenia z budżetem;
Utworzenie gospodarstwa pomocniczego
Utworzenie gospodarstwa pomocniczego
––
gospodarstwo pomocnicze tworzy, przekształca w inną formę organizacyjno
gospodarstwo pomocnicze tworzy, przekształca w inną formę organizacyjno--prawną
prawną
i likwiduje kierownik jednostki budżetowej, po uprzednim uzyskaniu
i likwiduje kierownik jednostki budżetowej, po uprzednim uzyskaniu zgody:
zgody:
16
16
i likwiduje kierownik jednostki budżetowej, po uprzednim uzyskaniu
i likwiduje kierownik jednostki budżetowej, po uprzednim uzyskaniu zgody:
zgody:
––
właściwego
właściwego ministra, kierownika urzędu centralnego, wojewody
ministra, kierownika urzędu centralnego, wojewody
w
w przypadku gospodarstw pomocniczych państwowych jednostek budżetowych,
przypadku gospodarstw pomocniczych państwowych jednostek budżetowych,
––
zarządu
zarządu jednostki samorządu
jednostki samorządu terytorialnego
terytorialnego
w
w przypadku gospodarstw pomocniczych gminnych, powiatowych i wojewódzkich jednostek
przypadku gospodarstw pomocniczych gminnych, powiatowych i wojewódzkich jednostek
budżetowych;
budżetowych;
2009-03-04
9
Gospodarstwa pomocnicze
Gospodarstwa pomocnicze
Tworząc gospodarstwo pomocnicze
Tworząc gospodarstwo pomocnicze kierownik jednostki budżetowej określa:
kierownik jednostki budżetowej określa:
––
nazwę i siedzibę gospodarstwa pomocniczego,
nazwę i siedzibę gospodarstwa pomocniczego,
––
nazwę i siedzibę jednostki budżetowej,
nazwę i siedzibę jednostki budżetowej,
––
przedmiot działalności wyodrębnionej z zakresu działalności jednostki
przedmiot działalności wyodrębnionej z zakresu działalności jednostki budżetowej,
budżetowej,
p
y
ę
j
j
p
y
ę
j
j
jj
––
składniki majątkowe przydzielone gospodarstwu przez jednostkę
składniki majątkowe przydzielone gospodarstwu przez jednostkę budżetową,
budżetową,
Usługi na rzecz macierzystej jednostki budżetowej
Usługi na rzecz macierzystej jednostki budżetowej
––
sprzedaży usług na rzecz macierzystej jednostki budżetowej
sprzedaży usług na rzecz macierzystej jednostki budżetowej →
→ gospodarstwo
gospodarstwo pomocnicze
pomocnicze
dokonuje według kosztów własnych;
dokonuje według kosztów własnych;
gospodarstwo pomocnicze wpłaca do budżetu
gospodarstwo pomocnicze wpłaca do budżetu połowę osiągniętego zysku netto
połowę osiągniętego zysku netto;
;
Opracowanie: dr Tomasz Skica
Opracowanie: dr Tomasz Skica
17
17
Zmiany w planie finansowym gospodarstwa pomocniczego
Zmiany w planie finansowym gospodarstwa pomocniczego
––
w planie finansowym gospodarstwa pomocniczego mogą być dokonywane zmiany w ciągu roku
w planie finansowym gospodarstwa pomocniczego mogą być dokonywane zmiany w ciągu roku
w przypadku realizowania wyższych od planowanych przychodów i kosztów, pod warunkiem że nie
w przypadku realizowania wyższych od planowanych przychodów i kosztów, pod warunkiem że nie
spowoduje to zmniejszenia wpłat do
spowoduje to zmniejszenia wpłat do budżetu,
budżetu, ani zwiększenia dotacji z budżetu;
ani zwiększenia dotacji z budżetu;
Zakłady budżetowe
Zakłady budżetowe
Zakłady budżetowe
Zakłady budżetowe
––
to jednostki nieposiadające osobowości prawnej, korzystające z samodzielności organizacyjnej
to jednostki nieposiadające osobowości prawnej, korzystające z samodzielności organizacyjnej
oraz ograniczonej samodzielności finansowej;
oraz ograniczonej samodzielności finansowej;
Zakłady budżetowe
Zakłady budżetowe wykonują odpłatnie
wykonują odpłatnie wyodrębnione zadania a koszty swojej działalności
wyodrębnione zadania a koszty swojej działalności
Zakłady budżetowe
Zakłady budżetowe wykonują odpłatnie
wykonują odpłatnie wyodrębnione zadania, a koszty swojej działalności
wyodrębnione zadania, a koszty swojej działalności
pokrywają z
pokrywają z przychodów własnych;
przychodów własnych;
Dotacje dla zakładu budżetowego
Dotacje dla zakładu budżetowego
––
zakład budżetowy może otrzymać z budżetu dotację przedmiotową oraz dotację podmiotową
zakład budżetowy może otrzymać z budżetu dotację przedmiotową oraz dotację podmiotową
lub dotację celową na dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji;
lub dotację celową na dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji;
nowo tworzonemu zakładowi budżetowemu może być przyznana jednorazowa dotacja
nowo tworzonemu zakładowi budżetowemu może być przyznana jednorazowa dotacja z budżetu
z budżetu
na pierwsze wyposażenie w środki obrotowe;
na pierwsze wyposażenie w środki obrotowe;
18
18
Dotacjami przedmiotowymi
Dotacjami przedmiotowymi
––
nazywane są w ustawie
nazywane są w ustawie
o finansach publicznych
o finansach publicznych →
→ dopłaty
dopłaty do określonych rodzajów wyrobów
do określonych rodzajów wyrobów
lub usług, kalkulowanych według stawek jednostkowych;
lub usług, kalkulowanych według stawek jednostkowych;
Dotacjami podmiotowymi
Dotacjami podmiotowymi
––
nazywane jest w ustawie
nazywane jest w ustawie
o finansach publicznych
o finansach publicznych →
→ dofinansowanie
dofinansowanie bieżącej działalności
bieżącej działalności
ustawowo wskazanego podmiotu;
ustawowo wskazanego podmiotu;
2009-03-04
10
Zakłady budżetowe
Zakłady budżetowe
Gospodarka finansowa
Gospodarka finansowa
––
podstawą gospodarki finansowej zakładu budżetowego jest
podstawą gospodarki finansowej zakładu budżetowego jest roczny plan finansowy
roczny plan finansowy;;
Utworzenie zakładu budżetowego
Utworzenie zakładu budżetowego
––
państwowe zakłady budżetowe tworzą, łączą, przekształcają w inną formę organizacyjno
państwowe zakłady budżetowe tworzą, łączą, przekształcają w inną formę organizacyjno--
prawną
prawną i i likwidują:
likwidują:
ministrowie,
ministrowie,
kierownicy
kierownicy urzędów centralnych,
urzędów centralnych,
wojewodowie,
wojewodowie,
oraz
oraz inne organy działające na podstawie odrębnych (niż ustawa
inne organy działające na podstawie odrębnych (niż ustawa
o finansach publicznych
o finansach publicznych
) przepisów;
) przepisów;
––
gminne, powiatowe lub wojewódzkie zakłady budżetowe tworzą, łączą, przekształcają w inną
gminne, powiatowe lub wojewódzkie zakłady budżetowe tworzą, łączą, przekształcają w inną
19
19
gminne, powiatowe lub wojewódzkie zakłady budżetowe tworzą, łączą, przekształcają w inną
gminne, powiatowe lub wojewódzkie zakłady budżetowe tworzą, łączą, przekształcają w inną
formę organizacyjno
formę organizacyjno--prawną i likwidują:
prawną i likwidują:
organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego;
organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego;
––
w gminie
w gminie →
→ rada gminy;
rada gminy;
––
w powiecie ziemskim
w powiecie ziemskim →
→ rada powiatu;
rada powiatu;
––
w powiecie grodzkim
w powiecie grodzkim →
→ rada miasta;
rada miasta;
––
w województwie
w województwie →
→ sejmik województwa;
sejmik województwa;
Zakłady budżetowe
Zakłady budżetowe
Utworzenie
Utworzenie zakładu budżetowego
zakładu budżetowego
––
utworzenie zakładu budżetowego wiąże
utworzenie zakładu budżetowego wiąże się z
się z określeniem:
określeniem:
jego
jego nazwy i siedziby,
nazwy i siedziby,
przedmiotu
przedmiotu działalności,
działalności,
ł ś
ł ś
ś b d
k ó
kł d b d
l
ł
ś b d
k ó
kł d b d
l
ł
właściwej
właściwej części budżetu, z którą zakład będzie się rozliczał,
części budżetu, z którą zakład będzie się rozliczał,
źródła
źródła przychodów własnych,
przychodów własnych,
stanu
stanu wyposażenia w środki obrotowe oraz składniki majątkowe przekazane w użytkowanie
wyposażenia w środki obrotowe oraz składniki majątkowe przekazane w użytkowanie
temu zakładowi,
temu zakładowi,
Rozliczenie z budżetem
Rozliczenie z budżetem
––
rozliczenie z budżetem następuje poprzez wpłatę do budżetu nadwyżki wypracowanych
rozliczenie z budżetem następuje poprzez wpłatę do budżetu nadwyżki wypracowanych
środków obrotowych, ustalonej na koniec okresu rozliczeniowego;
środków obrotowych, ustalonej na koniec okresu rozliczeniowego;
Opracowanie: dr Tomasz Skica
Opracowanie: dr Tomasz Skica
20
20
Zmiany w planie finansowym zakładu budżetowego
Zmiany w planie finansowym zakładu budżetowego
––
w planie finansowym zakładu budżetowego mogą być dokonywane zmiany w ciągu roku
w planie finansowym zakładu budżetowego mogą być dokonywane zmiany w ciągu roku
w przypadku realizowania wyższych od planowanych przychodów i kosztów, pod warunkiem,
w przypadku realizowania wyższych od planowanych przychodów i kosztów, pod warunkiem,
że nie spowoduje to zmniejszenia wpłat do budżetu ani zwiększenia dotacji z budżetu;
że nie spowoduje to zmniejszenia wpłat do budżetu ani zwiększenia dotacji z budżetu;
2009-03-04
11
Zakłady budżetowe
Zakłady budżetowe
Państwowe zakłady budżetowe
Państwowe zakłady budżetowe
Samorządowe zakłady budżetowe
Samorządowe zakłady budżetowe
ośrodki wczasowe i wczasowo
ośrodki wczasowe i wczasowo--szkoleniowe,
szkoleniowe,
zakłady działające przy Ministerstwie Obrony
zakłady działające przy Ministerstwie Obrony
Narodowej,
Narodowej,
Gminne zakłady budżetowe:
Gminne zakłady budżetowe:
przedsiębiorstwa gospodarki komunalnej, takie jak
przedsiębiorstwa gospodarki komunalnej, takie jak
np. zakłady oczyszczania miasta, zakłady
np. zakłady oczyszczania miasta, zakłady
Wpłata zakładu budżetowego do budżetu
Wpłata zakładu budżetowego do budżetu
––
wpłatę do budżetu planuje się jako różnicę między planowanymi przychodami i planowanym
wpłatę do budżetu planuje się jako różnicę między planowanymi przychodami i planowanym
ośrodki sportu i rekreacji,
ośrodki sportu i rekreacji,
część domów pracy twórczej,
część domów pracy twórczej,
wodociągowo
wodociągowo--kanalizacyjne, administracje budynków
kanalizacyjne, administracje budynków
komunalnych
komunalnych –– jeśli nie są spółkami,
jeśli nie są spółkami,
ośrodki sportowo
ośrodki sportowo--wypoczynkowe,
wypoczynkowe,
przedszkola,
przedszkola,
Opracowanie: dr Tomasz Skica
Opracowanie: dr Tomasz Skica
21
21
p ę
p
j
ę j
ę
ę y p
y
p y
p
y
p ę
p
j
ę j
ę
ę y p
y
p y
p
y
stanem środków obrotowych na początek roku a planowanymi wydatkami i planowanym
stanem środków obrotowych na początek roku a planowanymi wydatkami i planowanym
stanem środków obrotowych na koniec roku;
stanem środków obrotowych na koniec roku;
przy założeniu, że planowany stan środków obrotowych na koniec roku nie może przekraczać
przy założeniu, że planowany stan środków obrotowych na koniec roku nie może przekraczać
1/6 planowanych na kolejny rok kosztów wynagrodzeń z pochodnymi;
1/6 planowanych na kolejny rok kosztów wynagrodzeń z pochodnymi;
Fundusze celowe (
Fundusze celowe (Parabudżetowe
Parabudżetowe))
Funduszem celowym
Funduszem celowym
––
jest fundusz powołany ustawowo, którego przychody pochodzą ze środków publicznych,
jest fundusz powołany ustawowo, którego przychody pochodzą ze środków publicznych,
a wydatki są przeznaczone na realizację wyodrębnionych zadań;
a wydatki są przeznaczone na realizację wyodrębnionych zadań;
często określa się je mianem
często określa się je mianem parabudżetowych
parabudżetowych;
;
Fundusze celowe a zakłady budżetowe
Fundusze celowe a zakłady budżetowe
––
fundusze celowe odróżnia od zakładów budżetowych to, że ich dochody w głównej mierze
fundusze celowe odróżnia od zakładów budżetowych to, że ich dochody w głównej mierze
pochodzą ze świadczeń o charakterze publiczno
pochodzą ze świadczeń o charakterze publiczno--prawnym
prawnym a
a nie ze sprzedaży produkcji
nie ze sprzedaży produkcji
i i świadczonych usług
świadczonych usług;
;
Niedobór i nadwyżka w funduszach celowych
Niedobór i nadwyżka w funduszach celowych
22
22
––
w przypadku niektórych funduszy w sytuacji, w której ich wydatki przekraczają
w przypadku niektórych funduszy w sytuacji, w której ich wydatki przekraczają dochody,
dochody,
mogą one uzyskiwać
mogą one uzyskiwać pożyczki z budżetu państwa
pożyczki z budżetu państwa;;
wynika to z gwarancji państwa dotyczących zadań realizowanych przez konkretny fundusz
wynika to z gwarancji państwa dotyczących zadań realizowanych przez konkretny fundusz
np. zadań Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (FUS);
np. zadań Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (FUS);
––
w sytuacji, kiedy dochody przewyższają wydatki funduszy, powstała
w sytuacji, kiedy dochody przewyższają wydatki funduszy, powstała nadwyżka
nadwyżka pozostaje do
pozostaje do
dyspozycji funduszy celowych;
dyspozycji funduszy celowych;
2009-03-04
12
Państwowe i
Państwowe i samorząd.
samorząd. fundusze celowe
fundusze celowe
Status prawny funduszy celowych
Status prawny funduszy celowych
––
fundusz celowy może działać jako:
fundusz celowy może działać jako:
1)
1) osoba prawna;
osoba prawna;
2)
2) wyodrębniony rachunek bankowy, którym dysponuje organ wskazany w ustawie tworzącej
wyodrębniony rachunek bankowy, którym dysponuje organ wskazany w ustawie tworzącej
fundusz;
fundusz;
Państwowy
Państwowy fundusz
fundusz celowy a fundusze samorządowe
celowy a fundusze samorządowe
––
państwowy fundusz celowy realizuje
państwowy fundusz celowy realizuje zadania wyodrębnione z budżetu państwa;
zadania wyodrębnione z budżetu państwa;
np.
np. Fundusz Nauki i Technologii Polskiej;
Fundusz Nauki i Technologii Polskiej;
––
gminne
gminne, powiatowe lub wojewódzkie fundusze
, powiatowe lub wojewódzkie fundusze celowe realizującą
celowe realizującą zadnia wyodrębnione
zadnia wyodrębnione
d
i d i
b dż t
i
i t l b
j
ód t
d
i d i
b dż t
i
i t l b
j
ód t
odpowiednio z budżetu gminy, powiatu lub województwa
odpowiednio z budżetu gminy, powiatu lub województwa;;
Funduszami jednostek samorządu terytorialnego są:
Funduszami jednostek samorządu terytorialnego są:
––
terenowe (wojewódzkie) fundusze ochrony gruntów rolnych;
terenowe (wojewódzkie) fundusze ochrony gruntów rolnych;
––
wojewódzkie, powiatowe i gminne fundusze gospodarki zasobem geodezyjnym i kartograficznym;
wojewódzkie, powiatowe i gminne fundusze gospodarki zasobem geodezyjnym i kartograficznym;
––
wojewódzkie, powiatowe i gminne fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej;
wojewódzkie, powiatowe i gminne fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej;
Tabela:
Tabela: Główne cechy instytucji budżetu i instytucji funduszu celowego
Główne cechy instytucji budżetu i instytucji funduszu celowego
Cecha
Budżet
Fundusz celowy
Przedmiot finansowania
ogólny
ściśle określony
Okres finansowania
roczny
nieokreślony
Ciągłość finansowania
brak
zapewniona
Bezpieczeństwo finansowania zadań
niskie –
konkurencyjność zadań
wysokie – brak
konkurencyjności zadań
A bit l ść
l k ji ś dkó
i t t
i i t t
Arbitralność w alokacji środków
istotna
nieistotna
Możliwość akumulacji środków finansowych po roku
finansowym
nie istnieje
istnieje
Zasady gospodarki finansowej
sztywne (rygorystyczne) elastyczne
Możliwość mobilizacji dochodów
minimalna
znaczna
Możliwości kontroli ze strony władz przedstawicielskich
istotne
ograniczone
Racjonalizacja wydatków
ograniczona
znaczna
Możliwość realokacji środków finansowych stosownie do
zmieniających się warunków społecznych i gospodarczych duża
mała
Możliwość nieracjonalnego wydatkowania środków w
wyniku działania grup nacisku
duża
mała
Możliwość rozbicia gospodarki pieniężnymi środkami
publicznymi
mała
duża