Instytut
Spawalnictwa
w Gliwicach
KURS MIĘDZYNARODOWEGO
INŻYNIERA / TECHNOLOGA / MISTRZA / INSTRUKTORA SPAWALNIKA
(IWE/IWT/IWS/IWP)
Obróbka cieplna materiałów
podstawowych i złączy spawanych
2.8
opracował:
mgr inż. Krzysztof Kwieciński
Nowelizacja materiału: 01. 2012 r.
2012-01-24
1
Mgr inż. Krzysztof Kwieciński
T 2.8.
Obróbka cieplna materiałów
podstawowych i złączy spawanych
INSTYTUT SPAWALNICTWA w Gliwicach
KURS OBRÓBKA CIEPLNA ZŁĄCZY SPAWANYCH
Ośrodek Kształcenia i Nadzoru Spawalniczego
KURS OBRÓBKA CIEPLNA ZŁĄCZY SPAWANYCH
PLAN WYKŁADU
1. Wprowadzenie
2. Podstawowe definicje obróbki cieplej
3. Podstawowe technologie obróbki cieplnej
4. Obróbka cieplna połączeń spawanych
5. Urządzenia do obróbki cieplnej
INSTYTUT SPAWALNICTWA w Gliwicach
Ośrodek Kształcenia i Nadzoru Spawalniczego
Opracowanie Instytut Spawalnictwa - Gliwice.
Wszelkie prawa zastrze
żone. Powielanie lub rozpowszechnianie ca
ło
ści wzgl
ędnie
fragmentu w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób jest zabronione.
KURS MIĘDZYNARODOWEGO
INŻYNIERA / TECHNOLOGA / MISTRZA / INSTRUKTORA SPAWALNIKA
(IWE/IWT/IWS/IWP)
Obróbka cieplna materiałów podstawowych i złączy spawanych
2.8
Instytut
Spawalnictwa
w Gliwicach
AW 1
2012-01-24
2
KURS OBRÓBKA CIEPLNA ZŁĄCZY SPAWANYCH
INSTYTUT SPAWALNICTWA w Gliwicach
Ośrodek Kształcenia i Nadzoru Spawalniczego
WPROWADZENIE
KURS OBRÓBKA CIEPLNA ZŁĄCZY SPAWANYCH
INSTYTUT SPAWALNICTWA w Gliwicach
Ośrodek Kształcenia i Nadzoru Spawalniczego
OBRÓBKA CIEPLNA
DEFINICJE
Proces technologiczny, którego celem jest zmiana
własności mechanicznych i fizykochemicznych metali
i stopów w stanie stałym, przede wszystkim przez
wywołanie zmian strukturalnych, zawsze w wyniku
działania temperatury i czasu, a ponadto bardzo
często środowiska oraz, rzadziej, pola
magnetycznego lub odkształcenia plastycznego
Opracowanie Instytut Spawalnictwa - Gliwice.
Wszelkie prawa zastrze
żone. Powielanie lub rozpowszechnianie ca
ło
ści wzgl
ędnie
fragmentu w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób jest zabronione.
KURS MIĘDZYNARODOWEGO
INŻYNIERA / TECHNOLOGA / MISTRZA / INSTRUKTORA SPAWALNIKA
(IWE/IWT/IWS/IWP)
Obróbka cieplna materiałów podstawowych i złączy spawanych
Instytut
Spawalnictwa
w Gliwicach
2.8
AW 2
2012-01-24
3
KURS OBRÓBKA CIEPLNA ZŁĄCZY SPAWANYCH
INSTYTUT SPAWALNICTWA w Gliwicach
Ośrodek Kształcenia i Nadzoru Spawalniczego
PODSTAWOWE
DEFINICJE OBRÓBKI
CIEPLNEJ
KURS OBRÓBKA CIEPLNA ZŁĄCZY SPAWANYCH
INSTYTUT SPAWALNICTWA w Gliwicach
Ośrodek Kształcenia i Nadzoru Spawalniczego
CYKL CIEPLNY SPAWANIA
Cykl cieplny spawania a cykl cieplny
typowej obróbki cieplnej:
Bardzo duża szybkość nagrzewania i
krótkotrwałe przetrzymywanie w wysokiej
temperaturze,
Zróżnicowana temperatura maksymalna,
która w procesie spawania może
przyjmować bardzo duże wartości, T
max
jest osiągana bardzo szybko i
utrzymywana krótko
Duży gradient temperatury w złączu i
duży gradient szybkości chłodzenia
Nakładanie dwóch lub więcej cykli na
siebie w przypadkach spawania
wielowarstwowego
Opracowanie Instytut Spawalnictwa - Gliwice.
Wszelkie prawa zastrze
żone. Powielanie lub rozpowszechnianie ca
ło
ści wzgl
ędnie
fragmentu w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób jest zabronione.
KURS MIĘDZYNARODOWEGO
INŻYNIERA / TECHNOLOGA / MISTRZA / INSTRUKTORA SPAWALNIKA
(IWE/IWT/IWS/IWP)
Obróbka cieplna materiałów podstawowych i złączy spawanych
2.8
Instytut
Spawalnictwa
w Gliwicach
AW 3
2012-01-24
4
KURS OBRÓBKA CIEPLNA ZŁĄCZY SPAWANYCH
INSTYTUT SPAWALNICTWA w Gliwicach
Ośrodek Kształcenia i Nadzoru Spawalniczego
RODZAJE OBRÓBKI CIEPLNEJ
1. Obróbka cieplna zwykła (konwencjonalna, podstawowa)
Proces technologiczny, w wyniku którego
uzyskuje się zmiany własności metali i stopów
będące funkcją temperatury i czasu
KURS OBRÓBKA CIEPLNA ZŁĄCZY SPAWANYCH
INSTYTUT SPAWALNICTWA w Gliwicach
Ośrodek Kształcenia i Nadzoru Spawalniczego
RODZAJE OBRÓBKI CIEPLNEJ
2. Obróbka cieplno-chemiczna
Proces technologiczny, którego celem jest
uzyskanie zmian własności warstwy wierzchniej
metali i stopów w wyniku działania temperatury,
czasu i środowiska technologicznego
Opracowanie Instytut Spawalnictwa - Gliwice.
Wszelkie prawa zastrze
żone. Powielanie lub rozpowszechnianie ca
ło
ści wzgl
ędnie
fragmentu w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób jest zabronione.
KURS MIĘDZYNARODOWEGO
INŻYNIERA / TECHNOLOGA / MISTRZA / INSTRUKTORA SPAWALNIKA
(IWE/IWT/IWS/IWP)
Obróbka cieplna materiałów podstawowych i złączy spawanych
Instytut
Spawalnictwa
w Gliwicach
2.8
AW 4
2012-01-24
5
KURS OBRÓBKA CIEPLNA ZŁĄCZY SPAWANYCH
INSTYTUT SPAWALNICTWA w Gliwicach
Ośrodek Kształcenia i Nadzoru Spawalniczego
RODZAJE OBRÓBKI CIEPLNEJ
3. Obróbka cieplno - magnetyczna
Proces technologiczny, którego celem jest
uzyskanie zmian, głównie zmian fizycznych
własności metali i stopów (lepszych własności
magnetycznych) w wyniku działania temperatury,
czasu i silnego pola magnetycznego
KURS OBRÓBKA CIEPLNA ZŁĄCZY SPAWANYCH
INSTYTUT SPAWALNICTWA w Gliwicach
Ośrodek Kształcenia i Nadzoru Spawalniczego
RODZAJE OBRÓBKI CIEPLNEJ
4. Obróbka cieplno - plastyczna
Proces technologiczny, którego celem jest
uzyskanie zmian, głównie zmian fizycznych
własności metali i stopów w wyniku działania
temperatury, czasu prędkości i wielkości
odkształcenia plastycznego
Opracowanie Instytut Spawalnictwa - Gliwice.
Wszelkie prawa zastrze
żone. Powielanie lub rozpowszechnianie ca
ło
ści wzgl
ędnie
fragmentu w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób jest zabronione.
KURS MIĘDZYNARODOWEGO
INŻYNIERA / TECHNOLOGA / MISTRZA / INSTRUKTORA SPAWALNIKA
(IWE/IWT/IWS/IWP)
Obróbka cieplna materiałów podstawowych i złączy spawanych
2.8
Instytut
Spawalnictwa
w Gliwicach
AW 5
2012-01-24
6
INSTYTUT SPAWALNICTWA w Gliwicach
Ośrodek Kształcenia i Nadzoru Spawalniczego
TECHNOLOGIA OBRÓBKI CIEPLNEJ
1. Operacja obróbki cieplnej
Część procesu technologicznego OC wykonywana
w sposób ciągły, na jednym stanowisku OC, przez
jednego lub kilku pracowników na jednym lub
kilku wsadach (np. wyżarzanie, hartowanie,
odpuszczanie, przesycanie)
KURS OBRÓBKA CIEPLNA ZŁĄCZY SPAWANYCH
INSTYTUT SPAWALNICTWA w Gliwicach
Ośrodek Kształcenia i Nadzoru Spawalniczego
TECHNOLOGIA OBRÓBKI CIEPLNEJ
2. Zabieg obróbki cieplnej
Część operacji OC realizowana za pomocą tych
samych środków technologicznych przy
niezmienionych parametrach OC (np. nagrzewanie,
wygrzewanie i chłodzenie)
Opracowanie Instytut Spawalnictwa - Gliwice.
Wszelkie prawa zastrze
żone. Powielanie lub rozpowszechnianie ca
ło
ści wzgl
ędnie
fragmentu w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób jest zabronione.
KURS MIĘDZYNARODOWEGO
INŻYNIERA / TECHNOLOGA / MISTRZA / INSTRUKTORA SPAWALNIKA
(IWE/IWT/IWS/IWP)
Obróbka cieplna materiałów podstawowych i złączy spawanych
Instytut
Spawalnictwa
w Gliwicach
2.8
AW 6
2012-01-24
7
KURS OBRÓBKA CIEPLNA ZŁĄCZY SPAWANYCH
INSTYTUT SPAWALNICTWA w Gliwicach
Ośrodek Kształcenia i Nadzoru Spawalniczego
TECHNOLOGIA OBRÓBKI CIEPLNEJ
KURS OBRÓBKA CIEPLNA ZŁĄCZY SPAWANYCH
INSTYTUT SPAWALNICTWA w Gliwicach
Ośrodek Kształcenia i Nadzoru Spawalniczego
GRZANIE
Jednokrotne lub wielokrotne podwyższanie i następnie
utrzymywanie temperatury wsadu.
Polega na doprowadzeniu do nagrzewanego elementu,
w określonym czasie, odpowiedniej ilości ciepła tak, aby
osiągnąć założoną temperaturę grzania (wygrzewania)
w całym przekroju elementu lub w określonej objętości.
Opracowanie Instytut Spawalnictwa - Gliwice.
Wszelkie prawa zastrze
żone. Powielanie lub rozpowszechnianie ca
ło
ści wzgl
ędnie
fragmentu w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób jest zabronione.
KURS MIĘDZYNARODOWEGO
INŻYNIERA / TECHNOLOGA / MISTRZA / INSTRUKTORA SPAWALNIKA
(IWE/IWT/IWS/IWP)
Obróbka cieplna materiałów podstawowych i złączy spawanych
2.8
Instytut
Spawalnictwa
w Gliwicach
AW 7
2012-01-24
8
KURS OBRÓBKA CIEPLNA ZŁĄCZY SPAWANYCH
INSTYTUT SPAWALNICTWA w Gliwicach
Ośrodek Kształcenia i Nadzoru Spawalniczego
GRZANIE
Ze względu na przewodność cieplną [W/K], opór cieplny [K/W]
i szybkość nagrzewania [
o
C/h] metalu lub jego stopu, wyróżnia
się następujący podział elementów nagrzewanych:
materiały
o
dużej
zdolności
przenikania
ciepła
– można nagrzewać szybciej,
materiały
o
małej
zdolności
przenikania
ciepła
– należy nagrzewać wolniej.
KURS OBRÓBKA CIEPLNA ZŁĄCZY SPAWANYCH
INSTYTUT SPAWALNICTWA w Gliwicach
Ośrodek Kształcenia i Nadzoru Spawalniczego
GRZANIE
Stosowana prędkość grzania zależy także od:
własności mechanicznych w stanie wyjściowym (materiały
kruche należy nagrzewać wolniej),
sposobu nagrzewania (przy nagrzewaniu bezpośrednim
można stosować większe szybkości),
kształtu
przedmiotu
(przedmioty
o
skomplikowanych
kształtach należy nagrzewać bardzo wolno).
Opracowanie Instytut Spawalnictwa - Gliwice.
Wszelkie prawa zastrze
żone. Powielanie lub rozpowszechnianie ca
ło
ści wzgl
ędnie
fragmentu w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób jest zabronione.
KURS MIĘDZYNARODOWEGO
INŻYNIERA / TECHNOLOGA / MISTRZA / INSTRUKTORA SPAWALNIKA
(IWE/IWT/IWS/IWP)
Obróbka cieplna materiałów podstawowych i złączy spawanych
Instytut
Spawalnictwa
w Gliwicach
2.8
AW 8
2012-01-24
9
KURS OBRÓBKA CIEPLNA ZŁĄCZY SPAWANYCH
INSTYTUT SPAWALNICTWA w Gliwicach
Ośrodek Kształcenia i Nadzoru Spawalniczego
WYGRZEWANIE
Wytrzymanie wsadu w temperaturze pośredniej lub docelowej
dla określonego rodzaju operacji OC (np. wyżarzanie
odprężające stali konstrukcyjnych – temperatura wygrzewania
500 ÷ 700
o
C).
KURS OBRÓBKA CIEPLNA ZŁĄCZY SPAWANYCH
INSTYTUT SPAWALNICTWA w Gliwicach
Ośrodek Kształcenia i Nadzoru Spawalniczego
CHŁODZENIE
Obniżanie temperatury wsadu do temperatury otoczenia lub
innej, wynikającej z rodzaju operacji OC.
Chłodzenie
z
temperatury
wygrzewania
podczas
OC
przeprowadza się w różnych ośrodkach chłodzących, do
których zaliczyć można:
powietrze spokojne lub sprężone,
woda oraz wodne roztwory soli i ługów,
oleje
kąpiele solne lub metalowe,
ośrodki fluidyzowane.
Opracowanie Instytut Spawalnictwa - Gliwice.
Wszelkie prawa zastrze
żone. Powielanie lub rozpowszechnianie ca
ło
ści wzgl
ędnie
fragmentu w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób jest zabronione.
KURS MIĘDZYNARODOWEGO
INŻYNIERA / TECHNOLOGA / MISTRZA / INSTRUKTORA SPAWALNIKA
(IWE/IWT/IWS/IWP)
Obróbka cieplna materiałów podstawowych i złączy spawanych
2.8
Instytut
Spawalnictwa
w Gliwicach
AW 9
2012-01-24
10
KURS OBRÓBKA CIEPLNA ZŁĄCZY SPAWANYCH
INSTYTUT SPAWALNICTWA w Gliwicach
Ośrodek Kształcenia i Nadzoru Spawalniczego
CHŁODZENIE
Studzenie – chłodzenie z małą prędkością
Oziębianie – chłodzenie z duża prędkością
Wychładzanie – wytrzymanie elementu obrabianego cieplnie
w pośredniej lub docelowej temperaturze
podczas chłodzenia
KURS OBRÓBKA CIEPLNA ZŁĄCZY SPAWANYCH
INSTYTUT SPAWALNICTWA w Gliwicach
Ośrodek Kształcenia i Nadzoru Spawalniczego
PODSTAWOWE OPERACJE OBRÓBKI CIEPLNEJ
KONWENCJONALNEJ
Opracowanie Instytut Spawalnictwa - Gliwice.
Wszelkie prawa zastrze
żone. Powielanie lub rozpowszechnianie ca
ło
ści wzgl
ędnie
fragmentu w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób jest zabronione.
KURS MIĘDZYNARODOWEGO
INŻYNIERA / TECHNOLOGA / MISTRZA / INSTRUKTORA SPAWALNIKA
(IWE/IWT/IWS/IWP)
Obróbka cieplna materiałów podstawowych i złączy spawanych
Instytut
Spawalnictwa
w Gliwicach
2.8
AW 10
2012-01-24
11
KURS OBRÓBKA CIEPLNA ZŁĄCZY SPAWANYCH
INSTYTUT SPAWALNICTWA w Gliwicach
Ośrodek Kształcenia i Nadzoru Spawalniczego
WYŻARZANIE
Polega na nagrzaniu wsadu do określonej temperatury,
wygrzaniu
w tej temperaturze i zazwyczaj powolnym chłodzenie z szybkością
pozwalającą na otrzymanie struktury w stanie równowagi lub
zbliżonej do tego stanu
Przemiana fazowa nie wywiera wpływu na końcową strukturę:
- ujednorodniające (zachodzi przemiana ale nie wpływa),
- rekrystalizujące, odprężające (przemiana nie zachodzi).
Przemiana fazowa wywiera wpływu na końcową strukturę:
- normalizujące, zupełne, niezupełne, izotermiczne, sferoidyujące
KURS OBRÓBKA CIEPLNA ZŁĄCZY SPAWANYCH
INSTYTUT SPAWALNICTWA w Gliwicach
Ośrodek Kształcenia i Nadzoru Spawalniczego
ZAKRES
TEMPERATUR
WYŻARZANIA
Opracowanie Instytut Spawalnictwa - Gliwice.
Wszelkie prawa zastrze
żone. Powielanie lub rozpowszechnianie ca
ło
ści wzgl
ędnie
fragmentu w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób jest zabronione.
KURS MIĘDZYNARODOWEGO
INŻYNIERA / TECHNOLOGA / MISTRZA / INSTRUKTORA SPAWALNIKA
(IWE/IWT/IWS/IWP)
Obróbka cieplna materiałów podstawowych i złączy spawanych
2.8
Instytut
Spawalnictwa
w Gliwicach
AW 11
2012-01-24
12
KURS OBRÓBKA CIEPLNA ZŁĄCZY SPAWANYCH
INSTYTUT SPAWALNICTWA w Gliwicach
Ośrodek Kształcenia i Nadzoru Spawalniczego
RODZAJE WYŻARZĘŃ
1. Wyżarzanie ujednorodniające
2. Wyżarzanie normalizujące
3. Wyżarzanie zupełne
4. Wyżarzanie sferoidyzujące
5. Wyżarzanie izotermiczne
6. Wyżarzanie rekrystalizujące
7. Wyżarzanie odprężające
KURS OBRÓBKA CIEPLNA ZŁĄCZY SPAWANYCH
INSTYTUT SPAWALNICTWA w Gliwicach
Ośrodek Kształcenia i Nadzoru Spawalniczego
WYŻARZANIE NORMALIZUJACE
Inaczej – normalizowanie
Polega na:
nagrzaniu wsadu do temperatury austenityzowania, tzn. do temperatury 30 ÷
50
o
C powyżej A
c3
, krótkotrwałym wygrzaniu w tej temperaturze i studzeniu
w spokojnym powietrzu
Cel:
uzyskania drobnego ziarna, równomiernego rozłożenia składników
strukturalnych, zwiększenia wytrzymałości i plastyczności, polepszenia
obrabialności, zmniejszenia naprężeń własnych lub przygotowania do
dalszej obróbki.
Opracowanie Instytut Spawalnictwa - Gliwice.
Wszelkie prawa zastrze
żone. Powielanie lub rozpowszechnianie ca
ło
ści wzgl
ędnie
fragmentu w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób jest zabronione.
KURS MIĘDZYNARODOWEGO
INŻYNIERA / TECHNOLOGA / MISTRZA / INSTRUKTORA SPAWALNIKA
(IWE/IWT/IWS/IWP)
Obróbka cieplna materiałów podstawowych i złączy spawanych
Instytut
Spawalnictwa
w Gliwicach
2.8
AW 12
2012-01-24
13
KURS OBRÓBKA CIEPLNA ZŁĄCZY SPAWANYCH
INSTYTUT SPAWALNICTWA w Gliwicach
Ośrodek Kształcenia i Nadzoru Spawalniczego
WYŻARZANIE NORMALIZUJĄCE
KURS OBRÓBKA CIEPLNA ZŁĄCZY SPAWANYCH
INSTYTUT SPAWALNICTWA w Gliwicach
Ośrodek Kształcenia i Nadzoru Spawalniczego
WYŻARZANIE REKRYSTALIZUJĄCE
Inaczej - rekrystalizowanie
Polega na:
Nagrzaniu wsadu (ze stali utwardzonej plastycznie na zimno) do temperatury
rekrystalizacji lub 150 ÷ 250
o
C powyżej (lecz niższej od A
c1
), wygrzaniu w tej
temperaturze i chłodzeni z dowolna prędkością
Cel:
stosowane najczęściej jako zabieg między operacyjny pozwalający
nausunięcie skutków zgniotu, czyli zmniejszenie twardości, zwiększenie
plastyczności, zmniejszenie naprężeń własnych i uzyskanie określonej
wielkości ziarna bez przemiany fazowej.
Opracowanie Instytut Spawalnictwa - Gliwice.
Wszelkie prawa zastrze
żone. Powielanie lub rozpowszechnianie ca
ło
ści wzgl
ędnie
fragmentu w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób jest zabronione.
KURS MIĘDZYNARODOWEGO
INŻYNIERA / TECHNOLOGA / MISTRZA / INSTRUKTORA SPAWALNIKA
(IWE/IWT/IWS/IWP)
Obróbka cieplna materiałów podstawowych i złączy spawanych
2.8
Instytut
Spawalnictwa
w Gliwicach
AW 13
2012-01-24
14
KURS OBRÓBKA CIEPLNA ZŁĄCZY SPAWANYCH
INSTYTUT SPAWALNICTWA w Gliwicach
Ośrodek Kształcenia i Nadzoru Spawalniczego
WYŻARZANIE REKRYSTALIZUJĄCE
Temperatura rekrystalizacji
T
r
= (0,35 ÷ 0,6) · T
t
KURS OBRÓBKA CIEPLNA ZŁĄCZY SPAWANYCH
INSTYTUT SPAWALNICTWA w Gliwicach
Ośrodek Kształcenia i Nadzoru Spawalniczego
WYŻARZANIE ODPRĘŻAJĄCE
Inaczej - odprężanie
Polega na:
Nagrzaniu wsadu do temperatury poniżej A
c1
, wygrzaniu w tej temperaturze
i studzeniu (zwykle z piecem)
Cel:
zmniejszenia naprężeń własnych bez wyraźnych zmian struktury i własności
uzyskanych w wyniku wcześniejszej obróbki.
Stosowane do odlewów, konstrukcji spawanych, materiałów
utwardzonych przez odkształcenie plastyczne.
Opracowanie Instytut Spawalnictwa - Gliwice.
Wszelkie prawa zastrze
żone. Powielanie lub rozpowszechnianie ca
ło
ści wzgl
ędnie
fragmentu w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób jest zabronione.
KURS MIĘDZYNARODOWEGO
INŻYNIERA / TECHNOLOGA / MISTRZA / INSTRUKTORA SPAWALNIKA
(IWE/IWT/IWS/IWP)
Obróbka cieplna materiałów podstawowych i złączy spawanych
Instytut
Spawalnictwa
w Gliwicach
2.8
AW 14
2012-01-24
15
KURS OBRÓBKA CIEPLNA ZŁĄCZY SPAWANYCH
INSTYTUT SPAWALNICTWA w Gliwicach
Ośrodek Kształcenia i Nadzoru Spawalniczego
WYŻARZANIE ODPRĘŻAJĄCE
KURS OBRÓBKA CIEPLNA ZŁĄCZY SPAWANYCH
INSTYTUT SPAWALNICTWA w Gliwicach
Ośrodek Kształcenia i Nadzoru Spawalniczego
HARTOWANIE
Polega na nagrzaniu wsadu do temperatury austenityzowania
i następnie szybkim chłodzeniu w wodzie lub oleju w celu otrzymania
struktury martenzytycznej lub bainitycznej odznaczającej się wyższą
niż w stanie wyjściowym twardością i wytrzymałością oraz mniejszą
plastycznością.
ZAKRES
TEMPERATUR
HARTOWANIA
Opracowanie Instytut Spawalnictwa - Gliwice.
Wszelkie prawa zastrze
żone. Powielanie lub rozpowszechnianie ca
ło
ści wzgl
ędnie
fragmentu w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób jest zabronione.
KURS MIĘDZYNARODOWEGO
INŻYNIERA / TECHNOLOGA / MISTRZA / INSTRUKTORA SPAWALNIKA
(IWE/IWT/IWS/IWP)
Obróbka cieplna materiałów podstawowych i złączy spawanych
2.8
Instytut
Spawalnictwa
w Gliwicach
AW 15
2012-01-24
16
KURS OBRÓBKA CIEPLNA ZŁĄCZY SPAWANYCH
INSTYTUT SPAWALNICTWA w Gliwicach
Ośrodek Kształcenia i Nadzoru Spawalniczego
RODZAJE HARTOWANIA STALI
1. Hartowanie ciągłe
2. Hartowanie stopniowe
3. Hartowanie z przemianą izotermiczną
INSTYTUT SPAWALNICTWA w Gliwicach
Ośrodek Kształcenia i Nadzoru Spawalniczego
HARTOWANIE CIĄGŁE
Polega na:
Hartowaniu z ciągłym (nie przerywanym) oziębianiu z szybkościa większa od
krytycznej w środowisku o temperaturze niższej od temperatury początku
przemiany martenzytycznej
Stale węglowe hartuje się najczęściej w wodzie a stale stopowe w oleju.
W przypadku chłodzenia powietrzem nie uzyskuje się wymaganych
szybkości krytycznych dla stali węglowych i niskostopowych.
W powietrzu można jedynie zahartować stale wysokostopowej o malej
szybkości krytycznej tzw. stale samohartujące się
Opracowanie Instytut Spawalnictwa - Gliwice.
Wszelkie prawa zastrze
żone. Powielanie lub rozpowszechnianie ca
ło
ści wzgl
ędnie
fragmentu w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób jest zabronione.
KURS MIĘDZYNARODOWEGO
INŻYNIERA / TECHNOLOGA / MISTRZA / INSTRUKTORA SPAWALNIKA
(IWE/IWT/IWS/IWP)
Obróbka cieplna materiałów podstawowych i złączy spawanych
Instytut
Spawalnictwa
w Gliwicach
2.8
AW 16
2012-01-24
17
KURS OBRÓBKA CIEPLNA ZŁĄCZY SPAWANYCH
INSTYTUT SPAWALNICTWA w Gliwicach
Ośrodek Kształcenia i Nadzoru Spawalniczego
HAROTWANIE CIĄGŁE
KURS OBRÓBKA CIEPLNA ZŁĄCZY SPAWANYCH
INSTYTUT SPAWALNICTWA w Gliwicach
Ośrodek Kształcenia i Nadzoru Spawalniczego
HARTOWANIE STOPNIOWE
Polega na kolejnym:
Oziębieniu
wsadu w stopionej soli lub gorącym oleju do temperatury
wyższej o 30-50
o
C od temperatury Ms, następnie wytrzymaniu w tej
temperaturze, aż do wyrównania temperatury w całym przekroju obrabianego
przedmiotu po czym studzenie, zazwyczaj w powietrzu, do temperatury
otoczenia.
Stosowane jest do małych i drobnych przedmiotów ze stali niestopowych
oraz przedmiotów o złożonych kształtach i zmiennych przekrojach.
Opracowanie Instytut Spawalnictwa - Gliwice.
Wszelkie prawa zastrze
żone. Powielanie lub rozpowszechnianie ca
ło
ści wzgl
ędnie
fragmentu w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób jest zabronione.
KURS MIĘDZYNARODOWEGO
INŻYNIERA / TECHNOLOGA / MISTRZA / INSTRUKTORA SPAWALNIKA
(IWE/IWT/IWS/IWP)
Obróbka cieplna materiałów podstawowych i złączy spawanych
2.8
Instytut
Spawalnictwa
w Gliwicach
AW 17
2012-01-24
18
KURS OBRÓBKA CIEPLNA ZŁĄCZY SPAWANYCH
INSTYTUT SPAWALNICTWA w Gliwicach
Ośrodek Kształcenia i Nadzoru Spawalniczego
HAROTWANIE STOPNIOWE
INSTYTUT SPAWALNICTWA w Gliwicach
Ośrodek Kształcenia i Nadzoru Spawalniczego
HARTOWANIE Z PRZEMIANĄ IZOTERMICZNĄ
Polega na kolejnym:
Oziębieniu oziębianiu austenitu przechłodzonego do temperatury niższej od
temperatury przemiany perlitycznej, wytrzymaniu izotermicznym w kąpieli
chłodzącej lub innym ośrodku o temperaturze wyższej od temperatury Ms
(ok.
250-400
o
C)
w
czasie
zapewniającym
zakończenie
przemiany
bainitycznej, a następnie chłodzeniu do temperatury pokojowej z dowolną
szybkością.
Cel:
Otrzymanie struktury bainitycznej, zmniejszenie naprężeń cieplnych i
strukturalnych, zmniejszenie możliwości powstawania pęknięć i deformacji,
Stosowane
jest
przedmiotów
o
małych
przekrojach
oraz
dużych
przedmiotów ze stali wysokostopowych
Opracowanie Instytut Spawalnictwa - Gliwice.
Wszelkie prawa zastrze
żone. Powielanie lub rozpowszechnianie ca
ło
ści wzgl
ędnie
fragmentu w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób jest zabronione.
KURS MIĘDZYNARODOWEGO
INŻYNIERA / TECHNOLOGA / MISTRZA / INSTRUKTORA SPAWALNIKA
(IWE/IWT/IWS/IWP)
Obróbka cieplna materiałów podstawowych i złączy spawanych
Instytut
Spawalnictwa
w Gliwicach
2.8
AW 18
2012-01-24
19
KURS OBRÓBKA CIEPLNA ZŁĄCZY SPAWANYCH
INSTYTUT SPAWALNICTWA w Gliwicach
Ośrodek Kształcenia i Nadzoru Spawalniczego
HAROTWANIE Z PRZEMIANĄ IZOTERMICZNĄ
KURS OBRÓBKA CIEPLNA ZŁĄCZY SPAWANYCH
INSTYTUT SPAWALNICTWA w Gliwicach
Ośrodek Kształcenia i Nadzoru Spawalniczego
HARTOWANIE POWIERZCHNIOWE
Polega na szybkim nagrzaniu warstwy wierzchniej przedmiotu do
temperatury hartowania i następnie szybkim chłodzeniu niezbędnym
do uzyskania struktury martenzytycznej w tej warstwie.
Celem hartowania powierzchniowego jest nadanie warstwie
powierzchniowej wysokiej twardości i odporności na ścieranie, przy
zachowaniu ciągliwego rdzenia. Hartowanie to nie wywołuje dużych
naprężeń i odkształceń cieplnych.
Opracowanie Instytut Spawalnictwa - Gliwice.
Wszelkie prawa zastrze
żone. Powielanie lub rozpowszechnianie ca
ło
ści wzgl
ędnie
fragmentu w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób jest zabronione.
KURS MIĘDZYNARODOWEGO
INŻYNIERA / TECHNOLOGA / MISTRZA / INSTRUKTORA SPAWALNIKA
(IWE/IWT/IWS/IWP)
Obróbka cieplna materiałów podstawowych i złączy spawanych
2.8
Instytut
Spawalnictwa
w Gliwicach
AW 19
2012-01-24
20
KURS EUROPEJSKIEGO INŻYNIERA SPAWALNIKA
INSTYTUT SPAWALNICTWA w Gliwicach
Ośrodek Kształcenia i Nadzoru Spawalniczego
RODZAJE HARTOWANIA POWIERZCHNIOWEGO
Ze względu na sposób nagrzewania wyróżniamy:
1. Hartowanie indukcyjne – polega na nagrzewaniu warstwy
powierzchniowej przedmiotu prądami wirowymi,
2. Hartowanie płomieniowe – polega na nagrzewaniu powierzchni
płomieniem gazowym, zwykle acytelenowo-tlenowym za pomocą palnika o
dużej wydajności,
3. Hartowanie kąpielowe – polega na nagrzaniu powierzchni przez krótkie
zanurzenie przedmiotu w kąpieli solnej lub metalowej i następnie oziębienie,
4. Hartowanie kontaktowe – polega na nagrzaniu powierzchni w miejscu
styku elektrody.
5. Hartowanie elektrolityczne – grzanie odbywa się w elektrolicie
6. Inne (laserow, plazmowe)
KURS OBRÓBKA CIEPLNA ZŁĄCZY SPAWANYCH
INSTYTUT SPAWALNICTWA w Gliwicach
Ośrodek Kształcenia i Nadzoru Spawalniczego
ODPUSZCZANIE
Polega na:
Nagrzaniu uprzednio zahartowanego wsadu do temperatury niższej od A
c1
wygrzaniu w tej temperaturze i następnie ochłodzeniu do temperatury
pokojowej
Cel:
zmiany struktury i własności materiału zahartowanego, tzn. poprawy
ciągliwości, zmniejszenia kruchości i twardości oraz usunięcia
hartowniczych naprężeń własnych.
Opracowanie Instytut Spawalnictwa - Gliwice.
Wszelkie prawa zastrze
żone. Powielanie lub rozpowszechnianie ca
ło
ści wzgl
ędnie
fragmentu w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób jest zabronione.
KURS MIĘDZYNARODOWEGO
INŻYNIERA / TECHNOLOGA / MISTRZA / INSTRUKTORA SPAWALNIKA
(IWE/IWT/IWS/IWP)
Obróbka cieplna materiałów podstawowych i złączy spawanych
Instytut
Spawalnictwa
w Gliwicach
2.8
AW 20
2012-01-24
21
KURS OBRÓBKA CIEPLNA ZŁĄCZY SPAWANYCH
INSTYTUT SPAWALNICTWA w Gliwicach
Ośrodek Kształcenia i Nadzoru Spawalniczego
RODZAJE ODPUSZCZANIA
1. Odpuszczanie niskie – przeprowadza się w zakresie temp. 150-250
o
C celem
usunięcia naprężeń hartowniczych, przy zachowaniu dużej twardości
i odporności na ścieranie. Stosowane głównie do stali narzędziowych
2. Odpuszczanie średnie – przeprowadza się w zakresie temp. 250-500
o
C w
celu uzyskania przez stal dużej wytrzymałości i sprężystości. Twardość ulega
przy tym dość znacznemu obniżeniu. Tego rodzaju odpuszczaniu poddaje się
sprężyny, resory, matryce, części silników, samochodów itp.
3. Odpuszczanie wysokie – przeprowadza się w zakresie temp. >500
o
C i
poniżej A
c1
. Ma na celu m. in. uzyskanie możliwie najniższej udarności dla
danej stali, przy jednoczesnym zwiększeniu stosunku R
e
do R
m
. Stosowane jest
m.in. dla elementów maszyn, od których wymagana jest wysoka granica
plastyczności
KURS OBRÓBKA CIEPLNA ZŁĄCZY SPAWANYCH
INSTYTUT SPAWALNICTWA w Gliwicach
Ośrodek Kształcenia i Nadzoru Spawalniczego
ODPUSZCZANIE
Wpływ temperatury
odpuszczania na własności
stali o zawartości 0,4%C
Opracowanie Instytut Spawalnictwa - Gliwice.
Wszelkie prawa zastrze
żone. Powielanie lub rozpowszechnianie ca
ło
ści wzgl
ędnie
fragmentu w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób jest zabronione.
KURS MIĘDZYNARODOWEGO
INŻYNIERA / TECHNOLOGA / MISTRZA / INSTRUKTORA SPAWALNIKA
(IWE/IWT/IWS/IWP)
Obróbka cieplna materiałów podstawowych i złączy spawanych
2.8
Instytut
Spawalnictwa
w Gliwicach
AW 21
2012-01-24
22
KURS OBRÓBKA CIEPLNA ZŁĄCZY SPAWANYCH
INSTYTUT SPAWALNICTWA w Gliwicach
Ośrodek Kształcenia i Nadzoru Spawalniczego
UTWARDZANIE I ULEPSZANIE CIEPLNE
UTWARDZANIE CIEPLNE jest to połączenie hartowania i
odpuszczania niskiego
ULEPSZANIE CIEPLNE jest to połączenie hartowania i
odpuszczania wysokiego
KURS OBRÓBKA CIEPLNA ZŁĄCZY SPAWANYCH
INSTYTUT SPAWALNICTWA w Gliwicach
Ośrodek Kształcenia i Nadzoru Spawalniczego
OBRÓBKA CIEPLNA
POŁĄCZEŃ SPAWANYCH
Opracowanie Instytut Spawalnictwa - Gliwice.
Wszelkie prawa zastrze
żone. Powielanie lub rozpowszechnianie ca
ło
ści wzgl
ędnie
fragmentu w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób jest zabronione.
KURS MIĘDZYNARODOWEGO
INŻYNIERA / TECHNOLOGA / MISTRZA / INSTRUKTORA SPAWALNIKA
(IWE/IWT/IWS/IWP)
Obróbka cieplna materiałów podstawowych i złączy spawanych
Instytut
Spawalnictwa
w Gliwicach
2.8
AW 22
2012-01-24
23
45
INSTYTUT SPAWALNICTWA W GLIWICACH
tel.: 32/231-00-11 fax: 32/231-46-52 http://www.is.gliwice.pl/ e-mail: is@is.gliwice.pl
OBRÓBKA CIEPLNA POŁĄCZEŃ SPAWANYCH
Spawanie powoduje występowanie:
niekorzystnych
przemian
strukturalnych
(martenzytycznej i bainitycznej <spawanie stali o
większej
zawartości
węgla
i
stali
zawierających
pierwiastki stopowe zwiększające hartowność>),
naprężeń wewnętrznych pozostających,
gruboziarnistej struktury (spawanie dużymi energiami
liniowymi).
46
INSTYTUT SPAWALNICTWA W GLIWICACH
tel.: 32/231-00-11 fax: 32/231-46-52 http://www.is.gliwice.pl/ e-mail: is@is.gliwice.pl
OBRÓBKA CIEPLNA POŁĄCZEŃ SPAWANYCH
Skutki niekorzystnego wpływu spawania - wzrost skłonności
do występowania pęknięć (zwłaszcza pęknięć zimnych i
kruchych).
Najczęściej
stosowana
obróbka
cieplna
połączeń
spawanych:
wyżarzanie normalizujące,
wyżarzanie odprężające.
Opracowanie Instytut Spawalnictwa - Gliwice.
Wszelkie prawa zastrze
żone. Powielanie lub rozpowszechnianie ca
ło
ści wzgl
ędnie
fragmentu w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób jest zabronione.
KURS MIĘDZYNARODOWEGO
INŻYNIERA / TECHNOLOGA / MISTRZA / INSTRUKTORA SPAWALNIKA
(IWE/IWT/IWS/IWP)
Obróbka cieplna materiałów podstawowych i złączy spawanych
2.8
Instytut
Spawalnictwa
w Gliwicach
AW 23
2012-01-24
24
47
INSTYTUT SPAWALNICTWA W GLIWICACH
tel.: 32/231-00-11 fax: 32/231-46-52 http://www.is.gliwice.pl/ e-mail: is@is.gliwice.pl
OBRÓBKA CIEPLNA POŁĄCZEŃ SPAWANYCH
Oddziaływanie zabiegu:
relaksacja naprężeń pozostających,
odpuszczenie struktur hartowniczych w spoinie, SWC i materiale
rodzimym,
obniżenie twardości w SWC,
stabilizacja
mikrostruktury
w
celu
zapewnienia
wymaganej
wytrzymałości na
pełzanie,
Zmiana własności mechanicznych złącza,
pęknięcia wywołane naprężeniami cieplnymi,
pęknięcia wyżarzeniowe,
KURS OBRÓBKA CIEPLNA ZŁĄCZY SPAWANYCH
INSTYTUT SPAWALNICTWA w Gliwicach
Ośrodek Kształcenia i Nadzoru Spawalniczego
URZĄDZENIA DO
OBRÓBKI CIEPLNEJ
Opracowanie Instytut Spawalnictwa - Gliwice.
Wszelkie prawa zastrze
żone. Powielanie lub rozpowszechnianie ca
ło
ści wzgl
ędnie
fragmentu w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób jest zabronione.
KURS MIĘDZYNARODOWEGO
INŻYNIERA / TECHNOLOGA / MISTRZA / INSTRUKTORA SPAWALNIKA
(IWE/IWT/IWS/IWP)
Obróbka cieplna materiałów podstawowych i złączy spawanych
Instytut
Spawalnictwa
w Gliwicach
2.8
AW 24
2012-01-24
25
49
INSTYTUT SPAWALNICTWA W GLIWICACH
tel.: 32/231-00-11 fax: 32/231-46-52 http://www.is.gliwice.pl/ e-mail: is@is.gliwice.pl
URZĄDZENIA DO OBRÓBKI CIEPLNEJ
Klasyfikacja
50
INSTYTUT SPAWALNICTWA W GLIWICACH
tel.: 32/231-00-11 fax: 32/231-46-52 http://www.is.gliwice.pl/ e-mail: is@is.gliwice.pl
URZĄDZENIA DO OBRÓBKI CIEPLNEJ
Podział pieców
Elektryczne:
oporowe
elektrodowe
indukcyjne
Paliwowe:
gazowe
olejowe
Sposób
dostarczania
energii
cieplnej
Zakres
temperatur
Charakter
pracy
Niskotemperaturowe
(do ok. 700
o
C)
Średniotemperaturowe
(700 - 1000
o
C)
Wysokotemperaturowe
(do ok. 1350
o
C)
Okresowego działania
Ciągłego działania
Opracowanie Instytut Spawalnictwa - Gliwice.
Wszelkie prawa zastrze
żone. Powielanie lub rozpowszechnianie ca
ło
ści wzgl
ędnie
fragmentu w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób jest zabronione.
KURS MIĘDZYNARODOWEGO
INŻYNIERA / TECHNOLOGA / MISTRZA / INSTRUKTORA SPAWALNIKA
(IWE/IWT/IWS/IWP)
Obróbka cieplna materiałów podstawowych i złączy spawanych
2.8
Instytut
Spawalnictwa
w Gliwicach
AW 25
2012-01-24
26
51
INSTYTUT SPAWALNICTWA W GLIWICACH
tel.: 32/231-00-11 fax: 32/231-46-52 http://www.is.gliwice.pl/ e-mail: is@is.gliwice.pl
URZĄDZENIA DO OBRÓBKI CIEPLNEJ
52
INSTYTUT SPAWALNICTWA W GLIWICACH
tel.: 32/231-00-11 fax: 32/231-46-52 http://www.is.gliwice.pl/ e-mail: is@is.gliwice.pl
URZĄDZENIA DO OBRÓBKI CIEPLNEJ
Opracowanie Instytut Spawalnictwa - Gliwice.
Wszelkie prawa zastrze
żone. Powielanie lub rozpowszechnianie ca
ło
ści wzgl
ędnie
fragmentu w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób jest zabronione.
KURS MIĘDZYNARODOWEGO
INŻYNIERA / TECHNOLOGA / MISTRZA / INSTRUKTORA SPAWALNIKA
(IWE/IWT/IWS/IWP)
Obróbka cieplna materiałów podstawowych i złączy spawanych
Instytut
Spawalnictwa
w Gliwicach
2.8
AW 26
2012-01-24
27
53
INSTYTUT SPAWALNICTWA W GLIWICACH
tel.: 32/231-00-11 fax: 32/231-46-52 http://www.is.gliwice.pl/ e-mail: is@is.gliwice.pl
URZĄDZENIA DO OBRÓBKI CIEPLNEJ
54
INSTYTUT SPAWALNICTWA W GLIWICACH
tel.: 32/231-00-11 fax: 32/231-46-52 http://www.is.gliwice.pl/ e-mail: is@is.gliwice.pl
URZĄDZENIA DO OBRÓBKI CIEPLNEJ
Nagrzewnice
Elektryczne:
oporowe
bezpośrednie
indukcyjne
promiennikowe
indukcyjne
elektrolityczne
kąpielowe
Paliwowe
Sposób
przekazywani
a energii
Urządzenia do obróbki
cieplnej, przeznaczone do
nagrzewania wsadu do
wymaganej temperatury za
pomocą energii cieplnej. W
odróżnieniu od pieców nie
posiadają komory grzejnej
Opracowanie Instytut Spawalnictwa - Gliwice.
Wszelkie prawa zastrze
żone. Powielanie lub rozpowszechnianie ca
ło
ści wzgl
ędnie
fragmentu w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób jest zabronione.
KURS MIĘDZYNARODOWEGO
INŻYNIERA / TECHNOLOGA / MISTRZA / INSTRUKTORA SPAWALNIKA
(IWE/IWT/IWS/IWP)
Obróbka cieplna materiałów podstawowych i złączy spawanych
2.8
Instytut
Spawalnictwa
w Gliwicach
AW 27
2012-01-24
28
55
INSTYTUT SPAWALNICTWA W GLIWICACH
tel.: 32/231-00-11 fax: 32/231-46-52 http://www.is.gliwice.pl/ e-mail: is@is.gliwice.pl
URZĄDZENIA DO OBRÓBKI CIEPLNEJ
56
INSTYTUT SPAWALNICTWA W GLIWICACH
tel.: 32/231-00-11 fax: 32/231-46-52 http://www.is.gliwice.pl/ e-mail: is@is.gliwice.pl
URZĄDZENIA DO OBRÓBKI CIEPLNEJ
Opracowanie Instytut Spawalnictwa - Gliwice.
Wszelkie prawa zastrze
żone. Powielanie lub rozpowszechnianie ca
ło
ści wzgl
ędnie
fragmentu w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób jest zabronione.
KURS MIĘDZYNARODOWEGO
INŻYNIERA / TECHNOLOGA / MISTRZA / INSTRUKTORA SPAWALNIKA
(IWE/IWT/IWS/IWP)
Obróbka cieplna materiałów podstawowych i złączy spawanych
Instytut
Spawalnictwa
w Gliwicach
2.8
AW 28
2012-01-24
29
57
INSTYTUT SPAWALNICTWA W GLIWICACH
tel.: 32/231-00-11 fax: 32/231-46-52 http://www.is.gliwice.pl/ e-mail: is@is.gliwice.pl
URZĄDZENIA DO OBRÓBKI CIEPLNEJ
Atmosfery Ochronne Stosowane w OC
Wytwarzane są w celu ochrony powierzchni elementów
obrabianych cieplne
ZASTOSOWANIE – obróbka cieplna stali średnio- i wysokowęglowych
w temperaturach niższych niż 700
o
C oraz stali niskowęglowych w
całym zakresie temperaturowym obróbki cieplnej
Metoda
wytwarzania
Atmosfery
bezgeneratorowe
(gazy jednoskładnikowe,
np. argon, azot, wodór)
Atmosfery generatorowe
58
INSTYTUT SPAWALNICTWA W GLIWICACH
tel.: 32/231-00-11 fax: 32/231-46-52 http://www.is.gliwice.pl/ e-mail: is@is.gliwice.pl
URZĄDZENIA DO OBRÓBKI CIEPLNEJ
Sposób i prędkość chłodzenia oraz ośrodek
chłodzący
Wanny hartownicze
(przeznaczone do szybkiego
chłodzenia w ośrodku
ciekłym, np. w wodzie,
mieszaninie wodno-olejowej,
oleju, kąpieli solnej, złożu
fluidalnym itp.)
Studzienki
(przeznaczone do
powolnego studzenia
obrabianego wsadu w
powietrzu lub
atmosferze
regulowanej)
Prasy hartownicze
(umożliwiają chłodzenie
elementów przy niemal
całkowitym ograniczeniu
ich odkształceń
hartowniczych za pomocą
zaciskania tych
przedmiotów w matrycy
lub między obracającymi
się rolkami
Komory studzenia
Wymrażarki
Opracowanie Instytut Spawalnictwa - Gliwice.
Wszelkie prawa zastrze
żone. Powielanie lub rozpowszechnianie ca
ło
ści wzgl
ędnie
fragmentu w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób jest zabronione.
KURS MIĘDZYNARODOWEGO
INŻYNIERA / TECHNOLOGA / MISTRZA / INSTRUKTORA SPAWALNIKA
(IWE/IWT/IWS/IWP)
Obróbka cieplna materiałów podstawowych i złączy spawanych
2.8
Instytut
Spawalnictwa
w Gliwicach
AW 29
2012-01-24
30
59
INSTYTUT SPAWALNICTWA W GLIWICACH
tel.: 32/231-00-11 fax: 32/231-46-52 http://www.is.gliwice.pl/ e-mail: is@is.gliwice.pl
POMIARY I REJESTRACJA TEMPERATURY
Temperatura jest jednym z parametrów termodynamicznych
ciała charakteryzującym stopień jego nagrzania.
Skale temperatury stosowane w pomiarach:
Celsjusza (temperatura topnienia lodu 0
o
C; wrzącej wody 100
o
C),
Kelvina (temperatura topnienia lodu 273,15 K; wrzącej wody 373,15
K),
Fahrenheita (temperatura topnienia lodu 32
o
F; wrzącej wody
212
o
F),
60
INSTYTUT SPAWALNICTWA W GLIWICACH
tel.: 32/231-00-11 fax: 32/231-46-52 http://www.is.gliwice.pl/ e-mail: is@is.gliwice.pl
POMIARY I REJESTRACJA TEMPERATURY
METODY POMIARU TEMPERATURY - PRZYRZĄDY
STYKOWE - przyrządy wykorzystujące metody stykowe nazywa
się termometrami.
Czujnik temperatury ma kontakt (styk) bezpośredni z ciałem lub
badanym ośrodkiem i wymienia ciepło na drodze przewodzenia,
konwekcji lub promieniowania.
BEZSTYKOWE - przyrządy takie, najczęściej wykonywane jako
optyczne, są nazywane pirometrami.
Metody pomiaru temperatury wykorzystujące zjawisko wysyłania
promieniowania cieplnego przez nagrzane ciało. Polegają na
pomiarze wielkości charakteryzującej promieniowanie i zależnej
od temperatury.
Opracowanie Instytut Spawalnictwa - Gliwice.
Wszelkie prawa zastrze
żone. Powielanie lub rozpowszechnianie ca
ło
ści wzgl
ędnie
fragmentu w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób jest zabronione.
KURS MIĘDZYNARODOWEGO
INŻYNIERA / TECHNOLOGA / MISTRZA / INSTRUKTORA SPAWALNIKA
(IWE/IWT/IWS/IWP)
Obróbka cieplna materiałów podstawowych i złączy spawanych
Instytut
Spawalnictwa
w Gliwicach
2.8
AW 30
2012-01-24
31
61
INSTYTUT SPAWALNICTWA W GLIWICACH
tel.: 32/231-00-11 fax: 32/231-46-52 http://www.is.gliwice.pl/ e-mail: is@is.gliwice.pl
PODZIAŁ PRZYRZĄDÓW DO POMIARU TEMPERATURY
62
Dziękuję za uwagę
Mgr inż. Krzysztof Kwieciński
Opracowanie Instytut Spawalnictwa - Gliwice.
Wszelkie prawa zastrze
żone. Powielanie lub rozpowszechnianie ca
ło
ści wzgl
ędnie
fragmentu w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób jest zabronione.
KURS MIĘDZYNARODOWEGO
INŻYNIERA / TECHNOLOGA / MISTRZA / INSTRUKTORA SPAWALNIKA
(IWE/IWT/IWS/IWP)
Obróbka cieplna materiałów podstawowych i złączy spawanych
2.8
Instytut
Spawalnictwa
w Gliwicach
AW 31