Rehabilitacja psych

ospołeczna

Zdrowie Publiczne II rok II stopnia

2011/2012

semestr zimowy

Seminarium 28.10.2011

28.10.2011

Rehabilitacja w schorzeniach
ortopedycznych, po urazach

Fizjoterapia w osteoporozie

 Choroba układowa szkieletu
 Niska masa kości
 Upośledzona architektonika tkanki kostnej
 Złamania

Fizjoterapia po złamaniu kręgów

Faza I - ostra (do 3 tyg. od złamania)

 Działanie p-bólowe (farmakoterapia, zabiegi fizykoterapeutyczne, )
 Leżenie (do czasu zmniejszenia dolegliwości bólowych) na płaskim, twardy, ale sprężystym

podłożu

 Ćwiczenia oddechowe
 Ćwiczenia izometryczne w pozycji leżącej na plecach (m. brzucha, pośladków, kończyn dolnych i

górnych)

 Zmiana pozycji na boki (bez rotacji kręgosłupa)
 Zaopatrzenie ortotyczne (gorest) i stopniowa pionizacja
 Siadanie (od 2 tygodnia)

 Orteza Jevetta
 Orteza TLS Bahlera
 Orteza TLS wg Taylora
 Orteza LS wg Knighta

Faza II - gojenia kości (10 tyg. )

 W pozycji pionowej (w gorsecie)
 Odpoczynek
 Odstawianie gorsetu (od 9 tyg., stopniowo)
 Ćwiczenia izometryczne (w pozycji leżącej na plecach, m. brzucha, pośladków, grzbietu)

Rehabilitacja psychospołeczna

Zdrowie Publiczne II rok II stopnia

2011/2012

2

 Ćwiczenia czynne wolne i z oporem w pozycji leżącej na plecach (w pozycji leżącej na plecach,

kończyn dolnych i górnych)

 Ćwiczenia synergistyczne celem wzmacniające „gorsetu mięśniowego” (w mięśni szyi i karku)
 Działanie p-bólowe (farmakoterapia, zabiegi fizykoterapeutyczne, )

Faza IIa - powrót do normalnej aktywności (po 13 tyg. )

 Odstawienie gorsetu
 Odpoczynek (pozycje odciążające kręgosłup)
 Unikanie przeciążeń, gwałtownych ruchów tułowia, ergonomiczna pozycja w trakcie

wykonywania czynności w pozycji stojącej, siedzącej, zmiana pozycji (leżąca / siedząca /
stojąca), prawidłowe podnoszenie i przenoszenie przedmiotów (nie ciężary!)

 Minimalizacja ryzyka upadków, ochraniacze krętarza
 „Bezpieczne środowisko” – prewencja upadków
 Ćwiczenia jak poprzednio
 Ćwiczenia w wodzie

Osteoporoza – prewencja upadków
Ćwiczenia sensomotoryczne
(poprawa równowagi)
(poprawa działania dróg podkorowych w zwrotnych reakcjach nerwowo-mięśniowych i
usprawnienie procesów integracji w ośrodkowym układzie nerwowym)
(szybkość i koordynacja pobudzeń w pracy mięśni szkieletowych są ważniejsze niż ich siła
absolutna)

 Tai Chi
 Ćwiczenia sensomotoryczne z przyrządami

Fizjoterapia po złamaniu bliższego końca kości udowej

 Leczenie operacyjne (płyta DHL, gwóźdź Gamma, pręty Endera)
 Leczenie zachowawcze u chorych z przeciwwskazaniami do leczenia operacyjnego

Fizjoterapia po złamaniu bliższego końca kości udowej - Leczenie operacyjne

 Ułożenie na niezapadającym się podłożu, k.d. w stawie biodrowym pełen wyprost, odwiedzenie

do 30 stopni, zabezpieczona przed rotacją zewnętrzną (np. but derotacyjny), pod kolanem miękki
wałek (aby zlikwidować przeprost)

 Ćwiczenia oddechowe
 Ćwiczenia Burgera (p-zakrzepowe), izometryczne, kontralateralne, bierne operowanego stawu,

lub CMP, bierno-czynne, czynne, synergistyczne

 Wczesna pionizacja (obciążanie zależne od rodzaju zespolenia)
 Nauka samoobsługi
 Edukacja chorego i rodziny (opiekunów)

Fizjoterapia po złamaniu bliższego końca kości udowej - Leczenie zachowawcze u chorych z
przeciwwskazaniami do leczenia operacyjnego

 Ćwiczenia oddechowe
 Ćwiczenia bierne, Burgera, izometryczne, kontralateralne, bierno-czynne, czynne, synergistyczne
 Wczesna pionizacja
 Nauka samoobsługi
 Edukacja chorego i rodziny (opiekunów)

Rehabilitacja psychospołeczna

Zdrowie Publiczne II rok II stopnia

2011/2012

3

Zmiany zwyrodnieniowe stawów

 Siedem „wieków” człowieka

Zmiany zwyrodnieniowe stawów - zapobieganie

 RUCH!!!
 Właściwa dieta
 Niewygodne łóżko

Zmiany zwyrodnieniowe stawów - leczenie

 Farmakoterapia

 p-bólowe (paracetamol)
 NLPZ
 Glukozamina, siarczan chondroityny*
 iniekcje dostawowe: kwas hyaluronowy, kortykosteroidy**

 Fizjoterapia

 Odtworzenie zakresu ruchów (CMP, UGUL, ręka terapeuty)
 Odżywienie i odciążenie powierzchni stawowych
 Trening relaksacyjny (autogenny Schultza)
 Relaksacja poizometryczna mięśni
 Wzmocnienie mięśni pośladkowych
 Poprawa stereotypu chodu
 Ćwiczenia w wodzie
 Pozycje p-bólowe
 Usunięcie dolegliwości bólowych (krio. DDM, terapuls)

Podstawy rehabilitacji po całkowitej endoprotezoplastyce stawu biodrowego
Zapobieganie zwichnięciu biodra

 Nie zginać k.d. w stawie biodrowym więcej niż 90 stopni
 Nie przywodzić k.d. (nie krzyżować nóg)
 Nie wykonywać przysiadów
 Nie siadać na zbyt niskich meblach (np. nakładka na sedes)
 Wysokie krzesła z podłokietnikami (w czasie wstawania wspieranie się o nie)
 Sięganie po przedmioty na podłodze za pomocą wysięgnika
 Poduszka między nogami w czasie snu (aby nie krzyżować nóg)
 W trakcie siedzenia – obserwacja czy widzi się wewnętrzną stronę uda operowanej nogi
 W trakcie siedzenia i stania – ustawianie operowanej nogi nieznacznie ku przodowi
 Wsiadanie do samochodu – najpierw usiąść, a później przenieść nogi do wnętrza samochodu
 Podwyższenie deski sedesowej
 Usunięcie przeszkód, luźnych dywanów (podkleić dywany), dobre oświetlenie mieszkania

Zapobieganie zwichnięciu biodra – ubieranie się

 W stosowanie sprzętu wspomagającego (w okresie pooperacyjnym)
 Bieliznę i spodnie zakładać od nogi operowanej

Rehabilitacja psychospołeczna

Zdrowie Publiczne II rok II stopnia

2011/2012

4

 Zakładanie skarpet za pomocą specjalnego urządzenia wspomagającego (zacząć od nogi

operowanej)

 Buty wsuwane, na niskim obcasie, „łyżka” do butów na długiej rączce,
 Unikać schylania się do stóp i przyciągania kolana do klatki piersiowej

Zapobieganie zwichnięciu biodra – prace domowe

 Unikać ciężkich prac (w 8-12 tygodni)
 Nie dźwigać ciężarów
 Przenoszenie lekkich rzeczy w torbie na ramię (plecak)
 Podczas przygotowania posiłków siedzieć na wysokim krześle (aby długo nie stać)
 Mycie pod prysznicem, na stojąco, na wysokim krześle (maty antypoślizgowe)

Zapobieganie zwichnięciu biodra – spanie, siedzenie

 Spanie na plecach lub na zdrowym boku z poduszką między nogami (do 6 tygodni)
 Z łóżka wstawać po stronie nogi operowanej (usiąść na brzegu łóżka, obrót ciała, opuszczenie

nóg, wstawanie z odpychaniem się rękoma od materaca z opieraniem ciężaru ciała na zdrowej
nodze)

 Siedzenie na wysokich krzesłach z podłokietnikiem
 Nie zakładać nogi na nogę
 Nie krzyżować nóg
 Wstając z krzesła odpychać się od podłokietników i opierając ciężar ciała na zdrowej nodze (aby

długo nie stać)

Zapobieganie zwichnięciu biodra – zagrożenia

 Niskie krzesła bez podłokietników, fotele
 Sięganie do stóp w trakcie zakładania butów, skarpetek, pończoch
 Zginanie nogi w biodrze więcej niż 90 stopni (do 3 miesięcy)
 Unoszenie kolana powyżej biodra
 Krzyżowanie nóg na poziomie kolan lub kostek (do 3 miesięcy)
 Rotacja nogi do wewnątrz (do 3 miesięcy)
 Siadanie w wannie
 Upadki

Podstawy rehabilitacji po całkowitej endoprotezoplastyce stawu biodrowego -
Ćwiczenia – wczesny okres pooperacyjny

 Zginanie podeszwowe i grzbietowe, rotacje w stawie skokowym
 Napinanie mięśni czworogłowych ud
 Napinanie mięśni czworogłowych ud z oporem na przywodziciele
 Napinanie mięśni czworogłowych ud z oporem na odwodziciele
 Napinanie mięśni pośladków
 Zginanie nogi w stawie kolanowym
 Odwodzenie w stawach biodrowych
 Prostowanie w stawie kolanowym po krótkim łuku
 Ćwiczenia oddechowe
 Ćwiczenia mięśni pośladkowych
 Ćwiczenia odwodzicieli
 Ćwiczenia w systemie bloczkowo ciężarkowym

 Ćwiczenia samowspomagane zgięcia w stawie biodrowym

 Ćwiczenia w systemie bloczkowo ciężarkowym

 Ćwiczenia stawów biodrowych w odciążeniu

Rehabilitacja psychospołeczna

Zdrowie Publiczne II rok II stopnia

2011/2012

5

 Ćwiczenia w systemie bloczkowo ciężarkowym

 Ćwiczenia stawów biodrowych w odciążeniu z oporem

 Unoszenie nogi ugiętej w stawie kolanowym stojąc
 Odwodzenie nogi w stawie biodrowym stojąc
 Odwodzenie nogi w stawie biodrowym z oporem (ćwiczenia z gumą) stojąc
 Przywodzenie nogi w stawie biodrowym z oporem (ćwiczenia z gumą) stojąc
 Zginanie nogi w stawie biodrowym z oporem (ćwiczenia z gumą) stojąc
 Zginanie nogi w stawie biodrowym z oporem (ćwiczenia z gumą) stojąc

Ćwiczenia – faza poszpitalna

 Napinanie mięśni czworogłowych ud z oporem na przywodziciele
 Napinanie mięśni czworogłowych ud z oporem na odwodziciele
 Napinanie mięśni pośladków
 Zginanie nogi w stawie kolanowym
 Odwodzenie w stawach biodrowych
 Prostowanie w stawie kolanowym po krótkim łuku
 Ćwiczenia oddechowe
 Ćwiczenia mięśni pośladkowych
 Ćwiczenia odwodzicieli
 Ćwiczenia na rowerze stacjonarnym

Uprawianie sportu

 Mało obciążające sporty (chodzenie, nordic walking, taniec, golf, nart biegowe)
 Dystans chodzenia od 1,5 do 4,5 km
 Ćwiczenia w grupie / z instruktorem
 Rower stacjonarny
 Bieżnia
 Pływanie w basenie (jak tylko zagoi się rana pooperacyjna !!)