2014-05-07

1

Ocena oddziaływania na środowisko

w procesie inwestycyjnym

Co to jest ocena oddziaływania na środowisko (OOŚ)?

(1) Ocena oddziaływania na środowisko (environmental impact assessment) dalej: OOŚ, jest jednym

z podstawowych instrumentów zarządzania i prawnej ochrony środowiska, która musi być

przedmiotem analizy każdego Inwestora zamierzającego zrealizować przedsięwzięcie inwestycyjne na terytorium RP, w

celu potwierdzenia albo wyeliminowania konieczności przeprowadzania OOŚ dla realizowanego projektu.

(2) Podstawową rolą przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko jest uzyskanie informacji

o planowanym przedsięwzięciu – w zakresie jego ingerencji w środowisko oraz korzyści wynikających

z realizacji przedsięwzięcia, które rekompensować powinny straty wynikające z tej ingerencji.

(3) Celem OOŚ jest przewidywanie potencjalnych zagrożeń środowiskowych na etapie planowania

inwestycji oraz skali tych zagrożeń, a w ich wyniku przeciwdziałanie tym zagrożeniom lub ich

ograniczanie oraz minimalizowanie negatywnych skutków realizacji planowanej inwestycji.

(4) OOŚ obejmuje w szczególności: weryfikację raportu o oddziaływaniu na środowisko, uzyskanie

wymaganych ustawą opinii i uzgodnień oraz zapewnienie możliwości udziału społeczeństwa

w postępowaniu administracyjnym.

Jak przeprowadzana jest OOŚ?

Ocenę oddziaływania na środowisko przeprowadza się w ramach:

(1) postępowania w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach –
prowadzonego przez organ właściwy w sprawie wydania decyzji o środowiskowych
uwarunkowaniach

(2) postępowania w sprawie wydania decyzji inwestycyjnych, tj.:
(i) decyzji o pozwoleniu na budowę, decyzji o zatwierdzeniu projektu budowlanego, decyzji
o pozwoleniu na wznowienie robót budowlanych oraz decyzji o pozwoleniu na zmianę
sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części;
(ii) decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej;
(iii) decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji w zakresie lotniska użytku publicznego;
(iv) decyzji o pozwoleniu na realizację inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych;
jeżeli: konieczność przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko została
stwierdzona przez organ właściwy do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach
(dotyczy przedsięwzięć grupy II), oraz w przypadku przeprowadzenia ponownej oceny –

na wniosek Inwestora albo w przypadku, gdy organ właściwy w sprawie stwierdził, że we wniosku o

wydanie decyzji zostały dokonane zmiany w stosunku do wymagań określonych w decyzji o
środowiskowych uwarunkowaniach.

Jaki jest zakres OOŚ?

W ramach OOŚ określa się, analizuje oraz ocenia:
(1) wpływ (bezpośredni i pośredni) przedsięwzięcia na środowisko, w tym na:
(i) stan powietrza, wód oraz gruntów (środowisko naturalne),
(ii) stan przyrody – fauny i flory (środowisko przyrodnicze),
(iii) zdrowie i warunki życia ludzi, dobra materialne, zabytki kultury

(środowisko społeczne) oraz
(iv) wzajemne powiązania pomiędzy nimi, jak i na
(v) dostępność do złóż kopalin;

(2) możliwości i sposoby zapobiegania i zmniejszania negatywnego

oddziaływania na środowisko;

(3) niezbędny zakres monitoringu, który w przypadku przedsięwzięć „bardziej

uciążliwych” umożliwi
określenie rzeczywistych (nie tylko planowanych) oddziaływań na

środowisko już w trakcie realizacji,
a co z tym związane – pozwoli na ewentualną zmianę przyjętych środków

łagodzących negatywne
oddziaływania na środowisko

2014-05-07

2

Gdzie sprawdzić czy planowane do realizacji przedsięwzięcie

wymaga przeprowadzenia OOŚ?

(1) Podstawowym aktem prawnym regulującym OOŚ w prawie
polskim jest ustawa z dnia 3 października
2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie,
udziale społeczeństwa w ochronie
środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U. Nr
199, poz. 1227) – ustawa OOŚ.
(2) W rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w
sprawie przedsięwzięć mogących
znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. Nr 213, poz. 1397)
wskazane zostały:
(i) rodzaje przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać
na środowisko (grupa I);
(ii) rodzaje przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco
oddziaływać na środowisko (grupa II);
(iii) przypadki, w których zmiany dokonywane w obiektach są
kwalifikowane jako przedsięwzięcia
z grupy I albo II.

Dla jakich rodzajów przedsięwzięć musi być przeprowadzona OOŚ?

(1) Ocena oddziaływania na środowisko może być niezbędna dla przedsięwzięcia

inwestycyjnego, które polega na:
(i) budowaniu;
(ii) przebudowaniu;
(iii) rozbudowywaniu;

(2) Ocena oddziaływania na środowisko przeprowadzana jest ZAWSZE w przypadku,

gdy planowane
przedsięwzięcie – w związku z jego charakterem – należy do grupy przedsięwzięć:
(i) mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko (grupa I);
(ii) mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko (grupa II), ale tylko

wtedy, gdy taką konieczność stwierdzi organ właściwy do wydania decyzji o

środowiskowych uwarunkowaniach.

(3) O tym, do której kategorii ma zostać zakwalifikowane dane przedsięwzięcie

decyduje rozporządzenie
Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących

znacząco oddziaływać na
środowisko (Dz. U. Nr 213, poz. 1397).

Co bada organ stwierdzający konieczność przeprowadzenia OOŚ dla

przedsięwzięć z grupy II?

Obowiązek przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko w przypadku przedsięwzięć
mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko (tzw. grupa II) stwierdza organ
właściwy do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, przy czym pod uwagę bierze on
przede wszystkim:

(1)

rodzaj i charakter przedsięwzięcia (jego skalę, powiązanie z innymi przedsięwzięciami
realizowanymi lub planowanymi na danym terenie, wykorzystanie surowców naturalnych,
emisje i występowanie innych uciążliwości oraz ryzyka awarii);

(2) usytuowanie przedsięwzięcia, z uwzględnieniem możliwego zagrożenia dla środowiska,
w szczególności przy istniejącym użytkowaniu terenu, zdolności samooczyszczania się środowiska
i odnawiania się zasobów naturalnych, walorów przyrodniczych i krajobrazowych oraz uwarunkowań
miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego;

(3) rodzaj i skalę możliwego oddziaływania rozważanego w odniesieniu do powyższych
uwarunkowań, wynikających z zasięgu oddziaływania, transgranicznego charakteru oddziaływania
przedsięwzięcia na poszczególne elementy przyrodnicze, wielkość i złożoność oddziaływania, z
uwzględnieniem obciążenia istniejącej infrastruktury technicznej oraz prawdopodobieństwo, czas
trwania, częstotliwość i odwracalność oddziaływania.

Kto wydaje decyzje o środowiskowych uwarunkowaniach?

Organem właściwym – rzeczowo – do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach jest:

(1) wójt, burmistrz, prezydent miasta – z wyjątkiem, gdy organem właściwym jest:
(2) regionalny dyrektor ochrony środowiska – w przypadku:
(i) będących przedsięwzięciami mogącymi zawsze znacząco oddziaływać na środowisko: dróg, linii
kolejowych, napowietrznych linii elektroenergetycznych, instalacji do przesyłu ropy naftowej,
produktów naftowych, substancji chemicznych lub gazu, sztucznych zbiorników wodnych,
obiektów jądrowych, składowisk odpadów promieniotwórczych;
(ii) przedsięwzięć realizowanych na terenach zamkniętych;
(iii) przedsięwzięć realizowanych na obszarach morskich;
(iv) zmiany lasu, niestanowiącego własności Skarbu Państwa, na użytek rolny;
(v) przedsięwzięć polegających na realizacji inwestycji w zakresie lotniska użytku publicznego;
(vi) inwestycji w zakresie terminalu;
(vii) inwestycji związanych z regionalnymi sieciami szerokopasmowymi;
(viii)przedsięwzięć polegających na zmianie lub rozbudowie przedsięwzięć wymienionych powyżej;
(ix) przedsięwzięć polegających na realizacji inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych;

(3) Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska – w przypadku inwestycji w zakresie budowy obiektu
energetyki jądrowej i inwestycji;

(4) starosta – w przypadku scalania, wymiany lub podziału gruntów;

(5) dyrektor regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych – w przypadku zmiany lasu, stanowiącego
własność Skarbu Państwa, na użytek rolny;

2014-05-07

3

Co to jest raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko?

Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko jest jednym z podstawowych dokumentów
OOŚ.
Zawarte są tu wszystkie informacje zgromadzone podczas prowadzonej przez Inwestora oceny,
dotyczące przewidywanych oddziaływań, jakie może spowodować budowa, eksploatacja i
likwidacja realizowana w ramach przedsięwzięcia.
Elementy raportu określa art. 66 ustawy OOŚ i są nimi, w szczególności:

(1)

opis planowanego przedsięwzięcia – charakterystykę całego przedsięwzięcia i warunki
użytkowania terenu w fazie budowy i eksploatacji lub użytkowania oraz główne cechy
charakterystyczne procesów produkcyjnych, jak również przewidywane rodzaje i ilości
zanieczyszczeń, wynikające z funkcjonowania planowanego przedsięwzięcia;

(2) opis elementów przyrodniczych środowiska objętych zakresem przewidywanego oddziaływania
planowanego przedsięwzięcia na środowisko;

(3) opis istniejących w sąsiedztwie lub w bezpośrednim zasięgu oddziaływania planowanego
przedsięwzięcia zabytków chronionych;

(4) opis przewidywanych skutków dla środowiska w przypadku niepodejmowania przedsięwzięcia;

(5) opis analizowanych wariantów – wariantu proponowanego przez wnioskodawcę oraz
racjonalnego wariantu alternatywnego, wariantu najkorzystniejszego dla środowiska wraz z
uzasadnieniem ich wyboru;

(6) określenie przewidywanego oddziaływania na środowisko analizowanych wariantów, w tym
również w przypadku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej, a także możliwego
transgranicznego oddziaływania na środowisko;

Co to jest raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko?

(7) uzasadnienie proponowanego przez wnioskodawcę wariantu, ze wskazaniem jego oddziaływania na
środowisko, w tym na: ludzi, rośliny, zwierzęta, grzyby i siedliska przyrodnicze, wodę i powietrze, powierzchnię ziemi, z
uwzględnieniem ruchów masowych ziemi, klimatu i krajobrazu, dóbr materialnych, zabytków i krajobrazu
kulturowego, objętych istniejącą dokumentacją, w szczególności rejestrem lub ewidencją zabytków, wzajemne
oddziaływanie między tymi elementami, opis metod prognozowania zastosowanych przez wnioskodawcę oraz
opis przewidywanych znaczących oddziaływań planowanego przedsięwzięcia na środowisko, obejmujący
bezpośrednie, pośrednie,

wtórne, skumulowane, krótko–, średnio– i długoterminowe, stałe i chwilowe oddziaływania na środowisko,
wynikające z: (i) istnienia przedsięwzięcia, (ii) wykorzystywania zasobów środowiska, (iii) emisji;

(8) analizę możliwych konfliktów społecznych związanych z planowanym przedsięwzięciem;

(9) przedstawienie propozycji monitoringu oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na etapie jego budowy i
eksploatacji lub użytkowania;

(10)wskazanie trudności wynikających z niedostatków techniki lub luk we współczesnej wiedzy, jakie napotkano,
opracowując raport;

(11) jeżeli raport dotyczy przedsięwzięcia mogącego oddziaływać na środowisko w sposób transgraniczny –

należy podać negatywne skutki odczuwalne poza granicami RP.

Raport powinien zawierać wskazywane zagadnienia w formie graficznej i kartograficznej w skali odpowiadającej

przedmiotowi i szczegółowości analizowanych w raporcie zagadnień oraz umożliwiającej kompleksowe

przedstawienie przeprowadzonych analiz oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko. Powinno się w nim

znaleźć również streszczenie w języku niespecjalistycznym wszystkich informacji zawartych w raporcie.

Ponadto, należy wskazać nazwisko osoby lub osób sporządzających raport oraz źródła informacji stanowiące

podstawę do sporządzenia raportu.

Co to jest karta informacyjna przedsięwzięcia?

Karta informacyjna przedsięwzięcia jest dokumentem zawierającym podstawowe

informacje o planowanym przedsięwzięciu, umożliwiające właściwym organom

podjęcie decyzji o (i) potrzebie lub (ii) rezygnacji z przeprowadzania oceny

oddziaływania na środowisko dla danego przedsięwzięcia.

Karta jest załącznikiem do wniosku Inwestora o wydanie decyzji o środowiskowych

uwarunkowaniach dla planowanych inwestycji:

(1)

mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko (grupa II) –

stanowi podstawowy załącznik;

(2) mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko (grupa I) – w przypadku

wystąpienia przez Inwestora z wnioskiem o zakres raportu o oddziaływaniu

przedsięwzięcia na środowisko.

Elementy karty:

(1)

rodzaj, skala i usytuowanie przedsięwzięcia;

(2) powierzchnia zajmowanej nieruchomości, a także obiektu budowlanego oraz

dotychczasowy sposób ich wykorzystywania i pokrycia nieruchomości szatą roślinną;

(3) rodzaj technologii;

(4) ewentualne warianty przedsięwzięcia;

(5) przewidywana ilość wykorzystywanej wody, surowców,
materiałów, paliw oraz energii;

(6) rozwiązania chroniące środowisko;
(7) rodzaje i przewidywane ilości wprowadzanych do środowiska
substancji lub energii przy zastosowaniu rozwiązań chroniących
środowisko;
(8) możliwe transgraniczne oddziaływanie na środowisko.

2014-05-07

4

Na czym polega udział społeczeństwa w procesie podejmowania

decyzji dla przedsięwzięć dla których przeprowadza się OOŚ?

(1) Udział społeczeństwa w postępowaniu, w ramach którego

przeprowadza się ocenę oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko,

zapewnia się przed wydaniem decyzji środowiskowej.

(2) Udział społeczeństwa w postępowaniu OOŚ jest jednym z ważniejszych

etapów tego postępowania i stanowi on obowiązek organu właściwego w

sprawie wydania decyzji środowiskowej.

(3) Udział społeczeństwa w toku postępowania (konsultacje społeczne)

zapewnia się, w szczególności, poprzez:
(i) podanie do publicznej wiadomości informacji o:

•

przystąpieniu do przeprowadzania OOŚ,

•

wszczęciu postępowania,

•

przedmiocie decyzji, która ma być wydana,

•

organie właściwym do wydania decyzji oraz właściwych organach do

wydawania opinii i dokonania uzgodnień,

•

możliwościach zapoznania się z niezbędną dokumentacją sprawy,

Na czym polega udział społeczeństwa w procesie podejmowania

decyzji dla przedsięwzięć dla których przeprowadza się OOŚ?

•

możliwości składania uwag i wniosków, oraz o sposobie i miejscu ich składania,

•

a także o organie właściwym do ich rozpatrzenia,

•

terminie i miejscu rozprawy administracyjnej (jeżeli ma być przeprowadzona),

•

postępowaniu w sprawie transgranicznego oddziaływania na środowisko, jeżeli jest

prowadzone;

(ii) zapewnienie prawa do zapoznania się z niezbędną dokumentacją sprawy, do

której zalicza się
wniosek o wydanie decyzji wraz z wymaganymi załącznikami i stanowiska innych

organów,
jeżeli stanowiska te są dostępne w terminie składania uwag i wniosków;
(iii) zapewnienie prawa do składania uwag i wniosków w terminie 21 dni od ogłoszenia

(w formie
pisemnej, ustnie do protokołu, za pomocą środków komunikacji elektronicznej bez
konieczności opatrywania ich bezpiecznym podpisem elektronicznym);
(iv) zapewnienie prawa do udziału w rozprawie administracyjnej, jeżeli ma być ona
przeprowadzona;

Na czym polega udział społeczeństwa w procesie podejmowania

decyzji dla przedsięwzięć dla których przeprowadza się OOŚ?

(4) Prawo do składania wniosków i uwag w postępowaniu wymagającym udziału

społeczeństwa –
przysługuje każdemu.
(5) Wyjątkowe uprawnienia w postępowaniu wymagającym zapewnienia udziału

społeczeństwa –
przysługują organizacjom ekologicznym, które:
(i) powołując się na swoje cele statutowe, zgłoszą chęć uczestnictwa w postępowaniu

na
prawach strony, ale również wtedy gdy
(ii) nie biorą udziału w postępowaniu administracyjnym, ale jest to uzasadnione celami
statutowymi tych organizacji (wówczas służy im prawo do wniesienia odwołania od

decyzji
oraz skargi do sądu administracyjnego).
UWAGA: podjęcie wcześniejszej inicjatywy konsultacji społecznych, których celem jest

wyjaśnienie wątpliwości
towarzyszących planowanemu przedsięwzięciu, powinno doprowadzić do

zakończenia konsultacji
w ustawowym terminie 21 dni, a tym samym powinno doprowadzić do skrócenia

terminu postępowania.

Co to jest decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach (decyzja

środowiskowa)?

(1)

Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach jest to decyzja administracyjna,

która określa środowiskowe warunki, przy spełnieniu których, planowana

realizacja przedsięwzięcia może być przeprowadzona;

(2) Zasadą jest, że dla jednego przedsięwzięcia wydawana jest jedna decyzja

środowiskowa, również wtedy gdy dla danego przedsięwzięcia wymagane jest

uzyskanie większej liczby decyzji inwestycyjnych (budowlanych) lub uzyskiwane są

odrębne decyzje dla poszczególnych etapów jego realizacji. Wyjątki dotyczą obszaru

Natura 2000;

(3) Uzyskanie takiej decyzji wymagane jest dla planowanych (i) przedsięwzięć

mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko oraz dla (ii) przedsięwzięć

mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko;

(4) Decyzja ta nie zawsze poprzedzona jest przeprowadzaną wcześniej OOŚ. Jeżeli nie

przeprowadzano OOŚ (w przypadku przedsięwzięć grupy II), organ w decyzji musi

stwierdzić brak potrzeby jej przeprowadzania;

(5) Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach wiąże organ wydający decyzje

inwestycyjne, których wydanie musi poprzedzać wydanie decyzji środowiskowej

(katalog takich decyzji inwestycyjnych zawiera art. 72 ustawy OOŚ);

2014-05-07

5

Co zawiera decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach?

W decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, wydawanej po przeprowadzeniu oceny
oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, właściwy organ m.in.:
(1) określa:
(i)

rodzaj i miejsce realizacji przedsięwzięcia,

(ii) warunki wykorzystywania terenu w fazie realizacji i eksploatacji lub użytkowania
przedsięwzięcia, ze szczególnym uwzględnieniem konieczności ochrony cennych wartości
przyrodniczych, zasobów naturalnych i zabytków oraz ograniczenia uciążliwości dla terenów
sąsiednich,

(iii) wymagania dotyczące ochrony środowiska konieczne do uwzględnienia w dokumentacji
wymaganej do wydania decyzji inwestycyjnych,

(iv) wymogi w zakresie przeciwdziałania skutkom awarii przemysłowych, w odniesieniu do
przedsięwzięć zaliczanych do zakładów stwarzających zagrożenie wystąpienia poważnych
awarii,

(v) wymogi w zakresie ograniczania transgranicznego oddziaływania na środowisko
w odniesieniu do przedsięwzięć, dla których przeprowadzono postępowanie w sprawie
transgranicznego oddziaływania na środowisko;

Co zawiera decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach?

(2) w przypadku gdy z oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko wynika

potrzeba:

(i)

wykonania kompensacji przyrodniczej – stwierdza konieczność wykonania tej

kompensacji,

(ii) zapobiegania, ograniczania oraz monitorowania oddziaływania przedsięwzięcia na

środowisko – nakłada obowiązek tych działań;

(3) może nałożyć obowiązek przeprowadzenia ponownej oceny oddziaływania

przedsięwzięcia na środowisko albo przeprowadzenia postępowania w sprawie

transgranicznego oddziaływania na środowisko – w ramach postępowania w sprawie

wydania decyzji inwestycyjnych;

(4) może nałożyć na wnioskodawcę obowiązek przedstawienia analizy porealizacyjnej,

określając jej zakres i termin przedstawienia.

W decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, wydawanej bez przeprowadzania

oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, właściwy organ m.in. stwierdza

brak potrzeby przeprowadzania OOŚ.

Co to jest postępowanie transgraniczne i kiedy się je przeprowadza?

Postępowanie transgraniczne przeprowadzane jest przez organ w razie stwierdzenia

możliwości znaczącego transgranicznego oddziaływania na środowisko,

pochodzącego z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, na skutek m.in.:

(1) realizacji planowanych przedsięwzięć objętych:
(i) decyzją o środowiskowych uwarunkowaniach;
(ii) decyzjami inwestycyjnymi, jeżeli w ramach postępowania w sprawie decyzji o

środowiskowych uwarunkowaniach nie była przeprowadzona ocena oddziaływania
przedsięwzięcia na środowisko;

(2) wniosku innego państwa, na którego terytorium może oddziaływać

przedsięwzięcie;

Postępowanie dotyczące transgranicznego oddziaływania na środowisko

przeprowadza się także w przypadku, gdy możliwe oddziaływanie pochodzące spoza

granic Rzeczypospolitej Polskiej mogłoby ujawnić się na jej terytorium.
W ramach tego postępowania organ właściwy do wydania decyzji środowiskowej

albo GDOŚ, przeprowadzają konsultacje z Państwem, na terytorium którego, może

oddziaływać przedsięwzięcie. Konsultacje obejmują środki eliminowania lub

ograniczania transgranicznego oddziaływania na środowisko.