1.Wymień przynajmniej 5 praw pacjenta.
2. Wyjaśnij czym jest etyka opisowa.
3. Wyjaśnij czym jest etyka normatywna.
4. Omów jaki podział teorii etycznych zaproponował R. Carnapa ze
względu na ocenę zachowań ludzi.
5. Wyjaśnij czym zajmuje się etyka?
6. Wyjaśnij co to moralność.
7. Czym różnią się normy moralne od norm obyczajowych?
8. Wyjaśnij pojęcie aktu wolnego.
9. Omów podział etyki ze względu na kryteria oceny wartości czynu.
10. Omów jaki podział teorii etycznych zaproponował R. Carnapa ze
względu na zakres obowiązywania norm moralnych.
11. Wymień 5 znanych etyków.
12. Czy Twoim zdaniem etyka jest uniwersalna dla każdej kultury czy
zależna od danego miejsca, czasu, tradycji?
13. Omów sposoby rozwiązywania konfliktu moralnego.
14. Czym zajmują się filozofowie?
15. Omów jaki podział teorii etycznych zaproponował R. Carnapa ze
względu na źródło pochodzenia norm moralnych.

Ad1.
1. prawo do świadczeń zdrowotnych:
a) odpowiadających wymaganiom aktualnej wiedzy medycznej
b) do przejrzystej, obiektywnej, opartej na kryteriach medycznych procedury
ustalającej kolejność dostępu do tych świadczeń
c) do zasięgnięcia opinii innego lekarza, ,pielęgniarki, położnej, a konsylium
lekarskiego
d) do natychmiastowego udzielenia świadczeń zdrowotnych ze względu na
zagrożenie zdrowia lub życia
2. prawo do informacji:
a) o stanie zdrowia, rozpoznaniu, proponowanych oraz możliwych metodach
diagnostycznych i leczniczych, dających się przewidzieć następstwach ich
zastosowania albo zaniechania, wynikach leczenia oraz rokowaniu, w tym
żądania pełnej informacji
b) o stanie zdrowia, w zakresie koniecznym do sprawowania opieki
pielęgnacyjnej
c) w zakresie niezbędnym do wyrażenia zgody
d) o prawach pacjenta
e) o rodzaju i zakresie udzielnych przez dany podmiot świadczeń zdrowotnych
3. prawo żądania nieudzielania przez lekarza informacji w zakresie wskazanym
przez pacjenta
4. prawo przedstawienia lekarzowi swojego zdania w zakresie otrzymanych
informacji
5. prawo do dostatecznie wczesnej informacji o zamiarze odstąpienia przez
lekarza od leczenia
6. prawo pacjenta do tajemnicy informacji z nim związanych

7. prawo do wyrażania zgody na udzielenie świadczeń zdrowotnych
8. prawo do poszanowania intymności i godności pacjenta
9. prawo do umierania w spokoju i godności
10. prawo do świadczeń zapewniających łagodzenie bólu i innych cierpień w
stanie terminalnym
11. prawo dostępu do dokumentacji medycznej
12. prawo pacjenta do zgłaszania sprzeciwu wobec opinii albo orzeczenia
lekarza
13. prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego:
a) do kontaktu osobistego, telefonicznego lub korespondencyjnego z innymi
osobami
b) do dodatkowej opieki pielęgnacyjnej
c) do dodatkowej opieki pielęgnacyjnej sprawowanej nad pacjentką w
warunkach ciąży, porodu i połogu

14.

prawo do opieki duszpasterskiej

Ad2.
Etyka opisowa, zajmuje się analizą, opisem i wyjaśnianiem zjawisk natury
moralnej w różnych epokach, społeczeństwach, grupach zawodowych i
społecznych w dziejach filozofii, literatury itd.
Ad3.
Etyka normatywna - mówi nam jak należy postępować. Jakie wartości
naśladować. Etyka normatywna w przestrzeni czasu koncentruje się bardziej na
normach, wartościach, odpowiedzialności za coś.
Ad4.
- motywizm – systemy motywistyczne zakładają, że o moralnej ocenie danego
czynu decyduje przede wszystkim motyw. Według tych teorii nie można uznać
czynu za moralnie słuszny, niezależnie od jego końcowego efektu, jeśli nie
został podjęty z dobrą intencją.
- efektywizm – systemy efektywistyczne zakładają, że o moralnej ocenie
danego czynu decyduje wyłącznie jego efekt. Jeśli czyn został dokonany bez
intencji lub nawet ze złą intencją ale przyniósł dobry efekt, to można go uznać
za moralnie słuszny.

–

nominalizm – systemy takie abstrahują zarówno od motywu jak i efektu.
Traktują one dobro i zło jako niedefiniowalne pojęcia pierwotne. Dobre w
obrębie danego systemu moralnego jest po prostu to, co jest zgodne z
nakazami tego systemu. Wobec tego ani motyw, ani efekt nie mają
znaczenia w ocenie moralnej danego czynu, lecz po prostu zgodność tego
czynu z nakazami moralnym

–

Ad5.
Etyka (z

stgr.

ἦθος ethos – "zwyczaj") – dział

f

ilozofii, zajmujący się badaniem

moralności i tworzeniem systemów myślowych, z których można wyprowadzać

zasady moralne. Etyka bywa też nazywana filozofią moralną.
Celem etyki jest dochodzenie do źródeł powstawania moralności, badanie
efektów jakie moralność lub jej brak wywiera na ludzi oraz szukanie
podstawowych przesłanek filozoficznych, na podstawie których dałoby się w
racjonalny sposób tworzyć zbiory nakazów moralnych.

Ad6.
Moralność to z formalnego punktu widzenia zbiór dyrektyw w formie zdań
rozkazujących w rodzaju: "Nie zabijaj", których słuszności nie da się dowieść ani
zaprzeczyć, gdyż zdania rozkazujące nie są zdaniami w sensie logicznym.
Zbór zasad co jest dobre a co złe.

Ad7.
Normy obyczajowe – odpowiadają na pytanie co wypada robić, a czego nie
należy robić. (poczucie wstydu)
Normy moralne – co jest źle robić, a co nie(poczucie winy)

Ad8.
Akt rozumny (akt ludzki -

actus humanus) – pochodzi sprawczo od woli

człowieka, wprowadzonej do działania przez rozumowe poznanie dobra (celu)
jako zamierzonego przez nią skutku.
Akt nierozumny (akt człowieka -

actus hominis) – pochodzą sprawczo od

innych władz człowieka bez udziału rozumu i woli, czyli bez jego
świadomości albo przynajmniej udziału woli.

Etyka zajmuje się wyłącznie aktami rozumnymi.

Ad9.
W klasycznym ujęciu ze względu na kryterium oceny wartości czynu

odróżnić możemy:

a) etykę dzielności (cnoty; usposobienia),

b) etykę deontologiczną (powinności)

c) etykę konsekwencjalistyczną (skutków, odpowiedzialności).

Etyka dzielności w poszukiwaniu reguł postępowania, którymi

powinniśmy się kierować w działaniu, wskazuje - w pierwszej kolejności - na

cnotę, a nie na dobro, obowiązek, prawo czy rozum. Cnota jest przy tym

rozumiana jako cecha charakteru zasługująca na podziw, posiadanie jej

sprawia, że jesteśmy lepsi albo moralnie albo intelektualnie, albo w

prowadzeniu jakichś spraw szczególnych.

Etyka deontologiczna oparta jest na pojęciu obowiązku, słuszności

albo prawa. Zgodnie z tym stanowiskiem czyn jest etycznie dobry dlatego, że

stanowi wypełnienie obowiązku, prawa (kantyzm).

Etyka konsekwencjalistyczna (konsekwencjalizm) głosi, że wartość

czynu bierze się w pełni z wartości jego konsekwencji. Zgodnie z tym

stanowiskiem, żaden czyn nie jest dobry lub zły sam w sobie, a jedynie ze

względu na konsekwencje, jakie za sobą pociąga. Konsekwencjalistyczny

charakter ma etyka utylitarystyczna (czyn jest moralnie dobry, jeśli

maksymalizuje użyteczność społeczności).

Ad.10.

- teorie obiektywistyczne – zakładają one, że normy etyczne mają charakter

uniwersalny i można je wywieść z ogólnych założeń, a następnie zastosować do

wszystkich ludzi.

- teorie subiektywistyczne – zakładają one, że normy etyczne są wytworem
poszczególnych ludzi. Prowadzi to do wniosku, że jeśli istnieją jakieś wspólne
normy, to są one wynikiem podobnej zawartości umysłów większości ludzi, lub
nawet że nie ma czegoś takiego jak wspólne normy i każdy posługuje się swoim
prywatnym systemem nakazów moralnych.
Ad11.
Najbardziej

znani

etycy

i

systemy

etyczne:

-Anaksymenes i Epikur – hedonizm – system subiektywno-emotywistyczno-
efektywistyczny
-Platon, Św. Augustyn, etyka chrześcijańska – systemy obiektywno-
antynaturalistyczno-motywistyczne
-Arystoteles, Stoicyzm, Baruch Spinoza – systemy obiektywno-naturalistyczno-
motywistyczne
-Kartezjusz, Georg Wilhelm Friedrich Hegel – systemy obiektywno-
antynaturalistyczno-efektywistyczne
-Jean-Jacques Rousseau i następcy – system obiektywistyczno-naturalistyczno-
motywistyczny
-Immanuel Kant – system subiektywno-emotywistyczno-motywistyczny
-John Stuart Mill – utylitaryzm – system obiektywno-naturalistyczno-
efektywistyczny
-Karol Marks – materializm dialektyczny – system subiektywno-naturalistyczno-
nominalistyczny
-Fryderyk Nietzsche – system subiektywno-naturalistyczno-efektywistyczny
-Arthur Schopenhauer – system subiektywno-emotywistyczno-nominalistyczny
-Rudolf Carnap – opracowanie kilku różnych wersji etyki nominalistycznej i
początek studiów porównawczych różnych systemów etycznych.
-Ayn Rand

– twórczyni

obiektywizmu, opartego na "racjonalnym

zainteresowaniu

sobą"

-Nel

Noddings

–

twórczyni

etyki

troski

-Richard Hare – twórca preskryptywizmu

Ad13.

–

idealne przyjmowanie ról, nastawienie altruistyczne i empatyczne,
stawiamy się na miejscy każdej zaangażowanej osoby

–

z pozycji niewiedzy, mamy na uwadze własne korzyści, rozpatrujemy z
pkt widzenia wszystkich zaangażowanych osób ale nie wiemy kim
jesteśmy, szukamy rozwiązania które jest najlepsze dla każdej z osób.

Ad14.
Filozofowie głównie zajmują się ogólnymi, podstawowymi zagadnieniami
dotyczącymi natury świata i człowieka. Filozofowie rozważają kwestie natury
istnienia, rozumienia bytu i rzeczywistości, poznawalności rzeczywistości i
prawdy, moralności, powinności i koncepcji wartości, także zagadnienia
dotyczące człowieka , a także kwestie społeczne, prawne, kulturowe,
teologiczne i inne.

Ad15.
-naturalizm – systemy takie próbują wywodzić normy moralne z nauk
przyrodniczych i ew. społecznych.
- antynaturalizm – systemy takie starają się dowodzić, że normy moralne
muszą pochodzić z "góry", np. od Boga lub z przesłanek ściśle racjonalnych bez
odnoszenia się do danych eksperymentalnych
- emotywizm – systemy te traktują nakazy moralne jako wyraz i przedłużenie
ludzkich emocji, lub bardziej ogólnie jako efekt działania ludzkiej psychiki i w
związku z tym nie ma sensu szukać ani naturalistycznych, ani
antynaturalistycznych źródeł tych nakazów, a moralność jest po prostu jednym
ze zjawisk psychologicznych.