10 Uwagi wybrano: źródło - Musiał Edward Instalacje i urządzenia elektroenergetyczne
Wyd. Szk. i Ped. W-wa 1988r.

Wybrane uwagi różne.
IP 2X – (2) oznacza ochronę przed dotknięciem palcem; kulą albo drutem o średnicy 12,5 mm.

Międzynarodowy symbol przeznaczenia wkładki bezpiecznikowej zawiera dwa człony.

Pierwszy człon symbolu oznacza zakres wyłączania:

g – wkładka o pełnozakresowym wyłączaniu, tzn. poprawnie wyłączająca każdy prąd nie przekraczający jej

znamionowej (zwarciowej) zdolności wyłączania;

a – wkładka o niepełnozakresowym wyłączaniu, tzn. która nie potrafi wyłączyć małych prądów przeciążeniowych i

której powinien towarzyszyć rozłącznik z zabezpieczeniem przeciążeniowym przejmującym to zadanie.
Drugi człon symbolu oznacza kategorię użytkowania:

G – wkładka ogólnego przeznaczenia, do zabezpieczania przewodów, o charakterystyce czasowo-prądowej

odpowiadającej dawnym wkładkom zwłocznym;

F – wkładka o charakterystyce szybkiej;
M – wkładka do zabezpieczania silników i urządzeń rozdzielczych;
R – wkładka do zabezpieczania urządzeń półprzewodnikowych;
Tr – wkładka do zabezpieczania transformatorów;

Układ TN – rola przewodu ochronno-neutralnego PEN

Przewód PEN stanowi w układzie TN podstawową drogę powrotną dla prądu zwarciowego

I

k

z miejsca uszkodzenia do źródła

zasilania. W przypadku przerwania jego ciągłości samoczynne wyłączenie zasilania zapewnia alternatywna droga powrotna przez
ziemię. Wprawdzie stwarza ona większy opór niż nieuszkodzony przewód PEN, w efekcie czego rzeczywisty czas wyłączenia może
być dłuższy od przyjętego za dopuszczalny, ale jest jedyną szansą wyłączenia uszkodzonego obwodu – likwidacji zagrożenia!
Dlatego tak ważne jest by przewód PEN był uziemiany w miarę możliwości jak najczęściej, ale bez większych nakładów na ten
cel. Częste uziemianie przewodu PEN skutkuje zbliżeniem jego potencjału do potencjału ziemi odniesienia (umowne zero), co
powoduje zmniejszenie napięć mogących wystąpić na połączonych z nim (zerowanych) obudowach w instalacjach odbiorczych.
W podukładzie TN-C przerwanie przewodu PEN, zwłaszcza w obwodzie 1-fazowym, grozi ciężkim porażeniem! Jedno, bardzo
prawdopodobne uszkodzenie sprowadza niebezpieczeństwo!

Dlatego też rozdziela się role przewodu PEN na dwa przewody

PE

oraz

N

w sytuacjach, kiedy przerwanie ciągłości jest bardziej

prawdopodobne. Z tych powodów:
-

ż

yła PEN jest zabroniona we wszelkich przewodach ruchomych (nie ułożonych na stałe),

-

w przypadku przewodów ułożonych na stałe przewód lub żyła PEN są dopuszczalne, jeśli mają przekrój co najmniej 10 mm

2

(miedź) lub 16 mm

2

(aluminium).

Wykonywanie połączeń ochronnych

Skuteczność funkcjonalna przewodów ochronnych zależy od ich ciągłości i prawidłowości połączeń.
Największy błąd, jaki można popełnić, to zamienienie przewodu ochronnego z przewodem fazowym i podanie napięcia na
dostępne części przewodzące.
Poprawność połączeń ochronnych wymaga przestrzegania następujących zasad:

1.

Zaciski ochronne powinny być oznaczone symbolem “uziemienie”.

2.

Przewody i żyły ochronne PE powinny mieć na całej długości oznaczenie dwubarwne
żółto-zielone. Użycie tak oznaczonego przewodu w roli przewodu czynnego (L,N) jest przestępstwem.

3.

Przewody i żyły neutralne N wyróżnia się barwą jasnoniebieską.

4.

Przewody i żyły ochronno-neutralne PEN powinny być żółto-zielone, a ich końce – oznaczone barwą
jasnoniebieską.

5.

Obecność styku ochronnego powinna być niezawodną informacją, że do niego jest przyłączony
przewód ochronny PE. Nie wolno zainstalować gniazda wtyczkowego albo wtyczki ze stykiem
ochronnym nie przyłączywszy przewodu ochronnego do tego styku!

Aby przewód ruchomy nie ulegał uszkodzeniom w miejscu wprowadzenia do wnętrza urządzenia, należy wykonać następujące
czynności:

•

Przewód wprowadzić do wnętrza przez izolacyjną tulejkę przepustową.

•

We wnętrzu przewód umocować w odciążce izolacyjnej, która ma przejmować naciąg przewodu oraz naprężenia skręcające, nie
dopuszczając do wyrwania żył z zacisków.

•

W miejscu wprowadzenia przewód zabezpieczyć przed nadmiernymi przegięciami za pomocą elastycznej izolacyjnej odgiętki.

•

Obrabiając koniec przewodu pozostawić większy naddatek długości żyły ochronnej niż żył czynnych. Dzięki temu, w razie
obluzowania odciążki i szarpania przewodu, żyła ochronna zostanie wyrwana spod zacisku jako ostatnia, wtedy gdy sa już na
pewno zerwane żyły czynne (L,N). Naddatek taki powinien być przewidziany również w gniazdach wtyczkowych, co daje
podobny efekt w razie obluzowania lub wyrwania gniazda.

Połączenia przewodu ochronnego lub wyrównawczego z rurą wodociągową wykonuje się za pomocą obejmy dwuśrubowej, po
uprzednim oczyszczeniu stykających się powierzchni. Powinno być wykonane w miejscu dostępnym dla kontroli i zabezpieczone
przed korozją. Bocznikowanie wodomierza i głównego zaworu, gdy ten odcinek instalacji wodociągowej spełnia rolę przewodu
ochronnego, uziemiającego lub wyrównawczego.