1

1

Zarządzanie finansami

Organizacja i zarządzanie

2

Rola pieniądza

Pieniądz to:



Powszechny ekwiwalent – można kupić wszystko, co jest na
sprzedaż,



Miernik wartości - mierzy



wartość majątku,



uzyskiwane przychody,



ponoszone koszty,



realizowaną nadwyżkę przychodów nad kosztami,



Jest jedną z najważniejszych miar sukcesu jednostki,



Środek tezauryzacji - gromadzenia oszczędności:



z myślą o przyszłych przedsięwzięciach,



Dla zabezpieczenia przed skutkami niepowodzeń

2

3

Postaci występowania pieniądza

Zasób płynny

– czyli taki, za pomocą którego

można pokryć dowolną należność

Przepływy pieniężne

Swoisty smar – umożliwiający

fizyczny ruch rzeczy, informacji,
wartości i korzystanie z usług

Płynność pieniężna

– zdolność do regulowania należności

Utrata płynności

– oznacza zatrzymanie działania organizacji

4

Zarządzanie finansami organizacji

Dotyczy:



Kapitału początkowego

(spółki prawa handlowego – kapitał

zakładowy) – wiąże się z prawem własności (posiadaniem udziałów)



Uczestnictwo w zyskach



Możliwość wpływania na obsadę personalną kierownictwa i politykę
spółki (udział w radach nadzorczych),



Zobowiązań długoterminowych

(kredyty, pożyczki) – za pomocą

których organizacje finansują rozwój

(inwestycje w maszyny,

technologie, budynki, strategiczne restrukturyzacje).



Stosowane, gdy posiadane zasoby, bieżących wpływów i należności,
zmiana struktury własności (sprzedaż udziałów, emisja akcji) nie mogą
pokryć kosztów rozwoju,



Są zwykle zabezpieczone na majątku organizacji (hipoteka), a
wierzyciele gwarantują sobie uprzywilejowany dostęp do informacji
finansowej organizacji i prawo decyzji o podejmowaniu nowych
zobowiązań

3

5

Zarządzanie finansami organizacji

Dotyczy:



Kapitału obrotowego

- zapewnienie w każdym momencie zdolności do

regulowania należności (zabezpieczenie przed upadłością).



Obejmuje zapasy (gotowych produktów), należności (które powinny być jak
najszybciej zrealizowane i przekształcić się w gotówkę na koncie) i gotówkę, którą
organizacja może swobodnie dysponować.



Obrót powinien być jak najszybszy, by unikać zahamowań transformacji zapasów
w należności



Każde zahamowanie grozi utratą płynności



Kontroli przepływów pieniężnych

– uzgodnienie w czasie wpływów i

wydatków



Wymaga terminowego regulowania należności przez klientów,



Przewidywania terminów i wysokości wypłat,



Gromadzenia na nie odpowiednich środków,



Nadmierne rezerwy są niewskazane i kosztowne – pieniądz powinien być
inwestowany dla utrzymania pozycji konkurencyjnej i obniżenia kosztów,



Zarządzanie przepływami pieniężnymi wymaga postępowania zgodnie z planem
płatności wydatków i wpływów, kontroli i unikania wydatków niezgodnych z
preliminarzem

6

Zarządzanie finansami organizacji

Dotyczy:



Kontroli kosztów



Skuteczna kontrola jest źródłem przewagi konkurencyjnej – zdolność
dostarczenia produktu o wymaganej lub wyższej jakości po niższym
koszcie lub niższej cenie,



Szczególne zagrożenie kryją koszty pracy – tendencje wzrostu
zatrudnienie i wynagrodzeń,



Kontroli ryzyka



Nie przekraczać poziomu ryzyka umownie uznanego za rozsądne,



Unikać sytuacji utraty płynności, utraty rentowności, dramatycznego
spadku wartości organizacji,



Niekorzystne zjawiska wpływające na sytuację finansową wiążą się z
przychodami (ceny, popyt), kosztami (cena, dostępność zaopatrzenia,
pracy, wysokość podatków), decyzje właścicielskie (dywidendy,
gospodarowanie kapitałem, przejęcia, fuzje), decyzja polityczne,



Konieczne zachowania – przewidywanie rozmiarów ryzyka i ocena
prawdopodobieństwa

4

7

Kontrola finansowa

8

Instrumenty zarządzania finansami



Budżety

– plany finansowe określające w ujęciu rodzajowym

wydatki i źródła ich pokrycia, instrument kontroli zgodności
wydatków i przychodów, kolejności i czasu ponoszenia



System rachunkowości

– rejestrowanie wydatków, przychodów

i przepływów pieniądza,



Rachunek kosztów

– umożliwia prawidłową wycenę w

jednostkach pieniężnych wszelkich ponoszonych w organizacji
nakładów (surowce, materiały, energia, robocizna, usługi obce,
myśl techniczna, informacje, ich przetwarzanie), pozwala na
ustalanie ich miejsc powstawania, rodzajów działalności i
procesów prowadzących do powstania kosztów, dynamiki w
czasie i strukturze rodzajowej produkcji,



Analiza

efektywności wykorzystania kapitału

– zestawy wskaźników

jak stopa zwrotu zainwestowanego kapitału, stopa zwrotu aktywów,
rentowność sprzedaży, stopień pokrycia należności i zobowiązań,
szybkość krążenia kapitału obrotowego i inne

5

9

Źródła finansowania działalności

organizacji

10

Zarządzanie finansami

6

11

Formy pozyskania kapitału obcego



Kredyt

– pieniądz drogi (odsetki, prowizje) o sztywnych terminach

spłaty, często uzależniający organizację od kredytodawcy,



Kredyt kupiecki

,



Papiery dłużne

– narzędzie dla podmiotów lepiej osadzonych w

rynku, o różnym czasie i warunkach wykupu, oferowane zarówno na
otwartym rynku i wybranym grupom nabywców,



Obligacje

– emitowane przez duże organizacje o dużej

wiarygodności finansowej, dużych i pewnych wpływach
gotówkowych,



Obligacje spekulacyjne

– bardzo wysoko oprocentowane,

ponieważ ich nabywcy oczekują bardzo wysokiej premii za bardzo
wysokie ryzyko,



Powiększenie kapitału własnego

nie jest formą pozyskania

kapitału obcego; co najwyżej pozyskany kapitał obcy może służyć
powiększeniu kapitału własnego,

12

Bilans księgowy

3.Kredyty bankowe i pożyczki
przeterminowane

6.Wieloletnie rezerwy celowe

B

A

B

A

2.Pozostałe kredyty i pożyczki

1.Długoterminowe kredyty bankowe i
pożyczki

Kredyty i pożyczki

5.Nie rozliczony wynik finansowy z lat
ubiegłych

3.Finansowe składniki majątku trwałego

4.Zmiany kapitałów (funduszy) na
skutek przeszacowania aktywów lub
pasywów (przyrost – wielkość ujemna)

2.Wartości niematerialne i prawne

3.Fundusze

1.Rzeczowe i zrównane z nimi składniki
majątku trwałego

2.Kapitały ze sprzedaży akcji własnych
powyżej ich nominalnej wartości

Majątek trwały

1.Kapitały

1.Należne wpłaty na poczet kapitału

Kapitały (fundusze) własne

Aktywa zmniejszające kapitały własne

Pasywa

Aktywa

7

13

Bilans księgowy

Rezerwy i inne pasywa

D

4.Krótkoterminowe papiery wartościowe

1.Rezerwy

5.Rozliczenia międzyokresowe

Zobowiązania, fundusze specjalne i
rozliczenia międzyokresowe

C

Majątek obrotowy

C

E

D

2)strata (wielkość ujemna)

1)zysk (wielkość dodatnia)

1.Wynik netto

…………

Wynik finansowy

………..

2.Inne pasywa

Inne aktywa

3.Rozliczenia międzyokresowe

3.Środki pieniężne

2.Fundusz specjalne

2.Należności i roszczenia

1.Zobowiązania

1.Zapasy

Pasywa

Aktywa

14

Rachunek wyników

5.Dotacje przedmiotowe i inne ze
zwiększenia przychodów ze sprzedaży

2.Koszty ogólnego zarządu
(ogólnozakładowe) oraz koszty sprzedaży

3.Koszty handlowe

4.Wartość sprzedanych towarów w cenie
zakupu (nabycia)

5.Koszty operacji finansowych

1)odsetki od kredytów i pożyczek

1)z tytułu udziały w innych jednostkach

3)usługi obce

2)odsetki od kredytów i pożyczek

4)wynagrodzenia

Przychody ze sprzedaży

A

Koszty uzyskania przychodów

A

A

2)pozostałe

2)strata (wielkość ujemna)

1.Koszt wytworzenia (techniczny)
sprzedanych produktów

1)zysk (wielkość dodatnia)

Koszty uzyskania przychodów

4.Wyniki na pozostałej sprzedaży

6)pozostałe

3)pozostałe

5)narzuty na wynagrodzenia

3.Przychody z operacji finansowych

2)zużycie materiałów i energii

2.Przychody ze sprzedaży towarów

1)amortyzacja majątku trwałego

1.Produktów

1.Koszty wg rodzajów

Przychody i zyski

Koszty i straty

8

15

Rachunek wyników

Obowiązkowe zwiększenia straty

E

Obowiązkowe zmniejszenia zysku

E

1.Podatekdochodowy

2.Inne obowiązkowe odpisy z zysku roku
bieżącego

Strata netto

F

Zysk netto

F

3)Inne obciążenia przychodów

Strata na działalności gospodarczej

B

Zysk z działalności gospodarczej

B

D

C

D

C

Strata brutto

Zysk brutto

2.Pozostałe zyski

2.Pozostałe straty

1.Zyski losowe

1.Straty losowe

Zyski nadzwyczajne

Straty zwyczajne

2)Podatek akcyzowy

1)niektóre podatki

6.Obciążenia przychodów ze sprzedaży

Przychody i zyski

Koszty i straty