Organizacja i zarządzanie w resocjalizacji.
Cechy wychowawcy ; gotowość do pokonywania trudności i przekazywania tego wychowankom, odpowiedzialność za wychowanków , punktualnosc, systematycznosc, podmiotowe traktowanie wychowanka, empatia, której nie należy mylić z okazywaniem litości czy współczucia . Konsekwencja w postępowaniu , umiejętność słuchania , wiarygodność.
Czynniki integrujace grupę . Wspólne cele, poglądy, wsparcie i zaufanie, jawne procedury działania, właściwa osoba na stanowisku kierownika , rozwój indywidualny, kontakty z innymi grupami.
Czynniki dezintegrujace: zła rekrutacja i selekcja, niewłaściwy dobór członków grupy , niejasną struktura i organizacja, brak kontroli, złe przygotowanie formalnych liderów, słaba motywacja do współdziałania, niska kreatywność członków grupy , niejasne cele, niesprawiedliwe nagradzane, mobbing.
Wybrane formy oddziaływania w pracy resocjalizacyjnej :
Terapia behawioralna , w której " bardzo ważna role odgrywa wyrobienie u przestepcy i osobników wykazujacych różnego rodzaju zaburzenia umiejętności powstrzymywania wielu reakcji, zapanowania, nad natychmiastowych uzewnetrznieniem swoich emocji, itp. Zachowanie przestępcze wynika bowiem często nietylko z niewłaściwych reakcji w stosunku do innych ludzi i ich własności , lecz rownież z nieumiejetnosci powstrzymania wielki reakcji. Np. Gwałtownej agresji , chęci natychmiastowego zaspokojenia potrzeb " Pospiszyl- Zabczynska .
Procedura teatru psychodramatycznego. Polega na inspirowaniu i organizowaniu spektakli teatralnych wspólnie z wychowankami jako aktorami . Ich podstawowa funkcja jest wywołanie odpowiednich przeżyć i dyskusji indywidualnych oraz zbiorowych u widzów i aktorów w celu wykorzystania ich w procesie restrukturyzacji postaw i ról społecznych wychowankow .
Psychodrama jest rodzajem gry psychologicznej , odtwarzajacej w sposób improwizowany rozmaite zachowania, wpływające na widza i aktora. Gra jest spontaniczna i niekierowana . Dzięki niej jednostka postrzega niedostępne przez nią wcześniej aspekty własnego zachowania , odczuwają i reagowania na innych ludzi oraz rożne sytuacje społeczne, zwłaszcza gdy odgrywa role , w których wcześniej nie występowała. -- Czapow .
Socjodrama : udramatyzowana gra, której przedmiotem jest cała grupa, a nie poszczególne jednostki, obok funkcji odkrywajacych, oczysczajacych ma na celu eliminacje patologii wewnatrzgrupowej,a także wzmacnianie jej struktury i spójności.
Metodami wychowania resocjalizujacego nazywamy " uświadomienie, dające sie powtórzyć sposoby poslugiwania sie środkami , które są wskażane przez odpowiednie techniki i zgodne z przyjęta strategia . "(Czapow )
Górski wyodrębnia dwa podstawowe zbiory metod oddziaływania resocjalizujacego .
1. Stymulowania i wzmacniania aktywności wychowanka : nadawanie komunikatów, kontrolowanie, sugerowanie, ocenianie , przedstawianie wzorow. Doradzanie, przekonanywanie itp.
2. Podtrzymywania doświadczeń, będących efektem uczenia sie . Należą do nich : organizowanie doświadczeń wychowanków, wykorzystywanie wpływu osobistego, oddziaływanie dyscyplinujace (nagroda i kara)
kulturotechnika - odziaływania wychowawcze, w których środkiem jest odziaływanie obszarów kultury;
* kulturotechnika aktywności szkolnej- nauczanie, programy nauczania
* kulturotechnika aktywności pracowniczej- praca, celem jest wyposażenie jednostki w umiejętnosci zawodowe, zmiana negatywnej postawy wobec pracy
* kulturotechnika aktywności zabawowej- forma wiążąca sie z pozytywnymi stanami emocjonalnymi.
antropotechnika-sposób odziaływania przez człowieka na wychowanka;
* antropotechnika interakcji dwuosobowej- interakcja wychowawcy na wychowanka z więzią emocjonalną- warunek
* antropotechnika grupy- odziałyuje grupa zorganizowana zgodnie z celem, które respektuje normy społeczne, warunek- trzeba ją ukształtować
* antropotechnika środowiska-trudna do zorganizowania, szkoły nie bardzo chcą współpracować)
Od metodyki jakiejkolwiek działalności celowej oczekuje się przede wszystkim odpowiedzi na dwa zasadnicze pytania;
Co należy robić, aby osiągnąć założone cele?
Jak należy to robić?
Pierwsze składają się na daną działalność zadań, drugie zaś jest pytaniem o metody działania, czyli o sposoby realizacji owych działań.
Metody wychowania to po prostu sposoby realizacji określonych zadań, wykorzystujące wymienione prawidłowości zachowania się człowieka w sytuacji społecznej.
Metody resocjalizacji można podzielić ze względu na środki, jakimi dysponuje wychowawca w realizacji zadań. Ma on do dyspozycji cztery rodzaje środków:
• Osobiste walory ( własne lub innych, są to zdolności, talenty, cechy osobowości)
• Sytuacje społeczne ( oznacza relacje miedzy jednostka i innymi ludźmi )
• Grupy formalne i nieformalne ( rozumiane jako zbiory osób posiadające cel, normy i strukturę)
• Elementy kultury ( różne jej wytwory i wzory)
Metody oddziałują w sposób pośredni lub bezpośredni na wychowanka przez wychowawcę.
\
Konflikt - występowanie sprzecznych lub konkurencyjnych interesów; jest to proces, w którym jedna ze stron podejmuje świadome wysiłki zmierzające do udaremnienia dążeń drugiej strony poprzez blokowanie osiągnięcia przez nią celów lub blokowanie działań w jej interesie.
Rodzaje konfliktów:
ze względu na przedmiot:
konflikty rzeczowe – mają charakter pozapersonalny i dotyczą określonych spraw;
konflikty emocjonalne – dotyczą stanów frustracyjnych i związanych z nimi napięć emocjonalnych spowodowanych negatywną postawą w interakcji człowiek-człowiek.
ze względu na zasięg konfliktu:
konflikt między grupami pracowniczymi;
konflikt między jednostkami;
konflikt intrapersonalny.
ze względu na przyczyny:
konflikt interesów;
konflikt strukturalny;
konflikt wartości;
konflikt relacji;
konflikt danych;
Metody kierowania konfliktem
stymulowanie konfliktu
ograniczanie lub tłumienie konfliktu
rozwiązywanie konfliktu.
Sposoby manipulowania konfliktem:
eskalowanie konfliktu,
wyciszanie konfliktu.
Sposoby rozwiązywanie konfliktów:
unikanie
przystosowanie
rywalizacja
kompromis
rozwiązywanie problemu
negocjacje.