1
Katarzyna
Katarzyna
Stabry
Stabry
ł
ł
a
a
-
-
Chudzio
Chudzio
Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie
Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie
Katedra Finans
Katedra Finans
ó
ó
w
w
FINANSE
FINANSE
UNII EUROPEJSKIEJ
UNII EUROPEJSKIEJ
(cz. 2)
(cz. 2)
R
R
ó
ó
ż
ż
nice mi
nice mi
ę
ę
dzy bud
dzy bud
ż
ż
etem
etem
pa
pa
ń
ń
stwa i bud
stwa i bud
ż
ż
etem og
etem og
ó
ó
lnym UE
lnym UE
rozmiar bud
rozmiar bud
ż
ż
etu,
etu,
zakres dzia
zakres dzia
ł
ł
ania,
ania,
dziedziny,
dziedziny,
funkcje
funkcje
zasada r
zasada r
ó
ó
wnowagi,
wnowagi,
struktura,
struktura,
podstawy prawne,
podstawy prawne,
instytucje biorące udział w procedurze budżetowej,
okres funkcjonowania,
źródła dochodów.
DNB a PNB
DNB a PNB
Na mocy decyzji Rady UE z 29 wrze
ś
nia 2000 roku
na temat
ś
rodków w
ł
asnych (Dz. U. L 253 s. 42), od
2002 roku zacz
ę
to stosowa
ć
poj
ę
cie dochodu
narodowego brutto (DNB) wed
ł
ug Europejskiego
Systemu Rachunków Narodowych i Regionalnych
ESA 95. Wprowadzone poj
ę
cie dochodu narodowego
brutto mierzonego w cenach rynkowych miało by
ć
równe produktowi narodowemu brutto (PNB) w
cenach
rynkowych
liczonemu
tak
ż
e
według
rachunków
narodowych
ESA
95.
Poprzednio
u
ż
ywane poj
ę
cie produktu narodowego brutto (PNB)
opierało si
ę
na systemie ESA 79.
Przygotowanie wst
Przygotowanie wst
ę
ę
pnego
pnego
projektu bud
projektu bud
ż
ż
etu
etu
-
-
rola Komisji
rola Komisji
Europejskiej
Europejskiej
Pod
koniec
stycznia
roku
poprzedzającego
rok
budżetowy
Dyrekcja
Generalna
ds.
Budżetu,
działająca
w
obrębie
Komisji
Europejskiej,
wysyła
do
poszczególnych Dyrekcji Generalnych
(tzw. dyrekcji sektorowych) notę /
okólnik
budżetowy
(
une
circulaire
budgétaire
).
2
Nowy uk
Nowy uk
ł
ł
ad bud
ad bud
ż
ż
etu UE jest oparty
etu UE jest oparty
na zarz
na zarz
ą
ą
dzaniu przez cele (
dzaniu przez cele (
Activity
Based
Management
-
ABM
)
, w
, w
Polsce
nazywanym
bud
Polsce
nazywanym
bud
ż
ż
etem
etem
zadaniowym
(
zadaniowym
(
activity
activity
based
based
budgeting
budgeting
–
–
ABB,
ABB,
l
l
’é
’é
tablissement
tablissement
du
du
bud
bud
ż
ż
et sur la
et sur la
base
base
des
des
activit
activit
é
é
s
s
-
-
EBA
EBA
).
).
Poprzedni
Poprzedni
podzia
podzia
ł
ł
wydatk
wydatk
ó
ó
w
w
Komisji
Komisji
Europejskiej
Europejskiej
na
na
administracyjne
administracyjne
(
(
cz
cz
ęść
ęść
A) i
A) i
operacyjne
operacyjne
(
(
cz
cz
ęść
ęść
B)
B)
utrudnia
utrudnia
ł
ł
obliczenie
obliczenie
ca
ca
ł
ł
kowitych
kowitych
koszt
koszt
ó
ó
w
w
poszczeg
poszczeg
ó
ó
lnych
lnych
dzia
dzia
ł
ł
a
a
ń
ń
Wsp
Wsp
ó
ó
lnoty
lnoty
.
.
Obecnie
Obecnie
dzia
dzia
ł
ł
ania
ania
wsp
wsp
ó
ó
lnotowe
lnotowe
nie
nie
s
s
ą
ą
ju
ju
ż
ż
dzielone
dzielone
na
na
podcz
podcz
ęś
ęś
ci
ci
(
(
sous
sous
-
-
sections
sections
)
)
od
od
B0 do B8, a
B0 do B8, a
nast
nast
ę
ę
pnie
pnie
na
na
dzia
dzia
ł
ł
y
y
, ale
, ale
ponad
ponad
200
200
zada
zada
ń
ń
zosta
zosta
ł
ł
o
o
rozdzielonych
rozdzielonych
mi
mi
ę
ę
dzy
dzy
31
31
dzia
dzia
ł
ł
ó
ó
w
w
/
/
tytu
tytu
ł
ł
ó
ó
w
w
stanowi
stanowi
ą
ą
cych
cych
obszary polityki
obszary polityki
UE
UE
(
(
polic
polic
y
y
areas
areas
).
).
Ka
Ka
ż
ż
dy dzia
dy dzia
ł
ł
(
(
obszar polityki
obszar polityki
) jest
) jest
przypisany do jednej Dyrekcji
przypisany do jednej Dyrekcji
Generalnej i dzieli si
Generalnej i dzieli si
ę
ę
na 6 lub 7
na 6 lub 7
zada
zada
ń
ń
(
(
activities
activities
), kt
), kt
ó
ó
re tworz
re tworz
ą
ą
rozdzia
rozdzia
ł
ł
y.
y.
Zadanie (
Zadanie (
activity
activity
)
)
–
–
zesp
zesp
ó
ó
ł
ł
dzia
dzia
ł
ł
a
a
ń
ń
(
(
actions
actions
) z okre
) z okre
ś
ś
lonymi celami
lonymi celami
(
(
objectives
objectives
) i przypisanymi
) i przypisanymi
ś
ś
rodkami. Ka
rodkami. Ka
ż
ż
de zadanie zwi
de zadanie zwi
ą
ą
zane
zane
jest tylko z jednym obszarem
jest tylko z jednym obszarem
polityki.
polityki.
3
budget titles
policy areas
budget
chapters
activities
ABB
Opisy zada
Opisy zada
ń
ń
zawieraj
zawieraj
ą
ą
nast
nast
ę
ę
puj
puj
ą
ą
ce
ce
informacje i uzasadnienia:
informacje i uzasadnienia:
-
-
informacje na temat osi
informacje na temat osi
ą
ą
gni
gni
ę
ę
cia wcze
cia wcze
ś
ś
niej
niej
ustalonych cel
ustalonych cel
ó
ó
w i miernik
w i miernik
ó
ó
w,
w,
-
-
pe
pe
ł
ł
ne uzasadnienie oraz podej
ne uzasadnienie oraz podej
ś
ś
cie oparte na
cie oparte na
analizie koszt
analizie koszt
ó
ó
w i korzy
w i korzy
ś
ś
ci dla proponowanych
ci dla proponowanych
zmian w poziomie
zmian w poziomie
ś
ś
rodk
rodk
ó
ó
w,
w,
-
-
jasne uzasadnienie interwencji na szczeblu UE
jasne uzasadnienie interwencji na szczeblu UE
z uwzgl
z uwzgl
ę
ę
dnieniem m.in. zasady pomocniczo
dnieniem m.in. zasady pomocniczo
ś
ś
ci,
ci,
-
-
informacje
informacje
o
o
wska
wska
ź
ź
nikach
nikach
wykonania
wykonania
w
w
odniesieniu
odniesieniu
do
do
dzia
dzia
ł
ł
ania
ania
z
z
poprzedniego
poprzedniego
roku
roku
oraz
oraz
o
o
wska
wska
ź
ź
nikach
nikach
wykonania
wykonania
na
na
rok
rok
bie
bie
żą
żą
cy
cy
.
.
Przygotowanie wst
Przygotowanie wst
ę
ę
pnego projektu
pnego projektu
bud
bud
ż
ż
etu
etu
-
-
Roczna Strategia Polityki
Roczna Strategia Polityki
(
(
Annual
Annual
Policy
Policy
Strategy
Strategy
)
)
Dyrekcja ds. Budżetu kieruje się
w
swoich
planach
Roczną
Strategią
Polityki,
w
której
znajdują się założenia na temat
działań
Unii
w nadchodzącym
roku.
Przewodniczący KE prezentuje
Roczną Strategię Polityki PE i
Radzie UE. W efekcie wspólnego
porozumienia zostaje opracowany
dokument będący podstawą dla
KE do opracowania programu
pracy na nadchodzący rok.
4
Roczny program pracy
Roczny program pracy
(
(
Commission
Commission
’
’
s
s
work
work
programme
programme
)
)
W oparciu o Roczn
W oparciu o Roczn
ą
ą
Strategi
Strategi
ę
ę
Polityki,
Polityki,
Komisja Europejska opracowuje
Komisja Europejska opracowuje
program pracy na najbli
program pracy na najbli
ż
ż
szy rok, w
szy rok, w
kt
kt
ó
ó
rym formu
rym formu
ł
ł
owane s
owane s
ą
ą
cele,
cele,
konkretne dzia
konkretne dzia
ł
ł
ania oraz projekty
ania oraz projekty
akt
akt
ó
ó
w prawnych, kt
w prawnych, kt
ó
ó
re KE zamierza
re KE zamierza
przyj
przyj
ąć
ąć
w celu realizacji priorytet
w celu realizacji priorytet
ó
ó
w
w
Rocznej Strategii Polityki.
Rocznej Strategii Polityki.
Przygotowanie wst
Przygotowanie wst
ę
ę
pnego projektu
pnego projektu
bud
bud
ż
ż
etu
etu
-
-
Roczn
Roczn
e
e
Plany
Plany
Dzia
Dzia
ł
ł
ania
ania
(
(
Annual Management Plans
Annual Management Plans
)
)
roczne plany dzia
roczne plany dzia
ł
ł
ania s
ania s
ą
ą
przygotowywane
przygotowywane
przez ka
przez ka
ż
ż
d
d
ą
ą
Dyrekcj
Dyrekcj
ę
ę
Generaln
Generaln
ą
ą
KE w celu
KE w celu
realizacji programu pracy KE,
realizacji programu pracy KE,
zawieraj
zawieraj
ą
ą
zakres zada
zakres zada
ń
ń
DG na najbli
DG na najbli
ż
ż
szy rok
szy rok
łą
łą
cznie z danymi finansowymi i informacjami
cznie z danymi finansowymi i informacjami
dotycz
dotycz
ą
ą
cymi os
cymi os
ó
ó
b odpowiedzialnych za
b odpowiedzialnych za
ka
ka
ż
ż
de zadanie,
de zadanie,
opr
opr
ó
ó
cz opisu zada
cz opisu zada
ń
ń
, niezb
, niezb
ę
ę
dne jest
dne jest
okre
okre
ś
ś
lenie cel
lenie cel
ó
ó
w i miernik
w i miernik
ó
ó
w osi
w osi
ą
ą
gni
gni
ę
ę
cia
cia
tych cel
tych cel
ó
ó
w.
w.
Roczne Raporty Dzia
Roczne Raporty Dzia
ł
ł
alno
alno
ś
ś
ci
ci
(
(
Annual
Annual
Activity
Activity
Reports
Reports
)
)
(1)
(1)
Roczne Raporty Dzia
Roczne Raporty Dzia
ł
ł
alno
alno
ś
ś
ci ka
ci ka
ż
ż
dej DG
dej DG
przygotowywane s
przygotowywane s
ą
ą
po zako
po zako
ń
ń
czeniu
czeniu
roku bud
roku bud
ż
ż
etowego jako ocena
etowego jako ocena
dotychczasowych dzia
dotychczasowych dzia
ł
ł
a
a
ń
ń
, dzi
, dzi
ę
ę
ki
ki
czemu mo
czemu mo
ż
ż
na zobaczy
na zobaczy
ć
ć
, w jakim
, w jakim
stopniu uda
stopniu uda
ł
ł
o si
o si
ę
ę
osi
osi
ą
ą
gn
gn
ąć
ąć
zamierzone
zamierzone
cele (por
cele (por
ó
ó
wnanie zamierze
wnanie zamierze
ń
ń
do
do
rezultat
rezultat
ó
ó
w) i otrzyma
w) i otrzyma
ć
ć
wyja
wyja
ś
ś
nienie
nienie
zaistnia
zaistnia
ł
ł
ych rozbie
ych rozbie
ż
ż
no
no
ś
ś
ci.
ci.
Roczne Sprawozdania z Dzia
Roczne Sprawozdania z Dzia
ł
ł
alno
alno
ś
ś
ci
ci
(
(
Annual
Annual
Activity
Activity
Reports
Reports
)
)
(2)
(2)
Na podstawie Rocznych Raport
Na podstawie Rocznych Raport
ó
ó
w
w
Dzia
Dzia
ł
ł
alno
alno
ś
ś
ci ka
ci ka
ż
ż
dej DG, KE opracowuje
dej DG, KE opracowuje
raport zbiorczy, podsumowanie
raport zbiorczy, podsumowanie
sprawozda
sprawozda
ń
ń
rocznych (
rocznych (
synthesis
synthesis
report
report
) przedk
) przedk
ł
ł
adane PE i Radzie UE.
adane PE i Radzie UE.
5
obniżenie zapasów z
działań interwencyjnych:
kukurydza i cukier– 0 ton
od 2009 i 2010 roku
Zboża: 2,8 mln ton
Masło: 76 353 ton
Cukier: 34 081 ton
wartość zapasów
pochodzących z działań
interwencyjnych
Cele
Rezultaty na koniec 2009
Miernik
Cel: wzrost konkurencyjności sektora rolnego Unii Europejskiej
ZADANIE: interwencja na rynkach rolnych
rok budżetowy 2010 –
85.0 %
rok budżetowy 2011 –
91,6 %
rok budżetowy 2012 –
92,1 %
rok budżetowy 2013 –
93,7 %
83,8 %
% płatności bezpośrednich
uniezależnionych od rodzaju
i wielkości produkcji
Cele
Rezultaty na koniec 2009
Miernik
Cel: promocja rolnictwa nastawionego na działania rynkowe – przejście od subwencji
eksportowych i barier importowych w kierunku samych płatności bezpośrednich
ZADANIE: pomoc bezpośrednia
50% ograniczenie
emisji gazów
cieplarnianych do
2050, 30% do 2020
(lub obniżenie
globalnego
ocieplenia klimatu o
2 st. C)
międzynarodowe
negocjacje w
Kopenhadze w
grudniu 2009
zdefiniowanie celów
dotyczących zmian
klimatycznych po
2012 (redukcja emisji
gazów
cieplarnianych)
Cele
ś
rednioterminowe
Rezultaty na koniec
2009
Miernik
Cel: kontynuowanie ambitnych założeń
polityki ochrony
ś
rodowiska na szczeblu międzynarodowym, mając na względzie
działania UE, w tym VI Plan Działania na rzecz Środowiska
ZADANIE: działania na rzecz ochrony środowiska o zasięgu
globalnym
20% w 2020
8,5%
udział energii
odnawialnej w
konsumpcji całkowitej
Cele średnioterminowe
Rezultaty na koniec
2005
Miernik
Cel: zwiększyć udział energii odnawialnej w konsumpcji całkowitej
ZADANIE: energia konwencjonalna i odnawialna
utrzymać lub zwiększyć
liczbę beneficjentów
9 milionów obywateli,
w tym
3,3 miliony
bezrobotnych i
nieaktywnych
zawodowo
liczba obywateli
korzystających ze
wsparcia EFS
Cele średnioterminowe
Rezultaty 2007/2008
Miernik
Cel: zwiększenie dostępu do rynku pracy
ZADANIE: Europejski Fundusz Społeczny
ZASADY BUD
ZASADY BUD
ś
ś
ETOWE (1)
ETOWE (1)
Zasady bud
Zasady bud
ż
ż
etowe odnosz
etowe odnosz
ą
ą
ce si
ce si
ę
ę
do
do
bud
bud
ż
ż
etu og
etu og
ó
ó
lnego UE s
lnego UE s
ą
ą
wzorowane
wzorowane
na zasadach przyj
na zasadach przyj
ę
ę
tych w krajach
tych w krajach
cz
cz
ł
ł
onkowskich,
jednak
zosta
onkowskich,
jednak
zosta
ł
ł
y
y
dostosowane
do
warunk
dostosowane
do
warunk
ó
ó
w
w
funkcjonowania Unii Europejskiej.
funkcjonowania Unii Europejskiej.
Ponadto
mo
Ponadto
mo
ż
ż
na
wyr
na
wyr
ó
ó
ż
ż
ni
ni
ć
ć
kilka
kilka
stworzonych wyra
stworzonych wyra
ź
ź
nie na potrzeby
nie na potrzeby
bud
bud
ż
ż
etu
wsp
etu
wsp
ó
ó
lnotowego,
chodzi
lnotowego,
chodzi
zw
zw
ł
ł
aszcza
o
zasad
aszcza
o
zasad
ę
ę
jednostki
jednostki
rozrachunkowej
oraz
zasad
rozrachunkowej
oraz
zasad
ę
ę
maksymalnej stopy wzrostu.
maksymalnej stopy wzrostu.
6
ZASADY BUD
ZASADY BUD
ś
ś
ETOWE (2)
ETOWE (2)
1) zasada jedno
1) zasada jedno
ś
ś
ci,
ci,
2) zasada zupe
2) zasada zupe
ł
ł
no
no
ś
ś
ci (powszechno
ci (powszechno
ś
ś
ci),
ci),
3) zasada jednoroczno
3) zasada jednoroczno
ś
ś
ci,
ci,
4) zasada r
4) zasada r
ó
ó
wnowagi,
wnowagi,
5) zasada specjalizacji (szczeg
5) zasada specjalizacji (szczeg
ó
ó
ł
ł
owo
owo
ś
ś
ci),
ci),
6) zasada jednostki rozrachunkowej,
6) zasada jednostki rozrachunkowej,
7)
7)
zasada
zasada
dobrego
dobrego
zarz
zarz
ą
ą
dzania
dzania
finansami
finansami
wsp
wsp
ó
ó
lnotowymi
lnotowymi
,
,
8) zasada przejrzysto
8) zasada przejrzysto
ś
ś
ci.
ci.
1) zasada jedno
1) zasada jedno
ś
ś
ci
ci
GŁÓWNE FUNDUSZE
UNII EUROPEJSKIEJ
BUD
ś
ET OGÓLNY
UNII EUROPEJSKIEJ
EUROPEJSKI
FUNDUSZ ROZWOJU
EUROPEJSKI
FUNDUSZ INWESTYCYJNY
GŁÓWNE FUNDUSZE
UNII EUROPEJSKIEJ
BUD
ś
ET OGÓLNY
UNII EUROPEJSKIEJ
EUROPEJSKI
FUNDUSZ ROZWOJU
EUROPEJSKI
FUNDUSZ INWESTYCYJNY
2) zasada zupe
2) zasada zupe
ł
ł
no
no
ś
ś
ci
ci
(powszechno
(powszechno
ś
ś
ci)
ci)
Bazuje ona na dwóch regułach, z których
pierwsza, w literaturze polskiej przypisana jest
do zasady jedności materialnej, oznacza zakaz
przyporządkowania
określonych
dochodów
konkretnym
kategoriom
wydatków
(
non-
assignment rule
,
la règle de la non-affectation
des recettes aux dépenses
), natomiast druga
wprowadza
pojęcie
budżetu
brutto
(
gross
budget rule
,
la règle de la non-contraction
).
Naruszenie tej zasady dokonuje się pośrednio
przez
mechanizm
korygowania
wydatków.
Reguła
budżetu
brutto
nie
dotyczy
tzw.
mechanizmu
wydatków
(
des
dépenses
négatives
) i dochodów ujemnych (
des recettes
négatives
).
3) zasada jednoroczno
3) zasada jednoroczno
ś
ś
ci (1)
ci (1)
Budżet ogólny UE jest przygotowywany na
okres od 1 stycznia do 31 grudnia, zatem
pokrywa się z rokiem kalendarzowym. Z
jednej strony roczne ujmowanie finansów
Wspólnoty
ułatwia
kontrolowanie
poszczególnych działań, ale z drugiej organy
wspólnotowe muszą godzić tę zasadę z
potrzebą ustalania
programów wieloletnich
,
które zajmują coraz ważniejszą pozycję w
budżecie. Odstępstwem od zasady rocznego
budżetu
stała
się
więc
instytucja
Perspektywy Finansowej
.
7
zasada jednoroczno
zasada jednoroczno
ś
ś
ci (2)
ci (2)
Tworzenie budżetu rocznego w ramach planów
wieloletnich wymagało zatem wprowadzenia
dwóch kategorii środków:
-
środków na zobowiązania (
commitment
appropriations,
crédits
d’engagement
),
pokrywających całkowity koszt zobowiązań
występujących w danym roku, ale dotyczących
działań, które będą
realizowane także w
przeciągu kolejnych kilku lat,
-
środków
na
płatności
(
payment
appropriations
,
crédits de paiement
), faktycznie
realizowanych w danym roku budżetowym,
pokrywających zobowiązania z poprzednich lat i
bieżącego roku.
zasada jednoroczno
zasada jednoroczno
ś
ś
ci (3)
ci (3)
W budżecie środki można także
podzielić na inne dwie grupy:
1.
środki
zróżnicowane
(
differentiated appropriations, les
crédits dissociés
) i
2.
środki
niezróżnicowane
(
non-
differentiated appropriations, les
crédits non disscociés
).
Perspektywa Finansowa (1)
Perspektywa Finansowa (1)
Od 1988 roku wydatki wspólnotowe
oraz
coroczna
procedura
budżetowa są ustalane na bazie
porozumień między instytucjami
Unii
Europejskiej
dotyczącymi
dyscypliny
budżetowej
oraz
usprawnienia
procedury
budżetowej.
Perspektywa Finansowa (obecnie
tzw. Wieloletnie ramy finansowe)
nie
jest
jednak
budżetem
wieloletnim
.
Perspektywa Finansowa (2)
Perspektywa Finansowa (2)
Perspektywa
Finansowa
pozwala
na
zaplanowanie programów wieloletnich
przy jednoczesnym dostosowywaniu w
kolejnych latach poszczególnych pozycji
budżetowych
do
zmieniających
się
uwarunkowań
(w tym aktualizowania
względem cen bieżących i poziomu
wzrostu
gospodarczego).
Dotychczas
przygotowano
cztery
Perspektywy
Finansowe różniące się czasem trwania.
Pierwsza określona została na lata 1988-
1992, druga 1993-1999, trzecia 2000-
2006 i ostatnia 2007-2013.
8
Perspektywa Finansowa (3)
Perspektywa Finansowa (3)
Porozumienia zawarte na kilka lat przez
Parlament Europejski, Radę
UE oraz
Komisję
Europejską
zawierają
dwie
przesłanki:
1.
w Perspektywie Finansowej ustala się
górne pułapy dotyczące poszczególnych
kategorii wydatków w celu utrzymania
wydatków w obrębie limitów dotyczących
dochodów
własnych
(dyscyplina
budżetowa),
2.
w umowie między instytucjami należy
uwzględnić
propozycje
usprawnień
dotyczących
corocznej
procedury
ustalania
budżetu
wspólnotowego.
Perspektywa Finansowa (4)
Perspektywa Finansowa (4)
Pomiędzy ustaloną wysokością dochodów a
wielkością
maksymalnych
wydatków
(środków na płatności) znajduje się wolna
kwota pełniąca podwójną rolę:
1)
w
razie
wystąpienia
mniejszego
niż
zakładano wzrostu gospodarczego w Unii, i
tym samym niższego wykonania planu
dochodów
(określonych
jako
%
DNB)
stanowią zabezpieczenia dla sfinansowania
wydatków, pozostających na zaplanowanym
poziomie,
2) dodatkowe środki mogą zostać przeznaczone
na nieprzewidziane wydatki lub na wypadek
zmian wielkości DNB.
4) zasada r
4) zasada r
ó
ó
wnowagi (1)
wnowagi (1)
bud
bud
ż
ż
et
et
wsp
wsp
ó
ó
lnotowy
lnotowy
powinien
powinien
by
by
ć
ć
zr
zr
ó
ó
wnowa
wnowa
ż
ż
ony
ony
w
w
odniesieniu
odniesieniu
do
do
dochod
dochod
ó
ó
w
w
i
i
wydatk
wydatk
ó
ó
w
w
,
,
czyli
czyli
nie
nie
mo
mo
ż
ż
e
e
wykazywa
wykazywa
ć
ć
deficytu
deficytu
i
i
nie
nie
mo
mo
ż
ż
na
na
zaci
zaci
ą
ą
ga
ga
ć
ć
po
po
ż
ż
yczek
yczek
w
w
celu
celu
pokrycia
pokrycia
wydatk
wydatk
ó
ó
w
w
przekraczaj
przekraczaj
ą
ą
cych
cych
dochody
dochody
.
.
4) zasada r
4) zasada r
ó
ó
wnowagi (2)
wnowagi (2)
W
celu
utrzymania
zasady
równowagi,
wprowadzono
do
budżetu
ogólnego
UE
mechanizm rezerwy ujemnej (
la réserve négative
).
Mechanizm działania rezerwy ujemnej polega na
wprowadzaniu do budżetu nowych wydatków,
które w czasie uchwalania budżetu nie mają
pokrycia w dochodach (
maks. 200 mln EUR
).
Przyjmuje
się, że
nowa
pozycja
budżetowa
zostanie uzupełniona dopiero na końcu roku
budżetowego
na
podstawie
oszczędności
poczynionych w innych działach budżetu (pokrycie
środkami pochodzącymi z pozycji wykazujących
nadwyżkę).
9
5) zasada specjalizacji
5) zasada specjalizacji
(szczeg
(szczeg
ó
ó
ł
ł
owo
owo
ś
ś
ci) (1)
ci) (1)
oznacza
oznacza
,
,
i
i
ż
ż
ka
ka
ż
ż
de
de
wydzielenie
wydzielenie
ś
ś
rodk
rodk
ó
ó
w
w
musi
musi
by
by
ć
ć
zwi
zwi
ą
ą
zane
zane
z
z
okre
okre
ś
ś
lon
lon
ą
ą
dziedzin
dziedzin
ą
ą
i
i
realizacj
realizacj
ą
ą
zaplanowanych
zaplanowanych
cel
cel
ó
ó
w
w
,
,
aby
aby
nie
nie
nast
nast
ę
ę
powa
powa
ł
ł
y
y
pomy
pomy
ł
ł
ki
ki
, a
, a
sam
sam
bud
bud
ż
ż
et
et
by
by
ł
ł
czytelny
czytelny
zar
zar
ó
ó
wno
wno
dla
dla
jego
jego
tw
tw
ó
ó
rc
rc
ó
ó
w
w
jak
jak
i
i
organ
organ
ó
ó
w
w
wykonuj
wykonuj
ą
ą
cych
cych
znajduj
znajduj
ą
ą
ce
ce
si
si
ę
ę
w
w
nim
nim
zadania
zadania
.
.
5) zasada specjalizacji
5) zasada specjalizacji
(szczeg
(szczeg
ó
ó
ł
ł
owo
owo
ś
ś
ci) (2)
ci) (2)
Ka
Ka
ż
ż
da instytucja posiada w
da instytucja posiada w
ł
ł
asne dochody i wydatki,
asne dochody i wydatki,
kt
kt
ó
ó
re s
re s
ą
ą
podzielone w spos
podzielone w spos
ó
ó
b wertykalny na:
b wertykalny na:
1.
1.
dzia
dzia
ł
ł
y / tytu
y / tytu
ł
ł
y (
y (
titles
titles
,
,
titres
titres
)
)
sk
sk
ł
ł
adaj
adaj
ą
ą
ce si
ce si
ę
ę
z jednej
z jednej
cyfry w przypadku dochod
cyfry w przypadku dochod
ó
ó
w b
w b
ą
ą
d
d
ź
ź
dw
dw
ó
ó
ch cyfr
ch cyfr
–
–
w
w
przypadku wydatk
przypadku wydatk
ó
ó
w,
w,
2.
2.
rozdzia
rozdzia
ł
ł
y (
y (
chapters
chapters
,
,
chapitres
chapitres
)
)
–
–
do numeru dzia
do numeru dzia
ł
ł
u
u
do
do
łą
łą
cza si
cza si
ę
ę
dwie cyfry rozdzia
dwie cyfry rozdzia
ł
ł
u,
u,
3.
3.
artyku
artyku
ł
ł
y (
y (
articles
articles
)
)
-
-
do numeru dzia
do numeru dzia
ł
ł
u i rozdzia
u i rozdzia
ł
ł
u
u
do
do
łą
łą
cza si
cza si
ę
ę
dwie cyfry artyku
dwie cyfry artyku
ł
ł
u,
u,
4.
4.
paragrafy (
paragrafy (
items
items
,
,
postes
postes
)
)
-
-
do numeru dzia
do numeru dzia
ł
ł
u,
u,
rozdzia
rozdzia
ł
ł
u i artyku
u i artyku
ł
ł
u do
u do
łą
łą
cza si
cza si
ę
ę
dwie cyfry danego
dwie cyfry danego
paragrafu.
paragrafu.
Pierwszy i drugi protokół finansowy z krajami na
południowym brzegu Morza Śródziemnego
Paragraf 19 08 01 01
Protokoły finansowe z krajami na południowym
brzegu Morza Śródziemnego
Artykuł 19 08 01
Stosunki z krajami Bliskiego Wschodu i krajami
ś
ródziemnomorskimi
Rozdział 19 08
STOSUNKI ZEWNĘTRZNE
Dział 19
Obecna klasyfikacja
Wsparcie finansowe dla Turcji
Paragraf B7-4034
Współpraca z Turcją
Artykuł B7-403
Współpraca
z
krajami
basenu
Morza
Ś
ródziemnego
Rozdział B7-40
Współpraca
z
krajami
basenu
Morza
Ś
ródziemnego oraz Bliskiego Wschodu
Dział B7-4
DZIAŁANIA ZEWNĘTRZNE
Podczęść B7
Poprzednia klasyfikacja
Treść
Numer klasyfikacji
budżetowej
EDUKACJA I KULTURA
DZIAŁ 15
PODATKI I UNIA CELNA
DZIAŁ 14
POLITYKA REGIONALNA
DZIAŁ 13
RYNEK WEWNĘTRZNY
DZIAŁ 12
GOSPODARKA MORSKA I RYBOŁÓWSTWO
DZIAŁ 11
BEZPOŚREDNIE BADANIA NAUKOWE
DZIAŁ 10
SPOŁECZEŃSTWO INFORMACYJNE I MEDIA
DZIAŁ 9
BADANIA NAUKOWE
DZIAŁ 8
Ś
RODOWISKO I DZIAŁANIA W DZIEDZINIE KLIMATU
DZIAŁ 7
MOBILNOŚĆ I TRANSPORT
DZIAŁ 6
ROLNICTWO I ROZWÓJ OBSZARÓW WIEJSKICH
DZIAŁ 5
ZATRUDNIENIE I SPRAWY SPOŁECZNE
DZIAŁ 4
KONKURENCJA
DZIAŁ 3
PRZEDSIĘBIORSTWA
DZIAŁ 2
SPRAWY GOSPODARCZE I FINANSOWE
DZIAŁ 1
WYDATKI ADMINISTRACYJNE PRZYPISANE OBSZAROM
DZIAŁALNOŚCI
DZIAŁ XX
Treść
Numer działu
10
REZERWY
DZIAŁ 40
ENERGIA
DZIAŁ 32
SŁUśBY JĘZYKOWE
DZIAŁ 31
EMERYTURY
DZIAŁ 30
STATYSTYKA
DZIAŁ 29
KONTROLA
DZIAŁ 28
BUDśET
DZIAŁ 27
ADMINISTRACJA KOMISJI
DZIAŁ 26
KOORDYNACJA POLITYK KOMISJI I DORADZTWO PRAWNE
DZIAŁ 25
ZWALCZANIE NADUśYĆ FINANSOWYCH
DZIAŁ 24
POMOC HUMANITARNA
DZIAŁ 23
ROZSZERZENIE
DZIAŁ 22
ROZWÓJ I KONTAKTY Z KRAJAMI AKP
DZIAŁ 21
HANDEL
DZIAŁ 20
STOSUNKI ZEWNĘTRZNE
DZIAŁ 19
PRZESTRZEŃ WOLNOŚCI, BEZPIECZEŃSTWA I SPRAWIEDLIWOŚCI
DZIAŁ 18
OCHRONA ZDROWIA I KONSUMENTÓW
DZIAŁ 17
KOMUNIKACJA SPOŁECZNA
DZIAŁ 16
Treść
Numer działu
EUROPEJSKI PEŁNOMOCNIK DS. OCHRONY
DANYCH
CZĘŚĆ IX
*
EUROPEJSKI RZECZNIK PRAW OBYWATELSKICH
CZĘŚĆ VIII
KOMITET REGIONÓW
CZĘŚĆ VII
KOMITET EKONOMICZNO-SPOŁECZNY
CZĘŚĆ VI
EUROPEJSKI TRYBUNAŁ OOBRACHUNKOWY
CZĘŚĆ V
EUROPEJSKI TRYBUNAŁ SPRAWIEDLIWOŚCI
CZĘŚĆ IV
KOMISJA EUROPEJSKA
CZĘŚĆ III
RADA UNII EUROPEJSKIEJ
CZĘŚĆ II
PARLAMENT EUROPEJSKI
CZĘŚĆ I
Instytucja
Numer części
Podzia
Podzia
ł
ł
bud
bud
ż
ż
etu
etu
wed
wed
ł
ł
ug
ug
cz
cz
ęś
ęś
ci
ci
(
(
sections
sections
)
)
RÓśNE DOCHODY
DZIAŁ 9
OPERACJE ZACIĄGANIA I UDZIELANIA POśYCZEK
DZIAŁ 8
ODSETKI OD ZALEGŁYCH PŁATNOŚCI I GRZYWNY
DZIAŁ 7
SKŁADKI I ZWROTY W RAMACH POROZUMIEŃ I
PROGRAMÓW WSPÓLNOTOWYCH
DZIAŁ 6
DOCHODY Z DZIAŁALNOŚCI ADMINISTRACYJNEJ
INSTYTUCJI
DZIAŁ 5
DOCHODY POCHODZĄCE OD OSÓB PRACUJĄCYCH W
INSTYTUCJACH I ORGANACH UNII
DZIAŁ 4
NADWYśKI, SALDA I DOSTOSOWANIA
DZIAŁ 3
Ś
RODKI WŁASNE
DZIAŁ 1
Źródła dochodów
Numer działu
Ź
Ź
r
r
ó
ó
d
d
ł
ł
a
a
dochod
dochod
ó
ó
w
w
bud
bud
ż
ż
etu
etu
og
og
ó
ó
lnego
lnego
Unii
Unii
Europejskiej
Europejskiej
6) zasada jednostki
6) zasada jednostki
rozrachunkowej
rozrachunkowej
-
lata 50. XX wieku – franki belgijskie i dolary
amerykańskie,
-
1958-1977
jednostka
rozrachunkowa
o
wartości odpowiadającej 0,88867088g złota (w
czasie obowiązywania systemu z Bretton Woods
jednostka ta była równa jednemu dolarowi
amerykańskiemu),
-
1978-1980 -
jednostk
jednostk
a
a
rozrachunkow
rozrachunkow
a
a
(
(
the
the
European Unit of Account
European Unit of Account
-
-
EUA
EUA
),
),
-
-
1981
1981
-
-
1998
1998
-
-
ECU (
ECU (
European Currency Unit
European Currency Unit
)
)
,
,
-
-
1999
1999
-
-
euro
euro
11
7) zasada należytego
zarządzania finansami
Gospodarno
Gospodarno
ść
ść
,
,
Efektywno
Efektywno
ść
ść
,
,
Skuteczno
Skuteczno
ść
ść
.
.
GOSPODARNOŚĆ
Zasada
gospodarności
oznacza,
że
wykorzystywane
zasoby
zostają
udostępnione w wymaganym czasie w
celu
wykonania
usług
najlepszej
jakości oraz po najkorzystniejszej
cenie.
EFEKTYWNOŚĆ
Stosowanie
zasady
efektywności
oznacza dążenie do osiągnięcia jak
najlepszego
związku
między
zaangażowanymi
zasobami
a
osiągniętymi wynikami.
SKUTECZNOŚĆ
Zasada skuteczności oznacza osiągnięcie
określonych wyznaczonych celów oraz
zamierzonych rezultatów.
12
Wszystkie wnioski dotyczące programów i
działań pociągających za sobą wydatki z
budżetu są przedmiotem oceny
ex ante
, w
której uwzględnia się:
a) potrzebę, która ma być spełniona w krótkim
lub długim terminie;
b) wartość dodaną wynikającą z
zaangażowania wspólnotowego;
c) cele do osiągnięcia;
d) dostępne warianty polityczne, łącznie z
towarzyszącym im ryzykiem;
e) oczekiwane wyniki i skutki, szczególnie
skutki gospodarcze i społeczne oraz wpływ na
środowisko, jak również wskaźniki oraz
ustalenia dotyczące oceny potrzebne do ich
zmierzenia;
f) najodpowiedniejszą metodę realizacji
wybranego(-ych) wariantu(- ów);
g) spójność wewnętrzną proponowanego
programu lub działania i jego związek z innymi
instrumentami;
h) wielkość środków, zasoby ludzkie i inne
przeznaczone na ten cel wydatki
administracyjne, z należytym uwzględnieniem
zasady gospodarności;
i) doświadczenia zebrane z podobnych sytuacji
w przeszłości.
8) zasada przejrzysto
8) zasada przejrzysto
ś
ś
ci
ci
jest po
jest po
łą
łą
czona z zasad
czona z zasad
ą
ą
jawno
jawno
ś
ś
ci,
ci,
bowiem opr
bowiem opr
ó
ó
cz zapewnienia takiej
cz zapewnienia takiej
konstrukcji bud
konstrukcji bud
ż
ż
etu, kt
etu, kt
ó
ó
ra u
ra u
ł
ł
atwia jego
atwia jego
wykonywanie i kontrol
wykonywanie i kontrol
ę
ę
, dotyczy ona
, dotyczy ona
r
r
ó
ó
wnie
wnie
ż
ż
publikowania bud
publikowania bud
ż
ż
etu
etu
og
og
ó
ó
lnego UE w Dzienniku Urz
lnego UE w Dzienniku Urz
ę
ę
dowym
dowym
Unii Europejskiej w ci
Unii Europejskiej w ci
ą
ą
gu trzech
gu trzech
miesi
miesi
ę
ę
cy od uchwalenia bud
cy od uchwalenia bud
ż
ż
etu przez
etu przez
Parlament Europejski.
Parlament Europejski.
13
PROCENTOWA STRUKTURA DOCHOD
PROCENTOWA STRUKTURA DOCHOD
Ó
Ó
W
W
BUD
BUD
ś
ś
ETU UE W WYBRANYCH LATACH
ETU UE W WYBRANYCH LATACH
100
100
100
100
100
100
100
100
Og
Og
ó
ó
ł
ł
em
em
10,5
10,5
2,6
2,6
9,2
9,2
49,2
49,2
Pozosta
Pozosta
ł
ł
e
e
dochody
dochody
55,1
55,1
25,2
25,2
-
-
-
-
Czwarte
Czwarte
ź
ź
r
r
ó
ó
d
d
ł
ł
o
o
22,7
22,7
52,5
52,5
53,2
53,2
-
-
Podatek VAT
Podatek VAT
10,1
10,1
16,8
16,8
28,1
28,1
40,4
40,4
Pozosta
Pozosta
ł
ł
e c
e c
ł
ł
a
a
1,5
1,5
2,9
2,9
9,5
9,5
10,4
10,4
C
C
ł
ł
a rolne i
a rolne i
sk
sk
ł
ł
adki
adki
cukrowe
cukrowe
2003
2003
1993
1993
1983
1983
1973
1973
Rodzaj
Rodzaj
dochod
dochod
ó
ó
w
w
Podział
ś
rodków bud
ż
etu UE w 2010 roku
11,60%
11,30%
75,90%
1,20%
Cła, opłaty rolne i składki cukrowe
Podatek VAT
Czwarte
ź
ródło
Pozostałe dochody
Źródła dochodów budżetu ogólnego Unii
Europejskiej w latach 1970-2006 (w mln
UA/ECU/EUR)
0,0
20000,0
40000,0
60000,0
80000,0
100000,0
120000,0
19
70
19
72
19
74
19
76
19
78
19
80
19
82
19
84
19
86
19
88
19
90
19
92
19
94
19
96
19
98
20
00
20
02
20
04
20
06
VAT
czwarte
ź
ródło (oparte na DNB)
korekta brytyjska
inne (składki pa
ń
stw członkowskich)
cło na towary rolnicze
składki cukrowe
pozostałe cła
nadwy
ż
ka z lat ubiegłych
inne dochody
Źródła dochodów budżetu ogólnego Unii
Europejskiej w latach 1970-2006 (w %)
0%
20%
40%
60%
80%
100%
1
9
7
0
1
9
7
1
1
9
7
2
1
9
7
3
1
9
7
4
1
9
7
5
1
9
7
6
1
9
7
7
1
9
7
8
1
9
7
9
1
9
8
0
1
9
8
1
1
9
8
2
1
9
8
3
1
9
8
4
1
9
8
5
1
9
8
6
1
9
8
7
1
9
8
8
1
9
8
9
1
9
9
0
1
9
9
1
1
9
9
2
1
9
9
3
1
9
9
4
1
9
9
5
1
9
9
6
1
9
9
7
1
9
9
8
1
9
9
9
2
0
0
0
2
0
0
1
2
0
0
2
2
0
0
3
2
0
0
4
2
0
0
5
2
0
0
6
VAT
czwarte
ź
ródło (oparte na DNB)
korekta brytyjska
inne (składki pa
ń
stw członkowskich)
cło na towary rolnicze
składki cukrowe
pozostałe cła
nadwy
ż
ka z lat ubiegłych
inne dochody
14
Salda pa
Salda pa
ń
ń
stw cz
stw cz
ł
ł
onkowskich z tytu
onkowskich z tytu
ł
ł
u
u
ś
ś
rodk
rodk
ó
ó
w
w
otrzymanych i wp
otrzymanych i wp
ł
ł
at przekazanych do bud
at przekazanych do bud
ż
ż
etu
etu
og
og
ó
ó
lnego Unii Europejskiej w 2005 roku
lnego Unii Europejskiej w 2005 roku
–
–
przegl
przegl
ą
ą
d
d
metod (w
metod (w
mln
mln
EUR)
EUR)
-10000
-8000
-6000
-4000
-2000
0
2000
4000
6000
8000
BE
DK
DE
EL
ES
FR
IE
IT
LU
NL
PT
UK
Metoda 1
Metoda 2
Metoda 3