Polski System Edukacyji właściwy wykład

Systemy Edukacyjne

Populacja uczących się i język

nauczania



W 2006 r. liczba dzieci w wieku obowiązku
szkolnego wynosiła 4 954 097, co stanowiło 13,0 %
ogółu ludności. Językiem nauczania jest język polski.

Administracja i finansowanie

edukacji



5 maja 2006 roku powstały dwa odrębne
ministerstwa:

Ministerstwo Edukacji Narodowej,

Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego.



Większość środków finansowych pochodzi z budżetu
państwa. Sprawy administracyjne i organizacyjne
oraz decyzje dotyczące wykorzystywania środków
finansowych przez szkoły są przedmiotem
konsultacji pomiędzy szkołą i organem prowadzącym
szkołę, tj. gminą lub powiatem.

Administracja i finansowanie

edukacji



Nadzór pedagogiczny nad szkołami sprawuje
bezpośrednio Ministerstwo Edukacji, a w jego
imieniu zadania w tym zakresie wykonują kuratoria
oświaty.



Istotną funkcję doradczą przy tworzeniu polityki
szkolnictwa wyższego w Polsce pełni Rada Główna
Szkolnictwa Wyższego.

Edukacja przedszkolna



pierwszy szczebel systemu oświaty obejmuje dzieci
w wieku od 3 do 6 lat.



Od roku 2004/05 dzieci w wieku 6 lat obowiązkowo
kończą tzw. klasę zerową.



Rodzice dzieci pozostających w przedszkolu dłużej
niż 5 godzin płacą za dłuższy czas pobytu i
dodatkowe zajęcia.

Kształcenie obowiązkowe

Etapy

Klasa zerowa

Wiek: 6 lat

Szkoła podstawowa (6-letnia)

Wiek: 7-13 lat

Etap I – nauczanie

zintegrowane, 7-10 lat

Etap II – nauczanie

przedmiotowe, 10-13 lat

Gimnazjum (3-letnia szkoła

średnia I stopnia)

Wiek: 13-16 lat

Etap III – nauczanie

przedmiotowe

Kryteria przyjęć



Kształcenie jest bezpłatne



Wiek - ukończenie 6 lat w roku kalendarzowym, w

którym rozpoczyna się nauka w przypadku klasy zerowej

oraz 7 lat w przypadku szkoły podstawowej,



Przyjęcie ucznia do gimnazjum odbywa się na podstawie

świadectwa ukończenia szkoły podstawowej (wymagane

jest również przystąpienie do zewnętrznego sprawdzianu

po 6 klasie szkoły podstawowej).



Rodzice mają obowiązek zapisać dziecko do szkoły lub –
w przypadku klasy zerowej – przedszkola usytuowanych

najbliżej miejsca zamieszkania.

Dzienny/tygodniowy/roczny

wymiar zajęć



Rok szkolny trwa ok. 185 dni, podzielony na dwa
semestry;



Lekcje przedmiotów obowiązkowych (maksymalnie
23 lekcje po 45 minut na I etapie oraz maksymalnie
28 i 31 lekcji na etapach II i III)



pięć dni w tygodniu

Wielkość klas/podział uczniów na

klasy



W roku szkolnym 2006/07 stosunek liczby uczniów

do liczby nauczycieli w szkole podstawowej wynosił
13:1.



Klasy liczyły średnio 20 uczniów.



Podstawowym kryterium podziału uczniów na klasy
jest wiek.



Na I etapie kształcenia wszystkich przedmiotów uczy
jeden nauczyciel



Od IV klasy lekcje prowadzą nauczyciele

poszczególnych przedmiotów.

Programy i treści nauczania



Podstawy programowe są takie same dla wszystkich
uczniów;



Szkoły mogą opracowywać własne programy
nauczania oparte na podstawie programowej i
przedkładać je Ministerstwu do zatwierdzenia;

Ocena, promocja i kwalifikacje



Ocena wiedzy i umiejętności uczniów pozostaje
całkowicie w gestii nauczycieli;



Wyniki uzyskane przez uczniów na zakończenie
każdego semestru muszą zostać zatwierdzone przez
radę pedagogiczną szkoły;

Ocena, promocja i kwalifikacje

System oceny zewnętrznej w ramach kształcenia
obowiązkowego obejmuje następujące ujednolicone
sprawdziany i egzaminy:

Na zakończenie 6-letniej szkoły podstawowej
powszechny, obowiązkowy sprawdzian umiejętności
wymaganych nie mający funkcji selekcyjnej. Wyniki
dostarczają uczniom, rodzicom i obydwu szkołom, tj.
szkole podstawowej i gimnazjum, informacji o poziomie
osiągnięć uczniów. Sprawdzian ten przeprowadzono po
raz pierwszy w 2002 r.

Sprawdzian dla uczniów

kończących 6-letnią

szkołę podstawową

Źródło: Materiały seminaryjne CKE

Warszawa

Ocena, promocja i kwalifikacje

Na zakończenie 3-letniego gimnazjum (uczniowie w wieku
16 lat) – powszechny, obowiązkowy egzamin, wyniki podaje
się na świadectwie gimnazjalnym;

•

Pozwala sprawdzić zdolności, umiejętności i wiedzę w
zakresie przedmiotów humanistycznych i ścisłych (oraz
języka obcego od 2008/09)



Po raz pierwszy zewnętrzny egzamin gimnazjalny został
przeprowadzony w 2002 r.



Wyniki egzaminu wraz z końcową oceną osiągnięć uczniów
decydują o przyjęciu do szkół średnich II stopnia.

Egzamin gimnazjalny

Źródło: Materiały seminaryjne CKE

Warszawa

Szkolnictwo średnie II stopnia i

policealne

Rodzaje kształcenia

Liceum ogólnokształcące

Wiek: 16-19 lat

Liceum profilowane

Wiek: 16-19 lat

Technikum

Wiek: 16-20 lat

Zasadnicza szkoła zawodowa

Wiek: 16-18/19 lat

Uzupełniające liceum ogólnokształcące

Wiek: 18/19-20/21 lat

Technikum uzupełniające

Wiek: 18/19-21/22 lat

Szkoła policealna

Wiek: 19-21 lat (b. rzadko: 20 lat)

Rodzaje kształcenia

We wrześniu 2004 r. wprowadzono dwa rodzaje szkół:



uzupełniające liceum ogólnokształcące i



technikum uzupełniające.

Kryteria przyjęć



O przyjęciu ucznia do szkoły średniej II stopnia
decyduje liczba punktów na świadectwie
gimnazjalnym (obliczana na podstawie ocen z
określonych przedmiotów i innych osiągnięć)
włącznie z liczbą punktów uzyskanych z egzaminu
gimnazjalnego. Szczegółowe zasady przyjęć są
określane przez poszczególne szkoły
ponadgimnazjalne.

Programy i treści nauczania



Na poziomie szkoły średniej II stopnia obowiązuje
nauczanie przedmiotowe i w ramach ścieżek
międzyprzedmiotowych. Ministerstwo Edukacji
określa podstawę programową kształcenia ogólnego
dla każdego rodzaju szkoły.

Ocena, promocja i kwalifikacje



Uczniowie liceów ogólnokształcących, liceów
profilowanych, liceów uzupełniających i techników,
którzy zdali egzamin maturalny, otrzymują
świadectwo dojrzałości.



Szkoły zasadnicze wydają świadectwo ukończenia

szkoły zasadniczej.

Ocena, promocja i kwalifikacje

Egzaminy na zakończenie szkoły średniej II stopnia są ujednolicone i

zewnętrzne

Egzamin maturalny, którego zdanie uprawnia do ubiegania się o
przyjęcie na studia, składa się z dwóch części: zewnętrznego
egzaminu pisemnego (przygotowywanego i ocenianego przez
zewnętrzne komisje egzaminacyjne) i wewnętrznego egzaminu
ustnego (przygotowywanego i ocenianego przez nauczycieli
szkolnych).
Egzamin zawodowy (w zasadniczych szkołach zawodowych,
technikach i szkołach policealnych)– część pisemna i część
praktyczna

Ocena, promocja i kwalifikacje

W roku szkolnym 2006/07 zarejestrowano:

- 2 543 licea ogólnokształcące, do których uczęszczało

732 908 uczniów,

- 4 104 techników i liceów profilowanych, do których

uczęszczało 717 475 uczniów,

- 1 760 zasadniczych szkół zawodowych, do których

uczęszczało 229 170 uczniów, oraz

- 3 738 szkół policealnych, do których uczęszczało 327 876

uczniów.

Szkolnictwo wyższe

Rodzaje uczelni



uniwersytety,



politechniki,



akademie różne typy,



ponadto szkoły wyższe niepaństwowe, w tym również

niepaństwowe wyższe szkoły zawodowe.

Systemy studiów



wieczorowe,



stacjonarne,



niestacjonarne.

Warunki wstępu



Warunkiem ubiegania się o przyjęcie na studia we

wszystkich uczelniach jest posiadanie świadectwa

dojrzałości.

Kwalifikacje



Studia zawodowe trwają od 3 do 4 lat. Kończą się uzyskaniem
dyplomu kwalifikacji zawodowych i tytułu zawodowego licencjata
lub inżyniera który uprawnia do podjęcia pracy lub kontynuowania
nauki nam studiach drugiego stopnia i uzyskania tytułu magistra
lub tytułu równorzędnego.



Jednolite studia magisterskie trwają od 4,5 do 6 lat i są prowadzone
w uniwersytetach i innych uczelniach akademickich.



Absolwenci posiadający tytuł zawodowy magistra mogą ubiegać się
o przyjęcie na studia doktoranckie (studia trzeciego stopnia)



W roku akademickim 2006/07 w Polsce istniało 448 uczelni
(publicznych i niepublicznych), w których kształciło się 1 941 400
studentów

Kształcenie specjalne



Dzieci objęte są odpowiednią formą kształcenia specjalnego na
podstawie orzeczenia wydanego przez zespół specjalistów poradni
psychologiczno-pedagogicznej lub zespół orzeczniczy na podstawie
wyników badań psychologicznych, pedagogicznych i lekarskich.



Liczba dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi stanowi
1,78 % ogółu uczniów objętych kształceniem obowiązkowy). W
oddziałach integracyjnych w szkołach podstawowych, gimnazjach i
szkołach ponadgimnazjalnych w roku szkolnym 2005/06 uczyło się
11,7 % wszystkich uczniów niepełnosprawnych.

Nauczyciele



muszą posiadać wyższe wykształcenie; rodzaj

wymaganych studiów zależy od poziomu nauczania;



warunkiem nauczania na wszystkich poziomach

edukacji jest również ukończenie kwalifikacyjnego
kursu pedagogicznego (posiadanie tzw.
przygotowania pedagogicznego);



powinien posiadać przygotowanie pedagogiczne,

przygotowanie do nauczania dwóch przedmiotów,

powinien opanować umiejętność obsługi komputera i

znać język obcy;

Nauczyciele



Znowelizowana Karta Nauczyciela, uchwalona 18 lutego

2000 r., wprowadziła cztery następujące stopnie awansu
zawodowego nauczyciela:

• nauczyciel stażysta,
• nauczyciel kontraktowy,
• nauczyciel mianowany,
• nauczyciel dyplomowany.



Nauczyciele dyplomowani z wybitnymi osiągnięciami

mogą również otrzymać tytuł honorowego profesora

oświaty.

Nauczyciele



W roku szkolnym 2004/05 w Polsce było

zatrudnionych 543 610 nauczycieli pełnoetatowych,
w tym:

33 890 nauczycieli stażystów (6,2 %),

88 100 nauczycieli kontraktowych (16,2 %),

296 250 nauczycieli mianowanych (54,5 %)

125 370 nauczycieli dyplomowanych (23,1 %).

Aktualne reformy i priorytety w

dziedzinie edukacji



„Przyspieszenie kształcenia” w klasach najniższych,
a w konsekwencji skrócenie czasu nauki
elementarnej.



Rozbudowa sprawowanych obecne przez szkołę
funkcji.



Przystosowanie treści nauczania do potrzeb
współczesności.



Powiązanie szkoły z pozostałymi placówkami
oświatowo – wychowawczymi, kulturalnymi.



Aktywizowanie uczniów.

Aktualne reformy i priorytety w

dziedzinie edukacji



Od 1 września 2007 w szkołach podstawowych i
szkołach średnich I stopnia (gimnazjach)
wprowadzono obowiązkowe Rady Rodziców.



w skład Rad Rodziców wchodzą wybrani
przedstawiciele rodziców;.



jednolity strój dla uczniów publicznych szkół
podstawowych i gimnazjów (decyzję w kwestii
wprowadzenia jednolitego stroju w ich szkołach
pozostawiono dyrektorom);

Aktualne reformy i priorytety w

dziedzinie edukacji



Cele strategiczne Ministerstwa Edukacji dotyczą
wykorzystania środków wspólnotowych na:



wyrównywanie szans edukacyjnych uczniów,



pomoc stypendialną dla osób szczególnie
uzdolnionych,



wspieranie inicjatyw edukacyjnych na obszarach
wiejskich,



podniesienie jakości systemu edukacji.

Aktualne reformy i priorytety w

dziedzinie edukacji

Inne propozycje rządu w dziedzinie edukacji obejmują m.in.:



wprowadzenie języka obcego od pierwszej klasy szkoły podstawowej (od 2008/09)



wprowadzenie języka obcego na egzaminie pogimnazjalnym (od 2008/09)



upowszechnianie wychowania przedszkolnego poprzez uzupełnienie sieci
istniejących przedszkoli i oddziałów przedszkolnych innymi formami edukacji
przedszkolnej. Aktualnie trwają prace nad kontynuowaniem projektu tworzenia
małych przedszkoli na terenach wiejskich.



zapewnienie wszechstronnego rozwoju uczniom poprzez zrównoważenie
wykształcenia ścisłego i humanistycznego. Pula przedmiotów do wyboru na
egzaminie maturalnym została poszerzona o filozofię, łacinę i historię sztuki,
jednocześnie zaplanowano wprowadzenie obowiązkowego egzaminu z matematyki
na maturze od roku 2010.



utworzenie ośrodków wsparcia wychowawczego (w fazie wstępnej w formie
programu pilotażowego), przeznaczonych dla trudnej młodzieży. Ośrodki
przeprowadzają interwencję wychowawczą w sytuacjach kryzysowych i mają
doprowadzić do jak najszybszego powrotu ucznia do zwykłej szkoły.